زنجیره تأمین خون

خون یک کالای حیاتی است و کمبود آن در زنجیره تأمین نظام سلامت خون مسئله ساز و مصیبت بار خواهد بود. هرگونه پیشرفت در عملکرد زنجیره تأمین نظام سلامت به میزان زیادی باعث صرفه جویی در هزینه سیستم سلامت می شود و از همه مهم تر اینکه جان انسان های زیادی را نجات خواهد داد؛ بنابراین در این پژوهش زنجیره تأمین خون به صورت مدل ریاضی برنامه ریزی غیرخطی مختلط شامل مراحل جمع آوری، فرآوری و توزیع خون و محصولات خونی با درنظر گرفتن طول عمر و سن تقاضا، طراحی شده است که به دنبال کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین و نیز کاهش کمبود محصولات خونی می باشد. ازآنجا که همواره احتمال تغییرات ذاتی در بسیاری از پارامتر های مسئله از جمله عرضه و تقاضا وجود دارد، از روش بهینه سازی استوار به منظور مقابله با این عدم اطمینان در زنجیره تأمین استفاده شده است. مدل طراحی شده ابتدا با مثال عددی و در اندازه های کوچک به صورت حل دقیق و در اندازه بزرگ توسط الگوریتم های فراابتکاری وال و رقابت استعماری حل شده و نتایج حل الگوریتم ها ارائه گردیده است. در پایان یک مطالعه موردی برای بررسی کاربرد مدل صورت گرفته است است.

بحث کنترل موجودی خون و فرآورده های خونی مهم ترین چالش در مدیریت کارآمد زنجیره تأمین خون است؛ زیرا فرآورده های خونی فسادپذیر هستند؛ همچنین عرضه خون از سوی اهداکنندگان و تقاضا برای فرآورده های خونی از سوی بیماران غیرقطعی است. به صورت خاص، پلاکت با کوتاه ترین طول عمر، حداکثر پنج روز، گران ترین فرآورده خونی است؛ ازاین رو در این پژوهش مسئله کنترل موجودی پلاکت را در شبکه بیمارستانی با استفاده از برنامه ریزی عدد صحیح مطالعه می شود. با توجه به وجود عدم قطعیت تقاضای عادی بیماران در بیمارستان ها از رویکرد بهینه سازی استوار سناریومحور استفاده شده است. مدل پیشنهادی با استفاده از نرم افزار GAMS کدنویسی و حل شد. نتایج نشان می دهد که استفاده از رویکرد بهینه سازی استوار به طور متوسط 6/7 درصد هزینه های بیمارستان ها را نسبت به جوابی که عدم قطعیت را نادیده می گیرد، کاهش می دهد؛ همچنین کارآمدی کنترل یکپارچه موجودی بیمارستان ها به ظرفیت سازمان انتقال خون برای عرضه پلاکت تازه وابسته است.

هدف: در دنیای آشفته امروزی، زنجیره های تأمین با اختلال های متعددی مواجه اند که سبب قطع یا کاهش جریان می شوند یکی از راه های مقابله با اختلال ها، استراتژی های تاب آوری است. در این مقاله، با در نظر گرفتن دو اختلال در زنجیره تأمین چندسطحی خون و مدنظر قراردادن تأثیر آن ها، مدل احتمالی مبتنی بر سناریو دومرحله ای استوار ارائه شده است.روش: پس از مرور مقاله های مختلف، شکاف تحقیقاتی بررسی و مدل سازی ریاضی صورت پذیرفت. برای مقابله با عدم قطعیت، برنامه ریزی احتمالی دومرحله ای استوار استفاده شد. در پایان نیز با استفاده از روش ترابی و هسینی، به حل مدل پرداخته شد.یافته ها: مدل ارائه شده در موردی واقعی، یعنی زنجیره تأمین خون شهر تهران، در مدت زمان مناسبی با نرم افزار گمز حل شد و اثر راهبردهای تاب آوری گوناگون در سناریوهای مختلف مشخص شد و با بررسی جواب های مدل، صحت مدل به تأیید رسید.نتیجه گیری: در این مقاله نشان داده شد که می توان با استفاده از راهبردهای تاب آوری افزونگی، بهبود انعطاف پذیری و گسترش مسئولیت اجتماعی، زنجیره تأمین خون را تاب آور ساخت و کمبود را در هنگام مواجهه با اختلال ها کاهش داد.

در این مقاله ما یک مدل مبتنی بر برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیر خطی برای زنجیره تأمین خون تحت شرایط عدم اطمینان در تقاضا و عرضه، که از مرحله دریافت خون از داوطلبان تا لحظه توزیع در مراکز تقاضا را در بر می گیرد، ارائه نموده ایم. چالش هایی که در این مدل بهینه سازی پرداخته شده، کاهش هزینه های متحمل بر زنجیره تأمین خون به همراه کمینه کردن میزان کمبود و میزان انقضای فرآورده های خونی می باشد. برای مواجهه با عدم اطمینان میزان عرضه خون اهداکنندگان از زنجیره مارکوف و برای تخمین مقادیر نیاز مراکز درمانی، تقاضای واصله به صورت فازی در نظر گرفته شده است. سپس مدل ارائه شده در سایز کوچک توسط نرم افزار گمز و درسایز های بزرگ توسط الگوریتم های فرابتکاری خفاش و وال حل شده و نتایج ارائه گردیده است. در پایان یک مطالعه موردی نیز جهت بررسی کاربرد مدل مورد بررسی قرار گرفته است. که نتایج حاصله نشان دهنده کاهش مطلوب هزینه ها و نیز کاهش میزان کمبود و انقضای محصولات خونی در زنجیره تأمین می باشد