مطالب مرتبط با کلیدواژه

بحران


۱۸۱.

تعیین عوامل موثر در پیش بینی ترافیک تولیدی از کاربری های شهری(نمونه موردی، شهر نیشابور)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: گسل زلزله بحران مدل خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۸۱
هدف تحقیق حاضر، تعیین سهم عوامل مختلف در پیش بینی میزان تولید ترافیک از کاربری های شهری در بخش مرکزی شهر نیشابور می باشد. به این منظور، از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی در قالب همبستگی از نوع پیش بین استفاده شده است. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته بهره برداری شده است. برای تاثیر تغییرات مربوط به هر یک از کاربری های شهری، ابتدا نظر متخصصین و مدیران مرتبط با امر ترافیک مورد پرسش قرار گرفت و برای مقایسه این نتایج، نسبت به گردآوری داده های میدانی نیز اقدام شد. نمونه مورد نظر در بخش نظر سنجی از افراد بر اساس جدول مورگان 60 نفر تعیین شد که این افراد به دو گروه مساوی 30 نفری برای افراد شاغل در بدنه مدیریت شهری و سایر افراد تقسیم شدند. داده های گردآوری شده از این طریق با استفاده از نرم افزارهای مختلف به خصوص SPSS و مدل های آمار توصیفی و استنباطی به خصوص خی دو و تحلیل رگرسیون چند متغیره، تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تعداد شاغلین در هر کاربری (تعداد مدیران و کارمندان دائمی و موقت در برابر سایر مولفه های هر کاربری و یا عملکرد) می تواند میزان تولید ترافیک هر کاربری(عملکرد شهری) را به طور معناداری پیش بینی کند (000/0 P=). اما افزودن هر یک از متغیرهای محل استقرار، میزان تراکم و نوع عملکرد به متغیر تعداد شاغلین، نمی تواند قدرت پیش بینی تولید ترافیک را به طور معناداری افزایش دهد.
۱۸۲.

ارزیابی و پهنه بندی توان اکوتوریسمی با رویکرد تحلیل چندمعیاره فازی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین شهر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری بحران محله فیض آباد مدل های SWOT QSPM

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۳۸۱
این پژوهش که شهرستان مشگین شهر را به سبب وجود پتانسیل های طبیعی، مورد هدف ارزیابی اکوتوریسمی قرار داد بر آن بود تا با استفاده از روش تحلیل چندمعیاره فازی به پهنه بندی قابلیت اکوتوریسمی در منطقه مورد مطالعه دست یابد. در این راستا بر پایه اسناد مختلف کتابخانه ای، داده ها و اطلاعات مربوط به 9 معیار محیطی شامل نوع اقلیم، شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، فاصله از آبراهه ها، تراکم پوشش گیاهی، خاک ، سنگ- شناسی و فاصله از گسل گردآوری شد. تمامی عملیات آماده سازی، مدیریت و تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) انجام پذیرفت که در نهایت به تهیه نقشه پهنه بندی قابلیت اکوتوریسمی منطقه مورد مطالعه انجامید. نتایج حاصل از این پهنه بندی حاکی از وجود پتانسیل های خوب اکوتوریسمی در سطح شهرستان مشگین شهر بوده و تطابق قابل قبولی را با واقعیات محیط طبیعی منطقه نشان داد. بر طبق این پهنه بندی حدود 17 درصد از سطح شهرستان از قابلیت بالای اکوتوریسمی و 72 درصد از سطح آن از قابلیت پایین اکوتوریسمی برخوردار بود. تمرکز فضایی پهنه های مساعد اکوتوریسم در جنوب شهرستان که از مراتع و بیشه زارهای نسبتا خوبی پوشیده شده است، ما را بر آن می دارد که توسعه اکوتوریسمی این قسمت از شهرستان را در اولویت قرار دهیم. در مقابل اقلیم نامساعد نیمه شمالی شهرستان و به تبع آن پوشش گیاهی ضعیف و کم تراکم از توان های اکوتوریسمی این قسمت کاسته است، به طوری که به غیر از نقاط پراکنده چندی در شمال، قسمت اعظم نیمه شمالی شهرستان را پهنه های با قابلیت کم اکوتوریسمی می پوشانند.
۱۸۳.

بررسی و ارزیابی شاخص های پیاده پذیری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) (نمونه موردی: خیابان طالقانی شهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شهری بحران کرمانشاه ویلکاکسون GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۴۷
مسیر پیاده تجلی گاه حیات مدنی شهر و محل رخداد وقایع و فعالیتهای اجتماعی شهروندان در زندگی و حیات شهری می باشد. طراحی درست و گسترش آن نه تنها باعث غنی تر شدن زندگی اجتماعی می شود؛ بلکه با توجه به پیچیدگی ها و مسائل حمل و نقل شهری در شهرهای معاصر، گامی در جهت حل معضلات ترافیکی بر می دارد و شهرها را به سوی حمل ونقل انسان محور سوق می دهد. بر همین اساس این مقاله به ارزیابی شاخص های پیاده پذیری در خیابان طالقانی شهر اهواز پرداخته است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از شاخص های پیاده پذیری (کالبدی، کارکردی و عملکردی) برای افزایش کیفیت پیاده راه خیابان طالقانی از اولویت بالاتری برخوردار هست در این راستا بر مبنای مدل FAHP (تحلیل سلسله مراتبی فازی) و با استفاده از نظرات عابرین پیاده, هر یک از معیارها و شاخص های موثر در ارتقای کیفیت پیاده راه طالقانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که شاخص کالبدی با امتیاز 570/0 بیشترین سهم را در پیاده پذیری دارد و در رتبه بعدی شاخص ادراکی با امتیاز 289/0 در رتبه دوم قرار دارد و نهایتا شاخص کارکردی با میزان 141/0 کم ترین امتیاز را به خود اختصاص داد.. با استفاده از بررسی ها و تحلیل های انجام گرفته شده به این نتیجه رسیدیم که شاخص های کالبدی از اهمیت بالاتری نسبت به سایر شاخص ها برخوردار می باشند.
۱۸۴.

راهبردهای انطباق با بحران های اقتصادی: فراترکیب کیفی مقالات علمی از سال 2005 تا 2020(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران استراتژی های مقابله کاهش هزینه های مصرفی خانوار استراتژی های خانوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۵۴۷
مواجهه با بروز بحرانها در سده های اخیر برای تمام کشورها امری گریز ناپذیر بوده است. و در این راستا کنش ها و استراتژی های متنوعی در سطوح مختلف از سوی بازیگران متفاوت قابل مشاهده است. بررسی این نوع کنش ها و استراتژیها به وضوح در امر مدیریت و برنامه ریزی جهت مقابله با بروز بحرانها موثر خواهد بود. تحقیق حاضر نیز با هدف جمع بندی استراتژی های صورت گرفته در مواجهه با بحران گام برداشته است. برای انجام این مطالعه روش فراتحلیل یا تحلیل تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه کلیه مقالاتی که پیش از سال 1399 یا 2020 منتشر شده بودند از پایگاه های معتبر فارسی زبان و انگلیسی زبان جمع آوری گردید. در نهایت نیز از تعداد کثیر مقالات مورد بررسی 3 مقاله فارسی و 18 مقاله انگلیسی زبان برای تحلیل نهایی انتخاب و جمع آوری گردید. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین اثرگذاری بروز بحرانها در حوزه اقتصادی است. به عبارتی اولین ضربه بحرانها به جنبه اقتصادی زندگی مردم برخورد می کند و از این ناحیه زوایای دیگر زندگی اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. نتایج حاکی از این بود که برای برون رفت از بحران، در استراتژی های دولتی رایجترین امر ایجاد اشتغال، پرداخت یارانه نقدی و حمایت معیشتی و حمایتهای اجتماعی، آموزشی و بهداشتی است. و در بخش استراتژی های خانوار رایجترین آنها کاهش هزینه های مصرفی خانوار، تنوع معیشتی یا تغییر شغل، درخاست کمک از شبکه اجتماعی و مدنی و در نهایت مهاجرت و چند شغله شدن است.
۱۸۵.

بحران یا انقلاب؟ واکاوی تحوّل انقلابی در شعر نیما بر اساس نظریه «پیشرفت علم» تامس کوهن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شعر نو نیما تامس کوهن بحران انقلاب پارادایم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۲۳
در مورد چگونگی پیشرفت علم، تا کنون دیدگاه های گوناگونی مطرح شده است که در این بین، تامس کوهن، نظریه پرداز فلسفه ی علم، پیشرفت و تحول در علم را حاصل ناکارآمدی اصول اصلی یا پارادایم-های یک علم و ظهور و جایگزینی اصول رقیب آن می داند. کوهن، این نظریه را در قالب الگویی چند مرحله ایی با نام های: علم عادی، بحران، انقلاب و علم عادی جدید، تبیین کرده است که البته هر کدام از این مراحل دارای تعاریف خاص خود است؛ الگوی تامس کوهن چنان انعطاف پذیر است که در بررسی تحولات انقلابی در علوم گوناگونی از جمله ادبیات نیز قابل انطباق و به کارگیری است؛ در این میان چگونگی تحول شعر سنتی به شعر نو در ادبیات فارسی از جمله مواردی است که می تواند بر اساس الگوی کوهن مورد ارزیابی قرار گیرد؛ با توجه به این امر، تحول نیما در شعر سنتی و ایجاد قالب شعر نو، باید برای کسب عنوان «انقلاب شعری» دارای ویژگی های مرحله انقلاب باشد، چرا که نبود ویژگی های این مرحله در شعر نو نیما، عنوان «پدر شعر نو فارسی» را برای او مورد تشکیک قرار خواهد داد. در این پژوهش که با روش تحلیلی- تطبیقی صورت گرفته است، تحول نیما در شعر سنتی، از نظر انقلابی بودن یا نبودن، در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بر اساس الگوی پیشرفت علم کوهن مورد بررسی قرارگرفته شده است. نتایج این پژوهش حاکی از این امر است که بر اساس این الگو ، شعر نیما بیش از هر مورد، دارای ویژگی های مرحله بحران است تا مرحله انقلاب.
۱۸۶.

واکاوی چالشهای کارآفرینی سبز با رویکرد بحران: دفع پسماندهای خانگی و پسماندهای رهاشده در سطح شهر ماسک، دستکش و دستمال کاغذی مورد استفاده در بحران کرونا

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی کارآفرینی سبز چالشهای کارآفرینی سبز بحران پسماندها ویروس کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۲۲۹
امروزه کارآفرینی سبز به عنوان راهبردی اثربخش برای توسعه اقتصادی - اجتماعی کشورها شناخته شده است و توسعه آن می تواند نقش مهمی در اشتغالزایی پایدار، کاهش مشکلات زیست محیطی داشته باشد. هدف اصلی پژوهش واکاوی چالشهای کارآفرینی سبزبارویکردبحران: دفع پسماندهای خانگی وپسماندهای رهاشده درسطح شهر ماسک، دستکش ودستمال کاغذی مورداستفاده دربحران کرونا می باشد. پژوهش حاضر از حاظ نوع هدف کاربردی و براساس ماهیت در گروه تحقیقات کیفی است. وازلحاظ روش تحقیق در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا استفاده شده اسذت. در این پژوهش، با استفاده از روشهای نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی، با 18 نفر از خبرگان این حوزه که شامل: مدیران وکارشناسان شهرداری کرمانشاه، مدیران وکارشناسان ستادمدیریت بحران در کرمانشاه ومدیران وکارشناسان شرکت بازیافت کرمانشاه در کرمانشاه بوده است مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند به عمل آمد. معیار اصلی برای تعیین حجم نمونه نیل به اشباع نظری بود. به منظور بررسی قابلیت اعتبار پژوهش نیز از روش "مثلث سازی تیم پژوهش"، "درگیری طولانی مدت"، "انتخاب نمونه های مناسب"، "جمع آوری و تحلیل همزمان داده ها" و "بازنگری مشارکت کنند گان" بهره گرفته شد. در مرحله تجزیه و تحلیل داده ها کل محتوای پیامهای حاصل از مصاحبه ها، پس از دستنویس کردن، بارها مورد بازخوانی و بررسی قرار گرفت و کدهای اولیه یا کدهای باز از آنها استخراج گردید. در مجموع براساس یافته های نهایی حاصل از کد گااری باز و مفاهیم و مقولات به دست آمده، 10 در گروه کلی دسته بندی شدند (6 مقوله در مورد چالشها و 4 مقوله در مورد راهکارها). 4 مقوله بدست آمده دربخش چالشها شامل: موانع آموزشی وفرهنگی، موانع اقتصادی واجتماعی، موانع مدیریتی، موانع حمایتی وحمایتهای دولتی، موانع قانونی، موانع کنترل وارزیابی می باشد؛ و 4 مقوله دربخش راهکارها شامل: آموزش وفرهنگ سازی وآگاهی بخشی، نهادینه سازی اجتماعی -اقتصادی، اثربخشی مدیریتی، خدمات حمایتی و قانونی، اثربخشی نظارت می باشد.
۱۸۷.

بررسی نقش مولفه های جغرافیایی در بحران های ژئوپلیتیکی کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا ایران بحران بحران ژئوپلیتیک ژئوپلیتیک کلان شهرهای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۲۷۲
بحران ها سرچشمه ها و انواع مختلف دارند؛ اما بحران ژئوپلیتیکی عبارت است از منازعه و کشمکش کشورها و گروه های متشکل سیاسی - فضایی و بازیگران سیاسی بر سر کنترل و تصرف یک یا چند ارزش و عامل جغرافیایی. هدف اصلی از این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش متغیرهای جغرافیایی در وقوع بحران های ژئوپلیتیکی ایران. سؤال اصلی مقاله این است که متغیرهای جغرافیایی به ویژه آلودگی هوای کلان شهرها چه نقشی در بحران های ژئوپلیتیکی کلان شهرهای ایران دارند؟ روش تحقیق پژوهش توصیفی- تحلیلی و استنباطی است. در گردآوری اطلاعات میدانی از هر دو روش کمّی و کیفی استفاده شده اس ت. در بخش کمّی، چهل نفر از متخصصان حوزهجغرافیای سیاسی به عنوان جامعه آم اری م ورد اس تناد ق رار گرفتند و در قسمت کیفی هفت نفر از متخصصان حوزهمدیریت بحران به روش گلوله برفی برای مصاحبه انتخاب شدند. برای ارزیابی میزان تأثیر بُعد جغرافیایی در شکل گیری بحران های ژئوپلیتیکی در کلان شهرهای ایران از آزمون  t تک نمونه و برای اولویت بندی میزان تأثیر هر یک از عوامل مربوط به بُعد جغرافیایی از آزم ون فریدمن استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که متغیرهای جغرافیایی از آنجا که باعث نزاع بر سر منابع کمیاب می شود در بحران های ژئوپلیتیکی کلان شهرهای ایران نقش دارند و نهایتاً اینکه بحران های ژئوپلیتیکی، که عمدتاً حاصل تلاش برای تسلط بیشتر بر منابع کمیاب جغرافیایی هستند، اغلب، به دلیل آنکه این منابع در بعضی مناطق دچار بحران طبیعی می شوند به وقوع می پیوندد و بنابراین بحرانی جغرافیایی به بحرانی ژئوپلیتیک تبدیل می شود.
۱۸۸.

بررسی نقش انعطاف پذیری مالی در توسعه پایدار بر عملکرد شرکت در طول بحران بیماری کوید 19 با توجه به دارایی های مشهود(مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انعطاف پذیری مالی نقدی و بدهی عملکرد شرکت دارایی مشهود توسعه پایدار بحران بیماری کووید 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۳۳۹
هدف: طبق پژوهش ژیادونگ و همکاران در سال 2021؛ شرکت ها برای بهبود عملکرد خود می بایست به انعطاف پذیری مالی دقت نمایند تا بتوانند براساس آن عملکرد شرکت را تقویت نمایند از طرفی دارایی های مشهود نیز در این زمینه می تواند به آنها کمک نماید. هدف از انجام این مطالعه تعیین و بررسی نقش انعطاف پذیری مالی در توسعه پایدار بر عملکرد شرکت در طول بحران بیماری کوید 19 با توجه به دارایی های مشهود (مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)، می باشد. روش: جهت تحلیل فرضیه های پژوهش، جامعه آماری را از بین سال های 1396 الی 1399 و به مدت 4 سال انتخاب نموده و شامل شرکت های بورسی بوده اند که نمونه آماری با روش حذفی و به تعداد 101 شرکت انتخاب شد. روش پژوهش مورد استفاده نیز، روش توصیفی- تحلیلی بوده و داده های پژوهش از نوع تاریخی با مراجعه به صورت های مالی و گزارشات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران جمع آوری و طبقه بندی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از روش داده های پانل دیتا استفاده شد؛ و در بخش تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی، آمار استنباطی و آزمون های مختلف مربوطه انجام گردید و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Eviews نسخه 9 صورت گرفت. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، فرضیه اصلی مورد تأیید قرار گرفت و مشخص شد که انعطاف پذیری مالی در توسعه پایدار بر عملکرد شرکت در طول بحران بیماری کوید 19 با توجه به دارایی های مشهود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نقش مثبت و معناداری دارد. نتایج: بنابراین نتایج حاکی از آن است که مدیران شرکت ها می بایست جهت افزایش عملکرد شرکت در طول بحران بیماری کوید 19، به انعطاف پذیری مالی و نقدی و بدهی توجه نمایند تا بدین وسیله توانایی شرکت را تقویت نمایند و مانع از ضرر و زیان شرکت گردند.
۱۸۹.

واکاوی و تبیین بحران های ژئوپلیتیک جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران بحران ژئوپلیتیک جهان اسلام مناسبات بین بازیگران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۶۳۷
جهان اسلام گستره ای وسیع از کشورها با جمعیت متعدد و متنوع است. دارا بودن جمعیت انسانی و نیز منابع جغرافیایی قدرت سبب بروز بحران های متعددی بین بازیگران مختلف در این گستره شده است. در این میان بحران های ژئوپلیتیکی به دلیل پایداری و تداومی که دارند به سادگی قابل حل نیستند از این رو از نوع بحران های درازمدت محسوب می شوند و اغلب باعث بروز درگیری ها و تنش های فراوان بین سازه های انسانی و فضایی می شوند. این مقاله با هدف بررسی بحران-های ژئوپلیتیکی جهان اسلام با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی نوشته شده است و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر، کتب مقالات گردآوری گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که بحران ژئوپلیتیک در منطقه جهان اسلام از نوع وضعیتی می باشد که در آن منابع جغرافیایی قدرت به عنوان منبع اصلی منازعه، کشمکش، اختلاف و غیره بین بازیگران در مناسبات فروملی، ملی، منطقه ای و جهانی می باشد. به بیان دیگر بحران ژئوپلیتیک در این منطقه زمانی ایجاد می شود که بازیگران در مناسبات فروملی، ملی، منطقه ای و جهانی خود روی یک یا چند منبع جغرافیایی قدرت با یکدیگر اختلاف داشته باشند و به رقابت با یکدیگر بپردازند. در نهایت نتایج تحقیق نشان می دهد که به صورت کلی بحران های ژئوپلیتیک جهان اسلام ناشی از مناسبات سیاسی بین بازیگران بوده و منابع جغرافیای قدرت را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
۱۹۰.

بررسی توانایی معیار آنتروپی باقی مانده تجمعی در پیش بینی بحران بوسیله داده های شبیه ساز بحران نقشه لوجستیک و شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیش بینی بحران آنتروپی نقشه لوجستیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
     اهمیت پیش بینی در مباحث سرمایه گذاری موجب شده است که طیف وسیعی از روش ها در علوم مختلف جهت پیش بینی روندها و قیمت های آتی به کار گرفته شوند. پیش بینی بحران نیز در سال های گذشته نمود بیشتری پیدا کرده است. این موضوع نیازمند بررسی های بیشتر دینامیکی سیستم های پیچیده می باشد تا مشخص شود به هنگام بحران چه تغییراتی در دینامیک سیستم رخ می دهد. پژوهش پیش رو به بررسی توانایی پیش بینی بحران با معیار آنتروپی باقی مانده تجمعی در بورس اوراق بهادار تهران (به عنوان یک سیستم پیچیده) پرداخته است. در این پژوهش از داده های شبیه ساز بحران که بوسیله نقشه لوجستیک ساخته می شوند استفاده شده است تا توانایی معیار در حالت نظری بررسی گردد. در حالت کاربردی نیز از داده های شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران از مهر 1389 تا شهریور 1398 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که معیار پیشنهادی توانایی پیش بینی بحران را دارد.
۱۹۱.

بحران کرونا؛ تغییر یا تداوم الگوهای حکمرانی در دولت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران تغییر تداوم ویروس کرونا دولت جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۹۰
استمرار حیات ویروس کرونا و امکان ناپذیری چشم اندازی برای پایان آن یک مسأله پزشکی را به امری اجتماعی بدل کرده است. «بحران بودگیِ کرونا» همانند رخدادهایی نظیر جنگ، انقلاب، یا بیماری های واگیردار می تواند به عنوان عامل محرک در تغییر سیاست ملی تلقی شود و بر سرنوشت کشورها اثر بگذارد. اکنون نحوه مواجهه دولت ها با بحران کرونا و گمانه-زنی ها در رابطه با تأثیر آن بر دولت ها محل تبادل نظرهای گسترده ای قرار گرفته است. اما آیا بحران کرونا به تغییر الگوهای حکمرانی دولت جمهوری اسلامی ایران منجر شده است؟ پاسخ گویی به این پرسش، با بهره گیری از نظریه آشوب جِرِد دایموند و به روش توصیف پُرمایه و با محوریت برخی داده های خبری، اطلاعات و آمار منتشرشده صورت پذیرفته است. مطابق با مولفه های دوازده گانه نظریه آشوب، تغییراتی در روش های حکمرانی دولت در ایران به واسطه هماهنگی و انطباق نسبی با «وضعیت اضطراری ویروسی»، در دستور کار قرار گرفته که با استفاده از توصیفِ دقیق شرایط تاریخی، اجتماعی و سیاسی می توان به طرح پرسش از تداوم یا تغییر الگوهای حکمرانی در ایران، متأثر از بحران کرونا پرداخت. به نظر می رسد ساخت دولت در جمهوری اسلامی به گونه ای صورت بنده شده است که بحران کرونا نمی تواند الگوهای حکمرانی آن را تغییر دهد و با وجود برخی تغییرات موردی متأثر از شرایط خاص کرونایی، الگوهای حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران تداوم یافته است.
۱۹۲.

پیامد ژئوپلیتیک بحران قره باغ بر مناسبات جمهوری اسلامی ایران در قفقاز

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قفقاز قره باغ پیامد ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۲ تعداد دانلود : ۸۴۵
بحران قره باغ که با حملات ارتش آذربایجان به نیرو های ارمنی در این منطقه در تاریخ 20 آبان دوباره شعله کشیده است ریشه در بحران ها و اختلافات دو جمعیت ارمنی و آذری از زمان شکل گیری اتحاد شوروی دارد. جنگ دوم قره باغ پس از 44 روز با پیروزی ارتش آذربایجان و امضای توافق نامه سه جانبه آتش بس توسط رهبران روسیه، آذربایجان و ارمنستان در روز بیستم آبان ماه به پایان رسید. این جنگ و درگیری ها که پس از یک دوره شدید درگیری در نهایت منجر به آتش بسی موقت میان دو کشور درگیر آن هم با محوریت روسیه شد، در حالی صورت پذیرفت که ابهام و سوالات مهمی در مورد گذشته، حال و آینده منطقه ژئوپلیتیکی قفقاز و پیامد های تحولات کنونی " بحران قره باغ " بر کشور های همسایه به وجود آورده است. در دهه های گذشته جمهوری اسلامی ایران آن چنان که باید و شاید موفق نشد، فرصت های ژئوپلیتیکی موجود در آسیای مرکزی و قفقاز را به سود خود فعال کند. این موضوع اکنون که تحولاتی سریع و جدی در قفقاز و به ویژه مناسبات جمهوری آذربایجان و ارمنستان به وقوع پیوسته، شرایط دوگانه جدیدی را پیش روی سیاست مداران ایرانی گشوده و فرصت ها و متقابلاً تهدید هایی را به وجود آورده است که اگر هوشمندانه با آن برخورد نشود، نه تنها سودی برای ایران نخواهد داشت، بلکه خسارت های سنگینی را متوجه کشورمان خواهد کرد. مواردی که در این مقاله به عنوان پیامد های ژئوپلیتیکی جنگ ۲۰۲۰ قره باغ مورد اشاره قرار گرفت، ملاحظات و نگرانی هایی است که ممکن است در آینده برای ایران مشکلاتی را به وجود آورد. ناگفته پیداست حضور فعال و دیپلماسی قوی جمهوری اسلامی ایران در این منطقه به ویژه در شرایط حساس کنونی، می تواند بسیاری از تهدید های موجود را به فرصت تبدیل کرده و نگرانی های موجود را از بین ببرد. لازم به تاکید است که بحران قره باغ و تحولات آن تاکنون، نشان از یک سیاست گذاری عمیق تر و گسترده تر برای کل قفقاز بزرگ و حتی آسیای جنوب غربی دارد، سیاست گذاری عمیقی که نتایج و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن می تواند برای برخی بازیگران منطقه ای مانند ایران بسیار تاثیرگذار باشد .
۱۹۳.

تبیین شاخص ها و ارائه الگوی عملیاتی مدیریت بحران در صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران مدیریت بحران صنعت پتروشیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۲۳۶
حوادث و بحران های طبیعی و صنعتی از جمله تهدیدهای جدی بخش صنعت به شمار می آیند. در صورت بروز حادثه ای در صنعت پتروشیمی، علاوه بر این که قسمت عمده ای از اقتصاد کشور دچار زیان می شود، آلودگی شدید محیطی نیز به دلیل خطر بالای عملیات پتروشیمی ایجاد می گردد. بنابراین مدیریت بحران امری بسیار مهم و ضروری به شمار می رود . هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین شاخص ها و ارائه الگوی عملیاتی مدیریت بحران با مطالعه ای در صنعت پتروشیمی استان مرکزی بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات توسعه ای-کاربردی بوده و از لحاظ جمع آوری اطلاعات نیز می توان آن را توصیفی از نوع پیمایشی-تحلیلی قلمداد کرد. جامعه مورد پژوهش در این تحقیق، مدیران و کارشناسان صنعت پتروشیمی استان مرکزی بودند و نمونه گیری به شیوه تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفت. پس از شناسایی شاخص های مدیریت بحران در صنعت پتروشیمی و استخراج شاخص های موثر با تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و ارائه الگوی مفهومی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی مناسب بودن این الگو مورد آزمون قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شد. از نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای ابعاد پیشگیری، آمادگی، واکنش و پسا واکنش به ترتیب دو، هشت، چهار و یازده عامل استخراج گردید. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز وجود رابطه معنی دار بین متغیرهای آشکار و سازه های نهفته را تایید نمود و نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار است.
۱۹۴.

مدل مدیریت بحران در نظام منابع انسانی بنگاه های نفتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران مدیریت بحران منابع انسانی بنگاه های نفتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
در دهه های اخیر، شرکت های فعال در حوزه انرژی، به فکر جبران گذشته و جذب و استخدام منابع انسانی جدید برآمده اند. موج جدید استخدام ها اثرات مثبت و منفی زیادی در پی داشته است که اثرات منفی آن (مانند جذب بی رویه و تراکم تعداد کارکنان در شرکت ها، افزایش هزینه های منابع انسانی مازاد و...) موجب بروز بحران در برخی از شرکت های حوزه انرژی شده است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی برای مدیریت بحران در نظام منابع انسانی بنگاه های نفتی بود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - پیمایشی و نمونه آماری آن شامل 200 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت ملی نفت ایران بود. برای تحلیل نتایج نیز از نرم افزارهای آماری استفاده شد. نتایج نشان داد که به جز یک شاخص (شناسایی حوادث محتمل) تمامی شاخص های ذکر شده مدل را می توان برای راهکارهای مدیریت بحران منابع انسانی در بنگاه های نفتی تجویز کرد. بالاترین میانگین رتبه ای مربوط به شاخص «تدوین سیاست ها و اقدامات مدیریت منابع انسانی برای ارتقای انگیزش، رضایت شغلی و تعهد کارکنان» و شاخص بعدی اولویت های اجرای دوره های آموزشی برای توانمند سازی است.
۱۹۵.

خط مشی گذاری برای توسعه سرمایه انسانی تاب آور در مواجهه با بحران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه انسانی تاب آوری بحران شایستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۶۰
در زندگی روزمره ی ما انسان ها، ماهیت برخی شرایط و تجارب به گونه ای است که افراد، خواه ناخواه دچار مشکل می شوند؛ به طوری که ممکن است سلامت روانی آنان تهدید شود. تاب آوری، شامل مجموعه ای از ظرفیت های فردی و روانی است که فرد به کمک آنها می تواند در شرایط دشوار مقاومت کند و دچار آسیب دیدگی نشود و حتی در تجربه ی این شرایط مشکل آفرین یا بحرانی، خود را به لحاظ شخصیتی ارتقاء بخشد. پژوهش حاضر درصدد خط مشی گذاری برای توسعه سرمایه انسانی تاب آور در مواجه با بحران است. روش پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاط اجرا از نوع کیفی با رویکرد اکتشافی است. برای انتخاب افراد خبره جهت برگزاری مصاحبه ها، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. داده های پژوهش حاضر، با انجام مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 18 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان آتش نشانی و جمعیت هلال احمر تهران، از طریق تجزیه و تحلیل مضمون (تم) صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، از نرم افزار MAXQDA12 استفاده شد. با توجه به تجزیه و تحلیل مضمون (تم) و پاسخ های ارائه شده، خط مشی های مؤثر بر تاب آوری در مواجه با بحران، در پنج دسته؛ تحول در ارزش ها و نگرش ها، برنامه ریزی و مدیریت، افزایش توان سازگاری، توانایی تطبیق با شرایط و توانمندی مواجهه با خطر دسته بندی شدند.  
۱۹۶.

راهبردهای ارتباطی جهت توسعه و رونق کسب و کار در پاندومی کرونا و پساکرونا

کلیدواژه‌ها: کسب و کار ویروس کرونا پساکرونا راهبرد بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۳۰۹
 اقتصاد جهانی و به خصوص کسب و کار به عنوان جز لاینفک زندگی بشری تحت تأثیر حوادث مختلف از جمله بحران کرونا قرار گرفته است. مقاله پیش رو با عنوان «راهبردهای ارتباطی جهت توسعه و رونق کسب و کار در پاندومی کرونا و پساکرونا» در صدد آن است با استفاده روش تحقیق کتابخانه ای و اسنادی نهایتا پیشنهادات کاربردی و مفیدی را جهت رونق کسب و کار فراهم آورد. برای این منظور در ابتدا با طرح تعاریف کسب و کار و بحران و کرونا و سپس بیان چارچوب نظری به بیان پیشینه اپیدمی های جهان و نیز پیش بینی فرصت ها و تهدیدها برای کسب و کار در پسا کرونا و نیز به مشاغل قابل توجه در پساکرونا و تأثیرات کرونا بر اقتصاد و کسب و کارها و نیز اثرات کرونا بر تورم می پردازد. سپس فرمولی در اخذ رضایت مندی آینده مشتریان در پساکرونا و همچنین به این مهم که ایجاد و تقویت اعتماد عمومی شرط عبور از بحران کرونا می باشد، می پردازد و در ادامه در قالب عنوان پیشنهادات و راهکارها، راهبردهایی اجرایی در راستای عبور کسب و کار از بحران کرونا بیان گردیده است، ازجمله: الف- راهبردهای رونق کسب و کار در کرونا و پسا کرونا  ب- راهبرد کم کردن زیان های ناشی از کرونا در کسب و کارها  ج- راهبردهای خروج از رکود کسب و کار چ- عوامل تأثیرگذار در ایجاد راهبردهای ارتباطی توسعه کسب و کار،  و در خاتمه با ذکر نتیجه گیری و ارائه منابع مقاله خاتمه می یابد.
۱۹۷.

نقش شبکه های ماهواره ای فارسی زبان در عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی ایران: حوادث بهار 1385 آذربایجان

کلیدواژه‌ها: عملیات روانی بحران اغتشاش عملیات روانی رسانه ای شبکه های ماهواره ای حوادث آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۰۶
این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال ها می باشد: نقش و کار کرد شبکه های ماهواره ای فارسی زبان را در عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی موردکنکاش نظام مند قرار داد؟ نقش شبکه های ماهواره ای فارسی زبان را در حوادث و اغتشاشات بهار 1385 آذربایجان، شناسایی و مورد تحلیل چیست؟ با بهره گیری از مبانی و ادبیات موضوع و یافته های پژوهش، راهکار هایی را برای مقابله با عملیات روانی و آتی شبکه های ماهواره ای فارسی زبان می توان معرفی نمود. برای تحقق این اهداف، نخست ادبیات تحقیق مرور شد، آن گاه با بهره گیری از دو روش « تحلیل محتوا » و « زمینه یابی از صاحب نظران »، روش ها و اصول عملیات روانی سه شبکه ماهواره ای فارسی زبان، یعنی صدای آمریکا، امید و جام جم، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل با استفاده از آمار های توصیفی و آزمون آماری غیرپارامتریک(دو جمله ای) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل آشکار ساخت که شبکه های مذکور از چندین روش عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی استفاده نموده اند(و می نمایند) و آن شبکه ها در عملیات روانی خود از 5 اصل کلیدی بیش از سایر اصول استفاده می نمایند.
۱۹۸.

بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحران های طبیعی (مطالعه موردی: بحران سفید، بحران برف ۱۳۸۳ گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتظامی شیوه انتظامی بحران مدیریت بحران تعامل آموزش تجهیزات فنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۳۰۳
زمینه و هدف: سرزمین پهناور ایران به دلایلی از جمله قرارگرفتن درکمربند زلزله آلپ وهیمالیا، موقعیت جغرافیایی و...، همواره گرفتار بلایای طبیعی و قهر طبیعت بوده به گونه ای که هر ساله ۳۱ نوع بلایای طبیعی در آن حادث می شود. از سوی دیگر نیروهای نظامی و انتظامی با توجه به برخورداری از پیشرفته ترین فناوری ها و تجهیزات به دلیل حجم سازمانی بزرگ و آمادگی دایم برای واکنش سریع در برابر تهدیدهای و حفظ امنیت در هنگام بروز بحران های طبیعی می توانند نقش موثری ایفای نمایند.این پژوهش با هدف بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحران های طبیعی (با نگاه به بحران سفیدگیلان)، و شناخت و دستیابی به عملکرد ناجا در مدیریت بحران فوق مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و روش انجام پژوهش توصیفی، پیمایشی، تحلیلی است.داده ها از انجام مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و نیز مطالعات میدانی گرد آوری شده است.جامعه آماری با استفاده از روش نمونه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است که تعداد آنها بر اساس فرمول کوکران برابر با ۲۴۲ نفر بوده که در این پژوهش ۳۰۰ نفر انتخاب شده است.ضریب پایایی ابزار(پرسشنامه)با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بیش از ۷/۰ بوده است.روش تجزیه و تحلیل داده ها نرم افزار spss آزمون گاما، ضریب اسپیرمن و آزمون واریانس تک متغیر بوده است. یافته ها:بر اساس یافته های این تحقیق، ناجا با توجه به برخورداری از مستندات قانونی و رسالت و ماموریت می تواند نقش اساسی در مدیریت بحران های طبیعی داشته باشد. در نهایت مشخص گردید که در مجموع از دید سازمان های امدادرسان و درگیر، رضایت مندی کلی از عملکرد فرماندهی انتظامی استان گیلان در مدیریت بحران بارش برف سنگین گیلان(بهمن۸۳)وجود داشته و فرضیات تحقیق تایید گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که بین شیوه انتظامی ناجا در مقابله با بحران های طبیعی(بحران برف ۱۳۸۳ گیلان) رابطه معناداری وجود دارد.بدین وسیله فرماندهان انتظامی در هنگام بروز بلایای طبیعی با آمادگی از قبل می توانند بهترین روش ها وشیوه های انتظامی را در اسرع وقت و با بهترین کارایی ارائه دهند.
۱۹۹.

شناسایی و اولویت بندی موانع و راهکارهای نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت در هنگام وقوع بحرانهای اجتماعی ناشی از زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران مدیریت بحران زلزله نظم و امنیت نیروی انتظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۱۸
زمینه و هدف: این تحقیق بهدنبال شناسایی و اولویتبندی شاخصهای عملکرد ی ناجا وتحلیل موانع موجود در برقراری نظم و امنیت در هنگام وقوع بحرانهای اجتماعی ناشی از زلزله است . روش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی است وبا روش توصیفی پیمایشی انجام شده است و جامعه آماری این تحقیق شامل 72نفر (40 نفر کارکنان ناجا و 32 نفر در فرماندهی انتظامی کرمان) از کارشناسان و خبرگان ناجا میباشند، که با استفاده از ابزار پرسشنامه دادههای مورد نظر از جامعه آماری بهصورت تمام شمار جمع آوری گردیده است. یافتهها: شاخصهای عملکرد ی نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت بحران ناشی از زلزله در حوزههای انتظامی قضایی و راهنمایی و رانندگی از منظر کل پاسخگویان از متوسط بیشتر است. در حوزه نقش انتظامی ناجا تهیه طرح حفاظت و برقراری نظم و امنیت در محل حادثه و پیشبینی ظرفیت بسیج عمومی کارگران؛ در حوزه نقش آگاهی، طرح حضور به موقع گروههای ویژه تشخیص هویت و در حوزه راهنمایی و رانندگی طرح ایجاد محدودیتهای ترافیکی در برقراری نظم و امنیت در بحران ناشی از زلزله تأثیرگذار میباشند. بحث و نتیجهگیری: اثرگذاری شاخصهای عملکرد ی نیروی انتظامی در حوزههای انتظامی، قضایی و راهنمایی و رانندگی در برقراری نظم و امنیت بحران ناشی از زلزله از متفاوت است.
۲۰۰.

شناسایی مؤلفه ها و شاخص های مدیریت بحران های اجتماعی و ارائه الگوی کاربردی انتظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ناآرامی شهری بحران مدیریت ناآرامی پیش بینی پیشگیری مقابله بازسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۵۳
زمینه و هدف: ناآرامی اجتماعی عملی غیرقانونی و خشونت آمیز است که توسط گروهی از مردم به وقوع پیوسته و ضمن ایجاد تخریب و صدمات مالی و جانی برای جامعه، موجب ایجاد ناامنی و هرج و مرج در منطقه می شود. هدف از این تحقیق، ارائه الگویی مناسب و کارآمد به منظور مدیریت و مهار ناآرامی های اجتماعی است. روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش، تلفیقی با دو شیوه کیفی و کمی و از نظر نوع، توصیفی- تحلیلی و همچنین پس رویدادی است. داده ها و اطلاعات تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی به دست آمده و به این منظور، ضمن مطالعه و انجام مصاحبه با 10 نفر از فرماندهان و مسئولین فرماندهی انتظامی خراسان رضوی که در مدیریت جریان 88 مشهد حضور فعال داشته اند، اسناد و مدارک موجود یگان نیز مورد بررسی دقیق قرار گرفت. سپس از تعداد 60 نفر از مسئولین انتظامی استان و مشهد مقدس که در جریان عملیات مذکور شرکت فعال داشته اند، به وسیله پرسشنامه 38 سوالی (پایایی 89/0) محقق ساخته از نوع طیف لیکرت نظر خواهی شد. یافته ها: از بین چهار سطح اصلی مدیریت بحران، دو حوزه پیش بینی و پیش گیری به عنوان مهمترین مؤلفه ها و در این دو مؤلفه، شاخص هایی از قبیل؛ کانون های جرم خیز، میزان خسارات احتمالی وارده به سیستم و سازمان، عوامل تهدید کننده نظام و نظم و امنیت و مخل آسایش فردی نیز به عنوان عوامل حایز اهمیت تشخیص داده شدند. نتیجه گیری: با انجام آزمون رتبه بندی بین مؤلفه ها و شاخص های مذکور؛ پیش بینی به عنوان اولین مؤلفه ی کانون های شکل گیری بحران در سطح شهر و میزان تهدید احتمالی علیه نظام نیز به عنوان مهم ترین شاخص در هر حوزه معین شدند.