نامه آموزش عالی

پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی در آموزش، یادگیری و پژوهش انجام گرفت. بدین منظور، بر اساس سند انجمن ملی آموزش و یادگیری آموزش عالی ایرلند (2016)، مقیاس 48 سؤالی در پنج بعد: «توسعه شخصی»، «دانش و مهارت حرفه ای»، «ارتباطات حرفه ای»، «هویت حرفه ای» و «ظرفیت های دیجیتالی» طراحی شد. پس از احراز روایی محتوایی به منظور اعتبار سنجی ابزار، نمونه ای 242 نفری از اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم، انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. ساختار عاملی پرسشنامه با استفاده از تحلیل اکتشافی، بررسی شد و نتایج نشان داد که پنج عامل جمعاً 59 درصد از واریانس آزمون را تبیین می کنند. تمامی پرسش ها به جز 5 سؤال در ارتباط با عامل مربوط به خود دارای بار عاملی قابل قبول بوده و درنهایت 43 پرسش تائید شد. روایی سازه ابزار نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و دوم بررسی و تأیید شد. همچنین نتایج ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که مقیاس طراحی شده و تمامی ابعاد آن از پایایی مطلوبی برخوردارند. با توجه به نتایج می توان گفت که مدل و ابزار اندازه گیری پیشنهادی ویژگی های لازم را برای سنجش توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی در آموزش، یادگیری و پژوهش دارد.

این پژوهش با هدف مقایسه تطبیقی شاخص های زمینه ای و فرهنگی ایران به عنوان شاخص های کیفیت آموزش عالی با کشور ژاپن اجرا شده است. روش تحقیق به علت بررسی اسناد به صورت کتابخانه ای است. برای مقایسه و تطبیق با یکی از کشورهای آسیایی، کشور ژاپن به علت مساحت و جمعیت تقریباً برابر و مساوی بودن برخی شاخص های فرهنگی با کشور ایران انتخاب شده است. در این پژوهش با فرض مؤثر بودن شاخص های زمینه ای و شاخص های فرهنگی هافستید بر ارزیابی کیفیت آموزش عالی این شاخص ها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از نظر شاخص های فرهنگی، ایران با کشور ژاپن تقریباً برابر اما از نظر شاخص های زمینه ای به ویژه زمینه اقتصادی (دادن اعتبار به بخش خصوصی) و زمینه توسعه منابع انسانی، ایران رتبه خیلی پایینی دارد. با توجه به رتبه پایین توسعه منابع انسانی در کشور ایران به مسئولان نظام دانشگاهی و آموزش عالی پیشنهاد می شود که به این شاخص از کیفیت توجه ویژه کنند.

هدف اصلی از اجرای این پژوهش، بررسی دلالت ها، چالش ها و فرصت های نظریه پیچیدگی برای برنامه های درسی (برنامه درسی ملی) بود. در این پژوهش از روش پژوهش کیفی «پژوهش نظریه ای» به عنوان روش پژوهش و از ابزار «بررسی مستندات» به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شده است. ویژگی های اصلی نظریه پیچیدگی شامل کل گرایی، علیت متقابل، واقعیت ذهنی، عدم قطعیت، خودتنظیمی، چندسویه نگری و غیر خطی بودن است. برنامه های درسی با توجه به سند برنامه درسی ملی دارای هفت عنصر مهم و اساسی ازجمله دانش آموز، معلم، محتوا، یاددهی _ یادگیری، ارزشیابی، محیط یادگیری و مدیر مدرسه است. یافته های پژوهش نشان داد که با توجه به نظریه پیچیدگی تعدادی از ویژگی های این نظریه در عناصر هفت گانه برنامه درسی ملی وجود دارد؛ ولی هنوز تمامی دلالت های این نظریه را پوشش نمی دهد. یافته های مقاله نشان داد مواردی چون دوگانگی، از بین برنده قوانین، غیر ایستا بودن، غفلت از احترام و نداشتن نظم خطی، چند علیتی یا علیت چندگانه را می توان چالش های فرا روی برنامه های درسی تلقی کرد. فرصت های فرا روی برنامه های درسی را نیز می توان کل نگری و دیدگاه افزایشی، متناقض بودن و پارادوکس، روابط متقابل علت و معلول، بنیادی و تدریجی، همکاری و ارتباط، تفکر خلاق و خودکاوشگری دانست.

این پژوهش با هدف سنتزپژوهی متغیرهای پیش بین و ملاک در پژوهش های همبستگی حوزه روش تدریس اجرا شد. جامعه پژوهش، تمام پژوهش های همبستگی بانک های اطلاعاتی داخلی (Magiran و SID) و خارجی (Taylor & Francis و Science Direct) در زمینه روش تدریس بود. معیار شمول پژوهش ها، مرتبط بودن با هدف پژوهش و بازه زمانی برای پژوهش های داخلی از سال 1390 تا 1396 و برای پژوهش های خارجی از سال 2010 تا 2017 بود. برای جست وجوی پژوهش ها از واژه کلیدی روش تدریس استفاده شد. درمجموع تعداد 47 پژوهش داخلی و 44 پژوهش خارجی از بانک های اطلاعاتی دریافت شد. متغیرهای پیش بین و ملاک استخراج و فراوانی آنها محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که در پژوهش های داخلی روش مشارکتی، کاوشگری و حل مسئله و در پژوهش های خارجی روش مشارکتی، استفاده از رایانه در آموزش، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و آموزش مجازی مهم ترین متغیرهای پیش بین هستند. همچنین در پژوهش های داخلی یادگیری، رضایت مندی و پیشرفت تحصیلی و در پژوهش های خارجی یادگیری، نگرش و پیشرفت تحصیلی مهم ترین متغیرهای ملاک هستند. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود که در پژوهش های آینده، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود روش های تدریس به عنوان متغیر پیش بین و نگرش به عنوان متغیر ملاک بیشتر در نظر گرفته شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اثربخشی مدیریت کلاس و نوآوری آموزشی استادان با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل 10491 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه «اثربخشی مدیریت کلاس»، «نوآوری آموزشی» و پرسشنامه «عملکرد تحصیلی» استفاده شد. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون t، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد بین مدیریت کلاس درس و هر یک از ابعاد آن با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ بین نوآوری آموزشی مدرسان و عملکرد تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین از بین ابعاد متغیر مدیریت کلاس تنها بعد مدیریت آموزش توانایی پیش بینی عملکرد تحصیلی دانشجویان را داشته و از بین ابعاد نوآوری آموزشی؛ انگیزه نوآوری و ویژگی های شخصیتی مدرسان قدرت پیش بینی کنندگی عملکرد تحصیلی دانشجویان را دارند.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، تحلیل نقش عوامل محیطی بر قصد کارآفرینی دیجیتالی توسط دانشجویان علوم کامپیوتر بود. بدین منظور از الگوی رفتار برنامه ریزی شده با اضافه کردن متغیر عوامل محیطی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را 483 نفر از دانشجویان علوم کامپیوتر در چهار دانشگاه دولتی استان همدان تشکیل دادند که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 150 نفر تعیین شد. نمونه ها به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه به دست آمد که روایی آن را متخصصان فن تأیید کردند و ارزیابی پایایی آن نیز با ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. به منظور تحلیل داده ها از ضریب همبستگی، آزمون رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین هر سه متغیر انگیزشی در مدل رفتار برنامه ریزی شده یعنی نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتار درک شده با قصد کارآفرینانه دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج همچنین نشان داد که بین متغیرهای مرتبط با عوامل محیطی؛ متغیرهای فرهنگ کارآفرینی و سیاست دولت دارای رابطه مثبت و معنی داری با متغیر قصد کارآفرینی دیجیتالی هستند، ولی متغیر محیط دانشگاهی رابطه معنی داری بر قصد کارآفرینی دانشجویان ندارد.

در خصوص عوامل اصلی تشکیل دهنده پروتکل و نحوه تدوین آن به عنوان راهنمایی برای اجرای صحیح مصاحبه، دانش نظری وجود ندارد؛ از این رو، برای تبیین ویژگی های یک پروتکل باکیفیت، به مرور و طبقه بندی اسناد و شواهد مربوطه و تدوین مقاله مورد نیاز پژوهشگران اقدام شد. مقاله حاضر در سه مرحله «تحلیل اسنادی منابع مرتبط، معرفی اجزای پروتکل مصاحبه و نحوه تدوین آنها»، تنظیم شده است. نخست، اسناد مرتبط در پایگاه های علمی شامل سیج، اریک، ابسکو، تیلور و فرانسیس، اسپرینگر، امرالد، پاب مد و الزویر در بازه زمانی 2000 تا 2017، 38 سند جستجو و بازیابی شد که پس از بررسی اولیه، 15 سند بر اساس ملاک های سودمندی و به روز بودن، مبنای مطالعه و تحلیل قرار گرفت. پس از تحلیل و استخراج یافته ها، موارد نسبتاً مشترک با یکدیگر، تلفیق و در چهار بخش شامل متن شروع، پرسش ها، سرنخ ها و متن پایان مصاحبه دسته بندی شد. در پایان نیز چهارچوب چهار مرحله ای پالایش، به منظور افزایش روایی پروتکل مصاحبه تشریح و ارتباط آن با فرایند تدوین پروتکل در قالب نقشه مفهومی ارائه شد.