نوآوری آموزشی

" بررسی سیر تاریخی گسترش و تعمیق نوآوریهای آموزشی در غرب، حکایت از مقاومت در برابر این گونه نوآوریها دارد. به این معنا که مخاطبان نوآوریهای آموزشی، از مسوولان آموزش و پرورش گرفته تا مدیران، معلمان و حتی اولیای دانش آموزان و خود دانش آموزان، به دلایل ناآشنایی، آمادگی نداشتن، ضرورت پیش گرفتن برخوردهای خلاق و مانند آن، در مواجهه با نوآوریهای آموزشی، در نفی و انکار آنها می کوشند. پژوهشگران غربی برای برخورد با مقاومتهای یاد شده، بسترسازی فرهنگی و آموزشی و تخصیص سرمایه گذاری لازم و نظایر آنها را پیشنهاد کرده اند. بررسی موانع و مشکلات فراروی نوآوران آموزشی در ایران، بیانگر آن است که این نوآوران، علاوه بر داشتن مشکلاتی مشابه مشکلات همکارانشان در دیگر نقاط جهان، به دلیل شرایط خاص فرهنگی- اجتماعی ایران، با مشکلات دیگری نیز روبه رو هستند که بعضا نوآوریهای آنها را در بن بست قرار می دهد. در ادامه مقاله، مشکلات مزبور، در سه سطح، کلان و میان برد جامعه و سطح خرد نظام آموزشی، مورد بررسی قرار گرفته اند. "

"تحولات بی وقفه علمی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در جهان معاصر و وضعیت و مسایل آموزش و پرورش ایران به گونه ای است که ضرورت نوآوری آموزشی و تربیتی در کشور ما را قطعیت می بخشد. مساله مهمی که در کشور ما تا کنون به آن پرداخته نشده، این است که کدام گروه از متخصصان و دانشمندان تعلیم و تربیت و روان شناسی، با کدام ویژگیهای اساسی در ساختار روان شناختی خود، قادر به خلق اندیشه های جدید برای نوآوری آموزشی و تربیتی در ایران خواهند بود؟ در این مقاله، بر اساس فلسفه ""علم مینوی"" و با تکیه بر این فرضیه اساسی که خردمندی، دانش گسترده، شخصیت رشدیافته علمی پژوهشگر، زمینه ساز اصلی نوآوری علمی است، کوشیده ایم، با روش پژوهشی ترکیبی ابداعی برای شناخت عمیق و همه جانبه پدیده های مرکزی موضوع مورد مطالعه، که آن را ""روش پژوهش اصیل خلاق"" می نامیم، به طرح و بررسی و تحلیل ویژگیهای روان شناختی پژوهشگران بپردازیم و دلالتهای آن را در تحولات تعلیم و تربیت توضیح دهیم. به عنوان نمونه ای در این رویکرد، زمینه های نوآوری در آموزش تفکر سالم به دانش آموزان را ابا اتکا بر خرد مینوی، دانش عینی فیزیولوژی مغز، روان شناسی و آموزش تفکرو شخصیت رشدیافته علمی پژوهشگر معرفی می کنیم. مطالب مقاله در نه فصل به اضافه منابع، بدین شرح آمده است: 1- بیان مساله، 2- نوآوری در آموزش و پرورش، 3- سه بنیاد فلسفی، علمی و شخصیتی در نوآوریهای آموزشی و تربیتی پژوهشگران، 4- روش پژوهشی اصیل خلاق برای مطالعه پدیده های پیچیده روانی- تربیتی، 5- خرد مینوی، جوهره هویت ملی و دینی ایرانی برای معنی بخشیدن به زندگی، 6- فلسفه علم و دانش عینی در نوآوری آموزشی و تربیتی، 7- آموزش تفکر سالم، نمونه ای از کاربرد دانش عینی در نوآوری آموزشی و تربیتی، 8- موانع به کارگیری دانش عینی در نوآوری آموزشی و تربیتی، 9- مفهوم رشدیافتگی شخصیت علمی، 10- منابع. "

هدف این پژوهش تحلیل موانع توسعه مدارس هوشمند دوره اول متوسطه شهرستان صحنه با توجه به ویژگی های اجرای نوآوری آموزشی بود. هوشمندسازی برنامه نوآورانه آموزشی است که در راستای تلفیق فاوا با برنامه درسی مدارس صورت می گیرد. رویکرد پژوهش کیفی و روش آن از نوع پدیدار شناسی است. مشارکت کنندگان آن آگاهان کلیدی شامل دبیر، مدیر و معاونین فناوری هستند که بر اساس نمونه گیری هدفمند 21 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و مبنای کفایت نمونه اشباع نظری بود. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با استفاده از روش پنج مرحله ای اسمیت تحلیل شدند. جهت اطمینان از صحت  داده ها از معیارهای موثق بودن، تأیید پذیری، قابلیت اعتماد و انتقال پذیری استفاده گردید. یافته ها نشان داد؛ اجرای برنامه هوشمندسازی مدارس در شهرستان صحنه با موانعی مانند ضعف دانش دبیران، عدم باور به استفاده سازنده گرایانه از رایانه، ضعف مهارت و خودکارآمدی در کاربرد فناوری ها، مقاومت معلمان و مدیران در برابر نوآوری، نارسایی در پشتیبانی های فنی و آموزشی، عدم انطباق ساختارهای آموزشی با تلفیق فناوری ها، عدم استفاده از ظرفیت های اولیاء ، ضعف فرهنگ استفاده از فناوری و مدیریت غیرپاسخگو روبروست. 

هدف اصلی این پژوهش«شناسایی نوآوری های آموزشی از منظر شیوه های تولید ،پذیرش و اجرای نوآوری در آموزش و پرورش عمومی ایران با توجه به تجارب جهانی و دانش مربوط» و سئوال اصلی آن شیوه های مختلفتولید ،پذیرش و اجرای نوآوری های آموزشیدرآموزش عمومی است.پژوهش حاضر از نوع ترکیبی بوده که با مطالعه اسناد و مدارک داخلی و کشورهای هدف و نیز بهره برداری از نظرات صاحب نظران و با استفاده از روش کیفی، داده ها مقایسه، مقوله بندی و مورد تحلیل قرار گرفته است. نمونه آماریپژوهش ،پنجکشور مالزی، هند، سنگاپور،استرالیا وآمریکا می باشد. ابزارهای پژوهش شامل اسناد و مدارک به ویژه قوانین و پژوهش های انجام شده مربوط به موضوع پژوهشدر کشورهای هدف ودر ایران، مصاحبه با متخصصان موضوعی و پرسشنامه محقق ساخته است.در این پژوهش فرآیند تولید،پذیرش و اجرای نوآوری های آموزشی در کشورهای هدف مورد بررسی قرار گرفته و با در نظر گرفتن شرایط بومی آموزش و پرورش ایران، شیوه های فوق تبیین  و الگویی در این خصوص ارائه و اعتبار بخشی علمی شده است.  بر اساس تجزیه و تحلیل داده های حاصل از اعتباربخشی عملی الگو، مطالعات انجام شده، تجارب و قضاوتهای شهودی و ایمانی، نتایج بیانگرآن است که شرایط فعلی نظام آموزشی به هیچ وجه برای اجرای الگوی پیشنهادی فوق مناسب نبوده و زمینه های لازم برای اجرای آن فراهم نمی باشد .از اینرو اکثر متخصصان عقیده دارند که ابتدا باید زمینه های لازم الگو فراهم شود و مدرسه ای با ویژگیهای الگوی پیشنهادی، تحقق یابد تا بتوان امیدوار بودکه نوآوری آموزشی در نظام آموزشی کشور تحقق عینی پیدا می کند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع حمایت از نوآوری ها و ارائه مدل مناسب به منظور استقرار نظام نوآوری در آموزش وپرورش انجام شد. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته (کیفی و کمّی) بوده و به لحاظ هدف، از نوع پژوهش های کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را صاحب نظران، کارشناسان و متخصصان موضوعی؛ نوآوران آموزشی شرکت کننده در اولین همایش ملی نوآوری های آموزشی (منتخب)؛ مدیران و معاونان حوزه ستادی وزارت آموزش وپرورش؛ تحقیقات و پژوهش های انجام شده و اسناد مرتبط با موضوع تشکیل داده اند. روش های نمونه گیری، هدفمند، تصادفی طبقه ای، گلوله برفی و سندکاوی بوده و برای تجزیه وتحلیل، از تحلیل های آماری و منطقی استفاده شده است. یافته اصلی پژوهش، شناسایی موانع اصلی فراروی نوآوری ها در سه زمینه ساختاری، قانونی و نگرشی و نیز راهبردها و راهکارهای حمایت از نوآوری ها همراه با ارائه «مدل حمایت از نوآوری های آموزشی در آموزش وپرورش»، است.

تغییرات سریع در آموزش و برنامه های درسی و تولید فزاینده دانش و پیشرفت تکنولوژی سبب شده عمر دانش و اطلاعات آموزشی کوتاه باشد. بنابراین، برای احاطه بر این شرایط، به جای انتقال مجموعه ای اطلاعات به دانشجویان باید آنها را به فراگیرانی خلاق تبدیل کرد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر تدریس به شیوه حل مسئله بر کارآمدی فراگیران طراحی و اجرا شد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد. ابزارگردآوری اطلاعات استفاده پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی بود و در نهایت یافته ها و دیدگاه های موجود تحلیل و راهکارهایی در این راستا ارائه شده است. یافته ها نشان داد که آموزش به روش حل مسئله به روش ابداعانه توانمندی و خودکارآمدی فراگیران را تسهیل می بخشد. استفاده از این روش آموزشی می تواند در بهبود وضعیت آموزش های مهارتی و ایجاد تحول در این زمینه تأثیرات مثبتی داشته باشد. بر اساس نتایج این مطالعه، روش یادگیری به شیوه حل مسئله می تواند بر آمادگی خودراهبری فراگیران تأثیر مثیت داشته باشد. آمادگی برای خودکارآمدی در یادگیری، خصیصه یادگیری مهمی برای دانشجویان است. باید برای برنامه ریزی و آموزش کارآمد، توجه به نوآوری های آموزشی رشته ها مدنظر قرار گیرد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی عوامل مؤثر بر بهبود نوآوری آموزشی معلمان تربیت بدنی اجرا گردید. روش پژوهش از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بود که بخش کیفی آن به صورت تحلیل مضامین انجام گردید. جامعه آماری در بخش کیفی شامل افراد آگاه به موضوع پژوهش بودند که برحسب انتخاب هدفمند، تعداد 13 نفر به عنوان نمونه مشخص گردیدند. همچنین جامعه آماری در بخش کمی شامل معلمان تربیت بدنی شهر تهران بودند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های نیمه ساختارمند و پرسش نامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی این پرسش نامه با استفاده ازنظر اساتید دانشگاهی و روایی سازه آن به وسیله روش تحلیل عاملی موردبررسی قرار گرفت. پایایی این پرسش نامه پس از محاسبه آلفای کرونباخ میزان 82/0 مشخص گردید. در بخش کیفی جهت بررسی روایی از قابلیت باور پذیری، انتقال پذیری و تایید-پذیری و همچنین جهت بررسی پایایی از کمیته های تخصصی استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری و روش معادلات ساختاری استفاده گردید. تمامی روند تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزارهای اس پی اس اس، پی ال اس و مکس کیو دی ای انجام گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عوامل مؤثر بر بهبود نوآوری آموزشی معلمان تربیت بدنی در هشت حوزه شامل عوامل اجتماعی، انگیزشی، جنبه های نظارتی، زیرساخت ها، دانش تخصصی، حمایت های دولتی، قوانین و مقررات حمایتی و مدیریتی مشخص گردید. در این میان توجه به عوامل دانش تخصصی و حمایت های دولتی می تواند مسیر جهت بهبود نوآوری آموزشی معلمان تربیت بدنی را هموار نماید.

در این مقاله، تجربه اجرای یک امتحان پایان نیمسال با روشی نوین در دانشکده فنی دانشگاه تهران با حضور 38 دانشجو به اشتراک گذاشته می شود. در این روش، دانشجویان در میانه امتحان به مدت ۵ دقیقه از کلاس خارج و با یکدیگر در مورد امتحان و سؤالات امتحان مشورت کردند. سپس با آرامش و کاهش اضطراب به جلسه امتحان بازگشتند و امتحان را به پایان رساندند. مقایسه نمرات امتحان با سال های گذشته نشان داد که متوسط نمرات، تغییر قابل ملاحظه ای نداشته است. یک سال بعد از برگزاری این امتحان، تصمیم گرفته شد با دانشجویانی که درس را گذرانده بودند، در مورد سؤالات مختلف مصاحبه صورت گیرد. نتایج مصاحبه نشان داد که از نظر دانشجویان، تنش معمول امتحان به هیجان و انرژی مثبت در یادگیری تبدیل شده است و بعد از گذشت یک سال نیز بسیاری از نکات و سؤال های امتحان را به خاطر داشتند. استفاده از روش های سازگار با روحیه دانشجویان و یا روش های جدید برای کاهش بار روانی امتحانات می تواند موضوعی جالب برای پژوهش در آموزش مهندسی باشد و باعث افزایش اشتیاق دانشجویان به آموزش مطلوب در مهندسی گردد. روش نوآورانه مورد بحث در این تحقیق، اولین بار در جهان در چارچوب یک درس انجام شده است و می تواند بازخوردهای مثبت و منفی داشته باشد. امید است که پس از انتشار مقالات مرتبط به موضوع این ایده، پژوهشگران آموزش مهندسی بیشتر به این قبیل ایده های نوآورانه توجه کنند و آن را بهبود بخشند. این تحقیق همچنین می تواند پس از رفع مشکلات احتمالی، در سطح گسترده ای به کار گرفته شود و به کاهش فشار روانی دانشجویان ناشی از آزمون های پایان نیمسال و نیز ارتقای آموزش مهندسی کمک نماید.

هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین مهارت های حرفه ای با نوآوری های برنامه های درسی اعضای هیأت علمی گروه های فنی مهندسی دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه اصفهان بود. روش پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش اعضای هیأت علمی گروه های فنی - مهندسی دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه اصفهان بودند. در انتخاب نمونه از روش نمونه گیری طبقه بندی متناسب با حجم استفاده شد و90 نفر (20 نفر از گروه فنی مهندسی دانشگاه اصفهان و70 نفر از گروه فنی مهندسی دانشگاه صنعتی اصفهان) برای نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه  استاندارد مهارت های حرفه ای و پرسش نامه محقق ساخته نوآوری برنامه های درسی گردآوری شد. یافته های تحقیق نشان داد بین مهارت های حرفه ای (طراحی آموزشی، فناوری آموزشی، روش تدریس و ارزشیابی تحصیلی) و نوآوری های برنامه های درسی استادان رابط ه وجود دارد

 شرط ماندگاری و پویایی سازمانهای صنعتی به میزان نوآور بودن آموزشهای آنها بستگی دارد. اگر چه این شرط، بدون مدیریت صحیح یادگیری، تضمینی به دست نمی دهد و حصول آن به فهم نوآوری در توانا ساختن سازمان برای دستیابی به سطوح بالاتر عملکرد و تجربه کردن راه حلهای متعدد در مواجهه با چالشهای رقابتی بستگی دارد، ولی بدون آن نیز قطعاً سازمان دانایی محور ایجاد نخواهد شد. در گذشته، این سؤال مطرح بود که نوآوری چگونه می تواند عملکرد را بهبود بخشد، در حالی که امروزه، با تکیه بر آموزش به عنوان منبع بالقوه مزیت رقابتی این سؤال مطرح است که چگونه توسل به نوآوری، سازمان را قادر می سازد که در دنیای متغیر کسب و کار به مزیت رقابتی بلند مدت نایل شود؟ در این مقاله با تمرکز بر نوآوری، فرایند مدیریت آن در نظام آموزشهای فنی و مهندسی مورد بررسی قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اثربخشی مدیریت کلاس و نوآوری آموزشی استادان با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل 10491 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه «اثربخشی مدیریت کلاس»، «نوآوری آموزشی» و پرسشنامه «عملکرد تحصیلی» استفاده شد. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد بین مدیریت کلاس درس و هر یک از ابعاد آن با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ بین نوآوری آموزشی مدرسان و عملکرد تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین از بین ابعاد متغیر مدیریت کلاس تنها بعد مدیریت آموزش توانایی پیش بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان را داشته و از بین ابعاد نوآوری آموزشی؛ انگیزه نوآوری و ویژگی های شخصیتی مدرسان قدرت پیش بینی کنندگی عملکرد تحصیلی دانشجویان را دارند.