محمدابراهیم موحدی

  این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی، دینداری و رسانه بر گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی صورت گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پیمایش انجام گرفته است؛ شیوه نمونه گیری؛ طبقه ای، خوشه ای، چند مرحله ای و حجم نمونه (n) 368 نفر برآورد شد. تکنیک جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه در قالب 32 گویه و داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS  و Smart pls  تجزیه و تحلیل گردید. چارچوب نظری پژوهش با تلفیقی از نظریات بوردیو، نظریه نبرد فرهنگ ها و نظریات مکتب کلمبیا صورتبندی و معلوم شد کسانی که پایگاه اقتصادی – اجتماعی پایینی دارند میانگین نمره بالاتری به ایدئولوژی اصولگرایی است. در زمینه تاثیر رسانه، بین میزان استفاده افراد از رسانه های خارجی و گرایش آنان به ایدئولوژی اصولگرایی، رابطه معکوس وجود دارد و در ارتباط با تاثیر رسانه های داخلی، نتایج حاکی از افزایش گرایش افراد به ایدئولوژی اصولگرایی با توجه به میزان استفاده بیشتر از رسانه های داخلی است. همچنین مشخص شد گرایش به ایدئولوژی اصولگرایی بر حسب متوسط دینداری افراد تفاوت می پذیرد و کسانی که میانگین نمره دینداری بالایی دارند گرایش بیشتری به ایدئولوژی اصولگرایی دارند.

تحولات نهاد حکمروایی محلی و منطقه ای در ایران، در ارتباط با شرایط اجتماعی- سیاسی جامعه موضوعی است که تاکنون در پژوهش های اجتماعی- تاریخی مورد توجه قرار نگرفته است. این پژوهش با رویکرد منحصربفرد نگری، با روشی ترکیبی از نظریه مبنایی و تاریخ شفاهی، در محدوده بیخه جات فارس موضوع یاد شده را مورد مطالعه قرار داده ، و نتایج آن نشان می دهد که، نهاد حکمروایی محلی و منطقه ای و شرایط عمومی اجتماعی- سیاسی در بیخه جات، از یک سو با شرایط ویژه منطقه خود مرتبط بوده، و از دیگر سو، از شرایط اجتماعی- سیاسی کلان کشور تأثیر پذیرفته است، که در قالب دو الگوی حاکمیت نامتمرکز (از دوره قاجار تا حدود 1313 خورشیدی و از شهریور 1320 تا 1327 خورشیدی) و حاکمیت متمرکز سیاسی (دولت مدرن) (از حدود 1313 تا شهریور 1320 و از 1327 خورشیدی تاکنون) قابل تقسیم است. گسست اصلی نیز مربوط به پیدایش دولت مدرن است، که با برچیده شدن حکومت های محلی مواجه می شویم، و از آن پس، تحولات حکمروایی محلی تابع صورتبندی قدرت در دولت مدرن است. نتیجه دیگر حاصله، تفاوت در تاریخ تشکل یابی حاکمیت نامتمرکز و دولت مدرن در بیخه جات و تهران است، که ضرورت لحاظ کردن زمان های تاریخی و زمانمندی های چندگانه پدیده ها در نظریه پردازی از دولت در ایران را نشان می دهد.

این مقاله با استفاده از چارچوب نظری تلفیقی تلاش کرده است تا به سئوال محوری تحت عنوان عوامل اجتماعی مؤثر بر احساس امنیت سیاسی نخبگان سیاسی کشور کدامند؟ پاسخ دهد. فرضیه اصلی نیز عبارت است از«اعتماد متقابل، ارزش های مشترک، نهادمندی سیاسی و تهدیدات سیاسی باعث خودانگیختگی احساسی شده و بر احساس امنیت سیاسی نخبگان سیاسی کشور تأثیرگذار می باشند.» برای تأیید فزضیه از روش تحقیق آمیخته (کیفی و کمی) با انتخاب نمونه کل 207 نفر از نخبگان سیاسی (اعضای اصلی تشکل های سیاسی) شهر تهران استفاده شده است.

در جستجوی خاستگاه اجتماعی مساله دوگانگی اجتماعی نظر و عمل در عرصه های مختلف در ایران، تحقیق حاضر در یکی از آسیب پذیر ترین وجوه آن یعنی روند فزاینده بیماری های قلبی و عروقی در عرصه بهداشت، به نظریه پردازی روی آورده است. در پاسخگویی به این سوال که چرا گرایش شدید به حفظ سلامت (نظر اجتماعی) با رفتار مشاهده شده مبتنی بر مصرف پر چرب و افزایش مضاعف آن در سی ساله اخیر (عمل اجتماعی) ناسازگار است.از نظریه دوسو گرایی جامعه شناختی مرتون بهره برداری شده است. طبق این نظریه، عامل دو سوگرایی را باید در ناسازگاری میان هنجارها جستجو نمود. ولی به منظور شناسایی علل ریشه ای تر و تبیین عمیق تر مساله تحقیق، هدف اصلی به سوی توسعه فرضیه مذکور گرایش یافته است. با بهره برداری از رویکرد روشی نظریه بازکاوی، از طریق تحلیل مقایسه ای شرایط و بینش 91 نفر از بیماران قلبی و عروقی و افراد سالم، یافته های تحقیق حاضر موید آن بوده است که خاستگاه اجتماعی مساله دو گانگی اجتماعی نظر و عمل در عرصه بهداشت با مفهوم )هژمونی مصرف پر چرب در حال انتقال( تطبیق پذیرتر است. همچنین، مولفه )هژمونی مصرف پر چرب( به عنوان مانع بنیادی در نزدیکی نظر و عمل بهداشتی شناسایی شده ست.

"موضوع این مقاله بررسى جامعه شناختى گرایش هاى سیاسى نخبگان سیاسى جامعه است. مقاله حاضر برآمده از یک پژوهش علمى به روش پیمایشى است که در بین نخبگان سیاسى جامعه انجام گرفته است. این تحقیق در پى تبیین زمینه هاى اجتماعى گرایش سیاسى فعالان و نخبگان سیاسى به یکى از دو جناح سیاسى مطرح در کشور است. چارچوب نظرى تحقیق با تلفیق عناصرى از نظریه هاى جامعه شناسى چند گانه شکل گرفته است. گرایش سیاسى به عنوان متغیر وابسته یا متغیرهایى چون جامعه پذیرى سیاسى، پایگاه اجتماعى و تجربه سیاسى مورد بررسى و تبیین قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان مى دهد که گرایش سیاسى افراد مورد بررسى به دو جناح سیاسى، بیش ترین رابطه آمارى را با جامعه پذیرى سیاسى و کم ترین رابطه را پایگاه اجتماعى آنان دارد. به این معنا که پایگاه اجتماعى مصطلح و مطرح در مباحث قشربندى اجتماعى تبیین کننده نوع گرایش نخبگان سیاسى به جناح محافظه کار یا اصلاح طلب نیست، بلکه نوع جامعه پذیرى سیاسى شان، عمدتاً تعیین کننده نوع گرایش سیاسى آنان است. از نتایج عملى تحقیق، این که فعالیت سیاسى دو جناحى امرى عرفى شده و عادى محسوب شود و هرگونه احساس نگرانى امنیتى ـ سیاسى براى نظام کلى اجتماعى از قبل این فعالیت بى مورد قلمداد گردد. لکن براى جلوگیرى از خروج این پدیده عادى از حالت بهنجار و تبدیل شدن آن به بحران سیاسى و ایجاد شکاف بین حوزه سیاسى و حوزه عمومى باید برنامه ریزى شود. "