مطالب مرتبط با کلیدواژه

بزهکار


۱.

عدالت ترمیمی، دیدگاه نوین عدالت کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت جامعه توافق عدالت ترمیمی ترمیم بزهکار بزه دید نظام عدالت کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴۷ تعداد دانلود : ۳۴۵۳
ظهور مفهوم عدالت ترمیمی (Rostorative justice) حاصل تحویل در نگرش ها و دیدگاههای عمومی حقوقدانان کیفری ، جرم شناسان و مجریان نظام کیفری نسبت به عدالت کیفری مبتنی بر «جزا و سرکوب» (Retributive justice) و عدالت کیفری مبتنی بر «اصلاح و تربیت» (Rehabilitative Justice) است که در پیوند با مفاهیم انسانی و فرهنگ و ارزشهای جامعه مدنی ، عدالت کیفری خلاق و پویایی را معرفی می کند . این پدیده نوظهور ، صرف نظر از پیشینه های تاریخی و فرهنگی و قبل از نریه پردازی ، ابتدا در خلال برنامه های مختلف خانواده عدالت ترمیمی ، نظیر میانجی گری کیفری ، محافل تعیین حکم و مجازات ، گفتگوی گروههای خانوادگی و ... تجربه شده و سپس اصول اساسی و اهداف و کارکردهای آن تئوریزه شده است .
۲.

تزاحم مصلحت گرایی و حقوق بزه دیده در حقوق جزای اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تعزیر بزهکار قصاص مصلحت گرایی حقوق الناس کیفر زدایی حقوق الله حد بزه دیده اسقاط حق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۱
"مصلحت‌گرایی، سیاست خاصی است که متأثر از منابع حقوق جزای اسلامی، امکان سنجش سودمندی واکنشهای جزایی را از طرف دادرسان فراهم می‌سازد. از سوی دیگر، پذیرش نقش فعال بزه دیده، در رسیدگیهای کیفری و تأثیر اراده او به‌عنوان منشأ فرایند کیفری و نیز سقوط مجازات، زمینه ترمیم صدمات و خسارات وارد به مجنیٌ‌‌علیه را ممکن می‌سازد. اگر چه دو نهاد مصلحت گرایی و حقوق الناس، هرگز در تعارض با یکدیگر قلمداد نشده‌‌اند؛ اما در مواردی در صورت تزاحم قواعد یادشده با یکدیگر، در مقام عمل، ناگزیر از برتری یکی و حذف یا تضعیف نقش دیگری خواهیم بود. در این مقاله با بهره‌گیری از منابع و مستندات حقوقی، ضمن بررسی موضوع در انواع جرائم، بر رجحان غالبی تأسیس مصلحت گرایی تأکید شده است."
۳.

بازپروری بزهکاران در مقررات ایران

کلیدواژه‌ها: بزهکار بازپروری رویکرد آینده‌گرا رویکرد گذشته‌گرا کیفرهای بالینی زندانهای اصلاحگر تدابیر تربیت‌مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸۷
بازپروری بزهکاران یکی از سازوکارهایی است که سیاستگذاران جنایی ایران از رهگذر مقررات فراتقنینی، تقنینی و فروتقنینی آن را مورد توجه قرار داده‌اند، به گونه‌ای که اکنون می‌توان در گسترة مقررات ایران از «حقوق بازپروری بزهکاران» سخن گفت. در این نوشتار تلاش شده است تا در دو گفتار، بازپروری بزهکاران در بستر دستگاههای قضایی و اجرایی و در سطح فراتقنینی، تقنینی و فروتقنینی مورد بررسی قرار گیرد.
۴.

بررسی هزینه های جرم با نگرش اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بزهکار بزه دیده سیاست جنایی هزینه ها منافع بزه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق جزا و جرم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق فقه و حقوق مباحث فقهی –کیفری
تعداد بازدید : ۲۲۰۵ تعداد دانلود : ۹۱۴
بحث از هزینه های جرم، از جمله مباحث بسیار مهم در حوزه جرم شناسی و سیاست جنایی است که با رویکرد اقتصادی در صدد استخراج، تبیین و محاسبه انواع هزینه های جرم و به تناسب آن طراحی و تدوین اقدامات پیشگیرانه و بازدارنده در مقابله با جرم است. این مقاله می کوشد تا با تشریح مفهوم و بیان انواع هزینه های جرم، برخی کاربردهای آن در حوزه سیاست جنایی را توضیح دهد و با رویکردی دینی، بخشی از هزینه های جرایمرا که در متون اسلامی مورد توجه قرار گرفته است و در نگرش مادی از آن غفلت می شود، تبیینکند.
۶.

پرونده شخصیت در حقوق کیفری ایران وفرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بزهکار بازپروری حقوق کیفری اصلاح و درمان پرونده شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۹۹
مطالعه ی شخصیت انسان از دوران قدیم مورد توجه بوده است و نظرات مختلفی در این باره عنوان شده است. پرونده شخصیت که ضرورت تشکیل آن برای فرایند کیفری از نیمه دوم سده بیستم مورد توجه قرار گرفته است ، حاوی نتایج مطالعات و آزمایش های روان شناسی، پزشکی و اجتماعی درباره متهم و محکوم است.دست اندرکاران عدالت کیفری با مطالعه ی این نتایج و بطور کلی اقدامات انجام یافته، سعی در تطبیق مجازات ها، اقدامات تأمینی و تربیتی وبطور کلی تصمیم های قضایی با شخصیت متهم یا بزهکار دارند. تشکیل چنین پرونده ای در حقوق کیفری ایران ،در برخی قوانین از جمله در مواد 22 و 25 قانون مجازات اسلامی فعلی ومواد37،39،59،63.قانون مجازات اسلامی جدید مصوب1390 و نیزدرمواد47 و64آئین نامه اجرای سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشوربه طور ضمنی یا صریح مورد توجه قرار گرفته است. معذالک، تشکیل چنین پرونده ای در مراحل رسیدگی کیفری الزامی نیست. با این وجود در برخی کشورها، مانند فرانسه،تشکیل پرونده شخصیت در مرحله تحقیقات مقدماتی در مورد جرایم جنایی الزامی است و در مقام اعطای تعلیق و آزادی مشروط نیز رجوع به پرونده شخصیت ضرورت دارد.
۷.

تأثیر عامل خانواده بر تعیین و اجرای مجازات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جرم شناسی قانون بزهکار خانواده درمانی تخفیف مجازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۴ تعداد دانلود : ۵۹۶
مجازات بزهکار بر اساس اغلب نظریات جرم شناسی، ضرورتی انکارناپذیر است. با این وجود، بعضی از مقررات جزایی در شرایطی خاص، از شدت و خشونت مجازات کاسته، آن را ملایم تر می سازد. گاهی هم وجود شرایط خاص سبب اعطای امتیازاتی به بزهکار می شود که ویژگی های ذاتی مجازات را نفی می کند و حتی به نظر می رسد سبب نوازش بزهکار می شود. یکی از این عوامل شرایط خانوادگی و عائله مند بودن مجرم است که به موجب قوانین یا رویه قضایی موجب کاهش مجازات یا اعطای امتیازاتی به بزهکار می گردد و این سؤال را مطرح می سازد که آیا عائله مند بودن، عاملی برای گریز از مجازات و موجب سوء استفاده مجرمان برخوردار از چنین وضعیتی است یا سیاست جنایی قانونی و قضایی در تزاحم دو امر مهم یعنی ضرورت تأمین نظم عمومی از یک سو و حفظ کیان خانواده مجرم از سوی دیگر قرار می گیرد و از میان آن دو، امر اخیر را مصحلت مهم تر تلقی می کند و بر این باور است که از رهگذر تأمین مصلحت دوم، مصلحت اول نیز قابل حصول است؛ بدین جهت هم از سرایت آثار نامطلوب مجازات به خانواده مجرم پیشگیری می کند و هم با «خانواده درمانی» سبب بازپروری بزهکار و پیشگیری از تکرار جرم وی و مآلاً تأمین نظم عمومی می گردد.
۸.

مقایسه ی خود واقعی، خود ایده آل و خود بایسته در نوجوانان با و بدون سابقه ی کیفری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: نوجوان بزهکار خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۳ تعداد دانلود : ۷۹۴
مقدمه: نوجوانان بنا به دلایل متعدد به عنوان یکی از اقشار آسیب پذیر جامعه در معرض ابتلا به انوع عوارض و آسیب های اجتماعی هستند. این مطالعه با هدف مقایسه ی بین خود واقعی، خود ایده آل و خود بایسته در نوجوانان با و بدون سابقه ی کیفری شهر اصفهان انجام شد. روش کار: در این مطالعه ی مقطعی در سال 1391، 79 نفر از افراد 18-15 ساله ی مرکز اصلاح و تربیت و 120 نفر از دانش آموزان بدون سابقه ی کیفری مشغول به تحصیل در دبیرستان های اصفهان بودند که از نظر سن با گروه اول همسان سازی شده بودند، مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه های اطلاعات جمعیت شناختی و 27 سئوالی خودگسستگی بود. داده ها با نرم افزار SPSS و آزمون هایآنکووا، آنووا، مجذور خی و تی مستقل تحلیل شدند. یافته ها: در گروه بزهکار میانگین و انحراف معیار نمره ی خود واقعی 82/13±08/63، خود ایده آل 34/15±97/80، خود بایسته 14/14±77، تفاوت خود واقعی و ایده آل 17/18± 89/17-، تفاوت خودواقعی و بایسته 09/17± 92/13- و در نوجوانان بدون سابقه، نمره ی خود واقعی 33/9±63/73، خود ایده آل 69/14±35/79، خود بایسته 56/15±07/75، تفاوت خود واقعی و ایده آل 17/15± 07/6- و تفاوت خود واقعی و بایسته 33/16± 31/1-بود. میانگین نمره ی خود واقعی در گروه بدون سابقه به طور معنی داری بالاتر بود(001/0>P) اما اختلاف میانگین نمره ی خود بایسته (36/0=P) و خود ایده آل (45/0=P) در دو گروه معنی دار نبود. نتیجه گیری: نمره ی خود واقعی در نوجوانان با سابقه ی کیفری کمتر از نوجوانان بدون سابقه ارزیابی گردید لذا برنامه ریزان آموزشی و اولیای مدارس بایستی رویکرد آموزشی متناسبی با توجه به خود واقعی برای حفاظت از نوجوانان در برابر رفتار بزهکارانه اتخاذ نمایند.
۹.

بررسی طرحواره های ناسازگار نوجوانان بزهکار و عادی با سبک دلبستگی والدینشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نوجوان والدین سبک دلبستگی بزهکار طرحواره های ناسازگاراولیه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت روانشناسی زنان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : ۱۸۸۰ تعداد دانلود : ۹۴۷
هدف پژوهش حاضر مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه و سبک دلبستگی در نوجوانان بزهکار و عادی و مقایسه آن با سبک دلبستگی والدین آنها است. روش پژوهش از نوع پس رویدادی و علّی - مقایسه ای است. نمونه متشکل از 100 نوجوان بزهکار(75 پسر و 25 دختر) و 100نوجوان عادی(65 پسر و 35 دختر) و والدین آنهاست. روش نمونه گیری برای نوجوانان بزهکار از نوع در دسترس و برای گروه عادی از نوع خوشه ای تصادفی است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه طرحواره ناسازگار اولیه یانگ(SQ-SF) و پرسشنامه سبک دلبستگی کولینز و رید(RASS) است. نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش تحلیل واریانس دو عاملی نشان داد که بین طرحواره های ناسازگار و سبک دلبستگی والدین در نوجوانان بزهکار با نوجوانان عادی تفاوت معنادار وجود دارد(p<0/001). نتایج مطالعه حاضر همسویی با تحقیقات پیشین رابطه بین طرحواره های ناسازگار و سبک دلبستگی ناایمن در والدین را تایید می کند و نشان می دهد که والدین نوجوانان بزهکار طرحواره ناسازگار، سبک دلبستگی ناایمن بالاتری دارند. از این نتایج می توان برای توانمندسازی خانواده ها و جلوگیری از رفتارهای پرخطر در نوجوانان استفاده نمود
۱۰.

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سرقت در شهر گرگان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: بزهکار عوامل اجتماعی سرقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۲ تعداد دانلود : ۸۰۸
هدف این مقاله شناخت عوامل اجتماعی مؤثر در ارتکاب سرقت در بین زندانیان مرد شهر گرگان و همچنین تعیین تأثیر متغیرهای مستقل مانند فقر، معاشرت با دوستان بزهکار، دینداری شخصی، مشارکت در فعالیت های روزمره، تعهد و میزان نظارت والدین بر متغیر وابسته یعنی سرقت و ارایه راهکارها و پیشنهادهای مناسب برای کاهش سرقت است. جامعه آماری در این پژوهش 424 نفر از زندانیان مرد متهم به سرقت در سال 1390 است، که محل سکونت آنها شهر گرگان بوده است. روش نمونه گیری مورد استفاده در این پژوهش، نمونه گیری اتفاقی ساده است و از میان این جامعه تعداد 210 نفر نمونه جهت مطالعه انتخاب شده اند. روش مطالعه پیمایشی و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی و در سطح آمار استنباطی، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون کای اسکوئر، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر انجام گرفته است. برای تبیین تأثیر متغیرهای مستقل بر روی متغیر وابسته سرقت، از بنیان های نظری: مرتن، ساترلند، دورکیم، گلاک و استارک، هیرشی و نی استفاده شده است. نتایج نشان داد، که متغیر مستقل فقر و میزان رابطه با دوستان بزهکار دارای رابطه ی مثبت و معنی داری با متغیر وابسته ی میزان سرقت است و متغیرهای دینداری شخصی، تعهد و میزان نظارت والدین دارای رابطه معکوس و معنی داری با میزان سرقت است و نتایج به دست آمده از رگرسیون و تحلیل مسیر نشان دهنده این است که از بین متغیرهای مورد سنجش در این پژوهش، فقر بیشترین تأثیر را بر سرقت می گذارد.
۱۱.

مطالعه ویژگی های شخصیتی بزهکاران با استفاده از نظریه ایزنک(مطالعه موردی شهر ماهشهر)

کلیدواژه‌ها: ویژگی های شخصیتی بزهکار ماهشهر غیربزهکار ایزنک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۴ تعداد دانلود : ۱۶۶۰
هدف: این تحقیق با هدف مطالعه ویژگی های شخصیتی بزهکاران با استفاده از نظریه ایزنک(ماهشهر ،1393) انجام شده است. روش: پژوهش به صورت توصیفی علی- مقایسه ای انجام شده است. جامعه آماری در این پژوهش شامل 420 نفر از جوانان بزهکار و غیر بزهکار سطح شهرستان ماهشهر هستند،که 210 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. جهت سنجش متغییر های تحقیق از پرسشنامه شخصیتی آیزنک (EPQ-R) استفاده شد. یافته ها: نتایج کلی این پژوهش در هر دو گروه بزهکار وغیر بزهکار نشان دهنده بالاتر بودن میانگین بزهکار در برون گرایی و پایین بودن غیر بزهکاران در درون گرایی می باشد؛ ، در مقیاس روان پریش گرایی نشان دهنده بالا بودن میانگین بزهکاران در مقیاس روان پریش گرایی نسبت به غیر بزهکار می باشد. روان نژند گرایی نشان از میانگین بالاتر بزهکاران نسبت به غیر بزهکار می باشد، در مقیاس جرم جویی نشان از اختلاف و بالا بودن میانگین بزهکاران نسبت به غیر بزهکار می باشد و در پایان در مقیاس اعتیاد نشان دهنده کمتر بودن میانگین غیر بزهکاران نسبت به بزهکاران می باشد. به طور کلی در مقیاس درونگرایی و برونگرایی ، غیر بزهکاران درونگرا و بزهکارن برونگرا می باشند که نشان دهنده برونگرا بودن افراد بزهکار می باشد و در سایر مقیاس ها روانپریشی ، اعتیاد،جرم جویی،روان نژند گرایی و روان پریش گرایی بزهکاران نمره بالاتری نسبت به غیر بزهکاران کسب کردند. با توجه به نتایج به دست آمده در مؤلفه های ویژگی های شخصیتی(برونگرایی و درونگرایی ، روان پریش گرایی ، روان نژند گرایی ، جرم جویی و اعتیاد) بین دو گروه بزهکار و غیر بزهکار تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، بزهکاران و غیر بزهکاران از ویژگی های شخصیتی متفاوتی برخوردارند. نتیجه گیری: بین ویژگی های شخصیتی افراد بزهکار و غیر بزهکار تفاوت معناداری وجود دارد(تأیید شد).
۱۲.

مقایسه عدالت کلاسیک با عدالت ترمیمی

کلیدواژه‌ها: عدالت ترمیمی بزهکار بزه دیده میانجی گری عدالت کلاسیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۰ تعداد دانلود : ۸۴۱
«عدالت سزادهنده» که ناظر به جرم است و « عدالت بازپرورانه» که ناظر به بزهکار است و هر دو به عنوان مدل کلاسیک یا سنتی عدالت کیفری مشهور شده اند، در دهه های اخیر، با ایرادهای مختلفی که متوجه کارایی و عملکرد آنهاست روبه رو هستند. روی این قضیه عده ای از جرم شناسان و حقوق دانان در پی جابه جایی نظام عدالت کیفری کلاسیک برآمدند و نظام عدالت جدیدی با عنوان "" عدالت ترمیمی"" به عرصه ی جرم شناسی و جزا وارد شده است. این مدل به اعتقاد طرفداران آن می تواند علاوه بر حل و فصل اختلافی که با ارتکاب جرم ایجاد شده است ، خصومت تنش و اختلاف ناشی از آن بین بزه دیده و بزهکار را در جامعه ی محلی در چارچوب فرایند میانجی گری ، مذاکره و مصالحه ی جمعی و با روش های متنوع رفع و ترمیم کند. در این نوشتار با توجه به عنوان تحقیق این دو نظام عدالت دهی به صورت تطبیقی مطالعه و بررسی شده است.
۱۳.

عوامل عملی و نظری ناکارآمدی کیفر حبس

کلیدواژه‌ها: حبس زندان مجازات های جایگزین محکوم علیه بزهکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۷ تعداد دانلود : ۲۳۵۶
زندان که روزگاری تأسیس آن موجب افتخار حکمرانان و جرم شناسان بود، امروزه به دلیل ناموفق بودن در رسالت خویش به لحاظ افزایش بی رویه زندانیان و تبدیل شدن آن به مدسه تکرار جرم و با توجه به ناکارآمد بودن مجازات حبس- به ویژه حبس های کوتاه مدت- در اصلاح و بازپروری زندانیان، جرم زا بودن محیط زندان، هزینه های اقتصادی زندان، مشکلات بهداشتی و روانی موجود در آن به یک بحران تبدیل شده و این امر سبب گردیده تا کیفرشناسان به فکر مجازاتهایی بیفتند که عاری از اثرات سوء زندان و در اصلاح و بازپروری اجتماعی مجرمان نیز نقش پر رنگ تری ایفا کند. بنابراین پیش بینی برنامه های جایگزین حبس لازم و مفید به نظر می رسد. بر همین اساس، امروزه سیاست گذاران جنایی ایران در راستای حبس زدایی و منع استفاده بی رویه از مجازات حبس اقدام به تدوین لایحه ای تحت عنوان «مجازاتهای اجتماعی جایگزین زندان» نموده اند، که نوع جدیدی از مجازاتهاست و با مشارکت مردم و نهادهای مدنی اعمال می گردد و در کشورمان به مرحله ی اجراء در آمده است . نهایتاً این که نه تنها تصویب قوانین و مقررات شفاف و جامع در این زمینه مفید و ضروری بنظر می رسد، بلکه اجرای موفقیت آمیز این قوانین، نیازمند فرهنگ سازی مناسب در جامعه است.
۱۴.

بررسی جزایی تکرار جرم و روند حرفه ای شدن بزهکار در نظام کنونی ایران

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تکرار جرم جرایم و مجازات ها اصل فردی کردن مجازات بزهکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۸۲۶
زنان که نیمی از پیکره اجتماعی را تشکیل می دهند با نقش های متعدد خود در خانواده، بویژه نقش مادری بیشترین تاًثیر را در شکل گیری یک خانواده سالم دارند. ایشان رکن مهمی در ایجاد آرامش و تربیت پسران و دختران امروز و پدران و مادران فردا دارند؛ انحرافات اجتماعی بویژه انحرافات زنان، سلامت و امنیت روانی - اجتماعی و حتی سیاسی - اقتصادی جامعه را تهدید می کند. جامعه برای بقاء و پایداری خود بایستی تدابیر مناسبی برای جلوگیری از انحرافات زنان بزهکار و اقدام هایی برای بازپروری آنان به عمل آورد و این امر جز از طریق شناخت دقیق عوامل زمینه ساز و تشدیدکننده گرایش به انحرافات ممکن نیست. بنابراین، لازم است جهت پیشگیری از وقوع جرم که ناشی از بهم زدن نظم توسط اشخاص است، قواعد و مقرراتی بر روابط آن ها حاکم شود و آن ها ملزم به رعایت آن باشند و در صورت عدم رعایت، متخلف شناخته شده، و با ضمانت اجراهای خاصی در قالب مجازات و اقدامات تأمینی مواجه گردند. در این میان بررسی وضعیت زنانی که بدلیل رعایت نکردن حقوق دیگران و انجام اعمال ضداجتماعی عنوان مجرمانه می گیرند حائز اهمیت است.
۱۵.

مکاتب وقلمرو جرم شناسی

کلیدواژه‌ها: جرم شناسی بزه بزهکار قانون مجازات کیفر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۵۲۶
جرم یا بزه دارای معیار و خصوصیاتی است که قانون جزا مشخص می کند، زیرا هر عمل یا ترک فعلی را نمی توان جرم نامید. آنچه که در قانون جزا و حقوق کیفری اختصاصی بعنوان جرم به ما ارائه می دهند در چهارچوب جرم شناسی قرار می گیرند. در جرم شناسی ما نیز باید در مقام مطالعه آنها باشیم. البته پدیده مجرمانه صرفاً رنگ جزائی و حقوقی ندارد. یعنی هم شامل جرم می شود و هم انحراف و کجروی. پس موضوع جرم شناسی طبق آخرین برداشتها، شناخت علل پدیده مجرمانه است.جرم و انحراف ضمن اینکه با هم ارتباط دارند مفهوماً فرق می کنند. جرم اولاً ساخته و پرداخته قانون می باشد. ثانیاً دارای ضمانت اجرای موضوعه می باشد، ثالثاً این ضمانت اجرا توسط انسانها عملی می شود. اما انحراف مفهومی است اخلاقی اجتماعی که بیشتر مذمت عمومی را بدنبال دارد. یعنی دارای ضمانت اجرای عملی و موضوعه نمی باشد. در عین حال هر دوی جرم و انحراف ناهنجاری است. به همین دلیل بعضی معتقد هستند که باید سراغ آسیب شناسی رفت که هر دو نوع ناهنجاری را تحت پوشش قرار می دهد.
۱۶.

مقایسه حمایت اجتماعی، باورهای فراشناختی، سلامت روان و سرزندگی در نوجوانان پسر عادی و بزهکار مقیم کانون اصلاح و تربیت شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سلامت روان حمایت اجتماعی باورهای فراشناختی سرزندگی بزهکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۴۶۶
هدف پژوهش حاضر، مقایسه سلامت روان، حمایت اجتماعی، باورهای فراشناختی و سرزندگی در نوجوانان پسر عادی و بزهکار مقیم کانون اصلاح و تربیت شهر اهواز و جامعه آماری آن، تمام نوجوانان بزهکار مستقر در کانون اصلاح و تربیت اهواز و تمام نوجوانان دبیرستانی شهر اهواز بوده است. از میان نوجوانان مقیم کانون اصلاح و تربیت، 47 نفر به صورت در دسترس انتخاب شده اند. برای نمونه گیری گروه مقایسه عادی به صورت خوشه ای مرحله ای به 75 نفر از نوجوانان پسر عادی در شهر اهواز در دبیرستان های مرحله نخست و دوم و در مناطق محروم شهری مراجعه شده است و از این میان، باتوجه به میزان تحصیلات پدر، درآمد خانواده و تعداد افراد خانواده، 47 نفر ازطریق همسان سازی با نوجوانان بزهکار انتخاب شده اند. ابزارهای این پژوهش، پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ) پرسش نامه حمایت اجتماعی (MOS) پرسش نامه باورهای فراشناختی (MCQ-30) و پرسش نامه سرزندگی رایان و فردریک بوده اند. تحلیل ها نیز به روش واریانس چندمتغیره (MANOVA) با نمرات تفاضل اجرا شده اند. طبق نتایج حاصل شده، میان نوجوانان عادی و بزهکار در سه متغیر سلامت روان، حمایت اجتماعی و سرزندگی تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما در باورهای فراشناختی (خرده مقیاس نیاز به کنترل افکار) تفاوت معنادار و نمره نوجوانان بزهکار بیشتر بود که این موضوع، نشان دهنده اختلال بیشتر در آنان است و باتوجه به احساس ندامت و ترس از حبس، بروز این نگرانی طبیعی به نظر می رسد. درباره تفاوت نداشتن سایر متغیرها این احتمال وجود دارد که برخی از نوجوانان مقیم کانون اصلاح تربیت، به دلیل حادثه ای جرم را مرتکب شده باشند؛ اما سیر زندگی بزهکارانه ای نداشته باشند. گفتنی است که در برخی پژوهش های قبلی همتاسازی وضعیت اجتماعی اقتصادی انجام نشده بود.
۱۷.

بررسی نقش کردارهای تقسیم گر در شکل گیری سوژه منقاد در عصر مدرن از نظر فوکو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کردارهای تقسیم گر سوژه منقاد مجنون بزهکار تکنیک قدرت/دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۴۹۰
فوکو بر این باور است که انسان غربی در عصر مدرن تبدیل به سوژه منقاد شده است. وی برای یافتن سازوکارهای شکل گیری این سوژه منقاد به سراغ سه شیوه ابژه سازی می رود. بر طبق تحلیل فوکو، انسان ها از طریق سه شیوه ابژه سازی، تبدیل به سوژه منقاد می شوند. آنچه ما در این مقاله به آن می پردازیم، تنها دومین شیوه ابژه سازی انسان است که مربوط به کردارهای تقسیم گر می شود. ما قصد داریم نقش این کردارها را در چگونگی شکل گیری سوژه منقاد بررسی نماییم. در این راستا پس از مقدمه ای کوتاه، در بخش اول مقاله، منظور فوکو از کردارهای تقسیم گر توضیح داده می شود و سپس در بخش های دوم و سوم، دو نمونه از مثال های فوکو از کردارهای تقسیم گر و نقش آنها در چگونگی شکل گیری سوژه منقاد به تفصیل تشریح می گردد. کردارهای تقسیم گر مجنون/ عاقل در بخش دوم با تمرکز بر نهاد تیمارستان و کردارهای تقسیم گر بزهکار/ بهنجار در بخش سوم با تمرکز بر نهاد زندان بیان می شود.
۱۸.

مطالعه کیفی عوامل ارتکاب جرائم در فضای مجازی (تحلیل محتوای کیفی پرونده های جرائم سایبری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی جرائم سایبری بزهکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵۱ تعداد دانلود : ۶۹۸
فضای سایبر به اقتضای ویژگی های بی همتایی که دارد نه تنها از گزند مجرمان مصون نمانده است، بلکه افرادی که پیشتر منحرف نبوده اند را به ارتکاب رفتارِ  مجرمانه به طمع انداخته است و مجموعه چالش هایی را برای مراجع قضایی و انتظامی که سعی در کنترل این پدیده دارند ایجاد کرده است. از این رو، کشف ماهیت و روند رشد این گونه جرائم و بررسی دلایل و پیامدهای آن ها ضروری به نظر می رسد . تحقیق حاضر در راستای نیل به هدف اصلی پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر ارتکاب جرم در فضای مجازی ، با استفاده از روش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی صورت گرفته است . جامعه آماری این پژوهش را پرونده های زندانی دار جرائم سایبری در اجرای احکام دادسرای جرائم رایانه ای تهران تشکیل می دهند که در بازه زمانی خرداد 1396، هفتاد و چهار  پرونده بود که 18 پرونده  به روش نمونه گیری با حداکثر تنوع انتخاب شد. بر اساس نتایج این مطالعه ، علل ارتکاب جرم در فضای مجازی در 5 تم اصلی (عوامل فردی و شخصیتی بزهکار ، عوامل فردی و شخصیتی بزه دیده ، عوامل اقتصادی ، عوامل اجتماعی ، عوامل مذهبی و اعتقادی) قابل طبقه بندی بود.
۱۹.

بررسی تطبیقی عدالت ترمیمی و عدالت کیفری بر اساس رویکرد جامعه شناسی حقوقی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: عدالت کیفری عدالت ترمیمی بزهکار بزه دیده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۶۱۸
در طول تاریخ در نظام های کیفری، نمونه های مختلفی مطرح بوده است که از این میان، نمونه عدالت سزادهنده هنوز در سیستم کیفری کشورها به اجرا در می آید.در این نمونه، همواره بزهکار را مستحق کیفر متناسب با شدت بزه می دانند و تاکید دارند که با فرد بزهکار بایستی آنگونه رفتار شود که او با دیگران کرده است. چنین رویکردی  به جهت محرومیت بزهکاران از حقوق اجتماعی خویش  در حال حاضر به چالش کشیده شده است؛ طوریکه منتقدان عدالت کیفری، عدالت ترمیمی را جایگزین مناسب آن تلقی کرده و معتقدند می توان از طریق سازکارهای اجتماعی تعاملی میان بزهکار و بزه دیده، ضمن جبران خسارت بزه دیده، بزهکار  را به جای حبس در زندان به جامعه برگرداند. به همینخاطر، مقاله حاضر در نظر دارد با نگاهی بین رشته ای؛ یعنی جامعه شناسی حقوقی و به روش تحلیلی- تطبیقی، هر دو رویکرد  یاد شده را  بررسی و تحلیل علمی نماید.
۲۰.

تأثیر گذشت  در فرآیند سازشی نظام حقوق کیفری ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: گذشت بزه دیده جرایم قابل گذشت بزهکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۳۶۷
جرم از ابعاد مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد.یکی از مسائل مطرح شده در مورد جرایم، قابل گذشت وغیرقابل گذشت بودن آن هاست.ارتکاب جرم نظم جامعه را مخدوش می کند و به همین دلیل دستگاه قضایی به نمایندگی جامعه، مکلف به تعقیب،محاکمه و مجازات مجرم می باشد. علی رغم اینکه همه جرایم مخل نظم و دارای جنبه عمومی است. در جرایم قابل گذشت،تعقیب مجرم منوط به مطالبه زیان دیده است. این نوشتار به روش مطالعات کتابخانه ای، جایگاه وتأثیر گذشت بزه دیده (شاکی)در فرآیند سازش با بزهکار و مواد قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ونظرات مشورتی ا.د.ح.ق.ق را مورد بررسی قرار داده است که در نتیجه ضمن برقراری نظم و امنیت همه جانبه در جامعه، حقوق و آزادی فردی نیز تأمین شود