مدیریت منابع انسانی پایدار

هدف:این پژوهش ادراک تجربیات کارکنان از دورکاری در شرایط کرونایی است .روش مطالعه: روش پژوهش در قالب تحقیق کیفی و از نوع پدیدارشناسانه است و از این رو از بین کارمندان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان با تجربه دورکاری تا نائل شدن به حد اشباع اطلاعات، 12 نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند، انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. گفتگوها با استفاده از روش کلایزی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داد که تجربیات کارمندان از دورکاری در شرایط کرونایی را می توان در 6 مضمون کلی، ویژگی های کارکنان(ویژگی های جمعیت شناختی،مسئولیت پذیری، توانایی نظارت و کنترل بر عملکرد خود، داشتن سواد دورکاری، داشتن روحیه انجام وظایف به طور انفرادی، توانایی مدیریت زمان)؛ ویژگی های مدیران(تعهد مدیران به اجرای برنامه های دورکاری، نگرش مثبت به برنامه های دورکاری و حمایت از آن، اعتماد به مسئولیت پذیری کارکنان، توانایی ارزیابی و کنترل) زیرساخت های فناوری(اینترنت پرسرعت، زیر ساخت های امنیتی، سهولت استفاده، دسترس پذیری،متناسب بودن فناوری با شغل مورد نظر)؛ ماهیت شغل(قابلیت اجرا به صورت فردی، عدم نیاز به ارتباطات رو درو، سهولت اندازه گیری نتایج حاصل از آن، برنامه ریزی زمانی منعطف برای انجام آن)؛ عوامل محیطی(مکان فیزیکی مناسب، حمایت خانواده، حمایت سازمان) و فرهنگ سازمانی(فرهنگ مشارکت و تشریک مساعی، فرهنگ نوآوری و تحول، فرهنگ آموزش و توسعه) تقسیم بندی کرد. نتایج این پژوهش نشان داد که با بررسی تجارب کارکنان از دورکاری در شرایط کرونایی می توان تا حد امکان با تقلیل معایب و مشکلات آن از مزایای آن در جهت توسعه کمی و کیفی و بالا بردن بهره وری سازمان مربوطه اقدام نمود.

مفهوم جذاب دانشگاه کارآفرین معرف دانشگاهی است که فرصت ها، موقعیت ها، فرهنگ ها و رویه های سودمندی را جهت ترغیب و تشویق و پذیرش کارآفرینی دانشجویان و دیگر اعضای دانشگاه فراهم می آورد. هدف از پژوهش شناسایی میزان شاخص های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه خلیج فارس بر مبنای مدل گیب می باشد. روش پژوهش پیمایشی و توصیفی است. جامعه آماری پژوهش ترکیبی از مدیران، کارکنان و اساتید دانشگاه است. نمونه ی آماری از طریق فرمول حجم نمونه117 نفر برآورد و با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استاندارد گیب و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، شاخص های چشم انداز، مأموریت و استراتژی دانشگاه؛ حاکمیت و اداره دانشگاه؛ ساختار و طرح سازمانی دانشگاه؛ چند رشته ای و فرا رشته ای؛ مدیریت ذی نفعان و ارزش های جامعه؛ دانش آموختگان؛ انتقال دانش؛ مرکز رشد و تأمین مالی مخاطرات در شرکت های مشتق شده از دانشگاه؛ بین المللی سازی و آموزش کارآفرینانه و آموزش سرمایه گذاری در دانشگاه خلیج فارس در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد، از میان شاخص های دانشگاه کارآفرین، شاخص مدیریت ذی نفعان و ارزش های جامعه بیشترین تأثیر را بر توسعه دانشگاه خلیج فارس به عنوان یک دانشگاه کارآفرین دارد.

هدف از این پژوهش طراحی الگوی توسعه سیستم مدیریت عملکرد آموزش و پرورش می باشد. این پژوهش از لحاظ جهت  گیری، در مرحله الگوسازی و از نظر هدف کاربردی است و با رویکرد کیفی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق  شامل 15 نفر از مدیران عالی و میانی، معاونین و کارشناسان سازمان آموزش و  پرورش که در زمینه موضوع پژوهش خبره بوده و دارای مدرک تحصیلی دکتری و سابقه مدیریتی بالای 10 سال بودند و خبرگان دانشگاهی مدیریت عملکرد و سیاست گذاری در آموز ش و پرورش نیز دارای سابقه تدریس بالای ده سال و مرتبه علمی استادیار و بالاتر بودند که با روش گلوله برفی انتخاب شدند می باشد. ابتدا با انجام مصاحبه نیمه ساختارمند اقدام به شناسایی و استخراج ابعاد و مولفه های الگوی توسعه سیستم مدیریت عملکرد آموزش و پرورش شده است. سپس از تکنیک دلفی برای بومی سازی مولفه ه ا و ک اهش ورودی ها و همچنین تعیین اهمیت ورودی ها نسبت به هم و جهت ارزیابی، غربالگری و انتخاب شاخص ها به کارگیری شده است. برای انجام این کار پرسشنامه ای با 36 سؤال که هر سؤال بیانگر یک مؤلفه می باشد، طراحی گردید و 15 پرسشنامه ک ه ب ه تع داد پاسخ دهندگان می باشد، در اختیار آنها قرار گرفت که تمام پرسشنامه ها جامع و کامل به دست آمد. در نهایت بعد از اتمام دورهای دلفی و با حذف شاخص های مورد توافق پانل خبرگان تعداد 23 شاخص تایید و غربالگری شده است. در بخش طراحی الگو از روش تحلیل مضمون براساس مراحل شش گانه براون و کلارک و نرم افزار MAXQDA استفاده شده است. الگوی به دست آمده ی پژوهش حاضر دارای هفت بعد شامل: ضرورت های تدوین راهبردها، اهداف و برنامه های آتی مدیریت عملکرد ، بررسی موانع، چالش ها و فرصت های آتی مدیریت عملکرد، ارزیابی و سنجش وضعیت موجود مدیریت عملکرد، اصلاح و توسعه روش های نوین مدیریت عملکرد، بهبود و توسعه زیرساخت های مدیریت عملکرد بر اساس نیازهای آتی، اصلاح و توسعه سطوح مدیریت عملکرد بر اساس زیرساخت های نوین، بررسی و اصلاح و توسعه فرآیندهای نوآورانه مدیریت عملکرد که متناسب با هر سه سطح سازمان، مدیران و کارکنان طراحی شده است.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل مدیریت سرمایه انسانی جهت دستیابی به نظام اداری مطلوب در دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان انجام گرفت. روش پژوهش به صورت آمیخته اکتشافی است که در بخش کیفی با روش داده بنیاد و در بخش کمی به صورت توصیفی پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری شامل اساتید ، مدیران و معاونان ، دانش آموختگان و مطلعین در ارتباط با مدیریت سرمایه انسانی و نظام اداری می باشد که در بخش کیفی تعداد 12 نفر به صورت هدفمند و در بخش کمی تعداد 100 نفر به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه پژوهشگر بود. داده های گردآوری شده در بخش کیفی با روش تحلیل داده بنیاد و در قالب سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی و در بخش کمی با آزمون فریدمن و آزمون تی تک نمونه ای انجام گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل ساختاری، فرایند مدیریت منابع انسانی، توان داخلی و مهارت های مدیران به عنوان شرایط علّی و محیط خارجی، محیط داخلی و محیط حمایتی به عنوان شرایط زمینه ای مدیریت سرمایه انسانی را تحت تاثیر قرار می دهند و منابع سازمانی، رفتار کارکنان و عوامل فرابخشی در این فرایند به عنوان مداخله گر عمل می کند. راهبردهای شناسایی شده در قالب راهبردهای خرد و کلان بود و پیامدهای حاصل از مدل در سه سطح پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی ارائه گردید. براساس نتایج تحقیق و اولویت های مفاهیم تحقیق، پیشنهادهایی به منظور بکارگیری نتایج تحقیق ارائه گردید.

در جامعه اسلامی، یک سازمان باید عملکرد کارکنان و عملکرد سازمانی را تحت هدایت آموزه های اسلامی حفظ و ارزیابی کند. اگرچه در سال های اخیر مطالعاتی در این حوزه صورت گرفته، سنتز دانشی به منظور نتیجه گیری درباره ماهیت تکاملی این موضوع و توسعه تئوری های آن انجام نشده است. روش انجام این پژوهش به صورت مرور سیستماتیک است. این روش به صورت نظام مند برای خلاصه کردن شواهد در مورد سؤالات با طرح مطالعه دقیق و جامع تعریف می شود. پس از بررسی روش های مختلف مرور نظام مند در حوزه سیستم های اطلاعاتی از یک فرآیند هشت مرحله ای برای مرور نظام مند مبانی نظری استفاده شده است. بدین منظور 105 مقاله از سال 2000 تا 2021 مورد بررسی قرار گرفت و پس از گزینش مقالات، 94 مقاله شناسایی و طبقه بندی شدند. یافته ها نشان دهنده تمرکز مقالات سطح تئوری های خاص و نبود مقالات در حوزه هستی شناسی و فرضیات پایه است. این مطالعه به محققان جهت درک بهتر روند پژوهش های صورت گرفته، آشنایی با مفاهیم و مولفه ها و شناسایی شکاف پژوهشی موجود کمک شایان توجهی خواهد کرد. اخلاق کار در اسلام، انتظارات از روابط فرد نسبت به رفتار او در کار را تشکیل می دهد. این شامل مسئولیت، همکاری، تعهد، فداکاری، خلاقیت و روابط اجتماعی او می شود. اخلاق کار اسلامی(IWE) مفهوم مهمی است که الگوی کاری کارکنان در سازمان ها را تحت تأثیر قرار می دهد زیرا مستلزم تلقین اصول اسلامی در رفتار و عملکرد کارکنان است.

این مقاله حاصل پژوهشی است که با هدف سنجش ادراک منابع انسانی مدارس ابتدایی شهر اصفهان از ابعاد فرهنگ سازمان یادگیرنده انجام شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی- پیمایشی بوده و تعداد 5346 نفر به عنوان جامعه آماری شامل کلیه مدیران، معلمان و معاونان زن و مرد شاغل در مدارس ابتدایی دولتی (دخترانه و پسرانه) شهر اصفهان است. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای، دو خوشه (ناحیه سه و پنج) اداره آموزش و پرورش شهر اصفهان و سپس ۴۸ مدرسه ابتدایی به صورت تصادفی انتخاب و ارزیابی شدند. در این پژوهش، با استفاده از پرسشنامه ابعاد فرهنگ سازمان یادگیرنده واتکینز و مارسیک (1997)، تعداد 405 نمونه جمع آوری و تحلیل شد. روایی و پایایی پرسشنامه پژوهش با استفاده از روایی همگرا، روایی واگرا، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شده است. درواقع هفت بُعد مدل مفهومی در این تحقیق، با استفاده از 21 شاخص (گویه) و در مقیاس پنج درجه ای لیکرت مورد سنجش قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت مدارس ابتدایی نواحی منتخب شهر اصفهان، نسبت به همه ابعاد فرهنگ سازمان یادگیرنده (به جز بُعد توانمندسازی)، حد متوسط رو به بالا است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که برازش مدل مفهومی با استفاده از انواع شاخص های مقتصد، مطلق و مقایسه ای، تأیید شده و حد نصاب لازم حاصل شده است.

اطمینان از عملکرد مناسب مراکز درمانی در شرایط بحران، مسئله مهمی است. تاب آوری سازمانی به توانایی سازمان در انطباق با شرایط پیش بینی نشده و انطباق پذیری با موقعیت های بحرانی تعریف می شود. بنابراین تاب آوری سازمانی نوعی آینده نگری نسبت به رویارویی با عدم قطعیت و تلاش در راستای اجرای تغییرات در سازمان می باشد. هدف اصلی مقاله حاضر، طراحی مدل جامع تاب آوری مراکز درمانی از طریق شناسایی عوامل موثر بر تاب آوری این مراکز می باشد. روش مطالعه این پژوهش برای بهبود عملکرد مراکز درمانی، مدل سازی عملکرد از منظر مهندسی تاب آوری است. از این رو در این پژوهش، از نظرات 12 متخصص از جمله مدیران و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در قالب پرسشنامه استفاده شده و با تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری، به مرحله اجرا در آمده است. این تکنیک براساس پارادایم تفسیری جهت شناسایی روابط بین متغیرهای زیربنایی و چندوجهی تاب آوری سازمانی استفاده شده است. طبق بررسی ادبیات تحقیق عوامل موثر بر تاب آوری مراکز بهداشت و درمان، چیدمان بیمارستان، آموزش، سیستم حمل و نقل، سیستم ارتباطات و فناوری اطلاعات، ظرفیت و امکانات، پاسخگویی، هماهنگی، لجستیک و تأمین کننده، سرمایه های انسانی و سیستم مدیریت می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سیستم ارتباطات و فناوری اطلاعات، کلیدی ترین و پایه ای ترین عامل فعلی برای تاب آوری این مرکز درمانی است. انتظار می رود از نتایج پژوهش حاضر، مدیران و تصمیم گیرندگان حوزه بهداشت کشور بتوانند برای برنامه ریزی بهتر استفاده نمایند.

رهبری همنوا بر وجود رهبرانی با هوش هیجانی بالا اشاره دارد که با ایجاد حس خوش بینی، همدلی و شفقت با افراد، الهام بخشی و ایجاد طنین مثبت در سازمان قادرند ضمن تقویت روحیه کارکنان منجر به ارتقای توانمندی فردی و گروهی در سازمان گردند. در پژوهش حاضر، که از منظر رویکرد پژوهشی کیفی می باشد، نقش این سبک رهبری بر خودکارآمدی افراد به عنوان یکی از مهم ترین سازه ها ی رفتار سازمانی مثبت گرا و مکانیسم های نفوذ بر خود، بررسی و تبیین گردید. در این پژوهش، با استفاده از راهبرد نظریه ی مفهوم سازی داده بنیاد، و بر اساس فرآیند سه مرحله ای کدگذاری نظری، و نیز با استفاده از داده های حاصل از 21 مصاحبه ی عمیق با مدیران شرکت های منتخبِ دانش بنیان شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان و نیز اساتید دانشگاهی، مدلی مفهومی از نقش رهبری همنوا بر خودکارآمدی مدیران و خودکارآمدی جمعی کارکنان در سازمان های دانش بنیان، ارائه گردید. همچنین ابعاد و مؤلفه های خودکارآمدی مدیر به عنوان مقوله ی محوری، عوامل مؤثر بر آن، و پیامدهای سازمانی خودکارآمدی افراد شناسایی شدند. در نهایت ضمن ارائه ی مدلی جامع، 7 فرضیه اصلی و 13 فرضیه فرعی از روابط میان متغیرهای پژوهش استخراج گردید.

نسل جدیدی که امروزه سازمان ها با آن روبه رو شده اند و باید خودشان را برای ورودشان آماده کنند نسل Z است. مدیران باید هم ویژگی های فردی این نسل را درک کنند و هم بدانند چگونه آنها را مدیریت کنند. پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی مناسب مدیریت منابع انسانی برای نسل نوی کارکنان در سازمان های حوزه IT با استفاده از نظریه داده بنیاد است. گردآوری داده ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 مدیر منابع انسانی و 20 کارمند نسل Z انجام شد. در پژوهش حاضر پس از مصاحبه با گروه های هدف، نتایج در قالب مدل استراوس و کوربین در شش دسته اصلی عوامل علی، زمینه ای، مداخله گر (میانجی)، مقوله محوری، استراتژی ها (راهبرد) و پیامدهای به کارگیری مدل منابع انسانی نسل نو کارکنان طبقه بندی شدند. در همین راستا سه عامل زمینه ای از جمله؛ فراهم بودن زیرساخت ها، ترجیحات آموزشی و توسعه ای و محیط کاری حمایت کننده شناسایی شدند. همچنین برای عوامل علی پنج عامل اصلی؛ فرهنگ (پذیرش فرهنگ سازمانی)، عوامل اقتصادی، عوامل سازمانی، ساختار مشوق خلاقیت و نوآوری رهبری شناسایی شدند. راهبردها شامل: سیاست های جبران خدمات و سیاست های جذب و استخدام هستند. برای عوامل مداخله گر نیز دو عامل اصلی عوامل مربوط به کارکنان و عوامل مربوط به سازمان شناسایی شدند. و در نهایت نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که در صورت به کارگیری مدل منابع انسانی برای نسل نو کارکنان، این امر سه پیامد اصلی در پی خواهد داشت که شامل؛ پیامدهای مالی و اقتصادی، پیامدهای مدیریتی و پیامدهای فراسازمانی هستند.

یکی از اهداف اصلی هر سازمان، داشتن کارکنانی کارآمد، متعهد و پویا است. به همین دلیل سیاست های منابع انسانی در فرآیند مدیریت استراتژیک شرکت از اهمیت حیاتی برخوردار است. مدیران باید چالش استفاده از تفکر مدیریت استراتژیک پایدار را پذیرفته و با تبدیل ادراک سنتی و رایج از محدوده وظایف سنتی در حوزه منابع انسانی، یعنی انجام کارهای اداری، به مفاهیم جدیدی همچون مشارکت استراتژیک و ارزیابی متوازن منابع انسانی دست یابند. هدف این پژوهش تشخیص نقش شایستگی های سرمایه انسانی در مدیریت استراتژیک پایدار در شرکت لاستیک بارز کردستان است. از لحاظ هدف این پژوهش از نوع کاربردی و همچنین از لحاظ مبنای اطلاعات و داده در چارچوب رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارشناسان شرکت بارز استان کردستان به تعداد ۷۰ نفر می باشد. از بین این جامعه تعداد ۶۰ داوطلب (نمونه) به صورت تصادفی آسان برای پاسخ به پرسشنامه محقق ساخته طراحی شده انتخاب شدند. در نهایت جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS و SmartPLS استفاده شده است. یافته های پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی ارائه شده است. نتایج نشان داد که شایستگی های سرمایه انسانی بر استراتژی سازمانی، مدیریت پایدار و استراتژی سازمانی بر مدیریت استراتژیک و همچنین مدیریت پایدار بر مدیریت استراتژیک تاثیر مثبت و معناداری دارند. در میان ابعاد متغیرهای پژوهش نیز بیش ترین تأثیر را مزیت رقابتی بر مدیریت استراتژیک پایدار داشت. پیشنهاد می شود که شرکت لاستیک بارز در تدوین استراتژی های خود کارکنان خود را دخیل نماید چرا که ضامن اجرای استراتژی تعهد کارکنان در قبال استراتژِ های طراحی شده است.

هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی و کشف عوامل کاهنده ی بدبینی سازمانی و مهار آن با تاکید بر سرمایه اجتماعی است. پژوهش حاضر از حیث رویکرد کیفی است و از منطق استقرایی پیروی می کند. از حیث هدف کاربردی و توسعه ای است. جامعه هدف و مشارکت کنندگان پژوهش شامل خبرگان دانشگاه پیام نور استان گیلان می باشد که تعداد 20 نفر به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در جهت گردآوری داده های پژوهش از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده ی حاصل از پژوهش از نرم افزار کیفی MaxQda استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از سه مفهوم برخاسته از سرمایه اجتماعی است این مفاهیم عبارتند از ساختاری، مراوده ای و کارکردی که در دل هر کدام زیر مفاهیمی نهفته است که در مهار بدبینی سازمانی می تواند نقش به سزایی ایفا نماید. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که بدبینی سازمانی را می توان با رعایت عوامل و اقداماتی از قبیل، ایجاد ساختار منعطف سازمانی، افزایش بوروکراسی زدایی، توانمندسازی ساختاری، ارزیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی، استقرار سیستم مدیریت مبتنی بر هدف، استقرار فرهنگ مبتنی بر اعتماد، افزایش اعتماد و پایبندی به اخلاقیات، توسعه اخلاق حرفه ای در میان کارکنان، ایجاد فرصت های برابر برای توسعه کارکنان، توسعه مراودات بین فردی، بهبود مراودات بین مدیران و کارکنان، تصمیم گیری مشارکتی، ارتقاء گروه های غیر رسمی درون سازمانی، بهبود هویت سازمانی، مهار و کاهش داد و از این طریق بر بهبود سرمایه اجتماعی افزود.

هدف این پژوهش تأثیر دوسوتوانی سازمانی، جهت گیری کارافرینانه سبز و عملکرد زیست محیطی با تأکید بر نقش تعدیل گر مسئولیت اجتماعی درک شده شرکت می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری (300نفر) کارکنان شرکت فراسان استان فارس بوده که با فرمول کوکران (169نفر) به روش غیراحتمالی در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود، روایی و پایایی مدل اندازه گیری نیز خوب گزارش شد. نتایج فرضیات نشان داد که دوسوتوانی سازمانی بر جهت گیری کارآفرینی سبز تأثیر دارد، جهت گیری کارآفرینی سبز بر عملکرد زیست محیطی تأثیر دارد، همچنین جهت گیری کارآفرینی سبز می تواند نقش میانجی گری را در تأثیرگذاری دوسوتوانی سازمانی بر عملکرد زیست محیطی ایفا کند در نهایت مسئولیت اجتماعی درک شده نیز می تواند نقش تعدیل گری متوسطی را در تأثیرگذاری دوسوتوانی سازمانی بر جهت گیری کارآفرینی سبز داشته باشد. با وجود مدل طراحی می توان انتظار داشت که شرکت مذکور بتواند به منظور پیشبرد عملکرد زیست محیطی اش به دوسوتوانی سازمانی توجه کافی داشته باشد. همچنین شرکت مذبور اگر بخواهد عملکرد زیست محیطی اش را بهتر ارتقا دهد باید بتواند به نقش جهت گیری کارافرینانه سبز توجه کافی را داشته باشند. مسئولیت اجتماعی درک شده نیز می تواند در این زمینه کمک کننده باشد به شرطی که شرکت مذکور کمتر به فکر کاهش مسئولیت اجتماعی درک شده برآید اگر نتواند جلوی کاهش این متغیر را بگیرد، اثرات جبران ناپذیری را بر پیکره شرکت می زند.