ساختار سازمانی

عصر دانایی یا دانش، عنوان جدیدی است که به زمان حاضر و یا آینده نزدیک اطلاق می شود. مدیریت دانش دارای یک اهمیت فزاینده برای دولت و سازمان های دولتی جهت مواجهه با مخاطراتی است که توسط اقتصاد دانش محور ایجاد می شودتحقیق حاضر باهدف ارائه مدلی برای اجرای فرآیند مدیریت دانش در عشایر ایران انجام شده است.در این مطالعه پیمایشی داده ها با استفاده از پرسشنامه، گردآوری شد. این پرسشنامه که ارائه مدل مناسب مدیریت دانش برای منطقه عشایری کشور را مورد سنجش قرار می دهد. از مجموع 100 مورد، 2 مورد حذف گردید و 98 نمونه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آزمون kmo و کرویت بارتلت نتایج اولیه تحلیل مؤلفه های اصلی در مورد ابزار پژوهش نشان داد که همه گویه-ها دارای بار عاملی مناسب هستند و هیچ گویه ای از پرسشنامه حذف نمی شود. بر این اساس، مقدار کفایت نمونه گیری کایزر میر-اکلین (794/ =KMO) و آزمون کرویت بارتلت ( 864/10902) در سطح (000/0) معنادار به دست آمد. هرگاه مقدار KMO در حد مناسبی باشد و آزمون کرویت بارتلت معنادار باشد، ماتریس همبستگی برای تحلیل عاملی مناسب است.نتایج حاکی از آن است که برای پیاده سازی اجرای مدیریت دانش در عشایر ایران، لازم است فرهنگ سازمانی، انگیزش،ساختار،و عوامل فنی و اجتماعی بعنوان متغیر استفاده کرد.

محصولات و خدمات تولید شده توسط سازمان ها به چگونگی ترکیب و بکارگیری آنها بستگی دارد که این خود تابعی از دانش شرکت است. بنابراین، امروزه توانایی مدیریت دانش برای سازمان ها اهمیت حیاتی دارد و خلق و تسهیم دانش به عوامل مهم رقابتی تبدیل شده اند. از این رو، شناخت عواملی که باعث تسهیل در پیاده سازی و به اشتراک گذاری دانش می گردد و نیز بکارگی ری ای ن عوامل، می ت واند یک نقشه و راهنما ب رای مدی ریت بهتر آن باشد. در این پژوهش، عوامل تسهیل کننده به اشتراک گذاری دانش در سازمان آب و فاضلاب استان سیستان و بلوچستان با استفاده از متغیرهای فناوری اطلاعات، استراتژی، ساختار و فرهنگ سازمانی، مورد بررسی قرار گرفته اند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا یک تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق کارکنان سازمان آب و فاضلاب استان سیستان و بلوچستان می باشد و تعداد اعضای نمونه 92 نفر می باشند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها به روش آزمون تی تک نمونه ای با نرم افزار SPSS 19 و معادلات ساختاری با نرم افزار Lisrel8.5 انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، چهار عامل مورد بررسی شامل متغیرهای فناوری اطلاعات، استراتژی، ساختار و فرهنگ سازمانی عوامل تسهیل کننده به اشتراک گذاری دانش در سازمان مورد بررسی می باشند.

امروزه نوآوری یکی از مزیت های اصلی برای حیات سازمان های آموزشی بویژه دانشگاه ها است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تفاوت های موجود در دانشگاه های مختلف ایران در نوآوری سازمانی و تاثیر ساختار و فرهنگ انجام شد. به این منظور، بر اساس اهداف و ماموریت های تعریف شده، دانشگاه های ایران به 4 گروه آزاد اسلامی، پیام نور، جامع علمی- کاربردی و دانشگاه های دولتی طبقه بندی شدند و مدیران و کارکنان سازمان مرکزی این دانشگاه ها جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. مدل مفهومی و فرضیه های پژوهش با مطالعه ادبیات موضوع طراحی گردید و جمع آوری داده ها، آزمون مدل و فرضیه ها، با ابزار پرسشنامه و روش معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که در دانشگاه پیام نور میان تمامی متغیرها، ارتباط دو به دو مثبت و معنادار وجود دارد. در دانشگاه علمی-کاربردی میان نوآوری-فرهنگ و نوآوری-ساختار ارتباط معنادار مشاهده شد و در دانشگاه تهران (به عنوان نماینده دانشگاه های دولتی) ارتباط مثبت و معنادار بین فرهنگ و نوآوری وجود داشت. در مورد دانشگاه آزاد، تنها میان فرهنگ و نوآوری ارتباط معنادار مشاهده گردید. با اجرای مدلسازی معادلات ساختاری، میزان تاثیر متغیرهای مکنون (ساختار) بر متغیرهای مکنون درونزا (فرهنگ و نوآوری) مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان می داد ساختار به طور مستقیم بر نوآوری در سازمان مرکزی این دانشگاه ها تاثیر ندارد اما تاثیر معنادار ساختار بر فرهنگ و از سوی دیگر تاثیر بسیار معنادار فرهنگ بر نوآوری سازمانی به این نتیجه منتهی شد که ساختار سازمانی به واسطه تاثیر بر فرهنگ، می تواند بر نوآوری سازمانی در سازمان مرکزی دانشگاه های ایران تاثیرگذار باشد.

هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی تاثیر ساختار سازمانی بر رضایت شغلی میان کارکنان موسسه رزمندگان و مدرسه معراج اندیشه است. در این راستا روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق کارکنان موسسه رزمندگان ومدرسه معراج اندیشه هستند که 157 نفر می باشند. نمونه آماری بر اساس جدول مورگان برابر 113 نفر به صورت تصادفی ساده در نظر گرفته شده است. ابزار تحقیق شامل پرسشنامه ساختار سازمانی مشتمل بر 15 سؤال و پرسشنامه رضایت شغلی مشتمل بر 18 سؤال است که از روایی و پایایی مناسب برخوردار بودند. پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه ساختار سازمانی 86% و برای پرسشنامه رضایت شغلی 89% محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده و چندگانه از نوع گام به گام در محیط نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج حاصل از رگرسیون خطی ساده نشان داد که ابعاد ساختار سازمانی شامل (پیچیدگی، رسمیت و تمرکز) بر رضایت شغلی تاثیر مثبت و معنی داری دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که 7/64 درصد اطلاعات رضایت شغلی کارکنان توسط مؤلفه های رسمیت و تمرکز بیان می شود.

تغییرات در نوع بیماری های رایج به تغییر مدل ها و پارادایم های تبیین سلامت منجر شده است. رویکرد معاصر زیستی- روانی- اجتماعی بر این فرض استوار است که بیماری ها، تولیدات و نتایج کنش متقابل کنشگران با یکدیگر و نسبت آنها با عوامل فردی و زیست شناختی هستند. با وجود این، نقش ارتباطات میان فردی و رابطه گفتگویی میان طرفین ارتباط کمتر مورد توجه قرارگرفته است. مطالعه حاضر با اتکاء به آراء هابرماس براین پایه استوار است که به دلیل استعمار زیست جهان توسط سیستم، عقلانیت ارتباطی منحرف گردیده و کاربست گفتگو دچار اختلال شده و سلامت افراد خدشه پذیر شده است. هدف شناسایی رابطه بین کاربست گفتگو و سلامت افراد شاغل با لحاظ کردن برخی مختصات محیط کاری آنها است. این تحقیق که شاغلان را مورد توجه قرار داده، به صورت پیمایش و با جامعه آماری شاغلان منطقه 6 تهران و با حجم نمونه 416 نفر انجام گرفته است. نمونه گیری بر اساس روش نمونه در دسترس صورت پذیرفته و واحد تحلیل فرد است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ترکیبی محقق ساخته و استاندارد استفاده شد. روایی پرسشنامه به شیوه صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه گردید. نتایج تحقیق ضمن تایید اغلب فرضیات پژوهش نشان داد که ضریب تاثیر کاربست گفتگو و ساختار سازمانی بر سلامت روانی به ترتیب 40/0 و 19/0- و ضریب تاثیر گفتگو و فرهنگ سازمانی بر سلامت اجتماعی 19/0 و 15/0- می باشد. در عین حال فرهنگ سازمانی با کاربست گفتگو دارای همبستگی معنادار و منفی با ضریب 29/0- می باشد.

طراحی کار و همچنین پویایی های رفتاری روان شناختی، عاطفی و بین فردی که بر موفقیت سازمانی تأثیر می گذارند، تماما زیرمجموعه رفتار سازمانی هستند. مدیریت در رفتار سازمانی حائز اهمیت است زیرا بر مطالعات مربوط به نظارت عملیاتی و نظارت فردی برای انجام وظایف معین در رابطه با کارایی شرکت متمرکز است. مدیریت به برنامه ریزی، اجرا و هماهنگی پروژه های مختلف اهمیت می دهد و برای اثربخشی کسب و کار، ساختارهای اداری و سازمانی ضروری است. در حالی که افراد و گروه ها دیدگاه های منحصر به فرد خود را دارند،مدیریت با ادغام مهارت ها، دانش، باورها، اهداف و نگرش ها در سازمان و تأثیرگذاری بر آنها، افراد و گروه ها را بر اساس ساختار، فرهنگ، خط مشی ها و سیاست هایشان اصلاح یا بازسازی می کند و از سوی دیگر، قدرت، فرآیندها و نقش هایی که کارکنان در سازمان قرار است ایفا کنند را نیز مدیریت می کند. در این پروژه تحقیقاتی-اکتشافی 125 شرکت کننده حضور داشتند که نتایج نشان داد که بین متغیرهای مورد نظر ارتباط مثبت قوی وجود دارد. به دلیل محدودیت زمانی و فقدان ادبیات مرتبط فعلی، این مطالعه جامعیت لازم را ندارد. در نتیجه، تحقیقات بیشتر می تواند به ارزیابی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی و عملکردی در بخش دولتی، که بهره وری کمتری نسبت به بخش خصوصی دارند، بپردازد. بر اساس یافته های این تحقیق، سازمان ها باید برنامه های هوش هیجانی را برای اعضای خود به عنوان الگوی کلیدی برای تقویت رفتار مشارکتی و اثربخشی شرکت ارائه کنند.

«نظام اداری» یکی از بنیادی ترین مفاهیم در گستره مدیریت دولتی، حقوق اداری و حقوق اساسی است و فساد اداری، یکی از پدیده های چالش زای دنیای معاصر و مانع جدی در مسیر توسعه همه جانب کشورها، به ویژه افغانستان و ایران است. در سالیان اخیر به علت گسترش پیامدهای مخرب فساد اداری، توجه به عوامل، روش های مبارزه با آن و پیش بینی تدابیر لازم افزایش یافته است. درباره نقش مثبت یا منفی بروکراسی بر نظام اداری و در نهایت، بروز فساد اداری، اختلاف نظر وجود دارد و نظر اغلب در کشورهای جهان سومی چون افغانستان و ایران، حاکی از بازتاب کارکرد منفی بروکراسی بر نظام اداری این کشورهاست. پژوهش حاضر، به روش توصیفی، تحلیلی به بررسی نقش بروکراسی در تکوین فساد اداری در کشور افغانستان و ایران می پردازد. دستاورد این نگاشته آن است که بروکراسی، به جای کارآمد سازی نظام اداری در مسیر رشد و توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این دو کشور، باعث ناکارآمدی نظام اداری و ابتلای آن به فساد گوناگون شده است.

مسئولیت پذیری اجتماعی ازجمله مهم ترین عناصر فلسفه وجودی سازمان ها شناخته شده است. مسئولیت اجتماعی و رعایت آن از سوی سازمان ها می تواند از کارکردی مثبت بر عملکرد سازمان ها برخوردار باشد به نحوی که به طور معناداری تعهد سازمانی کارکنان را تحت تأثیر خود قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر پیچیدگی سازمانی بر ابعاد مسئولیت اجتماعی در دانشگاه صنعتی شریف انجام شد. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از نظر روش در زمره ی تحقیقات توصیفی - همبستگی بود که به صورت پیمایشی صورت گرفت. ابزار سنجش شامل پرسشنامه سنجش ابعاد ساختاری رابینز (1998) و پرسشنامه سنجش مسئولیت اجتماعی سازمان کارول (1991) بود. جامعه آماری پژوهش 1200 نفر از کارکنان (هیئت علمی و غیرهیئت علمی) دانشگاه شریف بود که با استفاده از فرمول کوکران 291 نفر به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون پارامتری رگرسیون خطی ساده و نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد بین بعد سازمانی پیچیدگی سازمانی بر ابعاد اخلاقی، اقتصادی، مسئولیت اجتماعی تأثیر مثبت و مستقیم دارد. همچنین پیچیدگی بر بعد حقوقی تأثیر منفی و معکوس و بر بعد مسئولیت داوطلبانه مسئولیت اجتماعی تأثیر منفی و معکوس دارند.

در دنیای پژوهش های میان رشته ای، تمام رشته ها از جمله شاخه های علوم انسانی و اجتماعی، به نحوی مفاهیم و نظریه هایی را از سایر رشته ها و حوزه ها «استقراض» می کنند. بسیاری از پژوهش های سازمان و مدیریت از زمینه های بنیادی نظیر روان شناسی، جامعه شناسی و تاریخ بهره گرفته اند و اصولاً بخش عظیمی از نوآوری در رشته های علوم اجتماعی و رفتاری همانند مدیریت، به سبب برگیری ایده های دیگر رشته ها است که تجلّی پژوهش های «دلالت پژوهی» است. پژوهش حاضر، گزارش مستقلی از بررسی موضوع «ساختار» و «سازمان« از دیدگاه حاکمیتی و در مروری تاریخی است. این گزارش به بررسی این مفهوم در برش های محدود تاریخی- حاکمیتی ایران در تمدّن هفت هزار ساله می پردازد. با توجّه به این که مفهوم «ساختار» نسبتاً نوپدید است و در چنین مروری، غالباً گزاره ها و دلالت های الهام بخش مورد اشاره به آن استخراج خواهد شد، طبعاً یافته های این بررسی بر مفاهیمی مانند «دیوان»، «تشکیلات»، «نظام اداری» و «نظام حاکمیتی» نیز دلالت خواهد داشت. برخی دلالت های تاریخی و موضوعی در دوازده دوره بررسی شده عبارت اند از: دوره تمدن های اولیه (قوانین حمورابی، شورای شیوخ)، تمدن مادها (پایگاه ساتراپی، آیین های شهریاری)، حکومت هخامنشیان (دودمان های هفت گانه ممتاز، فرماندهان چهارگانه)، ساسانیان (دبیهران، دبهیربُد)، سازمان دهی پیامبر گرامی اسلام (ص) و امیرالمؤمنین (ع) (تراتیب الاداریه، والیان و امیران)، صدر اسلام (اداره بیتالمال، دیوان برید)، حکومت های عبّاسیان (خلیفه، گردانندگان دربار)، سلجوقیان (الگوی دیوان سالاری، دیوان عرض)، پسامغول (داروغچی، باسقاق، شحنه، نظام اداری دوگانه چینی)، سلسله صفویان (کارگران و اصناف، دولتخانه، مناصب موروثی و قزلباشان)، قاجار (کارگزاری، ادارات خمسه، وزارتخانه و کاربه دستان اداری) و پس از مشروطه (دستگاه های اجرایی، قانون تشکیلات، خویشاوندسالاری و اصل تفکیک قوا).

هدف اساسی پژوهش حاضر طراحی و برازش مدل مطلوب سازمان یاد گیرنده در آموزش و پرورش با تأکید بر مدیریت دانش بود. با استفاده از طرح متوالی اکتشافی (کیفی و کمی) این مطالعه در سال 1398 به انجام رسید. در فاز کیفی با انجام مصاحبه عمقی با 20 نفر از خبرگان حوزه مدیریت آموزشی و نیز مدیران آموزش و پرورش شهر تهران داده های لازم جمع آوری شد. با استفاده از روش تحلیل مضمون و از نوع شبکه مضامین تحلیل شده و مدل مفهومی اندازه گیری شبکه ای سازمان یادگیرنده در آموزش و پرورش تهیه شد. نتایج کیفی پژوهش نشان داد که مدل مطلوب سازمان یاد گیرنده از شش مضمون فراگیر و در مجموع با 259 مضمون پایه ای به اشباع نظری رسیده است. در فاز کمی پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته داده های لازم از 226 نفر از مدیران و کارکنان آموزش و پرورش شهر تهران که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند گردآوری شد. نتایج نشان داد که مدل تجربی از برازش نسبتاً مطلوبی برخوردار است و بعد مدیریت دانش با میزان 935/0 نسبت به پنج بعد دیگر در سنجش مدل تجربی سازمان یادگیرنده بیشترین سهم رادارد. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت که با تاکید مدیریت دانش می توان به رشد و شکوفایی سازمان ها به ویژه در آموزش و پرورش کمک کرد.به عبارت دیگر، برای بهبود عملکرد سازمان ها و نهادهای مختلف می توان با تکیه بر مدیریت دانش در سازمانهای یادگیرنده تحول ایجاد کرد.

رسانه ملی به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی، نقش حیاتی در افزایش مشارکت، انسجام، اعتماد، وفاداری ملی در طول چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون داشته است، از همین رو برای جلب و حفظ اعتماد اجتماعی مخاطبان و ارتقای سرمایه اجتماعی خود ضرورت دارد ساختار سازمان خبری خود را با توجه به آرایش رسانه ای جدید بازنگری نماید و ساختار خود را متناسب با وضعیت نوظهور در چرخه اطلاع رسانی در سپهر رقابتی در منظومه رسانه ای تغییر دهد تا بتواند پاسخگوی نیاز خبری مخاطبانش باشد. نظر به اهمیت این موضوع، در این پژوهش ضمن بررسی مؤلفه های مهم و مورد نیاز ساختار سازمانی بخش های خبری صدا و سیما، به بازشناسی ساختار خبری سازمان در برابر این جنگ رسانه ای پرداخته شده است. این تحقیق به شیوه کیفی، ابزار گردآوری داده ها؛ مصاحبه نیمه ساختاریافته و به روش نمونه گیری غیر احتمالی و هدفمند 12 نفر از خبرگان حوزه خبر را انتخاب و درنهایت براساس تجزیه وتحلیل کیفی داده ها از طریق کدگذاری؛ 81 گویه و 21 مفهوم و 8 شاخص استخراج گردید. نتایج تحقیق به سیاستگذارن حوزه خبر پیشنهاد می کند که مؤلفه های «مدیریت یکپارچه، مهارت افزایی، قطبیت رسانه ای، قدرت نرم رسانه ای، همگرایی رسانه، ادغام ساختاری، اتاق خبر حرفه ای، مقابله با اخبار جعلی، برون سپاری و درآمد پایدار» در طراحی ساختار سازمان خبری برای آرایش جدید رسانه ای مورد توجه قرار گیرد.

تغییر استراتژیک یکی از مهمترین موضوعات عرصه نوین رقابت به حساب می آید و آمادگی شرکت ها در ابعاد مختلف طراحی سازمانی برای این نوع از تغییرات ضروری می نماید. از این رو در مورد نقش ابعاد طراحی سازمانی در تغییرات استراتژیک، پژوهش های متعددی با نتایج متشتت انجام شده است؛ هدف این پژوهش فرامطالعه پژوهش های قبلی در قلمرو موضوعی مذکور می باشد. برای برآورده ساختن هدف مقاله، روش مرور نظام مند انتخاب گردید و طبق آن، مقالات موجود در بازه زمانی1990 تا 21 ژانویه 2021 بررسی شد. در نهایت 71 مقاله دارای صلاحیت بررسی تشخیص داده شد که محتوای این 71 مقاله، با روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت. مرور نظام مند نقش ابعاد طراحی سازمانی را در تغییرات استراتژیک ذیل چهار بعد «ساختار سازمانی»، «فرهنگ سازمانی»، «منابع و قابلیت های سازمان» و «فرایندها و سیستم های سازمانی» مورد بررسی قرار داد؛ در این تحلیل «ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی» دارای مولفه های «الزامات ساختاری»، «مقررات زدایی و تغییر نوع بروکراسی» و «فرهنگ و جوسازمانی»، «منابع و قابلیت های سازمان» دارای مولفه های «منابع تغییر»، «منابع انسانی»، «دانش سازمانی» و «قابلیت های پویا و استراتژیک» و «فرایندها و سیستم های سازمانی» دارای مولفه های «کنترل و ارزیابی»، «مدیریت تغییر» و «تولید» می باشد. برای هر کدام از مولفه های مورد اشاره، تفصیلاً شاخص هایی در نظر گرفته شد.طی این مرور، چهار شکاف محتوایی و دو شکاف روش شناختی شناسایی گردید که شکاف های محتوایی عبارتند از: «فروکاهش پدیده تغییرات استراتژیک»، «فقدان کاربست دیدگاه شبکه ای به روند رو به واگرایی قدرت در سازمان»، «توضیح مبهم نقش منابع مازاد در اجرای تغییرات استراتژیک» و «تبیین سست نقش متغیرهای محیطی در اجرای تغییرات استراتژیک» و همچنین شکاف های روش شناختی شامل «عدم شناسایی و سامان دهی به متغیرهای متشتت و فراوان میانجی و تعدیلگر» و «عدم در نظر گرفتن گروه کنترل» در پژوهش های تجربی می شود.

در این پژوهش به بررسی رابطه بین ساختار سازمانی بر فرهنگ کارآفرینی سازمان در شرکت گاز در استان چهار محال و بختیاری پرداخته است . جامعه مورد پژوهش را تمامی کارکنان شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاری که تعدادشان 270 نفر بوده ، تشکیل داده اند که با روش نمونه گیری تصادفی تعداد 160 نفر با استفاده از جدول کرجسی _ مورگان انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه ساختار فرهنگ کارآفرینی و ساختار سازمانی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss نسخه 16 در دوبخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در تحلیل توصیفی داده ها از جدول توزیع فراوانی داده ها، شاخصهای مرکزی و پراکندگی و در تحلیل استنباطی داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده گردید. نتایج نشان می دهد بین ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی کارافرینی رابطه معناداری مشاهده شده است. و بین مولفه های ساختار سازمانی ( رسمیت، پیچیدگی و تمرکز ) با کارآفرینی سازمانی رابطه ی معکوس وجود دارد. یعنی هر چه رسمیت، قانون و مقررات و پیچیدگی در سطح و تمرکز سازمانی بالاتر باشد، کارآفرینی سازمانی کمتر می شود .

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک رهبری تحولی با خلاقیت سازمانی با نقش میانجیگری ساختار سازمانی بوده است. پژوهش حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی است و ازلحاظ روش کمی از نوع توصیفی-همبستگی است که به صورت پیمایشی و با استفاده از ابزارهای استاندارد موجود در زمینه متغیرهای پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری بررسی شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه معلمان ابتدایی ناحیه 1 شیراز بوده که با استفاده از جدول مورگان و از طریق روش نمونه گیری تصادفی منظم، 134 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه استانداردشده؛ سبک رهبری تحول آفرین که شامل چهار بعد ترغیب ذهنی، نفوذ آرمانی، انگیزش الهام بخش و ملاحظه فردی بوده و پایایی این ابزار با روش آلفای کرونباخ برابر با 95/0 بوده و روایی صوری و محتوایی آن نیز توسط متخصصان تأیید شده است؛ پرسشنامه ساختار سازمانی که شامل دو بعد پیچیدگی و رسمیت بوده و پایایی این ابزار به روش آلفای کرونباخ برابر با 92/0؛ و روایی صوری و محتوایی آن نیز توسط متخصصان تأیید شده است و پرسشنامه خلاقیت سازمانی شامل دو بعد حساسیت و اعتمادبه نفس بوده و پایایی این ابزار به روش آلفای کرونباخ برابر با 88/0؛ و روایی صوری و محتوایی آن نیز توسط متخصصان تأیید شده است. این ابزارها، بین نمونه معلمان و مدیران توزیع و درنهایت 134 پرسشنامه جمع آوری گردید. نتایج پژوهش نشان داد که: بین سبک رهبری تحولی، ساختار سازمانی و خلاقیت سازمانی معلمان رابطه معنادار وجود دارد. تحلیل مسیر برای تعیین سهم میانجیگری ساختار سازمانی نشان داد که ساختار سازمانی نقش میانجیگری منفی برای سبک رهبری تحولی ایفا می کند به این معنا که ساختار سازمانی نقش میانجیگری رقیب بین سبک رهبری تحولی و خلاقیت سازمانی کارکنان است. شاخص های کلی برازش نیز نشان دهنده تناسب مدل اجرا شده داشت. به طورکلی می توان گفت سبک رهبری تحولی مدیران، پیش بینی کننده مثبت و معنادار ساختار سازمانی محیط کاری معلمان بوده و همچنین سبک رهبری تحولی به طور مستقیم پیش بینی کننده مثبت و با میانجیگری ساختار سازمانی به طور غیرمستقیم پیش بینی کننده منفی خلاقیت سازمانی کارکنان است.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل مدیریت سرمایه انسانی جهت دستیابی به نظام اداری مطلوب در دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان انجام گرفت. روش پژوهش به صورت آمیخته اکتشافی است که در بخش کیفی با روش داده بنیاد و در بخش کمی به صورت توصیفی پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری شامل اساتید ، مدیران و معاونان ، دانش آموختگان و مطلعین در ارتباط با مدیریت سرمایه انسانی و نظام اداری می باشد که در بخش کیفی تعداد 12 نفر به صورت هدفمند و در بخش کمی تعداد 100 نفر به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه پژوهشگر بود. داده های گردآوری شده در بخش کیفی با روش تحلیل داده بنیاد و در قالب سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی و در بخش کمی با آزمون فریدمن و آزمون تی تک نمونه ای انجام گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل ساختاری، فرایند مدیریت منابع انسانی، توان داخلی و مهارت های مدیران به عنوان شرایط علّی و محیط خارجی، محیط داخلی و محیط حمایتی به عنوان شرایط زمینه ای مدیریت سرمایه انسانی را تحت تاثیر قرار می دهند و منابع سازمانی، رفتار کارکنان و عوامل فرابخشی در این فرایند به عنوان مداخله گر عمل می کند. راهبردهای شناسایی شده در قالب راهبردهای خرد و کلان بود و پیامدهای حاصل از مدل در سه سطح پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی ارائه گردید. براساس نتایج تحقیق و اولویت های مفاهیم تحقیق، پیشنهادهایی به منظور بکارگیری نتایج تحقیق ارائه گردید.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی انواع خدمات مرجع در کتابخانه های  مرکزی واحد های دانشگاه آزاد اسلامی  پرداخته است. روش شناسی: روش  پیمایشی توصیفی است. برای گردآوری اطلاعات از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که شامل 82 پرسش درباره منابع و خدمات مرجع می باشد. جامعه پژوهش کتابخانه های مرکزی 75 واحد  بسیار بزرگ و جامع دانشگاه آزاد اسلامی است. یافته ها: پژوهش بیانگر آن است که  51.5 درصد از کتابداران مرجع مرد، و 45.3  درصد زن هستند و از بین مدارک مرتبط، کارشناسی کنابداری با 28.2 درصد، و کارشناسی ارشد کتابداری با 9.8 درصد بیشترین مقدار را دارند. نتایج حاکی از آن است که از بین  خدمات مرجع سنتی، تهیه فتوکپی با 21.6درصد و مصاحبه مرجع با 20 درصد بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده اند. آموزش مراجعان در 49.5 درصد از موارد به صورت غیر رسمی و آموزش فردی است.  مراجعه به مخزن منابع مرجع با 27.8  مهم ترین شیوه جستجو برای یافتن پاسخ مراجعان  و کمبود منابع مرجع با 18 درصد، مهم ترین علت عدم پاسخگویی به نیاز های مراجعان است. نتیجه گیری: یک ساختار سازمانی برای بخش مرجع کلیه کتابخانه های مرکزی با تأکید بر دانشگاه آزاد اسلامی  لازم است که در این پژوهش پیشنهاد شده است.  

به موجب قانون برنامه سوم، شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری(عتف) به عنوان نهاد سیاست گذاری و تصمیم گیری در زمینه های مزبور پیش بینی گردید که دبیرخانه آن باید در وزارت عتف تشکیل شود. اکنون این سوال وجود دارد که ساختار دبیرخانه شورایعالی عتف را چگونه می توان طراحی کرد که بتواند با برخورداری از ظرفیت های دوگانه پژوهشی و اجرائی و ارتباط مناسب با شورای عالی و بدنه علم و فناوری کشور در زمینه تحقق وظائف مورد انتظار قانونی گام های اساسی را بردارد؟ این پژوهش برای پاسخ گوئی به این سوال اساسی از چهار روش اصلی بررسی اسنادی، تجزیه و تحلیل وظایف، مصاحبه های نیمه ساخت یافته و تشکیل گروه های متمرکز استفاده می کند.در این مطالعه با توجه به چارچوب مفهومی و پس از مصاحبه با 20 نفر از صاحبنظران و بر مبنای تحلیل دیدگاه های آنان 12 سناریوی ساختاری در قالب سه الگوی استقلال سازمانی، وابستگی سازمانی و ادغام سازمانی بین دو کارکرد پژوهشی و اجرائی طراحی گردید. به دنبال طراحی و ترسیم ساختارهای مرتبط با این سناریوها، یافته های ساختاری با تشکیل دو گروه متمرکز با حضور 53 نفر از صاحبنظران و ذینفعان مورد بررسی و نظرسنجی قرار گرفتند که بر اساس آن تشکیل «سازمان سیاست علم و فناوری کشور» مبتنی بر الگوی ادغام سازمانی بین دو کارکرد با مقیاس های بزرگ به عنوان مطلوب ترین سناریوی ساختاری برای پشتیبانی پژوهشی و اجرائی شورایعالی عتف انتخاب و در عین حال نقاط ضعف و قوت آن در نشست های مزبور از سوی متخصصان و صاحبنظران مورد ارزیابی قرار گرفتند.در بخش پایانی مقاله، با توجه به ارزیابی های صاحبنظران از الگوی ساختاری منتخب برخی از پیشنهادات اجرایی برای استقرار و بهبود آن ارائه می گردد.

مقدمه: در طی چند سال گذشته در جوامع مختلف بحث های زیادی در مورد اهمیت مدیریت دانش صورت گرفته است .از این رو مدیریت دانش به یکی از مهمترین وظایف سازمان هایی تبدیل شده است که تلاش می کنند به سازمان یادگیرنده تبدیل شوند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه عوامل ساختاری و فرهنگی سازمان با استراتژی مدیریت دانش در مراکز آموزشی درمانی و عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفته است. روش کار: پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و مقطعی در سال 1390 انجام شده است. جامعه پژوهش را کارکنان مراکز آموزشی درمانی و عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران (9 مرکز) تشکیل می دادند که 200 نفر از آنان به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از روش نظرات متخصصان و روایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (0.88) تأیید شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS به طریق روش آماری توصیفی (از جمله جدول، میانگین و واریانس) و با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از متوسط بودن وضعیت مدیریت دانش به دلیل رسمیت و تمرکز زیاد در ساختار سازمانی مراکز مورد پژوهش است. همچنین ضریب همبستگی نشان داد که بین ابعاد ساختاری و ابعاد فرهنگی سازمان و مدیریت دانش ارتباط معناداری وجود دارد (p<0.005)، بطوری که این ارتباط با تمرکز و رسمیت، منفی (به ترتیب با ضریب همبستگی 0.272- و 0.144-) و با جریان ارتباطات و تسهیم دانش و یادگیری مستمر، مثبت (به ترتیب با ضریب همبستگی 0.223، 0.217 و 0.162) است. بحث: با توجه به همبستگی بین عوامل ساختاری و فرهنگی سازمان با مدیریت دانش و همچنین نقش دانش در کیفیت خدمات درمانی ارائه شده توسط مراکز، توصیه می شود در استقرار مدیریت دانش در مراکز درمانی به ابعاد ساختاری و فرهنگی سازمان توجه لازم و همه جانبه صورت گیرد و تاحد امکان با دادن آزادی عمل به کارکنان و عدم اعمال محدودیت های بیش از حد، فضا را برای ارتباطات همه جانبه و تبادل اطلاعات بصورت مداوم فراهم نموده و فرهنگ اعتماد را تقویت و حمایت کنند.

مقدمه: اشتراک گذاری مؤثر دانش میان اعضای هیأت علمی رشته پزشکی، یکی از پیش نیازهای مهم برای کسب شایستگی های علمی و پژوهشی است. این مقاله با هدف بررسی عوامل سازمانی مؤثر بر اشتراک دانش (شامل فرهنگ، ساختار، رهبری و راهبرد) میان اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی علوم پزشکی ایران انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر به روش پژوهش ترکیبی و کاربردی در سال 1391 انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیأت علمی شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز پژوهشی رشته پزشکی (بالینی و بیومدیکال) بود که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و تعداد حجم نمونه 423 نفر می باشد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 15 و آزمون ضریب همبستگی Pearson انجام شد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که حدود 13 درصد اعضای هیأت علمی وضعیت فرهنگ سازمانی، و تنها شش درصد وضعیت ساختار سازمانی را مناسب ارزیابی نمودند. 16 درصد آنها حمایت مدیریت سازمان و حدود 12 درصد راهبردهای سازمان را در به اشتراک گذاری دانش، مناسب ارزیابی نمودند. عوامل سازمانی با اشتراک دانش درون سازمانی (000/0=P value) و برون سازمانی (000/0=P value) رابطه معناداری داشت. نتیجه گیری: با توجه به نقش و اهمیت عوامل سازمانی در سازمان های آموزشی و پژوهشی توصیه می شود در استقرار مدیریت دانش به شکل عام و اشتراک دانش به شکل خاص به ابعاد مختلف این عوامل در سازمان ها توجه همه جانبه ای صورت گیرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر بهداشت روانی کارکنان آموزشکده های فنی و مهندسی انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان آموزشکده فنی مهندسی کرمانشاه (125نفر) است که به صورت سرشماری به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزارگردآوری داده ها شامل پرسشنامه ساختار سازمانی و پرسشنامه بهداشت روانی (SCL-90- R) بود. با استفاده از ضریب همبستگی،T- test و آزمون کروسکال والیس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ابعاد مختلف ساختار سازمانی با بهداشت روانی رابطه معنی دار وجود دارد. بین ساختار سازمانی با اضطراب، افسردگی و وسواس کارکنان همبستگی منفی معنی دار وجود دارد. لذا آموزش بکارگیری سبک های مدیریت برپایه ساختار و در نتیجه رشد و توسعه راهبری نیروی انسانی در آموزشکده فنی به منظور دستیابی به جامعه مهندسی سالم پیشنهاد می گردد.