پارکینگ های عمومی

ایجاد مراکز خدمات عمومی جدید، مستلزم صرف هزینه های زیاد است و تعیین مکان بهینه آنها به شیوه ای که همه شهروندان به نحو موثر از آن بهره مند شوند ضروری است. پارکینگ های عمومی یکی از این­مراکز خدماتی است، با توجه به افزایش جمعیت و رشد غیر اصولی شهرها از یک طرف و افزایش خودروها ازطرف دیگر به منظور کاهش ترافیک در مناطق مرکزی شهر، احداث پارکینگهای عمومی به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر، می تواند مدنظر قرار گیرد. احداث این گونه مراکز در صورتی که همراه با مدیریت ترافیک به صورت کاهش حجم پارک حاشیه ای شود سبب افزایش عرض مفید خیابان و در نهایت روان تر شدن ترافیک می گردد. در این مقاله پس ­از بررسی معیارهای موثر در مکانیابی پارکینگ­ و بررسی روشهای مختلف تعیین وزن معیارها و انتخاب روش تحلیل سلسله مراتبی( AHP ) به عنوان بهترین روش وزندهی و بررسی روش های مختلف ترکیب لایه ها ( Overlay ) مانند بولین، وزن دهی چندگانه و منطق فازی در منطقه 3 ترافیکی، نقشه مطلوبیت با استفاده از هرکدام از روش ها تهیه گردید. با مقایسه نتایج حاصله و تعیین دقت مکانیابی، در نهایت روش منطق فازی بهترین گزینه شناخته شد. علت انتخاب این روش بالاتر قرار گرفتن دو کلاس برتر در محدوده معیارها و زیر معیارها با وزن بیشتر است و در نهایت، در منطقه 3 ترافیکی، به ترتیب 4 ناحیه برای احداث پارکینگ براساس پیوستگی نواحی و امتیاز بالای آنها مناسب شناخته شد که عبارت اند از: ابتدای خیابان حکیم، ضلع شمالی خیابان حافظ،, ابتدای خیابان هاتف (مجاور پمپ بنزین) و خیابان استانداری در مجاورت بانک ملی مرکزی.

روند رشد سریع شهرنشینی در جهان موجب تمرکز، فشردگی و سرعت جریان زندگی شهری شده است؛ همچنین ضعف سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد که پاسخگوی نیاز شهروندان باشد، استفاده روزافزون از خودروهای شخصی و به تبع آن افزایش تقاضا برای پارک اتومبیل در شهرها را موجب گردیده که ترافیک سنگین و شدید در شهرها، از اثرات منفی آن می باشد. بعلاوه استفاده از طرحهای سنتی در ساخت پارکینگ ها و توزیع غیرمنطقی فضاهای پارک در سطح شهرها ومکانیابی نامناسب آنها بر این مشکلات افزوده است. مهمترین دلایل نابسامانی وضع فعلی پارکینگ در کلانشهر اصفهان به مکانیابی نامناسب، عدم توزیع منطقی آن و عدم تعادل بین جمعیت و مساحت (سرانه) کاربری پارکینگ بر می گردد. این امر موجب کندی تردد در گذرهای شهری به خاطر پارک های حاشیه ای کنار خیابان و توقف های دوبل و خودروهای سرگردانی که بدنبال جایی جهت پارک خودرو می باشند، گردیده است. هدف این تحقیق نیز مکانیابی پهنه های مطلوب پارکینگ های عمومی در منطقه شش شهر اصفهان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی، همچنین معرفی تکنولوژی های جدید طراحی و ساخت این پارکینگ ها و مدیریت فضاهای پارک می باشد. به این منظور از داده های آماری سازمانهای مربوطه و مطالعات اسنادی و انجام مطالعات میدانی در راستای تحقق این هدف استفاده شده است. نوع پژوهش، کاربردی و روش مطالعه پژوهش نیز اسنادی، تحلیلی، پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش استفاده از منابع آماری، کتابخانه ای، اینترنتی، نقشه های طرح تفصیلی و نقشه های طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان و آماره های مستخرج از پرسشنامه ها می باشد که به شیوه ترکیبی بدان پرداخته شده است. نتایج تحلیلی سیستم اطلاعات جغرافیایی نشان می دهد که از مجموع 10 پارکینگ عمومی در منطقه شش، تعداد 5 پارکینگ عمومی در پهنه نامناسب ، 4 پارکینگ در پهنه مناسب و 1 پارکینگ در پهنه متوسط قرار گرفته اند. نهایتاً بایستی توزیع پارکینگ های عمومی این منطقه را نسبت به پهنه های بهینه مکانیابی نسبتا نامناسب دانست.

ساختار سنتی شهرسازی ایران موجب شده است که در بیشتر شهرها، بازارها و مراکز تجاری شهری در بافت های مرکزی و تاریخی شهرها بنا شوند و به همین علت این بخش ها همواره با مشکلات ترافیکی دست به گریبان بوده اند. در این راستا، روان تر کردن ترافیک با حذف پارک های حاشیه ای و ایجاد پارکینگ های جدید از مهم ترین راهکارها به حساب می آید. یکی از مهم ترین ابزارهای مدیران شهری برای انتخاب بهترین مکان برای احداث انواع کاربری ها، به ویژه پارکینگ های شهری، سیستم اطلاعات جغرافیایی است. در تحقیق حاضر، نخست با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصان معیارهای مناسب برای احداث پارکینگ های عمومی در بخش مرکزی شهر تبریز تعیین شده است. در این راستا چهار معیار نزدیکی به مراکز جاذب سفر، میزان دسترسی به شبکه معابر، ارزش زمین و سازگاری کاربری اراضی انتخاب شده است. در مرحله انتخاب مدل به دلیل قرارگیری بخش تجاری در منطقه تاریخی و محدوده میراث فرهنگی، با استفاده از منطق بولین محدوده های مکانی برای احداث پارکینگ مشخص شد. سپس با بهره گیری از تلفیق مدل های AHP،FUZZY وTOPSIS هم پوشانی لایه ها در نرم افزارARC GIS 9.3 انجام گرفت. در نهایت، پهنه های مناسب برای احداث پارکینگ های عمومی مشخص شد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که مدل ها و ابزار استفاده شده به همراه روش پژوهش، با در نظر گرفتن جوانب و شرایط مختلف منطقه تحت مطالعه، مناسب ترین سایت ها را برای احداث پارکینگ شناسایی کرده است؛ به طوری که این مکان ها در نزدیک ترین بخش های ممکن به بازار تبریز مکان یابی شدند. نتیجه به دست آمده تبیین کننده مناسب بودن روش ها، تکنیک ها و ابزارهای استفاده شده در پژوهش است.

یکی از مهم ترین زیرساخت های سیستم حمل و نقل، پارکینگ های عمومی هستند که نقش مناسبی در کاهش ترافیک دارند. پارکینگ می تواند بر کارایی ترافیک و کیفیت زندگی شهری تأثیر بگذارد. بعد از گذشت چندین دهه و افزایش اتومبیل، نبود فضای کافی برای پارک و در نهایت هزینه زیاد ساخت پارکینگ، ارزیابی دقیق برای مدیریت و مکان یابی پارکینگ ضروری گشته است. این پژوهش امکان سنجی مکان مناسب پارکینگ در مناطق 2 و 8 شهرداری شیراز، و مکان یابی آن را بررسی می کند. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد. ابتدا جهت تدوین مبانی نظری از روش کتابخانه ای استفاده شده است. سپس از روش توصیفی برای شناخت محدوده مورد مطالعه و جهت بررسی وضع موجود پارکینگ های موجود از روش میدانی و نقشه های طرح تفصیلی و جامع استفاده گردیده. جهت بررسی پارکینگ عمومی، ابتدا وضع موجود را بررسی، سپس با توجه به وضعیت موجود، میزان کمبودها و نحوه توزیع فضایی پارکینگ ها مشخص شده است. تعیین سرانه پارکینگ عمومی با توجه به استاندارد وزارت راه و شهرسازی انجام شده است. به طور کلی در این بخش از پژوهش با توجه به نوع کاربری مورد مطالعه، از تحلیل های موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی از جمله شاخص همپوشانی (Overlay) استفاده شده است. برای تعیین محدوده های مناسب جهت احداث پارکینگ، ابتدا معیارهای تأثیرگذار در مکان یابی را شناسایی، سپس با استفاده از نرم افزار Arc Gis معیارها را تبدیل به لایه های اطلاعاتی که برای نرم افزار قابل خواندن باشد تبدیل کرده و برای هر یک از معیارها (لایه ها) فاصله های مورد نیاز (حریم ها) ایجاد شده است. سپس با توجه به میزان تأثیر هر یک از لایه ها و مقایسه زوجی آنها توسط نرم افزار SuperDecisions وزن هریک از لایه ها را محاسبه کرده، سپس با روی هم گذاری لایه های اطلاعاتی، محدوده های مناسب مشخص، و در 5 دسته از خیلی ضعیف تا بسیار خوب تقسیم بندی شده است.

با توجه به افزایش جمعیت و رشد ناموزون شهرها از یک طرف و افزایش خودروها از طرف دیگر به منظور کاهش ازدحام ترافیکی در مناطق مرکزی شهرها، احداث پارکینگ های غیرحاشیه ای به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر، می تواند مدنظر قرار گیرد. احداث این تسهیلات درصورتی که با مدیریت، ترافیک با کاهش حجم پارک حاشیه ای همراه شود، سبب افزایش عرض مفید خیابان ها و روان تر شدن ترافیک خواهد شد. ازآنجایی که ایجاد پارکینگ های عمومی مستلزم صرف هزینه های زیاد است، لذا تعیین مکان بهینه آن ها به شیوه ای که همه شهروندان به نحو مؤثر از آن بهره مند شوند، ضروری است. در این مقاله با استفاده از تئوری مکان یابییک مدل ریاضی چندهدفه شامل: بیشینه کردن تقاضای پوشش یافته، کمینه کردن فاصله پیاده روی و هزینه های مختلف، برای مکان یابی پارکینگ های غیرحاشیه ای عمومی ارائه شد. در این تحقیق فاصله پوشش پارکینگ ها به صورت غیرقطعی فرض شد و انواع مختلف پارکینگ ها مدنظر قرار گرفت. درنهایت، مدل پیشنهادی بر روی دو ناحیه از نواحی ترافیکی محدوده مرکزی شهر اصفهان، پس از برداشت اطلاعات موردنیاز، اجرا شد. سپس به منظور حل مدل چندهدفه ارائه شده، از روش ε-محدودیت استفادهشد که جواب ها، تأیید کارشناسان حمل ونقل شهری را به همراه داشت.

کیفیت زندگی شهری یکی از مهمترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف به شمار می رود که دارای مؤلفه های چندگانه ی اجتماعی، محیطی و اقتصادی می باشد. توجه به این شاخص در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و بطور کلی تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها فزونی یافته است. در شهرهای کشور، بافت های فرسوده از جمله مناطق شهری می باشند که آهنگ تحولات کالبدی و رونق اقتصادی- اجتماعی آنها با سایر نقاط شهری مطابقت نداشته و سطح کیفی زندگی در آنها به سبب فرسودگی تنزل چشمگیر می یابد. بافت فرسوده شهر آمل نیز که هسته اولیه و خواستگاه شهر را شامل می گردد، از جنبه های گوناگون کیفیت زندگی از جمله کیفیت محیطی، اقتصادی و سلامت اجتماعی چهره ای متفاوت نسبت به سطح شهر را به نمایش گذارده است. از اینرو هدف از این تحقیق پاسخ به پرسش اصلی تحقیق مبنی بر وضعیت شاخص کیفیت زندگی و تعیین نقاط قوت و ضعف هر یک از ابعاد سه گانه آن در بافت فرسوده شهر آمل بوده است. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده ها بر پایه پرسشنامه هایی می باشد که در میان محلات 14 گانه این بافت و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 خانوار در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده  برای مطالعه انتخاب شده اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS  و از روش های آماری از قبیل همبستگی اسپیرمن و آزمون کای اسکوئر استفاده گردید. نتایج آزمون ها  نشان می دهد که بافت فرسوده ی شهر  به لحاظ شاخص کیفیت زندگی در زیر سطح متوسط قرار گرفته است و در این میان شهروندان از وضعیت اقتصادی نسبت به سایر مؤلفه ها ابراز نارضایتی بیشتری نموده اند. در میان محلات نیز محله پایین بازار در زمینه سلامت اجتماعی، محله نیاکی در زمینه کالبدی و محله چاکسر در زمینه اقتصادی وضعیت نامساعد تری نسبت به سایر محلات این بافت نشان داده اند.

امروزه افزایش تعداد اتومبیل و سفرهای درون شهری بخش مرکزی شهرهای بزرگ را با کمبود فضای پارک و افزایش حجم ترافیک عبوری و همچنین کاهش ضریب روانی ترافیک مواجه کرده است. این مسئله زمانی به شرایط حادی تبدیل می شود که پارکینگ های عمومی که نقش کلیدی را در تسهیل وضع حمل ونقل شهری را برعهده دارند، دارای استقرار نامناسب با دیگر عناصر شهری باشند. پس انتخاب محل پارکینگ های عمومی یکی از مسائل کلیدی در شهرهای بزرگ محسوب می شود. انتخاب مکان بهینه برای استقرار این عنصر شهری براساس معیارهای مختلف با توجه با شرایط مکانی منطقه مورد مطالعه، قابل بررسی است. در این پژوهش سعی شده از شاخص های از قبیل: فاصله از مراکز جذب، فاصله از معابر، تراکم جمعیت، ارزش ملک، عمر بنا، مالکیت، مکان های تاریخی ثبت شده در قالب مدل ANP با استفاده از توابع همپوشانی سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان بهینه برای استقرار پارکینگ ارایه شود. اطلاعات و داده های پژوهش حاضر از طریق کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای ARC GIS وSuper Decision و همچنین Expert Choice استفاده گردیده است. نتایج بررسی نشان می دهد که بیشتر پارکینگ های کنونی منطقه در محل مناسبی استقرار پیدا نکرده اند، بنابراین قادر به پاسخ گویی به نیاز حمل و نقل منطقه نیستند. نکته قابل توجه این پژوهش تمایل شدید این عناصر شهری به قرارگیری در مجاورت معابر اصلی شهر با توجه به قرارگیری مناطق جاذب سفر در محدوده معابر شریانی است.

امروزه معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه به خصوص در مناطق مرکزی شهر، گریبانگیر اکثر شهرهای بزرگ می باشد. پارکینگ های عمومی به عنوان یکی از اجزای مهم یک سیستم حمل و نقل شهری مدرن، وظیفه فراهم آوردن سطوحی برای خارج کردن ترافیک ساکن از سیستم شهری و در نتیجه کاهش شلوغی و گره های ترافیکی مرکز شهر را بر عهده دارند. هدف این پژوهش رتبه بندی پارکینگ های عمومی منطقه یک کلانشهر اهواز از نگاه شهروندان می باشد. برای نیل به این هدف از روش کنترل الویت بندی توسط تکنیک TOPSIS استفاده شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی،حیطه میدانی و ماهیت آن توصیفی، نوع روش به صورت پیمایشی است. حجم نمونه با توجه به فرمول کوکران380 نفر می باشند. در پژوهش حاضر محدوده بافت مرکزی کلانشهر اهواز انتخاب شده است. پس از شناسایی و انتخاب شش شاخص، زیبایی، هزینه، امنیت ، دسترسی، پراکندگی و مساحت با استفاده از تکنیک TOPSIS پارکینگ های عمومی این منطقه رتبه بندی شده اند. نتایج حاصل در این تحقیق نشان می دهد که پارکینگ طبقاتی کارون از نظر شاخص ها در سطح بالایی قرار دارد و پارکینگ های نخل، شاهد، باغ معین، شهید فهمیده در سطح متوسط و پارکینگ های خلیج فارس، رفاه، ساحل کارون، قائم، مهزیار در سطح پایینی قرار دارند.