بررسی ارتباط علم تجربی و جهان بینی از نگاه شهید سیدمحمدباقر صدر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت فلسفی سال بیستم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۸)
95-110
کشف ِارتباط علم تجربی و جهان بینی کشف ارتباط دو قلمرو مهم معرفت انسانی است. جهان بینی غالباً به مسائل مابعدالطبیعی مربوط است و علم تجربی به قلمرو مسائل طبیعی. اما پس از کشفِ ارتباط آن دو می توان دریافت که آیا کشف های جدید طبیعی می توانند به جهان بینی های جدید بینجامند یا نه و آیا جهان بینی های جدید می توانند به دگرگونی علوم تجربی منجر شوند یا نه؟ در این نوشتار برای نیل به این هدف، آرای شهید سیدمحمدباقر صدر را بررسی می کنیم. به نظر او علم تجربی و جهان بینی با اینکه دو قلمرو جداگانه از معرفت اند، شاید بتوانند به طور غیرمستقیم بر یکدیگر تأثیر بگذارند و یگانه راه رسیدن به جهان بینی، بنا نهادن نظام فلسفی است و «جهان بینی» غایتِ «فلسفه» است. از نگاه شهید صدر، علم تجربی به خودی خود، از عرضه جهان بینی عاجز است و فقط به عالَم ماده و قوانین آن تعلق دارد. اما این بدان معنا نیست که قلمرو علم تجربی و قلمرو جهان بینی کاملاً از هم جدایند، بلکه علم تجربی می تواند فلسفه را با مسائل جدیدی مواجه سازد و به تبع آن، فلسفه نیز به جهان بینی های جدیدی بینجامد.