زمان بندی اتاق عمل

زمان بندی اتاق های عمل نقش مهمی در افزایش بهره وری آن ها و کاهش هزینه های بیمارستان ها دارد. به علت عدم قطعیت های مختلفی که در فعالیت های اتاق عمل وجود دارد، این مسئله می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. در این پژوهش مسئله زمان بندی روزانه اعمال جراحی در 3 مرحله آماده سازی جراحی، جراحی و ریکاوری و با در نظر گرفتن کلیه محدودیت های واقعی بیمارستان های آموزشی- درمانی بررسی شده است. این مسئله به تعیین توالی، زمان شروع هر یک از اعمال جراحی و تخصیص منابع موردنیاز در هر مرحله با هدف کمینه کردن مجموع زمان بیکاری و اضافه کاری اتاق های عمل در شرایط عدم قطعیت در مدت زمان عمل های جراحی می پردازد. با توجه به عدم کارایی روش های حل دقیق در حل مسائل برنامه ریزی احتمالی بزرگ، در این پژوهش یک رویکرد بهینه سازی مبتنی بر شبیه سازی برای رویارویی با عدم قطعیت ارائه شده است. بدین منظور یک الگوریتم مورچگان دوسطحی با شبیه سازی ترکیب شده است. الگوریتم ارائه شده در حل تعداد متعددی از مسائل واقعی از بیمارستان آموزشی درمانی هاشمی نژاد تهران با مجموعه ای از سناریوهای تصادفی تولیدشده، آزمون شده است. تحلیل نتایج نشان می دهد در شرایط عدم قطعیت، ارزش جواب حاصل از روش ترکیبی پیشنهادی بیش از 75 درصد است. نتایج نمایانگر کارایی الگوریتم پیشنهادی در حل مسائل دنیای واقعی است. .

در این پژوهش، مسئله ایجاد جدول زمان بندی جراحی اصلی به صورت یکپارچه با برنامه ریزی آمیخته عمل های جراحی بررسی شده است. یک روش دومرحله ای برای ارائه و بهنگام سازی این جدول طراحی شده است. در مرحله نخست، مدلی برای ساخت جدول برنامه ریزی جراحان با توجه به توزیع تقاضای عمل های جراحی هر یک از آن ها پیشنهاد شده است. در مرحله دوم، با داشتن فهرست انتظار بیماران هفتگی، برای مقابله با نوسانات تقاضا و استفاده حداکثری از ظرفیت اتاق های عمل، مدلی برای اصلاح جدول زمان بندی جراحی اصلی در بازه هفتگی ارائه شده است. در این پژوهش، محدودیت منابع پایین دستی مانند تخت بخش نیز در نظر گرفته شده است. برای این مسئله سه هدف «کمینه کردن هزینه های اضافه کاری و بیکاری اتاق عمل»، «بیشینه کردن ترجیحات جراحان» و «کمینه کردن تقاضای برآورده نشده» در نظر گرفته شد. تحلیل نتایج با استفاده از داده های جمع آوری شده از «بیمارستان الزهرا اصفهان» صورت گرفت. مدل ارائه شده در هفته های متعددی با داده های واقعی این بیمارستان اعتبارسنجی شد. در آزمایش های انجام شده، میانگین درصد بهبود در توابع هدف اول، دوم و سوم نسبت به برنامه واقعی بیمارستان به ترتیب 73/29، 35/43 و 73/78 به دست آمد. نتایج نشان می دهد مدل ارائه شده با تفاوتی معنادار نسبت به برنامه واقعی بیمارستان بهتر برنامه ریزی کرده است که نشان از کارایی مدل ارائه شده دارد.

هدف: یکی از عناصر مهم بخش سلامت، بیمارستان ها هستند و اتاق های عمل از مهم ترین و پرهزینه ترین بخش های آن به شمار می آیند. امروزه تسهیلات سیار، به کاهش بار کاری بیمارستان ها کمک شایانی می کند، بنابراین استقرار تسهیلات سیار در مکانی مناسب، همراه با تسهیلات ثابت و زمان بندی مناسب آنها قادر است تا حد زیادی مشکلات سلامت جامعه را حل کند. در این مقاله، یک مدل یکپارچه مکان یابی تخصیص و زمان بندی اتاق عمل، برای استقرار تسهیلات سیار در مکان مناسب ارائه شده است تا با بهره بردن از آن، گامی در جهت کاهش بار کاری تسهیلات ثابت، تخصیص بیماران به تسهیلات و اتاق های عمل و زمان بندی اتاق های عمل با اهداف کاهش هزینه ها و کاهش زمان اضافه کاری اتاق های عمل و پزشکان برداشته شود. شایان ذکر است که در پژوهش حاضر، این موضوع در نظر گرفته شده است که پزشکان دارای حداکثر زمان کاری در هر روز هستند و بعد این ساعات، کارایی عملکرد آنان کاهش می یابد. روش: با توجه به NP-hard بودن مدل و ناتوانی روش های دقیق برای حل مسائل در مقیاس بزرگ، یک روش فراابتکاری مبتنی بر الگوریتم ژنتیک برای مسئله توسعه داده شده و کارایی آن در مقیاس های گسترده و چندین نمونه بررسی شده است. مسئله در دو حالت تک هدفه و دوهدفه تحلیل و نتایج آن گزارش شده است. یافته ها: ﻧﺘﺎیﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗی حالت تک هدفه، روی مثال های ﻋﺪدی توسعه داده شده در چند مقاله ﻧﺸﺎن داد که اﻟﮕﻮریﺘﻢ اﺑﺘکﺎری این پژوهش، در ﺗﻮﻟیﺪ پاسخ های با دقت بالا کارایی مناسبی دارد. همچنین، در حالت دوهدفه نقاط پارتو مناسبی توسط الگوریتم یافت شده است. نتیجه گیری: نتایج مسئله، گویای اهمیت مکان یابی و استقرار تسهیلات سیار و زمان بندی یکپارچه آنها، کاهش مدت زمان انتظار بیماران و فاصله آنها با تسهیلات است. الگوریتم پیشنهادی قادر است مسائلی با ابعاد بزرگ را در زمانی کم و جوابی کارا حل کند.