انعطاف پذیری زنجیره تأمین

با توجه به تغییرات شرایط تولید و بازار، شرکت ها با فشار زیادی مواجه شده اند. یکی از راه های برخورد با این فشارها، مفهوم زنجیره تأمین و افزایش انعطاف پذیری آن برای برآوردن نیازهای متفاوت مشتریان است. با وجود اهمیت فراوان انعطاف پذیری زنجیره تأمین، کمبود مدل های تحلیلی مناسبی که روابط بین میزان انعطاف پذیری در یک سیستم و سطح عملکرد کلی سیستم را توضیح دهد، همچنان احساس می شود. بنابراین، در این مطالعه یک مدل ریاضی برای انعطاف پذیری زنجیره تأمین ارائه شده است. مطالعة حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و از انواع تحقیقات توصیفی است.این مطالعه در دو مرحله انجام شده است؛ شناسایی ابعاد انعطاف پذیری زنجیره تأمین و مدل سازی ریاضی آن با استفاده از برنامه ریزی آرمانی. ابعاد شناسایی شده در مرحلة اول، انعطاف پذیری نیروی انسانی، ماشین آلات، تعمیرات و نگهداری و فرایند هستند که ابعادی عمومی و مهم برای ارزیابی هر یک از سه سطح تأمین، تولید و مونتاژ در زنجیره تأمین به شمار می روند. حاصل مرحلة دوم، طراحی مدلی ریاضی برای هر یک از این سه سطح، به صورت جداگانه اما وابسته به سایر سطوح از طریق تابع هدف شان بود که محدودیت های شان براساس ابعاد شناسایی شده در مرحلة اول تعریف شده اند.

به دلیل تغییرات شرایط تولید و بازار، شرکت ها با فشار زیادی مواجه شده اند. یکی از راه های برخورد با این فشارها مفهوم زنجیره تأمین و افزایش انعطاف پذیری آن برای ارضای نیازهای متفاوت مشتریان است. از آنجا که قبل از هرگونه تصمیم گیری درمورد انعطاف پذیری زنجیره تأمین، اندازه گیری آن امری ضروری است، در این مطالعه با به کارگیری روش فازی مبتنی بر عملگر اصلاح شده مرتب سازی مقایسات زبانی براساس میانگین هندسی موزون در جریان یک تصمیم گیری گروهی تعاملی، به اندازه گیری انعطاف پذیری زنجیره تأمین پرداخته شده است. در این اندازه گیری، انعطاف پذیری منبع یابی، انعطاف پذیری سیستم تولید و عملیات، انعطاف پذیری توزیع و انعطاف پذیری سیستم های اطلاعاتی، به عنوان ابعاد انعطاف پذیری زنجیره تأمین درنظر گرفته شده اند. مورد مطالعه این پژوهش در کارخانه یزدباف انجام شد. نتایج بررسی وضعیت مطلوب و وضعیت موجود این کارخانه، نیاز زنجیره تأمین کارخانه به بهبود را نشان می دهد که بهترین راه برای بهبود انعطاف پذیری زنجیره تأمین این کارخانه، بهبود بعد سیستم های اطلاعاتی آن است. این نتایج از سوی اعضای گروه نیز مورد پذیرش قرار گرفت

هدف پژوهش حاضر اولویت بندی عوامل مؤثر بر انعطاف پذیری و عملکرد سیستم زنجیره تأمین دیجیتال در صنعت مواد غذایی ایران است. روش تحقیق حاضر توسعه ای کاربردی است که در زمره استفاده از روش های تصمیم گیری است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تعدادی از مدیران عالی، کارشناسان مسئول فعال در حوزه زنجیره تأمین دیجیتال شرکت خوشگوار است که 10 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. در این پژوهش از رویکرد های دلفی فازی و روش اولویت ترتیبی (OPA) استفاده شده است. شناسایی عامل مؤثر بر انعطاف پذیری و عملکرد سیستم زنجیره تأمین دیجیتال بر اساس پیشینه پژوهش در قالب 5 معیار اصلی و 16 زیر معیار صورت گرفته است و سپس کلیه عوامل با روش دلفی فازی نهایی شده اند. سپس عوامل مؤثر بر انعطاف پذیری و عملکرد سیستم زنجیره تأمین دیجیتال توسط روش OPA اولویت بندی شده اند. با توجه به نتایج، از میان معیارهای اصلی عملکرد زنجیره تأمین با وزن 397/0 رتبه اول، قابلیت جذب با وزن 228/0 رتبه دوم و قابلیت پاسخگویی با وزن 210/0 رتبه سوم را کسب کرده است. در بین زیرمعیارها، رضایت مشتری با وزن 1767/0 رتبه اول، هزینه های عملیاتی با وزن 1060/0 رتبه دوم و آگاهی از موقعیت با وزن 1015/0 رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.