زنجیره تأمین دارو

امروزه با پیچیدهتر شدن زنجیرههای تأمین با وجود سطح بالایی از عدم اطمینان ناشی از اختلالات، رفتارهای آشفته، چالشها و تهدیدات، مدیریت آن به یک وظیفهی چالش برانگیز تبدیل شده است. هرچند یک زنجیرهی تأمین به خوبی ساخت یافته از کارایی عملیاتی بالا برخوردار میباشد، ریسکهای موجود، همچنان یک نگرانی محسوب شده و نباید از آن غفلت نمود چرا که در بازارهای متلاطم و نامطمئن امروز، آسیب پذیری زنجیرهی تأمین به یک مسئلهی حائز اهمیت برای بسیاری از شرکت ها بدل شده است. تابآوری زنجیرهتأمین مبحثی است که پاسخگوی ریسکهای بسیار زیاد زنجیره می-باشد. هدف از انجام این پژوهش ارائه مدلی از تعاملات عوامل تابآوری زنجیرهتأمین در صنعت دارو میباشد. در این مقاله، با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری، روابط متقابل متغیرهای موثر بر تاب-آوری زنجیرهتأمین در صنعت دارو ارئه شده است. با مطالعه کتابخانهای و ادبیات موضوع متغیرهای موثر بر تابآوری زنجیرهتأمین استخراج و با استفاده از نظر خبرگان متغیرهای نهایی وارد مدل شدند. این متغیرها در سطوح مختلف و با توجه به قدرت و وابستگی آنها طبقهبندی و سطحبندی شدهاند و جهت تست و تایید مدل از تحلیل میکمک و تکنیک دیمتل استفاده شده است. ISM روشی را ارایه میکند که توسط آن نظم را میتوان بر پیچیدگی چنین متغیرهایی تحمیل کرد. این بینش از مدل به مدیران زنجیرهتأمین در برنامهریزی استراتژیک برای تابآوری زنجیرهتأمین و بهبود آن کمک میکند.

یکی از مهمترین چالشهای صنعت دارو، ناهماهنگی بین اعضای زنجیره تأمین است. در بیشتر موارد، اعضای زنجیره تأمین دارو اهداف متضادی را دنبال میکنند که بعضاً با یکدیگر و یا با کل زنجیره تأمین در تعارض است. در این مطالعه، یک مدل ریاضی چندهدفه برای زنجیره تأمین دارو در حوادث غیرمترقبه پیشنهاد شده است تا به تصمیمگیریهای استراتژیک در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه همچون سیل و زلزله کمک کند. سه هدف کمینهسازی هزینهها، کمینهسازی درصد کمبود دارو و بیشینهسازی پراکنش مراکز توزیع با رویکرد امدادرسانی بهتر در زمان وقوع حادثه در نظر گرفته شده است. مسئله با استفاده از روش ترابی حصینی حل و رابطه توابع هدف با یکدیگر، با توجه به اولویت و اهمیت آنها، مقایسه شده است. بهمنظور بررسی عملکرد مدل و نحوه ارتباط سطوح مختلف زنجیره تأمین و فعالیتها با یکدیگر از دادههای مرتبط با بحران وقوع زلزله در شهر تهران در سناریوهای مختلف استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که بیشترین تقاضا در حالت فعالشدن گسل ری و کمترین تقاضا مربوط به فعال شدن گسل مشا است. درنهایت مشخص خواهد شد که افزایش مطلوبیت توابع هدف کمینهسازی درصد کمبود دارو و بیشینهسازی پراکنش مراکز توزیع بهترتیب هزینه بیشتری را به سیستم تحمیل خواهند کرد.

مدیریت جریان وجوه نقد از اهمیت روزافزونی در زنجیره های تأمین برخوردار است. در پژوهش حاضر این جریان در زنجیره تأمین دارو و از منظر یک شرکت پخش بهینه می شود. در این زنجیره، شرکت پخش داروهای دریافتی از تأمین کنندگان بالادست را به خرده فروشی های پایین دست می فروشد و با پول دریافتی از آن ها صورت حساب های تأمین کنندگان را تسویه می کند. ناهماهنگی بین جریان های ورودی و خروجی وجوه نقد، علاوه بر تحمیل جریمه دیرکرد، به سوء شهرت در بازار و در نتیجه عدم تأمین مطلوب اقلام دارویی توسط تأمین کنندگان منجر می شود. در این شرایط، این پرسش مطرح می شود که با چه توالی پرداختی می توان ضمن یافتن ارزان ترین روش تسویه صورت حساب ها، ریسک تأمین ناشی از سوء شهرت را به حداقل رساند. برای پاسخ به این پرسش، مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک دو هدفه ای صورت بندی شد. حل مدل توسط الگوریتم ژنتیک ضمن تعیین بهترین توالی پرداخت صورت حساب ها، جریان مالی خروجی و ریسک ناشی از نقض موعد پرداخت صورت حساب ها را کمینه کرد.

در دو دهه اخیر به دلیل جهانی شدن زنجیره تأمین، تغییرات فراوانی در شرایط زنجیره ها رخ داده است. راهبران و مدیران کلان، همواره با ریسک های جدیدی روبه رو هستند که با برنامه ریزی باید برای مقابله با آن ها آماده شوند. در سال های اخیر، تحریم به عنوان یکی از جدی ترین ریسک ها تأثیرات مخرب خود را بر زنجیره های تأمین گذاشته است؛ درحالی که در پژوهش های مربوط به زنجیره تأمین جهانی، مسئله اختلال مغفول مانده است. هدف این پژوهش مدل سازی زنجیره دارو در سطح تاکتیکی در شرایط اختلال تحریم است. جریان فیزیکی و مالی و اختلال آن دو در شرایط تحریم، به صورت همزمان مدل سازی شده است. برای تکمیل جریان مالی نسبت های مالی نیز وارد مدل شده اند. عدم قطعیت مسئله با استفاده از یکی از جدیدترین رویکردهای بهینه سازی استوار به نام برنامه ریزی امکانی استوار مدل سازی شده است. مدل بر روی مجموعه دارویی آترا پیاده شد و نتایج آن توسط نرم افزار گمز تحلیل و اعتبارسنجی شد. نتایج از یک سیستم استوار در برابر اختلال تحریم نشان دارد که بدون تخطی از محدودیت های مسئله، تصمیمات مناسب برای برخورد با مسئله را نمایان می سازد.

زنجیره تأمین چابک در برابر تغییرات غیر قابل پیش بینی در بازار و افزایش سطح آشفتگی های زیست محیطی، دارای توانایی پاسخگویی سریع با هزینه مناسب از لحاظ حجم و تنوع را داراست. هدف از انجام این پژوهش ارائه عوامل موثر بر چابکی زنجیره تأمین در صنعت دارو و ارائه مدلی از تعاملات عوامل چابکی زنجیره تأمین دارو نسبت به هم می باشد. در این پژوهش با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری، روابط متقابل متغیرهای موثر بر چابکی زنجیره تأمین در صنعت دارو ارئه شده است برای این منظور با مطالعه کتابخانه ای و ادبیات موضوع متغیرهای موثر بر چابکی زنجیره تأمین استخراج و با توزیع پرسش نامه و با استفاده از نظر خبرگان متغیرهای نهایی انتخاب و روابط بین متغیرها تعیین گردیدند. این متغیرها در سطوح مختلف و با توجه به قدرت و وابستگی آن ها در 10 سطح و 17 متغیر طبقه بندی و سطح بندی شده و روابط بین عناصر در سطوح مختلف ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد شاخص های استفاده از فناوری اطلاعات، اشتراک اطلاعات و یکپارچگی سازمان زیربنای چابکی زنجیره تأمین صنعت دارو بوده و تاثیرگذارترین شاخص ها می باشد. جهت آزمون و تایید مدل از تحلیل میک مک و تکنیک دیمتل استفاده شده است که هر دو روش نتایج تحقیق و مدل را تایید می کنند. ISM روشی را ارائه می کند که توسط آن نظم را می توان بر پیچیدگی چنین متغیرهایی تحمیل کرد. این بینش از مدل به مدیران زنجیره تأمین در برنامه ریزی استراتژیک برای بهبود چابکی زنجیره تأمین کمک می کند.

آنچه امروزه فضای اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار داده و به عنوان بزرگترین طرح تحول اقتصادی شناخته شده است، اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها می باشد. در این مقاله هدف، طراحی مدلی مناسب جهت بررسی تأثیر توزیع یارانه ی نقدی در زنجیره تأمین دارو از حیث سطح رضایت مندی مردم، قیمت دارو و سود تولیدکننده است. در مدل مذکور علاوه بر بررسی تأثیر اثر شلاقی، موضوع کاهش اثر آن در کل زنجیره نیز مورد تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا یک سیستم دینامیکی زنجیره تأمین دارو در راستای هدفمندی یارانه ها، با تمرکز بر مطالعه موردی آمپول منوتروپین ها، برای سال های 1399-1389 مدل سازی شده و نمودار حلقه ی علی و معلولی تشکیل و سپس، نمودار جریان سیستم رسم شده است. با توجه به این که رضایت مردم و قیمت دارو در سطح مطلوب و مناسبی بودند، ل ذا سه سناریو بهبود جهت اف زایش سود تولیدکننده با حف ظ سطح رضایت مندی مردم و قیمت دارو ارائه شده است. در این راستا، در اجرای سناریو بهبود اول سطح رضایتمندی مردم، قیمت دارو و سود تولید کننده نسبت به مدل پایه ثابت باقی مانده، ولی در اجرای سناریو بهبود دوم و سوم، ضمن حفظ سطح رضایتمندی مردم، سود تولید کننده افزایش یافته است. در نهایت، طبق نتایج به دست آمده سناریوهای بهبود دوم و سوم به عنوان سناریوهای پیشنهادی انتخاب گردیدند.