مطالب مرتبط با کلیدواژه

اوتیسم


۲۱.

اثربخشی تقلید حرکتی غیر گفتاری بر طول گفتار کودکان 16-8 ساله مبتلا به اختلال طیف اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال هفدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: تقلید حرکتی غیر گفتاری طول گفتار اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۶ تعداد دانلود : ۵۵۰
این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی تقلید حرکتی غیر گفتاری  بر طول گفتار کودکان 16-8 ساله مبتلا به اختلال طیف اوتیسم صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم رده سنی 16-8 ساله شهرستان میاندوآب تشکیل دادند که از بین آنها 30 کودک به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جای داده شدند. طرح پژوهش، طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. در این پژوهش از مقیاس درجه بندی کودکان اوتیسم ( CARS)، بسته تقلید حرکتی غیر گفتاری ، و بسته تصاویر داستانهای کوتاه استفاده شد از روش اندازه گیری مکرر نیز برای تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها نشان داد که تقلید حرکتی غیر گفتاری در سطح 01/0> P در افزایش طول گفتار کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم موثر است. با توجه به مزایای تقلید حرکتی غیرگفتاری در درمان کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، پیشنهاد می شود این روش درمانی در کنار روش های مرسوم در زمینه اوتیسم به والدین  و معلمان کودکان اوتیسم آموزش داده شود.
۲۲.

سنجش قوت ابعاد دهگانه رضایت زناشویی در والدین کودکان دارای اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال هفدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۴۲۴
چکیده هدفاز این مطالعه سنجش قوت ابعاد دهگانه رضایت زناشویی در والدین کودکان دارای اوتیسم بود. پژوهش حاضر در زمره پژوهش های توصیفی (پس رویدادی) به شمار می آید. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه والدین دانش آموزان اوتیسم مقطع پیش دبستان و دبستان در سال تحصیلی 1393 1392 شهر مشهد تشکیل می داد .نمونه مورد مطالعه تعداد 95 زوج از این والدین بودکه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش رضایت زناشویی والدین از پرسشنامه رضامندی زوجیت افروز استفاده شد.داده ها با استفاده از تحلیل واریانس، آزمون tو آزمون فریدمن تحلیل شد. یافته ها:نتایج این مطالعه نشان داد که بین مطلوب اندیشی، رفتارهای شخصی، حل مساله، اوقات فراغت، تعامل احساسی، و رضایت زناشویی کلی پدران و مادران تفاوت معناداری وجود دارد، به طوریکه مادران میانگین بالاتری نسبت به پدران داشتند. همچنین بر اساس یافته های این مطالعه میانگین رضایت مادران و پدران بسیار پایین تر از حد متوسط بود.در رابطه با نقاط قوت رضایت نیز بالاترین رتبه هم در زنان و هم در مردان مربوط به رفتار های شخصی بود. به به عبارتی هم در زنان و هم در مردان این بعد از رضایت در سطح مطلوبی قرار داشت. این در حالی است که کمترین میزان رضایت در مولفه روش حل مساله بود . نتیجه گیری:پیشنهاد می گردد تا برای والدین کودکان مبتلا به اوتیسم با توجه به نقاط ضعف و قوت مشخص شده بسته های آموزشی به صورت گام به گام برای استفاده در در مراکز درمانی به منظور مداخلات لازم به کار گرفته شود.
۲۳.

تاثیر آموزش مهارت مدیریت هیجان منفی بر افکار اضطرابی والدین کودکان اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی بالینی سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: افکار اضطرابی مدیریت هیجان منفی اوتیسم والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۵۰۹
اوتیسم یکی از اختلالات فراگیر رشد است که با تخریب پایدار در تعاملات اجتماعی متقابل، تاخیر یا انحراف ارتباطی و الگوی ارتباطی کلیشه ای محدود مشخص است. داشتن کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم باعث افسردگی، نگرانی، استرس، شرمندگی و خجالت در والدین آن ها می شود و مطالعات نشان داده که در مواردی باعث تاثیر منفی بر روابط زناشویی نیز شده است. بنابراین هدف از انجام این  پژوهش، تعیین میزان تاثیر آموزش مهارت مدیریت هیجان منفی بر افکار اضطرابی والدین کودکان اوتیسم شهر همدان بود. طرح پژوهشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون بدون گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه والدین کودکان دارای اختلالات طیف فراگیر رشد (اوتیسم)، در مرکز درمانی ذهن زیبا در شهر همدان تشکیل می دادند که تعداد آن ها 80 نفر بود که در ابتدا به وسیله دعوت نامه ای از والدین درخواست شد، که آمادگی خودرا برای شرکت در کارگاه های آموزش مدیریت هیجان منفی اعلام کنند،که از این طریق 40 نفر از والدین براساس آزمون های افکار اضطرابی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در پیش آزمون میانگین افکار اضطرابی  پدران و مادران به ترتیب 78/38 و 88/35  بود که در پس آزمون به 20/12 و 93/12 کاهش یافت و به این ترتیب این نتایج نشان داد که آموزش مهارت های مدیریت هیجان های منفی بر کاهش افکار اضطرابی والدین کودکان اوتیسم اثر گذار است. با توجه به آنکه والدین کودکان اوتیسم در معرض فشارهای روانی قرار دارند و در کنار آن افکار اضطرابی خاصی را تجربه می کنند، آموزش می تواند بر سازگاری آن ها اثر گذارد و افکار اضطرابی را اصلاح کند و بر میزان پذیرش کودکان در خانواده اثر مستقیم بگذارد.
۲۴.

مروری بر نقش نرون های آینه ای در اختلالات تحولی (اوتیسم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: نرون های آینه ای اوتیسم تصویربرداری مغزی تقلید نظریه ذهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۹۴۲
یافته های جدید علمی از کشف گروهی از نرون ها، با خواص اینه ای در مغز خبر می دهند؛ این نرون ها نرون های اینه ای نامیده می شوند. علی رغم این که هیچ نشانه فیزیولوژیک قابل اعتمادی در ارتباط با اوتیسم وجود ندارد اما به نظر می اید نقص در نورون های اینه ای پیش پیشانی مرتبط با این اختلال است. هدف این مقاله مروری بررسی شواهدی مبنی بر عملکرد مختل این نرون ها، در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم بود. تحقیق به روش مروری (Review Article) انجام شد. با استفاده از کلید واژه های Brain imaging mirror nruron ,autism ,developmental disorder و از طریق جستجو در سایت های pubmed ، sciencedirect و springer 20مقاله منتشر شده سال های 2010 تا 2015 مورد بررسی قرار گرفتند. شواهد اولیه از نقش این نرون ها در به وجود آمدن علایم اوتیسم حمایت کرده بودند با این حال تحقیقاتی که اخیرا با استفاده از تصویربرداری مغزی انجام شده اند حاکی از این هستند که عواملی هم چون نقص در تقلید یا نظریه ذهن با علایم اوتیسم مرتبط هستند. در نتیجه به منظور بررسی فرضیه "نرون های اینه ای شکسته" در افراد اوتیسم و برطرف شدن شواهد متناقض، پیشنهاد می شود در تحقیقات آینده، به علت شناسی دقیق تر این اختلال بپردازند و از روش های ادغامی برای پیدا کردن نقش این نرون ها در مغز استفاده کنند؛ روش هایی که علاوه بر تکالیف حرکتی، سایر تکالیف را نیز مورد آزمون قرار دهند.
۲۵.

تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر شناخت اجتماعی و کنش های اجرایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک (تحول روانشناختی کودک) دوره چهارم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: تنظیم هیجان شناخت اجتماعی کنش های اجرایی اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۹۲
زمینه و هدف: بروز اختلال طیف اوتیسم باعث آسیب شدید به مهارت های اجتماعی، کنش های شناختی، و روان شناختی کودکان می شود؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر شناخت اجتماعی و کنش های اجرایی کودکان مبتلابه اختلال طیف اوتیسم بود. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل تمام کودکان مبتلابه طیف اوتیسم اصفهان در سال 1395 بود. برای این منظور تعداد 30 نفر از این کودکان به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (هر گروه 15 نفر). گروه آزمایش، آموزش تنظیم هیجان را به صورت گروهی در 9 جلسه (هفته ای 2 جلسه 60 دقیقه ای) دریافت کردند و به گروه گواه آموزشی داده نشد. همه آزمودنی ها قبل از آغاز آموزش و پس از آن، آزمون عصب روان شناختی (عابدی و ملک پور، 1389) و مجموعه تکالیف نظریه ذهن (هاچینز، پریلاک و چیس، 2008) را تکمیل کردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که آموزش تنظیم هیجان منجر به افزایش  شناخت اجتماعی و کنش های اجرایی (امتیاز، زمان، و خطا) در کودکان مبتلابه اختلال طیف اوتیسم گردیده است ( 05/0 p < ) . نتیجه گیری: بنا بر یافته های حاصل از این پژوهش، می توان از روش تنظیم هیجان در جهت بهبود شناخت اجتماعی و مهارت های فراشناختی مختلف کودکان مبتلابه اختلال طیف اوتیسم بهره برد.
۲۶.

مقایسه تنیدگی والدگری و آشفتگی روان شناختی مادران کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم و تأخیرتحولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک (تحول روانشناختی کودک) دوره چهارم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تنیدگی والدگری آشفتگی روان شناختی مادران تأخیر تحولی اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۴۷۶
زمینه و هدف: مادران کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم با چالش هایی مواجه هستند که باعث افزایش تنیدگی و علائم هیجانی در این مادران می شود. پژوهش حاضر به منظور مطالعه تنیدگی والدگری و آشفتگی روان شناختی مادران کودکان مبتلابه اوتیسم و تأخیرتحولی انجام شد . روش : طرح پژوهش توصیفی از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران کودکان 11-6 ساله مبتلابه اختلال اوتیسم مراجعه کننده به مراکز توان بخشی و دانش آموزان مدارس با نیازهای ویژه شهر تبریز در سال تحصیلی 94-1393 بود که تعداد 100 نفر از آنها (50 نفر مادر کودک مبتلابه اوتیسم و 50 نفر مادر کودک با تأخیرهای تحولی) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. مقیاس های رفتار غیرعادی کودکان (1986)، نسخه کوتاه آزمون علائم روانی (1973) ، مقیاس کارکرد انطباقی واینلند (1984)، و شاخص تنیدگی والدگری (1967) توسط مادران تکمیل و داده های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شد . یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که بین مادران کودکان مبتلابه اوتیسم و کودکان با تأخیرتحولی در هر دو متغیر وابسته تفاوت معنی داری وجود دارد (P<0/05) . همچنین نتایج نشان داد که میانگین نمرات مادران کودکان مبتلابه اوتیسم به طور معناداری بالاتر از نمرات میانگین مادران کودکان با تأخیر تحولی است (P<0/05). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد تنیدگی والدگری و آشفتگی روان شناختی در بین مادران کودکان مبتلابه اوتیسم در مقایسه با مادران کودکان با تأخیرهای تحولی بیشتر است که احتمالاً ناشی از مشکلات رفتاری زیاد و کارکردهای انطباقی پایین در بین این کودکان است که ضرورت دارد موردتوجه قرار گیرد .
۲۷.

اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر تحمل ناپذیری بلاتکلیفی، نگرانی و بی خوابی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)

کلیدواژه‌ها: درمان پذیرش و تعهد اوتیسم بی خوابی بلاتکلیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۵ تعداد دانلود : ۵۹۷
زمینه و هدف: بیماری و ناتوانی فرزندان، یکی از منابع عمده پریشانی والدین به خصوص مادران به شمار می رود و سلامت و بهزیستی روانی آن ها را به خطر می اندازد. از این رو، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان پذیرش و تعهد (Acceptance and commitment therapy یا ACT) بر تحمل ناپذیری بلاتکلیفی، نگرانی و بی خوابی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش نيمه آزمايشي همراه با پيش آزمون، پس آزمون و گروه شاهد بر روی 16 نفر از مادران کودکان مبتلابه اختلال طیف اوتیسم دارای پرونده در بهزیستی شهر سبزوار انجام شد. نمونه ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و شاهد تخصیص یافتند. گروه آزمايش تحت مداخله 8 جلسه اي رویکرد ACT قرار گرفتند؛ در حالي که گروه شاهد هیچ مداخله اي را دریافت نکردند. پرسش نامه نگرانی پنسیلوانیا (Pennsylvania State Worry Questionnaire یا PSWQ)، مقیاس تحمل ناپذیری بلاتکلیفی (Intolerance of Uncertainty Scale یا IUS) و شاخص شدت بی خوابی (Insomnia Severity Index یا ISI) در مورد شرکت کنندگان اجرا گردید. داده های به دست آمده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: رویکرد ACT منجر به کاهش میزان تحمل ناپذیری بلاتکلیفی (001/0 = P)، نگرانی (001/0 = P) و بی خوابی (001/0 = P) مادران گروه آزمایش نسبت به گروه شاهد شد. نتيجه گيري: روش ACT تأثیر بسزایی در کاهش میزان تحمل ناپذیری بلاتکلیفی، نگرانی و بی خوابی مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دارد و درمانگران می توانند از این رویکرد درمانی در جهت کاهش تحمل ناپذیری بلاتکلیفی، نگرانی و بی خوابی این مادران استفاده نمایند.
۲۸.

بررسی و مقایسه مولفه های حافظه فعال در کودکان اوتیسم و عادی

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال پنجم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۹) 40-51

کلیدواژه‌ها: اوتیسم حلقه واج شناختی مجری مرکزی الگوی دیداری - فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۴ تعداد دانلود : ۷۷۹
مقدمه: نقایص فرآیندهای شناختی، ویژگی معمول افراد با اختلال طیف اوتیسم است و به نظر می رسد هر نقصی در این فرآیندها ممکن است بر توانایی های و رفتارهای دیگر این گروه تأثیر بگذارد. هدف: در همین راستا این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه های سه گانه حافظه فعال در کودکان اوتیسم و مقایسه با کودکان عادی صورت گرفته است. روش: روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای است که بر روی 40 کودک 4 تا 6 سال (20 کودک عادی و 20 کودک مبتلا به اختلال اوتیسم) انجام شد. روش نمونه گیری در دسترس برای کودکان اوتیسم و روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای برای کودکان عادی استفاده شد. ابزارهای مورداستفاده عبارت اند از مقیاس ارزیابی رفتارهای اوتیستیک ، فراخنای ارقام مستق ی م، فراخنای ارقام معکوس و تکلیف بلوک های کرسی بود. داده ها با کمک روش تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین دو گروه در مؤلفه های مجری مرکزی، حلقه واج شناختی و الگوی دیداری-فضایی حافظه فعال وجود دارد (001/0 P ). نتیجه گیری: با توجه به عملکرد پایین مؤلفه های حافظه فعال در کودکان اوتیسم در مقایسه با کودکان عادی، از مداخلات مبتنی بر مؤلفه های حافظه فعال می توان برای کودکان مبتلا به این اختلال استفاده کرد.
۲۹.

تأثیر برنامه درمانی مداخله مبتنی بر تفاوتهای فردی (فلورتایم) بر اساس هیجان ابرازشده مادران بر مهارتهای اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم با عملکرد بالا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۹۰) 260-277

کلیدواژه‌ها: اوتیسم فلورتایم هیجان ابرازشده مهارت های اجتماعی مادران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۷۲۵
اهداف این پژوهش به منظور طراحی مداخله مبتنی بر تفاوت های فردی بر اساس هیجان ابرازشده والدین و تأثیر این برنامه بر مهارت های اجتماعی کودکان اوتیسم با عملکرد بالا انجام شد. مواد و روش   ها نوع مطالعه برای بخش اول، مطالعه علّی مقایسه ای و بخش دوم مطالعه نیمه آزمایشی است. به منظور طراحی برنامه درمانی فلورتایم مبتنی بر هیجان ابرازشده والدین، ابتدا به صورت ترکیبی تودرتو با پرسش نامه محقق ساخته برای سنجش کیفی و پرسش نامه خانواده برای بخش کمّی، وضعیت هیجانی مادران اوتیسم سنجیده شد. بر این اساس برنامه درمانی ۲۳ جلسه ای تدوین شد. در نهایت ۲۰ کودک اوتیسم با عملکرد بالا از مراکز اوتیسم به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند؛ ۱۰ نفر به عنوان گروه آزمایش که علاوه بر مداخله ABA برنامه مداخله طراحی شده به آن ها ارائه شد و ۱۰ نفر به عنوان گروه کنترل که صرفاً ABA دریافت می کردند، انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده عبارتند از: پرسش نامه خانواده، آزمون ASSQ و آزمون هوش استانفورد بینه، آزمون گیلیام و سازگاری اجتماعی واینلند. تجزیه وتحلیل داده ها از طریق آزمون مانوا و مانکوا با نرم افزار spss نسخه ۱۹ انجام شد. یافته   ها نتایج بیانگر این هستند که با وجود تفاوت معنی دار در هیجان ابرازشده مادران اوتیسم و عادی و زیادبودن هیجان ابرازشده مادران اوتیسم در نمره کلی هیجان ابرازشده، انتقاد و درگیری عاطفی افراطی، بعد از ارائه مداخله، تفاوت معنی داری بین دو گروه کودکان تحت مداخله ABA و کودکان تحت مداخله فلورتایم در مهارت ها و سازگاری اجتماعی ملاحظه نشد. اما گروه آزمایش، بعد از ارائه مداخله، عملکرد بهتری در نمره ارتباط داشتند. نتیجه   گیری با توجه به زیادبودن هیجان ابرازشده والدین کودکان با اختلال اوتیسم، باید مداخلات مختلفی برای کاهش هیجان ابرازشده آن ها ارائه داد. همچنین می توان از مداخلات اجتماعی از جمله مداخله فلورتایم برای افزایش ارتباط کودکان با اختلال اوتیسم عملکرد بالا استفاده کرد.
۳۰.

ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی مقیاس توانمندسازی خانواده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۹۳) 216-229

کلیدواژه‌ها: روانسنجی توانمندسازی خانواده اوتیسم بیشفعالی/نقص توجه یادگیری خاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۳۳۵
اهداف هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس توانمندسازی خانواده در خانواده های با کودکان با اختلال های بیش فعالی/نقص توجه، طیف اوتیسم و یادگیری خاص بود. مواد و روش   ها پژوهش حاضر یک مطالعه روان سنجی بود. 210 والد از کودکان با اختلال های بیش فعالی/نقص توجه، طیف اوتیسم و یادگیری خاص از مراکز آموزش کودکان استثنایی نواحی 1 و 2 آموزش و پرورش شهر اهواز به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به مقیاس های توانمندسازی خانواده و رضایت زناشویی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و نرم افزار آماری 21- SPSS تحلیل شدند. یافته   ها بر اساس یافته ها مقیاس توانمندسازی خانواده ( FES ) شامل سه عامل توانمندسازی با توجه به سیستم خانوادگی، توانمندسازی با توجه به سیستم خدماتی و توانمندسازی با توجه به سیستم اجتماعی سیاسی می شود (با حذف چهار ماده). ضرایب آلفای کرونباخ کل مقیاس 94/0 و برای سه عامل استخراج شده از 91/0 تا 93/0، ضریب بازآزمایی 86/0 (001/0 >P ) و ضریب روایی همگرا بین مقیاس حاضر و مقیاس رضایت زناشویی 31/0 (001/0 >P ) مشاهده شد. نتیجه   گیری بر اساس نتایج به دست آمده، از این مقیاس می توان به عنوان ابزار مناسبی برای اندازه گیری توانایی های والدین برای ارائه خدمات به کودکان با اختلال های بیش فعالی/نقص توجه، طیف اوتیسم و یادگیری خاص در مراکز استثنایی و بازپروری استفاده کرد. همچنین می توان از آن در تبیین و شناسایی پیشایندها و پیامدهای ناشی از این نوع اختلال ها بهره برد.
۳۱.

اثر بخشی برنامه تمرینی اسپارک و نوروفیدبک بر سطح کورتیزول کودکان مبتلا به اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 39 - 45

کلیدواژه‌ها: اوتیسم کورتیزول اسپارک نوروفیدبک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷ تعداد دانلود : ۵۲۸
مقدمه: اوتیسم نوعی اختلال نافذ رشدی است که کودکان مبتلا به آن از اضطراب در زندگی شخصی و اجتماعی خود رنج می برند. این مطالعه به منظور تعیین اثر بخشی هشت هفته برنامه تمرینی  اسپارک به همراه نوروفیدبک بر سطح کورتیزول کودکان اوتیستیک انجام شد. روش: در این مطالعه نیمه تجربی 24 کودک مبتلا به اوتیسم با رده سنی 8 تا 12 سال به صورت تصادفی در چهار گروه شش نفری (گروه تمرین اسپارک، گروه نوروفیدبک، گروه برنامه تمرین اسپارک+ نوروفیدبک، گروه کنترل) قرار گرفتند. آزمودنی ها مداخلات را به مدت  هشت هفته به صورت دو جلسه ی 45 دقیقه ای در هفته دریافت کردند، اما گروه کنترل هیچ گونه فعالیتی دریافت نکرد. اندازه گیری کورتیزول در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون در شرایط یکسان از هر چهار گروه گرفته شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها با تحلیل کواریانس نشان داد که میانگین میزان کورتیزول در گروه تمرین اسپارک، گروه نوروفیدبک و گروه تمرین اسپارک + نوروفیدبک، نسبت به پیش آزمون کاهش معنی داری داشته است و بیشترین اثربخشی مربوط به گروه ترکیبی تمرین اسپارک و نوروفیدبک بود، اما در گروه کنترل تغییر مهمی مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتیجه اینکه دریافت تمرینات اسپارک و نوروفیدبک به تنهایی و بصورت موازی در کاهش سطح کورتیزول بیماران اوتیستیک مؤثر است. درمان موازی ایندو به هر حال تأثیر بارزتری دارد.
۳۲.

مقایسه اثربخشی تحلیل رفتار کاربردی و آموزش پاسخ محور بر جهت گیری زندگی، پذیرش مثبت بی قید و شرط و اضطراب اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 57 - 69

کلیدواژه‌ها: تحلیل رفتار کاربردی آموزش پاسخ محور جهت گیری زندگی پذیرش بی قید و شرط خود اضطراب اجتماعی اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۵۰
مقدمه: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی تحلیل رفتار کاربردی و آموزش پاسخ محور بر جهت گیری زندگی، پذیرش مثبت بی قید و شرط خود و اضطراب اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم انجام گرفت. روش: طرح پزوهش حاضر به صورت نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم شهرستان ساری که در شش ماهه دوم سال 1395 به مراکز آموزش کودکان استثنایی مراجعه کردند، بود. حجم نمونه شامل 24 نفر بود که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جایگزین شدند. گروه های آزمایش درمان های ABA و PRT را دریافت کردند اما گروه گواه درمانی دریافت نکرد. ابزارهای این پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه پذیرش بی قید و شرط خود(USAQ) ، پرسشنامه جهت گیری زندگی(LOT) و مقیاس اضطراب اجتماعی (SPI) که در دو مرحله اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از مدل عمومی خطی: تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون در مرحله ی پس آزمون در متغیرهای جهت گیری زندگی،  پذیرش مثبت بی قید و شرط خود و اضطراب اجتماعی  بین گروه های آزمایشی (آموزش پاسخ محور و تحلیل رفتار کاربردی) تفاوت معنادارای وجود نداشت و تنها یک روند بهبود مشاهده شد. نتیجه گیری: مداخلات آموزش پاسخ محور و تحلیل رفتار کاربردی تأثیر مهمی بر جهت گیری زندگی، پذیرش مثبت بی قید و شرط خود و اضطراب اجتماعی مادران کودکان اوتیستیک نداشت اما یک روند بهبودی نسبت به گروه کنترل در اضطراب اجتماعی ماداران مشاهده شد. لذا تحقیق بیشتر در خصوص امکان اجرای مؤثرتر این مداخلات به محققان توصیه می شود.
۳۳.

تأثیر واقعیت افزوده در افزایش مهارت خودیاری دانش آموزان دارای اختلال اوتیسم

نویسنده:
منبع: فناوری آموزش و یادگیری سال دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۶ 95 - 108

کلیدواژه‌ها: واقعیت افزوده اوتیسم مهارت خودیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۷ تعداد دانلود : ۵۹۱
به دلیل ضرورت توجه به مهارت های زندگی روزانه در درمان افراد با اختلال طیف اوتیسم پژوهش حاضر باهدف  بررسی تأثیر آموزش با فناوری واقعیت افزوده بر افزایش مهارت خودیاری دانش آموزان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت .پژوهش شامل بر مطالعه آزمایشی تک موردی بود که در آن سه کودک پسر  7 تا 8 ساله مبتلا به اختلال اوتیسم شرکت داشتند. از طرح خطوط پایه برای هر آزمودنی استفاده شد و برای تجزیه وتحلیل داده ها  تحلیل نموداری بکار گرفته شد. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که روش آموزش با فناوری واقعیت افزوده برافزایش مهارت خودیاری آزمودنی ها تأثیر دارد  و هر سه دانش آموز توانستند مهارت مسواک زدن را به طور مستقل یاد گرفته و پس از سه هفته این یادگیری پایدار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که  واقعیت افزوده به عنوان ابزاری نوین با ترکیب تصاویر و فیلم  تعاملی در محیط واقعی آزمودنی باعث ایجاد و حفظ تمرکز در مقایسه با مدل سازی ویدئویی یا تصویری شده و می توان از آن در یادگیری بهتر تکالیف زنجیره ای برای  دانش آموزان اوتیسم  استفاده کرد.
۳۴.

مدل سازی اتصالات نواحی مختلف مغز افراد مبتلا به اوتیسم با استفاده از شبکه های عصبی سلولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیستم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۷۸) 14-30

کلیدواژه‌ها: الکتروانسفالوگرافی اوتیسم شبکه عصبی سلولی تبدیل ویولت ایموتیو ایپک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۴۴
مقدمه : اوتیسم از جمله بیماری های نافذ رشد در دوران کودکی است که در ارتباطات، درک و شناخت افراد اختلال ایجاد می کند. مطالعاتی که در مورد اتصالات نواحی مغز افراد انجام شده، حاکی از آن است که در اتصالات مغز افراد مبتلا به اوتیسم، نابهنجاری هایی وجود دارد.هدف استخراج و مطالعه ی اطلاعات مربوط به بیماری های نوروفیزیولوژیک، به منظور مشخص کردن دقیق نواحی دچار اختلالات مغزی با استفاده از پردازش سیگنال های الکتروانسفالوگرافی. روش : در این مقاله، با استفاده از ویژگی های استخراج شده از سیگنال های ثبت شده ی کودکان سالم و مبتلا به اوتیسم ( شامل تبدیل ویولت، آنتروپی و انرژی )، مدلی مبتنی بر کارکرد مغز این کودکان ارائه شده که قادر است سازمان دهی و اتصالات نواحی مغزی آنها را نمایش دهد. این مدل که با استفاده از شبکه های عصبی سلولی طراحی شده، کارکرد مغز را نشان می دهد. یافته ها : نتایج نشان می دهند که اتصالات درون ناحیه ای نیم کره ی چپ مغز کودکان مبتلا به اوتیسم با کودکان سالم تفاوت هایی دارد که این تفاوت در نواحی F3 ، P7 ، AF3 ، AF4 و O1 معنادار است. همچنین ارتباط کم نواحی لوب پیشانی و گیجگاهی با ناحیه ی لوب مرکزی و تعاملات کمتر نواحی همسایه نیز کاملا" مشهود است. نتیجه گیری: نتایج کمی به دست آمده، برخی فرضیات بیان شده در مورد مبتلایان به اوتیسم را تأیید می کند که یکی از این فرضیات این است که علیرغم سالم بودن اجزای مختلف مغز این افراد، نحوه ی تعامل و اتصالات مغزی آنها تفاوت دارد.
۳۵.

برنامه سان-رایز (SRP) برای کودکان با اختلال طیف اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال هجدهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۵۰)

کلیدواژه‌ها: اوتیسم برنامه سان - رایز مهارت های اجتماعی و ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۷ تعداد دانلود : ۲۵۵۸
زمینه: اختلال طیف اُتیسم ( ASD ) یکی از اختلال های عصبی رشدی که مسائل و مشکلات بسیاری در زمینه مهارت های اجتماعی و ارتباطی برای کودکان به همراه دارد. برای مقابله با مشکلات کودکان، روش های مختلف بر مبنای جهت گیری های متفاوت ابداع شده است. پژوهش مروری حاضر با هدف معرفی برنامه سان-رایز ( SRP ) برای کودکان با اختلال طیف اُتیسم انجام گرفته است. این برنامه بر مبنای تحلیل رفتار کاربردی ( ABA ) تدوین شده است، اما تفاوت های قابل ملاحظه ای با آن دارد. برنامه سان-رایز ( SRP ) جزء مداخلات فشرده به شمار می رود که 5 روز در هفته (40 ساعت) اجرا می شود. در این برنامه به والدین آموخته می شود تا به فرزند خود عشق بورزند، به او احترام بگذارند و او را «آنچنان که هست» بپذیرند، تا از طریق این پذیرش، فرزند خود را به برقراری ارتباط دو جانبه در محیط آرام بخش خانه تشویق کنند. نتیجه گیری: یافته های پژوهشی نیز ثابت کرده اند که این برنامه، مهارت های ارتباطی و اجتماعی کودکان با اختلال طیف اُتیسم را بهبود می بخشد.
۳۶.

بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس و میزان تحمل مراقبتی در مادران کودکان مبتلا به اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم تیر ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 213-226

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد استرس تحمل مراقبتی اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۳۹۴
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس و میزان تحمل مراقبتی در مادران کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مادران کودکان مبتلا به اوتیسم ۴ - ۶ سال در مراکز آموزشی اوتیسم در استان البرز، در سال تحصیلی 94-95 بودند. از این میان، 30 مادر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. سپس برای گروه آزمایش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در 8 جلسه به صورت گروهی، انجام شد. در مورد گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای انجام نشد و پس از اتمام جلسات، مرحله پس آزمون به اجرا درآمد. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استرس ادراک شده و پرسشنامه میزان تحمل مراقب استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات استرس ادراک شده در گروه آزمایش به طور معناداری کاهش یافته است (05/0 P < ). همچنین میانگین نمرات تحمل مراقبتی در گروه آزمایش به طور معناداری افزایش یافته است (05/0 P < ).
۳۷.

عملکرد کودکان اوتیسم در سیاه رتبه بندی کارکردهای اجرایی (بریف) از نظر معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم شهریور ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۲۷) 63-76

کلیدواژه‌ها: کارکردهای اجرایی اوتیسم معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۴۰۱
مقدمهکارکرد اجرایی یک توانایی شناختی است که در سال های اخیر رشد یافته است. هدفهدف از این پژوهش بررسی کارکردهای اجرایی و مولفه های آن از دیدگاه معلمان است. روشاین پژوهش از نوع مقطعی-توصیفی بود، جامعه این پژوهش شامل کلیه کودکان با اختلال اوتیسم شهر تهران بود، نمونه شامل 50 کودک می شد که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سیاهه رتبه بندی کارکردهای اجرایی (بریف) فرم معلمان استفاده شد. نتایجنتایج این پژوهش نشان داد که کودکان با اختلال اوتیسم 7-8 ساله در کارکردهای اجرایی و مولفه های آن نقصی نشان نمی دهند اما کودکان با دامنه سنی 12-9 ساله در کارکردهای اجرایی و مولفه های آن مشکل دارند. بحثبر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت که با افزایش سن و پیچیده تر شدن تکالیف مدرسه نقص در کارکرد اجرایی بیشتر نمایان می شود.
۳۸.

ویژگیهای روانسنجی مقیاس درجه بندی اتیسم گیلیام-ویرایش سوم (گارز-٣) در مبتلایان به اوتیسم: یک مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال هجدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۶۸) 113-122

کلیدواژه‌ها: اعتبار روایی مقیاس درجه بندی اوتیسم گارز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۱ تعداد دانلود : ۳۷۱
پژوهش حاضر با هدف مطالعه ویژگیهای روانسنجی مقیاس درجه بندی اتیسم گیلیام-ویرایش سوم (گارز-٣) به اجرا درآمد. تعداد 200 نفر(87 دختر و 113 پسر) از مبتلایان به اتیسم مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران انتخاب و از والدین آنها دخواست گردید تا مقیاس گارز-3 و سیاهه رفتاری کودک( CBCL ) را تکمیل نمایند. دامنه سنی مبتلایان به اتیسم بین 3 تا 2 2 با میانگین 11/5 و انحراف استاندارد 3/70بود. نتایج نشان داد که خرده مقیاسها و همچنین کل مقیاس گاز-3 از اعتبار بالایی برخوردارند. همچنین شواهد حاصل از منابع و تحلیل های مختلف، حاکی از روایی محتوا، همگرا، و سازه گارز-3 است. در مجموع می توان گفت که گارز-3 ابزاری معتبر و روا برای سنجش اتیسم و غربالگیری افراد مبتلا به اتیسم در ایران است و از آن می توان در مشاوره های بالینی و فعالیت های پژوهشی استفاده کرد.
۳۹.

مدل یابی انطباق پذیری و انسجام خانواده کودکان مبتلا به اوتیسم بر اساس منابع خانواده و سبک های مقابله با استرس با میانجیگری استرس ادراک شده والدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 186-197

کلیدواژه‌ها: انطباق پذیری و انسجام خانواده منابع خانواده سبک های مقابله با استرس استرس ادراک شده اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۴۶۴
هدف اختلال های فراگیر رشد، گروهی از اختلال های عصبی روان پزشکی هستند که رشد اجتماعی و ارتباطی و شناختی فرد را با موانع و تأخیرهای به خصوصی همراه می کنند. هنگامی که یکی از اعضای خانواده به بیماری مزمنی مبتلا می شود، ممکن است عملکرد کل خانواده تحت تأثیر قرار بگیرد و دچار تغییر شود. این پژوهش با هدف بررسی مدل یابی انطباق پذیری و انسجام خانواده کودکان مبتلا به اوتیسم بر اساس منابع خانواده و سبک های مقابله با استرس با میانجیگری استرس ادراک شده والدین انجام شد. مواد و روش ها این پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری و به طور خاص معادلات رگرسیونی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل ۴۵۰ خانواده دارای کودکان اوتیسم شهر تهران بود که فرزندشان را در مدارس استثنایی ثبت نام کرده بودند و نیز در انجمن اوتیسم شهر تهران پرونده داشتند. در این پژوهش ۳۶۰ نمونه به روش کلاین با توجه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسش نامه استرس ادراک شده، مقیاس منابع خانواده، پرسش نامه راهبردهای مقابله ای بیلینگز و موس، و مقیاس انطباق پذیری و انسجام خانوادگی بود. یافته ها نتایج نشان داد بین منابع خانواده، سبک های مقابله با استرس و استرس ادراک شده والدین با انطباق پذیری و انسجام خانواده کودکان مبتلا به اوتیسم رابطه معناداری وجود دارد. به طور کلی مدل پژوهش تأیید شد و ۰/۳۵ از انطباق و ۰/۳۵ از انسجام خانواده با این متغیرها در مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم قابل تبیین است. نتیجه گیری یافته ها نشان داد مدل پژوهش تأیید شد و منابع خانواده، سبک های مقابله با استرس و استرس ادراک شده والدین بر انطباق پذیری و انسجام خانواده کودکان مبتلا به اوتیسم اثر مستقیم معنادار داشتند. مسیر منابع خانواده، سبک های مقابله با استرس با میانجیگری استرس ادراک شده والدین اثر غیر مستقیمی بر انطباق پذیری و انسجام خانواده کودکان مبتلا به اوتیسم نشان داد.
۴۰.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 29 - 44

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش تعهد کیفیت زندگی اوتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۳۸۱
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم انجام شد. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر در برگیرنده ی کلیه ی مادران دارای کودکان مبتلا به اوتیسم شهر قم در سال 1396 بود. با توجه به نیمه آزمایشی بودن طرح، نمونه ای به حجم 30 بیمار (هر گروه 15 نفر) با توجه به معیارهای شمول از بین افراد جامعه آماری به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. اعضای نمونه به صورت جایگزینی تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. سپس آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 8 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت نمودند و گروه کنترل مداخله ای  را دریافت نکردند . هر دو گروه در مرحله ی پیش آزمون و  پس آزمون،  پرسش نامه ی پژوهش را تکمیل کردند .برای تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اوتیسم تأثیر معناداری دارد. (01/0 > P) به نظر می رسد این مداخله درمانی برای سلامت روانی مادران دارای کودک اوتیسم کاربردی باشد.