شبکه های اجتماعی مجازی

امروزه در ایران استفاده از شبکه های اجتماعی در میان جوانان به ویژه دانشجویان امری بسیار رایج است. این پژوهش به مطالعه تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر ماهیت ارتباطات میان فردی دانشجویان در دو محیط اجتماعی، 1) «گمن شافتی» (شهر اردستان) و 2) «گزل شافتی» (شهر اصفهان) می پردازد و همچنین شناختی تحلیلی از الگوی ارتباطی ایشان را ارائه می نماید. نمونه آماری تحقیق شامل 500 نفر از دانشجویان دانشگاه های هر دو شهر است. شبکه های اجتماعی مجازی امروزه در جهان از دو دَرگاه: 1) کامپیوتر های شخصی (PC)، 2) گوشی های موبایل (فَبلِت)؛ مورد تحلیل و تفسیر قرار می گیرند. با دقت نظر در نتایج حاصل از پژوهش، مشخص گردید که استفاده کلی و بلند مدت از این شبکه ها بر روابط میان فردی دانشجویان خصوصاً مابین اعضای خانواده و همچنین گروه همسالان موثر است. به مدد سهل الوصول بودن شبکه های اجتماعی تحت وب ارتباطات میان دانشجویان و اعضای خانواده آنها فزونی چشمگیر یافته است. این پژوهش چشم اندازی تامل برانگیز در راستای بررسی پیامدهای شبکه های اجتماعی مجازی پیرامون مولفه های «گمن شافت» و «گزل شافت» درحوزه جامعه شناسی، روانشناسی و ارتباطات دیجیتالی در میان گروه های هدف را فراهم می سازد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی- روانی مرتبط با گرایش نوجوانان دختر دبیرستان های شهرکرد به شبکه های اجتماعی مجازی انجام شده است . روش مورد استفاده در این تحقیق پیمایش بوده است . جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر متوسطه شهر شهرکردکه در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می دهد. حجم نمونه 390 نفر برآورد شده است . داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردید . یافته ها نشان داد بین میزان تحصیلات والدین دانش آموزان، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی، سادگی و سهولت استفاده از شبکه های اجتماعی، احساس همنوایی با دوستان ، نیاز به پیشرفت و ارضای نیازها با گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی رابطه مستقیم و معنی داری وجود داشت . نتایج رگرسیون چندگانه نشانگر تأثیر معنادار پنج متغیر میزان استفاده دانش آموزان از شبکه های مجازی، سادگی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، مدت زمات عضویت در شبکه های اجتماعی، ارضای نیازها و احساس همنوایی با دوستان از شبکه های اجتماعی مجازی در گرایش نوجوانان به شبکه های اجتماعی مجازی است که در این میان میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی نقش بیش تری را در تبیین متغیر گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی ایفا می کند .

تغییر و تکوین هویت ملی به عوامل و زمینه های مختلفی مرتبط می گردد. یکی از متغیرهای مهم و تأثیرگذار بر هویت ملی تکنولوژی های جدید ارتباطی است. هدف این پژوهش شناخت و تبیین تأثیر فضای مجازی با تأکید بر شبکه های اجتماعی بر هویت ملی دانشجویان است. نوع تحقیق «بنیادین»، سطح تحقیق «تحلیلی»، رویکرد روش شناختی ابطال گرایی، روش تحقیق «پیمایش» و تکنیک گردآوری اطلاعات «پرسشنامه» است. در این پژوهش با تقسیم شبکه های اجتماعی به مؤلفه هایی از قبیل مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی، مدت زمان استفاده روزانه از شبکه های اجتماعی، میزان فعال بودن کاربران شبکه های اجتماعی و میزان واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی به بررسی میزان تأثیرگذاری این مؤلفه ها بر هویت ملی پرداخته شد. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار spss sample powerبه تعداد 340 نفر تعیین و نمونه ها با روش نمونه گیری خوشه ای در دانشگاه شیراز انتخاب شدند. نتایج مدل نهایی نشان داد 4 درصد از تغییرات (تقویت یا تضعیف) متغیر هویت ملی تحت تأثیر چهار مؤلفه شبکه های اجتماعی قرار دارد که در این میان متغیرهای "مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی" با ضریب استاندارد (12/0-) و "مدت زمان استفاده روزانه از شبکه های اجتماعی" با ضریب استاندارد (13/0-) تأثیری تضعیف کننده و معنادار بر روی هویت ملی داشتند. نتایج نشان می دهد دو مؤلفه میزان فعال بودن کاربران شبکه های اجتماعی و میزان واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی تأثیر معنی داری بر روی هویت ملی نداشتند.

"شبکه های اجتماعی مجازی"به مثابه بخشی اساسی و اجتناب ناپذیر جوامع معاصر را در برگرفته و ابعاد و سطوح مختلف نظام اجتماعی را تحت تاثیرخود قرار داده و به عنوان پدیده اجتماعی نگریسته می شود. تفکر سیستمی بنیانهای فکری استواری درمدل سازی و طراحی الگوهای جامع تبیین پدیده های اجتماعی در ایران فراهم می سازد.پشتوانه های نظری و دستاوردهای پژوهشی جامعه شناسی زمینه های سهولت بخش نیل به اصول مدل سازی تبیین پدیده های اجتماعی رافراهم نموده که اصول پنج گانه مذکورعبارتنداز:"ماهیت و چیستی پدیده های اجتماعی"،"الگوهای اجتماعی پدیده های اجتماعی"،"همبسته های پدیده های اجتماعی"،"پیشایندهای پدیده های اجتماعی" و "پسایند های پدیده های اجتماعی". تحقیق حاضر از نوع "فراترکیب" خواهدبود. فراترکیب(متاسنتز) نوعی روش تحقیق کیفی است که درآن تحقیقات کیفی درهم آمیخته شده و درنهایت تفسیری نو از مجموعه آنها پدیدمی آید. مقایسه و یکپارچه سازی مطالعات پیشین و هم چنین طراحی و ساخت مدل و الگوی جامع در قالب روش فراترکیب امکان پذیرخواهدبود. این مطالعات، درکانون توجه پژوهشگران در ایران قرارگرفته و همچنان گسترش روزافزونی دارد. اطلاعات تحقیق با استفاده ازسه منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(sid.ir)، ب)پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران(magiran.com)و ج) پایگاه های اختصاصی الکترونیکی مجلات علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم (تعداد231مقاله)جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان از روندی صعودی وهم چنین سریع وشتابان در تحقیقات گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران طی سالهای 1388تا دی ماه1397داشته است. نتایج استفاده ازروش"فراترکیب "تحقیق راقادربه "ساخت و طراحی مدل جامع تبیین گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران" نموده است. مدل پیشنهادی قابل تفکیک و تبیین درسه بخش خواهد بود: الف)چیستی وچگونگی ماهیت گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران(کلیات و وضعیت)، ب)شناسایی عوامل موثر در شکل گیری گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران(پیشایندها)، ج)شناسایی اثرات،کارکردها و پیامدهای متعددگرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران(پسایندها). گرایشهای پژوهشی به ترتیب اختصاص به پسایندها (شامل144مقاله،62درصد)، وضعیت و کلیات (شامل73 مقاله و32درصد)وپیشایندها(شامل14مقاله،6درصد)داشته اند.گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران موجب بروزتاثیرات چهارگانه خانوادگی،سیاسی،اجتماعی ورفتاری-تربیتی(81متغیر)شده که تغییرات هویتی (35مقاله و15حوزه هویتی) درمرتبه اول اهمیت قرارگرفته است.گرایش به شبکه های اجتماعی ازسوئی موجب تغییرات هویتی جوانان برای نمونه هویت ملی(8مقاله)،هویت اجتماعی(5مقاله)،هویت دینی(4مقاله) شده و ازسوئی دیگر باعث تغییر در سبک زندگی(10مقاله)، افزایش سرمایه اجتماعی(9مقاله)، کاهش امنیت اجتماعی و اخلاقی(7مقاله)،کاهش عملکرد تحصیلی(5مقاله)،تغییر در دینداری(5مقاله) گردیده است. البته جنبه های دیگر اثرات رسانه های اجتماعی را می توان در بروز تغییرات خانوادگی(19موضوع)، رفتاری وتربیتی(17 موضوع)و هم چنین اثرات مثبت سیاسی(10موضوع) درکاربران ایرانی نیز گزارش داد. پیشایندهای گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی در ایران درچهاردسته اصلی(عوامل رسانه ای،فناورانه، اجتماعی وروانشناختی)(29متغیر) وهمچنین تحقیقات بخش چیستی در11موضوع فرعی گزارش شده اند که بیشترین مقالات آن بخش، اختصاص به بررسی اهداف و انگیزه های عضویت کاربران شبکه های اجتماعی (17 مقاله)، مشخصات فرهنگی اجتماعی کاربران (8 مقاله )و وضعیت سرمایه اجتماعی کاربران(7 مقاله)داشته است

این پژوهش به شناسایی نقش مثبت و منفی شبکه های اجتماعی مجازی در توسعه جامعه مدنی ایران و میزان استفاده از هر یک از آنها در بین فعالان مدنی شهر تهران پرداخته است. این پژوهش از نوع آمیخته کیفی و کمی و روش آن مصاحبه عمیق و پیمایش بوده است. جامعه آماری در بخش کیفی صاحب نظران دانشگاهی و فعالان مدنی و حزبی که از بین آنها 25 نفر با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز جامعه آماری فعالان مدنی شهر تهران که از بین آنها 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که مصاحبه شوندگان برای نقش شبکه های اجتماعی مجازی در توسعه جامعه مدنی ایران 12 کارکرد ارتباطی، خبری، تبلیغی، آموزشی، بسیج سازی، کمپین سازی، جایگزینی رسانه رسمی، تقویت قدرت اجتماعی نهادها، شفاف سازی، جریان سازی، شبکه سازی و سنجش افکار عمومی و 10 کژکارکرد اخبار نادرست و شایعه، سرریزی اطلاعات، انبوه خلق مجازی، حباب گفتگو، سلیبریتی سازی، وجود همبستگی کاذب، درگیری در فضای مجازی و دور شدن از فعالیت مدنی واقعی، تخریب حریم خصوصی فعالان مدنی، غلبه مشارکت مجازی و ابزار ارائه و خودنمایی تعیین کردند. از بین این موارد، فعالان مدنی بیشترین کارکرد شبکه های اجتماعی و پیام-رسان ها را در بین فعالان مدنی شهر تهران کارکرد ارتباطی، خبری و آموزشی و کمترین کارکرد را سنجش افکار عمومی، شفاف سازی و شبکه سازی و بیشترین کژکارکردی را اخبار نادرست و شایعه، سرریزی اطلاعات و حباب گفت وگو و کمترین کژکارکردی را خودنمایی در فضای مجازی و سلیبریتی سازی مطرح کردند.

هدف پژوهش حاضر رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی و خیانت زناشویی در دانشجویان است. روش تحقیق توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانشجویان متأهل دانشگاه پیام نور کرمان می باشد که تعداد 100 نفر از آن ها از طریق جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه احساس تنهایی آشر، هایمل و رنشاو(1984) و خیانت زناشویی مرامی و خادمی(1392) می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با احساس تنهایی در دانشجویان رابطه معنی داری وجود ندارد (0/01

با سیطره یافتن وجه تکنولوژیک در زیست جهان معاصر، ساحت تعاملات اجتماعی و شیوه های هویت یابی و هویت سازی نیز تغییر یافته اند؛ چنان که شبکه های اجتماعی آنلاین از بسترهای مهم خودابرازی، ساخت هویت شخصی و نمایش منش اجتماعی و سبک زیستی هستند. این پژوهش با استفاده از آرای نظری جامعه شناختی مرتبط با سبک زندگی و رسانه های اجتماعی به تحلیل چگونگی بازنمایی و نمایش زیست روزمره در فضای اینستاگرام پرداخته است. روش پژوهش از نوع کیفی است و حجم نمونه با اتکاء بر منطق اشباع نظری شامل 23 نفر است. تحلیل داده ها با استفاده روش تحلیل درون مایه ای کلارک و براون انجام شده است. نتایج پژوهش بیان گر آن است که کُنش گران ایرانی در فضای مجازی، شبکه اینستاگرام را بستری برای نمایش زندگی روزانه، اشتراک گذاری جنبه های جذاب بدنی و ارائه گزارشی از تفریحات و لذت های فردگرایانه می دانند. بنابراین، استراتژی های نمایشی کُنش گران در شبکه اجتماعی اینستاگرام، بیشتر در جهت بازنمایی سبک زندگی مدرن است.

پژوهش کیفی پیش رو که با روش اتنوگرافی انجام گرفته است، به دنبال پاسخ به این سؤال است که شبکه های اجتماعی مجازی در تولید شایعات انتخابات سیاسی در کشور چه نقش و کارکردی دارند؟ جامعه آماری پژوهش، صفحات فارسی زبان شبکه اجتماعی اینستاگرام است که در انتشار اخبار انتخاباتی، دو ماه قبل و دو ماه بعد از برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری سال 1394 فعالیت داشته اند. از میان این صفحات قابل مشاهده به عنوان چارچوب نمونه گیری،40 صفحه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با مصاحبه آنلاین با 17 نفر از صاحبان این صفحات و تحلیل کیفی داده های حاصل از آن، مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی در امر تولید شایعات سیاسی در زمان انتخابات و مهم ترین منابع تولید این شایعات در شبکه های اجتماعی مجازی مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، امکانات تعاملی، تولید و انتشار محتوا توسط کاربر، تشکیل گروه های دوستانه، ویژگی های چند رسانه ای و همچنین سطح گسترده ارتباطات میان فردی، از مهم ترین ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی در امر تولید و انتشار شایعات در جامعه است. پژوهش نشان می دهد شایعات انتخاباتی در ایسنتاگرام با اهداف تبلیغات سیاسی، ایجاد ناآرامی در فضای انتخابات، سرگرمی، تولید نفاق بین اعضای جامعه، مخدوش کردن اصل انتخابات و عدم وجود دموکراسی واقعی در  فرایند اجرای آن، کاهش انگیزه افراد جهت شرکت در انتخابات و تخریب نامزدهای رقیب و احزاب مخالف از سه منبع اصلی گروه های اپوزیسیون داخلی و خارجی، فعالان سیاسی در احزاب و ستادهای انتخاباتی هریک از نامزدها و عموم مردم در شبکه اجتماعی اینستاگرام تولید و انتشار می یابد.

در پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین عضویت در شبکه های اجتماعی و رضایت زناشویی پرداخته شده است . هدف پژوهش ، تعیین رابطه بین عضویت در شبکه های اجتماعی و رضایت زناشویی در بین زنان و مردان متاهل شهرستان بافق می باشد . روش پژوهش  توصیفی از نوع همبستگی است . جامعه آماری شامل کلیه افراد عضو و غیرعضو در شبکه های اجتماعی است که با توجه به گستردگی جامعه آماری ، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای ، از هر محله شهرستان ، 20 نفر به طور تصادفی انتخاب که در مجموع 100 نفر (53نفر غیر عضو ، 47 نفر عضو. 62 نفر زن و 38 نفر مرد) از زوجین 25 تا 40 ساله در این پژوهش شرکت نموده اند . در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته ی شبکه های مجازی  و رضایت زناشویی انریچ (1986) استفاده شده است . جهت آزمون فرضیات تحقیق از روش همبستگی و آزمون  t ؛ و جهت تعیین کفایت متغیر عضویت  در شبکه های اجتماعی جهت پیش بینی رضایت شغلی از شاخص ضریب تعیین استفاده شده است ؛ نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که میزان رضایت زناشویی افراد عضو در شبکه های اجتماعی از افراد غیرعضو در این شبکه ها کمتر و عضویت در شبکه های اجتماعی باعث کاهش رضایت زناشویی در درازمدت می گردد . بنابراین فرضیات تحقیق مورد تایید قرار می گیرد .

گسترش فناوری های نوین ارتباطی و در رأس آن اینترنت و شبکه های ارتباطی، فضایی برای ساخت مجدد هویت فراهم نموده است، در این میان پیوند عناصر اساسی هویت ساز، یعنی زمان، مکان، فضا و مرزهای زندگی اجتماعی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. تحقیق حاضر در همین راستا و با هدف بررسی و شناخت تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت ملی و هویت قومی افراد 18 تا 40 سال شهرستان نورآباد دلفان انجام شده است. این پژوهش به روش پیمایشی و از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام گرفته است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شده است. روایی و اعتبار به کمک آلفای کرونباخ و اعتبار صوری حاصل گردید. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر معناداری بر هویت قومی دارد. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که شبکه های اجتماعی مجازی 72 درصد از تغییرات هویت قومی پاسخگویان تحقیق حاضر را پیش بینی می کنند. همچنین یافته های تحقیق حاضر نشان داد که شبکه های اجتماعی تأثیر معناداری بر هویت ملی دارند. نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که متغیرهای مستقل تحقیق حاضر حدود 24 درصد از تغییرات هویت ملی پاسخگویان تحقیق حاضر را پیش بینی می کنند.

با ظهور جامعه شبکه ای و توسعه شبکه های اجتماعی فیزیکی و مجازی، مناسبات قدرت در جوامع دستخوش تغییرات زیادی شده است. با ظهور شکل های جدید قدرت در جامعه شبکه ای ازجمله قدرت شبکه بندی، قدرت شبکه، قدرت شبکه ای شده و قدرت شبکه ساز، توازن قدیمی قدرت در جوامع به هم خورده و شهروندان بیش از گذشته در فرآیندهای سیاسی و اجتماعی قدرت نقش آفرین شده اند. در شرایط جدید ازجمله مهم ترین مسیرهای قدرت آفرینی شهروندان، شبکه های اجتماعی مجازی و ازجمله اصلی ترین عرصه های این ایفای قدرت در رقابت های انتخاباتی است. این عرصه از سویی فرصت مناسبی برای آینده پژوهی و دیده بانی انتخابات فراهم کرده و از سوی دیگر ضرورت این نوع از پژوهش ها را مشخص ساخته است. تقریباً در تمام پژوهش های آینده پژوهی، دیده بانی (پایش و پویش) مقدمه لازم تلقی می شود. از طریق دیده بانی مناسب وقایعی که احتمال رخ دادن آنها وجود دارد مورد بررسی قرار گرفته و آسیب پذیری و غافل گیری کاهش خواهد یافت. انتخابات، همواره یکی از مهم ترین فضاهای عدم قطعیت در کشور ایران بوده است. هریک از دوره های انتخاباتی ایران پس از انقلاب با شگفتی سازی همراه بوده است و دیده بانی فضای کنونی این احتمال را تقویت می کند که مؤلفه شگفتی ساز انتخابات آتی، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی باشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و کیفیت تجارب یادگیری در دانش آموزان اول متوسطه (دختر) شهرستان کاشان است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است و از نظر روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل 205 نفر از دانش آموزان اول متوسطه (دختر) شهرستان کاشان می باشد که در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بودند و بر اساس جدول مورگان 100 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت انتخاب نمونه های مورد نظر از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه کیفیت تجارب یادگیری نیومن می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از برنامه کامپیوتری SPSS استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و کیفیت تجارب یادگیری در سطح آلفای 01/0 رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. (01/0P<). همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با مؤلفه های کیفیت تجارب یادگیری (کیفیت منابع، کیفیت محتوا، انعطاف پذیری و رابطه استاد-دانشجو) در سطح آلفای 01/0 رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. (01/0P<).

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر پیامدهای اجتماعی و یادگیری دانشجویان بود. روش انجام پژوهش همبستگی- علّی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل 4500 نفر از دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی و پیام نور شهر سقز در سال تحصیلی 96 -1395 بود. با توجه به جامعه مورد نظر، با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان، تعداد 354 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبق ه ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های پژوهش از پرسش نامه شبکه های اجتماعی و پیامدهای اجتماعی و یادگیری یان یو و همکاران استفاده شد. این پرسش نامه دارای 26 گویه است که متغیرهای استفاده از شبکه های اجتماعی، فرهن گ پذیری، پذیرش اجتماعی، عزت نفس، رضایت از زندگی دانشجویی و مهارت های عملکردی را مورد اندازه گیری قرار می دهد. به منظور بررسی روایی پرسش نامه از روایی صوری و محتوایی، تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای کل پرسش نامه، 0/85 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با پیامدهای اجتماعی و پیامدهای یادگیری رابطه مثبت و معناداری دارد. هم چنین، نتایج تحلیل مسیر نشان داد که استفاده از شبکه های اجتماعی به طور مستقیم بر پیامدهای یادگیری اثر معناداری ندارد؛ ولی، با میانجی گری پیامدهای اجتماعی و به طور غیرمستقیم بر پیامدهای یادگیری دانشجویان اثر می گذارد.

مقدمه: استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان یکی از ابزارهای نوین فناوری های اطلاعات و ارتباطات در سال های اخیر با استقبال چشمگیری مواجه شده است. شبکه های اجتماعی مجازی در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و ... کاربرد دارد. در آموزش، دانشجویان به طور فزاینده ای از سایت های شبکه های اجتماعی برای ایجاد و حفظ روابط اجتماعی و حمایت از شیوه های یادگیری غیر رسمی و فعالیت های یادگیری استفاده می کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با اشتیاق و درگیری تحصیلی در دانشجویان انجام شده است . روش کار: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی تهران می باشد که در سال 96-95 مشغول به تحصیل بودند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی هدفمند 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه های اشتیاق و درگیری تحصیلی استفاده شد . یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها به روش رگرسیون چند متغییری و ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با اشتیاق تحصیلی و درگیری تحصیلی رابطه وجود دارد (01/0 .(P ˂ بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و مؤلفه های درگیری تحصیلی (درگیری شناختی، رفتاری و انگیزشی) رابطه مثبت و معنی داری (01/0 (P ˂ وجود دارد. همچنین بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و مؤلفه های اشتیاق تحصیلی (اشتیاق شناختی، عاطفی و رفتاری) رابطه مثبت و معنی داری (01/0 (P ˂ وجود دارد . نتیجه گیری: استفاده از تکنولوژی به ویژه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی موجب درگیری تحصیلی یادگیرنده، افزایش انگیزه، اشتیاق و مهارت یادگیری دانشجویان، قابلیت گسترش سریع محتوای درسی و دسترسی آسان برای همه افراد، ارائه مواد درسی شخصی شده/ انفرادی می شود و می توان از شبکه های اجتماعی مجازی در آموزش و یادگیری دانشجویان در جهت بهره گیری از مزایای آن استفاده کرد .

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه روابط اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دوره دوم دبیرستان با توجه به میزان وابستگی آنها به شبکه های اجتماعی مجازی انجام شده است. روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد؛ جامعه آماری پژوهش، شامل دانش آموزان دختر پایه دهم دبیرستان های ناحیه 1 شهر اهواز است که جمعاً 140 نفر نفر بودند. براساس جدول مورگان تعداد 100 نفر به عنوان نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های محقق ساخته میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، روابط اجتماعی و پیشرفت تحصیلی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصله از پژوهش، در سطح آمار توصیفی از فراوانی، میانگین و در سطح آمار استنباطی نیز از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شده است. داده ها نیز با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد. یافته ها: : بین زمان اختصاص داده شده به شبکه های اجتماعی مجازی و روابط اجتماعی دانش آموزان رابطه منفی و معناداری وجود داشت (01/0 > P ). همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین زمان اختصاص داده شده به شبکه های اجتماعی مجازی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه منفی و غیر معناداری وجود دارد (19/0 < P ). نتیجه گیری: با توجه به امکاناتی که شبکه های اجتماعی مجازی در اختیار دآنش اموزان قرار داده اند، علاوه بر برنامه ریزی برای پیشگیری از آسیب های احتمالی این شبکه ها در زمینه روابط اجتماعی دانش آموزان می توان از امکانات و قابلیت های شبکه های اجتماعی مجازی برای تعمیق یادگیری، افزایش انگیزش پیشرفت تحصیلی، مشارکت کلاسی و فعالیت های گروهی دانش آموزان استفاده کرد.

پژوهش حاضر درصدد طراحی الگوی کارکردهای متنوع شبکه های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی بوده است. از این منظر، پس از واکاوی سوابق نظری و تجربی، از روش کیفی و مصاحبه عمیق بهره گرفته شده است. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه عمیق با 20 نفر از دانشجویان اقوام مختلف دانشگاه های تهران که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند؛ به اشباع نظری رسیده است. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و مدل مفهومی اندازه گیری شبکه ای برساخته شد. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی کارکردهای شبکه های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی، متنوع و از سه مقوله فراگیر تأثیرات بین فرهنگی قومی (شامل مضامین سازمان یافته: همدلی فرهنگی، پایداری احساسی، ابتکار اجتماعی، انعطاف پذیری و گشایش ذهنی)، هویت قومی (شامل عنصر شناختی، عنصر احساسی و عنصر ارزشی) و قوم محوری (شامل تعصب قومی، تهدید و کشمکش برون قومی و نیز همبستگی درون گروهی) بوده است.

محقق در این پژوهش ضمن نشان دادن لزوم تغییر رویکردها از رویکردهای مقابله ای به رویکردی فرهنگی و اجتماعی، رویکردی تحت عنوان «رویکرد مخاطب محور» معرفی نموده است. رویکردی که اساس نگاهش به جای توجه صرف به فرستنده پیام، توجه به مخاطب دارد تا با توانمند سازی مخاطب، به او توان نقد و تجزیه تحلیل پیام را بدهد. پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوای کمی انجام شده و نتایج حاصل بیانگر آن است که با رویکردی مخاطب محور می توان در قالب راهبرد آگاه سازی و آموزش و از طریق ارتقای سواد رسانه ای به توانمندسازی مخاطب در تحلیل و تفسیر و نقد پیام پرداخت و نیز در قالب راهبرد ایجاد و تنوع سازی از تکنیک های اقناع مخاطب برای جلب نظر مخاطب و جذب مخاطب بهره برد.

در میانِ اندیشمندان و جامعه شناسانِ ایرانی مجادله ای مبنی بر فردگرا یا جمع گرا بودن جامعه ایرانی وجود دارد؛ اما این مجادله و همچنین پژوهش های تجربی در مورد فردگرا یا جمع گرا بودن جامعه ایران فارغ از توجه به زندگی ایرانی ها در شبکه های اجتماعی مجازی، شکل گرفته و انجام شده است. حال آنکه با گسترش استفاده از این شبکه ها در سال های اخیر لازم است تا جمع گرایی و فردگرایی در نسبت با شبکه های مجازی نیز مورد مطالعه قرار گیرد. برای مطالعه این موضوع در این پژوهش، کار با نظریه فردگرایی شبکه ای بری وِلمن (2012) آغاز گردید و درنهایت این مفهوم بازتعریف و مقیاسی برای سنجش آن ساخته شد؛ بنابراین یکی از نوآوری های این پژوهش ساخت مدل اندازه گیری برای این مفهوم بوده است. یافته های به دست آمده نشان از فردگرایی شبکه ای در سطح متوسط دارد و به طورکلی می توان گفت کنش های فردگرایانه و جمع گرایانه در سطوح مختلف در شبکه های اجتماعی مجازی دیده می شود. همچنین یافته های جدید نشان می دهد خانواده گرایی به عنوان یکی از فرهنگ های عمومی جامعه ایران در شبکه های مجازی نیز نقش چشمگیری دارد. در نهایت می توان گفت مقیاس فردگرایی شبکه ای ساخته شده در این پژوهش که برای اولین بار سنجش شده است می تواند الگوی مناسبی در مطالعه فردگرایی در فضای مجازی باشد که لازم است اصلاح و دوباره سنجش شود.

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با اعتماد به نفس و سلامت روان اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور شهر کرمان انجام شد. روش: روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مطالعه، اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز کرمان بودند. نمونه بررسی 28 عضو هیئت علمی مرکز کرمان و 150 دانشجو بود که دانشجویان به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه شناسایی و تحلیل فرصتها و آسیبهای شبکه های اجتماعی در فضای مجازی، پرسشنامه سلامت عمومی GHQ و پرسشنامه اعتماد به نفس آیزنک بود. یافته ها: بین اعتماد به نفس، نشانه های جسمانی، اضطراب و بی خوابی، کارکردهای اجتماعی و افسردگی، رابطه وجود دارد. نظرات نسبت به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر حسب جنسیت و رشته تحصیلی یکسان است و بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و سلامت عمومی، اعتماد به نفس، نشانه های جسمانی، اضطراب و بی خوابی و افسردگی رابطه معناداری وجود دارد؛ اما بین استفاده از شبکه های اجتماعی و کارکردهای اجتماعی رابطه معنادار وجود ندارد. نتیجه گیری: آگاهی بخشی و ترغیب دانشجویان به مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و طراحی و راه اندازی شبکه اجتماعی بومی به منظور افزایش آگاهی دانشجویان و اعضای هیئت علمی پیشنهاد می شود. <br /> 

مقدمه: امروزه تجربه افراد از روانشناسی زمان سبک زندگی را تغییر داد و بسیاری از روابط میان آنها هنوز ناشناخته است. هدف پژوهش، بررسی رابطه بین اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی با چشم انداز زمانی و رفتارهای بهداشتی در دانشجویان بود. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش، تعداد 1730 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد جویبار بودند. 317 نفر نیز به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (بر حسب مقطع تحصیلی) انتخاب شدند. هر آزمودنی پرسشنامه اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی، چشم انداز زمانی و رفتار های بهداشتی را تکمیل کرد. یافته ها: نتایج نشان داد که میان شبکه های اجتماعی مجازی و چشم انداز زمانی گذشته گرای منفی، حال گرای لذت طلب، حال گرای تقدیرنگر، رابطه مثبت و با گرایش آینده گرا رابطه منفی وجود دارد و 1% کاهش اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی ، 18% بر میزان رفتارهای بهداشتی افزود؛ و افزایش چشم انداز زمانی نیز رفتارهای بهداشتی را افزایش داد و بالعکس. نتیجه گیری: چشم انداز زمانی عامل کلیدی در سوءمصرف شبکه های اجتماعی است زیرا با افزایش آینده گرایی، آموزش به تأخیر-انداختن لذت فوری و توجه به پیامدهای اعمال حال حاضر می تواند به افزایش رفتاری های بهداشتی و به طبع کاهش اعتیاد به فضای مجازی، به دانشجویان کمک کرد.