مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه اجتماعی


۶۱.

دراسه ظاهره التمییز الجنسی و تأثیرها فی التنمیه الاقتصادیه والاجتماعیه (المنطقه الثالثه من مدینه طهران العاصمه نموذجا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۵ سال ۱۴۴۰ شماره ۲ 111-129
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۶۲
تعد قضیه التمییز الجنسی من القضایا المهمه فی موضوع عدم المساواه والعداله التی یتم مناقشتها ودراستها فی المستویات العالمیه المختلفه. وإن تجاهل هذه القضیه المهمه فی المجتمعات یؤدی إلی عرقله المجتمعات عن السیر فی طریق التنمیه والتطور. یهدف البحث الحالی إلی دراسه ظاهره التمییز الجنسی وتأثیرها فی التنمیه الاقتصادیه والاجتماعیه للمنطقه الثالثه من مدینه طهران. هذا البحث من نوع البحوث المسحیه ویعتمد المنهج الوصفی– التحلیلی باستخدام أدوات الاستماره واستخدام قاعده کوکران نسبه النموذج 384 شخصا. وفی البدایه تم أخذ هذه النماذج باعتماد الطریقه العنقودیه ثم کل قطاع تم جمع المعلومات عنه عبر الطریقه العشوائیه. یمثل المواطنون البالغه أعمارهم أکثر من 18 عاما فی المنطقه الثالثه من مدینه طهران مجتمع البحث وقد بلغ عددهم N=296987 . ومن أجل تحلیل ومناقشه البیانات استفدنا من اختبار بیرسون للترابط ومعامل الانحدار باستخدام تقنیه SPSS . أظهرت نتائج معامل الترابط أن العوامل الاقتصادیه کانت لها أقوی علاقه مع التنمیه الاقتصادیه والاجتماعیه وذلک بترابط بلغ نسبته (704/0) کما أن العوامل الاجتماعیه بترابط (614/0)، والعوامل السیاسیه (331/0) کانت لها علاقه إیجابیه فیما کانت العوامل الثقافیه ب (618/0-)، والعوامل البیولوجیه (404/0-) و العوامل الدینیه ب (243/0-)، شهدت علاقه ترابط سلبیه فی التنمیه الاقتصادیه والاجتماعیه. و أظهرت نتائج معامل الانحدار أن العوامل الاقتصادیه لها تأثیر بنسبه 77% فی التغییرات الطارئه علی متغیر التنمیه الاقتصادیه والاجتماعیه فیما بلغ أثر العوامل الدینیه 21 % والعوامل البیولوجیه 46% والعوامل الاجتماعیه 57% والعوامل الثقافیه 61 % والعوامل السیاسیه 34 %.
۶۲.

مناطق آزاد ، محرک توسعه تحلیلی جامعه شناختی بر ابعاد عملکردی منطقه آزاد ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 115-140

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه اجتماعی گروه اجتماعی توسعه اقتصادی ویژگی جامعه شناختی جامعه شناسی اقتصادی عملکرد جامعه شناسی توسعه منطقه آزاد ارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۳۶۸
واژه توسعه به عنوان سازه چند بعدی در جامعه شناسی، از خیل عظیمی از محرکها و عوامل تاثیر می پذیرد که در این میان، مناطق آزاد یکی از عوامل محرکه توسعه قابل ذکر است که در بخش های از ایران از جمله منطقه آزاد ارس هم چنین منظوری مورد طلب است. با بهره گیری مناسب از مناطق آزاد در فرایند توسعه می توان از یک اقتصاد درونگرا به یک اقتصادباز و برونگرا تبدیل شد و در عرصه های اقتصاد و تجارت بین المللی حضور موثر داشت. مناطق آزاد تجاری در ادبیات اقتصادی و بازرگانی کلیدواژه های مهمی می باشند؛ هرچند در بطن آن در ابتدا موضوعات بازرگانی به ذهن متبادر می گردد، منتها باید توجه داشت که مناطق آزاد به صورت یک سرمنشأ، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی درخور توجهی از خود بر جای می گذارند و صرفاً در حیطه اقتصادی و بازرگانی منحصر نیستند. ازآنجایی که تاکنون مطالعه جامعی در زمینه ابعاد جامعه شناختی و اجتماعی مناطق آزاد در ایران انجام نشده است، لذا تحقیق حاضر به بررسی این مهم پرداخته است. در این راستا پس از مرور ادبیات و انجام 14مصاحبه با خبرگان موضوع، از روش تجزیه وتحلیل تم برای یافتن الگوهای موجود در سری داده ها و شناسایی ابعاد مختلف جامعه شناختی و عملکردی منطقه آزاد ارس استفاده شده است. درنهایت پس از تحلیل داده ها 28 دسته مفهومی و 9 تم شامل همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی، اخلاق اجتماعی، امنیت اجتماعی، کیفیت زندگی، عملکرد اقتصادی، عملکرد اجتماعی، عملکرد سیاسی و عملکرد فرهنگی شناسایی و در قالب الگوی نظری مقاله ارائه شده است.
۶۳.

نقد پسااستعماری روایت سریال قهوه تلخ از مدرنیته سیاسی ایرانی: با تاکید بر روش واسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۲۸ 121 - 146

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی توسعه اجتماعی توسعه فرهنگی کیفیت اجتماعی زندگی کیفیت فرهنگی زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۲۸۶
امروزه مطالعات پسا استعماری یکی از جدیدترین حوزه های علوم اجتماعی در کشورهای موسوم به جهان سوم است که توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است. مطالعات پسااستعماری به دنبال آشکار کردن این مسئله است که مدرنیته چگونه در قالب گفتمان شرق شناسی در پی شکل دادن به یک چارچوب تجویزی برای رفتار استعمارگرایانه غرب با شرق است. بر این اساس "تلاش برای به رسمیت شناختن تفاوت ها" را به عنوان هدف عملی خود انتخاب کرده است. تحقق این هدف نیازمند نوع خاصی از "بازنمایی" است یعنی تصویر خود در نزد "خود" و "دیگری" باید تغییر کند. بنابراین می توان گفت مطالعات پسااستعماری خود را محدود به نقد غرب نمی کند؛ بلکه نقد تصویر خود در نزد خود و انتقاد از خود نیز بخشی از آن است. بنابراین در این پژوهش به نقد بازنمایی جامعه ایران در سریال قهوه تلخ مهران مدیری پرداخته ایم. سوال اصلی ما این بوده است که روایت سریال از تقابل سنت/مدرنیته چگونه است؟ به عبارتی این که آیا جامعه ایران به عنوان پدیده ای نامعقول و ناسازگار با مدرنیته بازنمایی می شود؟ با استفاده از رویکرد نقد پسااستعماری برای پاسخ به سوالات فوق از روش واسازی استفاده کرده ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد که روایت غالب سریال از تقابل سنت/مدرنیته، یک روایت سنت گریز است. بر این اساس سنت (جامعه ایران) به عنوان دیگری مدرنیته بازنمایی شده است. هرچند در موارد متعددی روایت مرکزگرای فیلم خود را واسازی می کند. اما از آنجایی که در تحلیل واسازی هدف جایگزین کردن یک مرکز با مرکز دیگر نیست، باید به دنبال ارائه راهکاری برای برون رفت از تقابل سنت و مدرنیته و کمک به فهم این تقابل در جامعه ایران باشیم. به عبارتی می توان گفت این تقابل از اساس کذب بوده و باید به دنبال یک راه سوم یا به عبارت دیگر مدرنیته بومی باشیم.
۶۴.

تحلیل تطبیقی عوامل مؤثر بر قانون گریزی و قانون شکنی در استان های ایران مبتنی بر منطق فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال بیستم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 3 - 32

کلیدواژه‌ها: تحلیل تطبیقی توسعه اجتماعی قانون شکنی قانون گریزی کج رفتاری منطق فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۵۲۱
براساس آمارها، پژوهش ها و نظرسنجی های متعدد، در کشور ایران میزان قانون شکنی و قانون گریزی زیاد است. در این پژوهش در صدد شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر قانون شکنی و قانون گریزی در بین استان های ایران هستیم. چارچوب نظری پژوهش براساس نظریه های کج رفتاری و توسعه اجتماعی است؛ براین اساس، عوامل تبیین کننده قانون گریزی و قانون شکنی به دو دسته عوامل نگرشی و عوامل ساختاری تقسیم بندی شدند. سپس، از تابع رفتار چلبی برای شناسایی و تبیین ترکیب هایی از عوامل مؤثر بر قانون گریزی و قانون شکنی در بین استان های ایران استفاده شده است؛ بنابراین، رویکرد این پژوهش تحلیل تطبیقی-فازی  و تکنیک جمع آوری داده ها به دلیل وسعت موضوعی و نظری پژوهش، تحلیل داده های موجود (ثانویه) است. براساس نتایج، با بررسی شروط عِلّی مؤثر بر قانون گریزی در کل استان های کشور، دو مسیر (ترکیب) منجر به قانون گریزی مشاهده شد. در مسیر اول، چهار شرط گرایش به نظم کم، سردرگمی اجتماعی، میزان سواد و بیکاری در ترکیب با یکدیگر به قانون گریزی منجر شدند، اما مسیر دوم از ترکیب پنج شرط احساس عدالت کم، گرایش به نظم کم، سردرگمی اجتماعی، سواد و شهرنشینی شکل گرفته است. همچنین، ضریب سازگاری کل در این دو مسیر عِلّی برابر با 95/0 بود. این میزان سازگاری همراه با شاخص پوشش برابر با 59/0 بیانگر اهمیت نظری و تجربی این دو مسیر است.
۶۵.

بررسی رابطه آموزش شهروندی و توسعه پایدار شهری ( مطالعه موردی: شهر اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۴ 62-90

کلیدواژه‌ها: آموزش شهروندی توسعه فرهنگی توسعه اجتماعی توسعه اقتصادی توسعه زیست محیطی توسعه پایدار شهری شهراردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۳۶۲
یکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات اجتماعی در نیم قرن اخیر، توسعه شهرنشینی و یکی از ضروری ترین عوامل همراه با توسعه شهرنشینی توجه به بحث توسعه پایدار شهری است. که این شکل از توسعه در عین برآورده کردن نیازهای فعلی، توان مداوم جوامع شهری نسل های آینده را نیز در ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تضمین می کند. از مولفه هایی که به توسعه پایدار شهری در تضمین این توانایی کمک می کند آموزش شهروندی است.بنابر این هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه آموزش شهروندی و توسعه پایدار شهری (اردبیل) است.چارچوب نظری و مدل نظری با استفاده از نظریه ی نظریه پردازانی از حوزه شهروندی همچون برایان. اس.ترنر، روسو، ماکیاولی، اسلر و استارکی و... ارائه شد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ چگونگی جمع آوری اطلاعات، در زمره پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، شهروندان شهر اردبیل و حجم نمونه براساس روش کوکران 384 نفر است. روش نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای و روش تحلیل شامل آزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد که مدل پیشنهادی روابط بین متغیرهای از برازش قابل قبولی برخوردار بود همچنین بین آموزش شهروندی و شاخص های توسعه پایدار شهری رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد.سطح معنی داری (p ) شاخص های فرهنگی و اجتماعی 01/0، اقتصادی و زیست محیطی 05/0 بود. جهت تاثیر بیشتر آموزش شهروندی بر توسعه پایدار شهری لازم است ابتدا بستر آموزش ( جامعیت و پویایی قانون، رفاه و تامین اجتماعی ) در جامعه فراهم شده سپس شرایط مداخله گر ( بی اعتمادی نهادی، عدم توسعه فرهنگی و ناکارآمدی آموزش رسمی) مرتفع گردد.
۶۶.

بررسی رابطه توسعه اجتماعی و فرهنگ سیاسی در جامعه ایران؛ مطالعه موردی شهروندان شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 173 - 200

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی فرهنگ سیاسی اعتماد برابری جنسیتی رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۴۱۸
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که توسعه اجتماعی چه تأثیری بر فرهنگ سیاسی ایران می گذارد؟ در پاسخ به این پرسش از نظریه تحول تاریخی توسعه آدریان لفت ویچ استفاده شده و برای سنجش دو متغیر اصلی از نظریه فرهنگ سیاسی گابریل آلموند و شاخص های توسعه اجتماعی (ISS) استفاده شده است. روش پژوهش کمی است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده های پژوهش شده است. جامعه آماری شهروندان مناطق پنج گانه شهر رشت است. نتایج تحقیق موید این فرضیه اصلی پژوهش است که با افزایش میزان شاخص های توسعه اجتماعی بر میزان فرهنگ سیاسی مشارکتی افزوده می شود. فرهنگ سیاسی ۶۳.۳ درصد مردم رشت از نوع اطاعتی است و میزان توسعه یافتگی اجتماعی در مردم شهر رشت با انحراف معیار ۴۶/۰ کمتر از میزان متوسط است. این میزان در منطقه دو بیشتر و در منطقه چهار کمتر از سایر مناطق است. هم چنین تفاوت معناداری بین مردم مناطق مختلف شهر رشت از حیث توسعه اجتماعی وجود دارد که نمایانگر تأیید فرضیه های فرعی پژوهش است.
۶۷.

بررسی و مقایسه مولفه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورهای آسیای میانه عضو گروه اسلام گرایی افراطی (مورد مطالعه: گرایش به داعش)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال چهارم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 119 - 144

کلیدواژه‌ها: اسلام افراطی آسیای میانه داعش توسعه فرهنگی توسعه سیاسی توسعه اقتصادی توسعه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۴۱۱
مقاله حاضر درصدد بررسی و مقایسه شاخص های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورهای آسیای میانه عضو گروه اسلام گرایی افراطی (مورد مطالعه: گرایش به داعش) بوده است. از این منظر داده های پژوهش با استفاده از روش کمی و از نوع تحلیل ثانویه و نیز پرسشنامه معکوس با رجوع به آمار و ارقام شاخص های توسعه توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی منتشر شده در سایت موسسه مطالعات بین الملل فنلاند (2015) گردآوری و با استفاده از نرم افزارSPSS18  در دو بخش تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی مورد آزمون و تحلیل قرار گرفته است. به منظور اعتبار سنجی ابزار از اعتبار محتوایی صوری کیفی و جهت پایایی سنجی ابزار از قابلیت تکرارپذیری بواسطه استفاده از ضریب پایایی استفاده شده است که میزان آن بالای 8/0 برآورد شده است. یافته های پژوهش نشان داده است که اولا بین مولفه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورهای آسیای میانه که داعش از میان آنها عضوگیری نموده است تفاوت معناداری در سطح خطای 01/0 مشاهده شده استp <0/01)). دوما بین اولویت گرایش به اسلام گرایی افراطی (گروه داعش) در کشورهای آسیای میانه بر حسب مولفه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تفاوت معناداری در سطح خطای 01/0 مشاهده شده است p <0/01)).  بدین ترتیب توسعه اقتصادی با میانگین رتبه 58/3، توسعه فرهنگی با میانگین رتبه 58/2، توسعه سیاسی با میانگین رتبه 21/2 و توسعه اجتماعی با میانگین رتبه 36/1  بوده است. لذا می توان چنین گفت که مولفه عدم توسعه یافتگی اقتصادی بیشترین نقش و مولفه عدم توسعه یافتگی اجتماعی کمترین نقش را در گرایش به اسلام گرایی افراطی (گروه داعش) در کشورهای آسیای میانه داشته است.
۶۸.

بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 298 - 317

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی توسعه اجتماعی توسعه اقتصادی شهرستان لردگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۸۱۰
صنعت گردشگری در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه نقش مهم را در پایداری اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی از طریق تنوع منابع درآمدی، کاهش مهاجرت و.. داشته است. گردشگری روستایی منبعی برای افزایش درآمد بوده و نقش مهمی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روستاها ایفا می نماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری) است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، شامل روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان لردگان است بر اساس سرشماری سال، 1395 دارای 9027 نفر جمعیت و 2512 خانوار می باشد. در جامعه آماری مورد مطالعه از فرمول کوکران استفاده و حجم نمونه برابر با 37/368 و برای دقت بیشتر حجم نمونه 369 انتخاب شد. برای تعیین پایایی کمی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شد. مقدار آلفا برای قسمت های مختلف پرسشنامه74/0 تا 80/0 محاسبه شد. به منظور به دست آوردن دیدگاه ساکنان در خصوص مولفه های ذکر شده از آزمون های آماری میانگین پاسخ ها و واریانس و آزمون Tتک نمونه ای استفاده شد. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین گردشگری روستایی و مولفه های اقتصادی و اجتماعی پژوهش وجود دارد. بیشترین بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی به این ترتیب است که در بعد اقتصادی مولفه درآمد با میانگین (36/1- ) بیشترین تأثیر و مولفه فقر (11/1- ) کمترین و در بعد اجتماعی مولفه مشارکت با میانگین(33/1-) بیشترین تاثیر و مولفه کیفیت زندگی با (11/1-) درصد کمترین تأثیر را از گردشگری روستایی داشته است. نتایج حاصل آزمون t تک نمونه نشان دهنده ی تأثیرگذاری منفی و معنی داری گردشگری روستایی در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق روستایی بوده است.
۶۹.

مدل و روش بررسی تأثیر توسعه اجتماعی بر رشد و تحقق اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت اقتصاد اسلامی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 155-172

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی اقتصاد مقاومتی رشد اقتصادی شبکه عصبی مصنوعی شاخص های توسعه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۴۴۵
رابطه توسعه اجتماعی و اقتصاد مقاومتی، موضوعی دوسویه است. اما در یک ساده سازی برای بررسی بهتر این رابطه فرض بر این گذاشته شده است که توسعه اجتماعی برپایه مبانی اسلامی، مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی است. بر اساس این فرض، این مقاله به دنبال الگاریتم، مدل و روش بررسی مسیرهای این تأثیرگذاری است. ازاین رو، پس از بررسی ادبیات نظری تحقیق، به مؤلفه های مدل پرداخته شده و با تجمیع آنها، مدل بررسی به دست آمده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که، مدل به دست آمده دارای چهار متغیر ورودی، یک متغیر خروجی و سه لایه پنهان است. در لایه پنهان اول، ده گره، در لایه پنهان دوم، شش گره و در لایه پنهان سوم، دو گره وجود دارد. از آنجا که مدل با شش ورودی به دست آمده است. روش بررسی آن روش شبکه عصبی مصنوعی شناخته شد که هم قدرت بررسی همزمان ورودی های متعدد را دارد، و هم قدرت پیش بینی احتمالات دیگر که در تحقیق دیگر باید به آن پرداخته شود را دارا می باشد.
۷۰.

بررسی رابطه بین میزان اعتماد درسرمایه اجتماعی با میزان مدارای اجتماعی و ملی (مورد مطالعه دانشجویان تحصیلات عالی دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 165 - 190

کلیدواژه‌ها: مدارای اجتماعی اعتماد اجتماعی سرمایه اجتماعی توسعه اجتماعی دانشجویان تحصیلات عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۳۵۵
در اندیشه نظریه پردازان سیاسی و اجتماعی، اعتماد اجتماعی بعنوان مهمترین رکن سرمایه-اجتماعی و میزان مداراگری بعنوان پرورش دهنده ارزش های دموکراتیک از منظر ویژگی های فردی و ارتباطات اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته اند. از آنجا که نوع نگرش افراد از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عرصه سیاسی-اجتماعی است و از آنجا که مدارای اجتماعی در جامعه دارای پیامدهایی از جمله، احترام به عقاید دیگران، آزادی و افزایش اعتماد در روابط اجتماعی و همگرایی و وحدت ملی است به نظر می رسد داشتن نگاهی آسیب شناسانه در خصوص احساس عدم صداقت و اطمینان و کاهش بی اعتمادی عاملی در جهت تقویت سرمایه اجتماعی مطلوب و معقول، مفید و موثر خواهد بود. در این پژوهش اعتماد در سرمایه اجتماعی و ابعاد آن و رابطه آن با مدارای اجتماعی در بین دانشجویان تحصیلات عالی ساکن در خوابگاه دانشگاه تهران مورد بررسی قرار می گیرد. نمونه گیری به روش تصادفی در دسترس انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد اعتماداجتماعی (صفاری نیا و شریف1389) و پرسشنامه مدارای اجتماعی (زالی زاده و همکاران 1394) و روایی آن توسط متحصصان و اساتید دانشگاه مورد تایید بوده و با سطح پایایی (آلفای کرونباخ) به ترتیب 72/0 و 70/0 بدست آمد استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها به روش همبستگی پیرسون از نرم افزار SPSS19 استفاده شد. یافته ها نشان می دهد 1) بین رفتار مبتنی بر اعتماداجتماعی با میزان مدارای اجتماعی دانشجویان رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد، 2) بین تمایلات همکاری جویانه با میزان مدارای اجتماعی دانشجویان نیز رابطه مستقیم و معنادرای وجود دارد و 3) بین صراحت و صداقت و بُعد اطمینان و میزان مدارای اجتماعی دانشجویان پاسخ دهنده رابطه معنادار وجود ندارد.
۷۱.

دفاع غیرمسلح و توسعه اجتماعی، از مسائل سیاستی تا نظریه سیاستی؛ تحلیل انتقادی سند پایه الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت جمهوری اسلامی ایران DOR: 20.1001.1.27831213.1399.1.1.2.1

نویسنده:
منبع: مطالعات امنیت اقتصادی سال اول پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ 29 - 64

کلیدواژه‌ها: دفاع غیرمسلح توسعه اجتماعی الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۳۷۶
مناسبات مشترک دفاع غیرمسلح یا مصونیت بخشی پیشابحران به جامعه با سیاست گذاری اجتماعی، موضوع محوری این مقاله است. براساس تین، تلاش شده تا مسائل سیاستی در توسعه اجتماعی استخراج و مبتنی بر پژوهش های دست اول، ادبیات و نظریات مرتبط مرور شود. سپس، عالی ترین سند کلان پیشرفت و توسعه مدنظر جمهوری اسلامی ایران که در مرحله نقد و ارزیابی نخبگانی قرار دارد، براساس بایسته ها و شایسته های سیاست اجتماعی مورد واکاوی و تحلیل قرارگرفته و موارد مغفول و معیوبی ازنظر پژوهشگر شناسایی شده است. روش این مقاله اسنادی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای بوده است.
۷۲.

وضعیت توسعه اجتماعی در برنامه های توسعه ایران با تاکید برشاخص های اجتماعی توسعه پایدار شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 83 - 105

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی برنامه ریزی توسعه توسعه پایدار شهری برنامه های 5 ساله توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۳۷۰
توسعه پایدار شهری متأثر از عوامل متعددی است که یکی از آن ها سیاست های کلان بالادستی ازجمله برنامه های توسعه 5 ساله کشور است. با توجه به انتقاداتی که به این برنامه ها وارد است در این مقاله این هدف دنبال می شود که اساساً چه مبانی نظری در پشت برنامه های توسعه در ایران وجود دارد که مانع از تحقق اهداف آن می گردد. برای دست یافتن به پاسخ این پرسش، در مقاله حاضر نظریه دولت در باب توسعه اجتماعی و پیامدهای آن برای توسعه شهری پایدار بررسی شده است. روش انجام پژوهش تحلیل محتواست و داده های موردنیاز به شیوه اسنادی جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش را برنامه های چهارم تا ششم توسعه تشکیل می دهند و موادی از برنامه های مذکور به صورت تمام شماری به عنوان نمونه انتخاب شده اند که حاوی اشاراتی به توسعه اجتماعی بوده اند. نتایج بررسی نشان می دهند که توسعه اجتماعی در اندیشه دولتمردان کشور محدود به تأمین برخی از نیازهای اولیه است. همچنین مواد مندرج در این برنامه ها بسیاری از مؤلفه های اصلی توسعه پایدار شهری مانند مشارکت اجتماعی، تنوع فرهنگی و اقلیت ها و گروه های خاص را در بر نمی گیرند. مزید بر این موارد، کیفی بودن اکثر شاخص های توسعه اجتماعی امکان عملیاتی شدن اهداف و سپس ارزیابی عملکرد دولت را در خصوص میزان تحقق اهداف بیان شده سلب نموده است.
۷۳.

حاشیه نشینی وتاثیر آن بر توسعه سیاسی -اجتماعی در کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 143 - 170

کلیدواژه‌ها: حاشیه نشینی توسعه اجتماعی توسعه سیاسی کیفیت زندگی و مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۴۴۸
پژوهش حاضر با هدف تعیین پدیده حاشیه نشینی و تاثیر آن بر توسعه سیاسی-اجتماعی در کلان شهر تهران انجام شده است. گردآوری داده ها از طریق پیمایش با ابزار پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی، داده ها جمع آوری شده اند. جامعه آماری تحقیق368 شهروند ساکن در دو منطقه حاشیه نشین فرحزاد و قلعه میر تهران است. پس از گردآوری داده ها، و با استفاده از نرم افزار SPSS، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. بر اساس آمارهای استنباطی از آزمون های پیرسون و رگرسیون استفاده شده است و در نهایت مدل تحلیل مسیر ارائه گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد حاشیه نشینی با تقلیل کیفیت زندگی باعث کند شدن توسعه اجتماعی –سیاسی شده است. در بیشترین و قوی ترین تاثیر حاشیه نشینی بر توسعه سیاسی-اجتماعی، می توان به تاثیرمستقیم متغیر آموزش (به میزان 400/0)، مشارکت سیاسی(به میزان 365/0)، کیفیت زندگی (به میزان 291/0)، عدالت و برابری (به میزان 287/0) و سرمایه اجتماعی (به میزان 247/0) اشاره کرد. در مجموع متغیرهای موجود در این تحقیق می توانند تا 75 درصد میزان تاثیر حاشیه نشینی بر توسعه سیاسی-اجتماعی را توضیح دهند.
۷۴.

اثر بی ثباتی اقتصاد کلان بر توسعه اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اقتصاد ایران سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 55-89

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی بی ثباتی اقتصاد کلان زیرساخت اجتماعی توسعه انسانی نرخ بقاء کودکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۳۶۹
توسعه اجتماعی فرایندی از تغییرات است که منجر به بهبود در به زیستن انسان می شود. به زیستن انسان به معنی دسترسی به آموزش بهتر، سلامت بهتر و منابع مورد نیاز برای ضروریات زندگی است. از طرف دیگر، موقعیت وضعیت اقتصاد کلان هر کشور عامل مؤثری بر این مقوله است. بنابراین، در مقاله حاضر اثر بی ثباتی اقتصاد کلان بر توسعه اجتماعی در ایران در بازه زمانی ۱۳52-۱۳۹6 آزمون گردید. برای سنجش توسعه اجتماعی از دو شاخص توسعه انسانی و نرخ بقاء کودکان زیر 5 سال و برای سنجش شاخص بی ثباتی اقتصاد کلان، از ترکیب چهار متغیر تلاطم تولید ناخالص داخلی، تلاطم رابطه مبادله و تلاطم سرمایه گذاری و تلاطم مخارج مصرفی خصوصی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در بلندمدت، بی ثباتی اقتصاد کلان بر روی شاخص توسعه انسانی و نرخ بقاء کودکان زیر 5 سال، اثر منفی و معنی دار دارد که این امر مبین اثر منفی بی ثباتی اقتصاد کلان بر روی توسعه اجتماعی است. در عین حال، نتایح حاکی از آن است که در کوتاه مدت رابطه معنی داری بین متغیرهای مورد نظر و توسعه اجتماعی وجود ندارد.
۷۶.

نگاهی به اهمیت سبک زندگی در آموزش مطالعات اجتماعی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵) 37 - 50

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی مطالعات اجتماعی فناوری های نوین هویت ملی توسعه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۴۷۱
با ارتقای سطح دانش و گسترش وسایل ارتباطی جدید و فناوری های نوین، شاهد شکل گیری تغییرات عینی در سبک زندگی جوان امروز هستیم که نه از آن گریزی است و نه می توان آن را به حال خود رها کرد. نهاد آموزش و پرورش با استفاده از اهرم های آموزشی و بازدارنده خود می تواند متناسب با شرایط مذهبی و سنتی و بومی جامعه، این تغییرات را هدایت کند و بر آن نظارت داشته باشد. در این مقاله با روش کتابخانه ای و اسنادی به دنبال بررسی و تحلیل اهمیت سبک زندگی و مطالعات اجتماعی در نظریه های جامعه شناسی و روانشناسی هستیم. نتایج و بررسی های نظری در این موضوع نشان می دهد که دروس مطالعات اجتماعی در هر جامعه می تواند تأثیرات بنیادی بر سبک زندگی جوانان و هویت ملی جامعه داشته باشد. به ویژه زمانی که محتوای کتاب ها بر اساس فرهنگ و ارزش های بومی و ملی تنظیم گردد، در این صورت می توان سلامت شخصیت جوان و جامعه را انتظار داشت که در نهایت توسعه اجتماعی و علمی را به دنبال خواهد داشت.
۷۷.

نقد و بررسی کتاب نگرشی انتقادی به توسعه جماعت محور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ شماره ۶ (پیاپی ۹۴) 455-476
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۳۷۶
مسئله توسعه همواره از موضوعات قابل توجه برای محققان حوزه های مختلف علوم اجتماعی بوده است. در این چارچوب، «نگرشی انتقادی به توسعه جماعت محور» از جمله آثار برجسته در حوزه «جامعه شناسی توسعه» محسوب می شود که توسط مارگارت لدویت نگارش شده است. لدویت از محققان برجسته حوزه اندیشه جماعت گرایی و عدالت اجتماعی، در این اثر به بازاندیشی توسعه جماعت محور پرداخته است. لدویت هم بر تحولات عینی در جوامع غربی مانند انگلستان در بستر جهانی سازی توجه کرده و هم بر دو نقطه عطف فلسفی قرن بیستم یعنی پائولو فریره فیلسوف برزیلی و آنتونیو گرامشی فیلسوف ایتالیایی تمرکز نموده است. به نظر لدویت، توسعه جماعت محور مستلزم پویشی میان نظریه و روش است و مجموعه دانشی بنا می نهد که بر مبنای عدالت، برابری و دموکراسی استوار می شود. هدف لدویت تنها شناختن جهان نیست، بلکه به کارگیری آن شناخت برای به بار نشاندن تحول است. به نظر می رسد پیوند نظریه و عمل جهت تحول از نوآوری های لدویت در این اثر است. هدف مقاله حاضر این است تا ضمن معرفی اثر مذکور، نقد و ارزیابی آن به دو صورت شکلی و محتوایی و معطوف به جامعه ایرانی مورد بررسی قرار گیرد.
۷۸.

ارزیابی تأثیر حمل و نقل بر توسعه اجتماعی نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای حاشیه محور ارتباطی سنندج- دیواندره)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی (برنامه ریزی کالبدی-فضایی) سال اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱ 49 - 62

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی سیستم حمل و نقل توسعه روستایی شهرستان سنندج شهرستان دیواندره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۳۲
حمل و نقل نقش مهمی در تحولات اجتماعی دارد و در مناطقی که دسترسی کمتری به سیستم حمل و نقل دارند، تنگناهای ساختاری زیادی در فرایند توسعه اجتماعی بوجود می آید، در این راستا عدم تامین نیاز دسترسی به حمل و نقل یکی از مهمترین موانع در رسیدن به اهداف توسعه پایدار روستایی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر دسترسی به محور ارتباطی سنندج - دیواندره بر ارتقای شاخص های اجتماعی روستاهای واقع در حاشیه این محور انجام شده است. داده های مورد نیاز با روش های اسنادی و مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردیده است. بدین منظور ابتدا شاخص های توسعه اجتماعی به عنوان متغیر وابسته تحقیق تعریف شد و 6 شاخص و 64 گویه در زمینه های آموزش، بهداشت، اشتغال و درآمد، مشارکت اجتماعی، امنیت اجتماعی و خدمات اجتماعی برای سنجش آن طراحی گردید. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستایی و مسئولین محلی می باشند که 210 سرپرست خانوار و 14 مسئول محلی این روستاها به عنوان حجم نمونه تعیین و با روش طبقه بندی شده تصادفی انتخاب گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آزمون آماری آلفای کرونباخ تأیید گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های تی تست مستقل و تی تست زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر رابطه معکوس بین سطح شاخص های توسعه اجتماعی روستا و فاصله آنها از محور ارتباطی سنندج - دیواندره است. همچنین بین وضعیت شاخص های توسعه اجتماعی روستاهایی که در حاشیه این محور واقع اند با روستاهایی که در 10 کیلومتری این محور قرار دارند، تفاوت معنی داری وجود دارد.
۷۹.

بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه اجتماعی (مطالعه موردی استان هرمزگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 294 - 267
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۳۲۴
هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه نقش سرمایه اجتماعی در توسعه اجتماعی استان هرمزگان است. درراستای نیل به اهداف پژوهش، از روش تحلیل ثانویه استفاده شده و گردآوری داده های مربوط به سرمایه اجتماعی و توسعه اجتماعی از طریق مراجعه به داده های آمایش سرزمین و سالنامه آماری انجام گرفته است. برای تعیین شاخص های سرمایه اجتماعی چهار شاخص سرانه آموزشی، سرانه فرهنگی، سرانه بهداشتی و سرانه ورزشی براساس داده های سازمان مدیریت انتخاب شدند. همچنین سرمایه اجتماعی در سه سطح خرد، میانی و کلان بر اساس طرح آمایش سرزمین استفاده شد. حجم نمونه با استفاده از روش تمام شماری انجام شد و تمام 13 شهرستان استان انتخاب شدند. در نهایت، با استفاده از نرم افزار Spss  و با به کارگیری آمارهای توصیفی همچون میانگین، انحراف معیار، واریانس و با استفاده از آزمون های استنباطی نظیر پیرسون تجزیه و تحلیل داده ها صورت پذیرفت. میانگین به دست آمده از آمارهای توصیفی نشان می دهد که میانگین سرمایه اجتماعی (74/2) و توسعه اجتماعی (25/375) به ترتیب در سطح متوسط و پایین  قرار دارد. همچنین طبق یافته ها، توسعه اجتماعی در پارسیان در سطح بالایی قرار داشت و کمترین میزان توسعه اجتماعی مربوط به شهرستان سیریک بود. نتایج آزمون استنباطی نشان داد که رابطه ای معکوس بین دو متغیر سرمایه اجتماعی و توسعه اجتماعی وجود دارد؛ این امر ناشی از وجود پیوندهای قوی درون گروهی بین شهروندان هرمزگانی است. براساس نظریه گرانووتر، پیوندهای قوی درون گروهی سبب محدود شدن روابط و در نتیجه، عدم توسعه یافتگی اجتماعی می شود.
۸۰.

بررسی روابط متقابل مسئولیت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و توسعه اجتماعی (مورد مطالعه: اعضای هیئت علمی پردیس مرکزی دانشگاه تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هجدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 175 - 201

کلیدواژه‌ها: مسئولیت اجتماعی سرمایه اجتماعی توسعه اجتماعی آموزش عالی دانشگاه تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۶۸
پژوهش حاضر باهدف بررسی ارتباط بین مسئولیت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و توسعه اجتماعی در آموزش عالی از منظر اعضای هیئت علمی پردیس مرکزی دانشگاه تهران انجام شده است. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از منظر گردآوری داده ها توصیفی–همبستگی به روش مدل معادلات ساختاری بوده است. جامعه پژوهش کلیه اعضای هیئت علمی پردیس مرکزی دانشگاه تهران به تعداد 578 نفر بودند که تعداد 234 نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده از طریق فرمول کوکران انتخاب گردید. داده های پژوهش با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای، ضریب رگرسیون و مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که: 1- وضعیت سرمایه اجتماعی، مسئولیت اجتماعی و توسعه اجتماعی دانشگاه تهران از منظر اعضای هیئت علمی در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. 2- توسعه اجتماعی به طور مستقیم از متغیرهای پیش بین مسئولیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی تأثیر می پذیرد. هم چنین نتایج حاکی از آن است که تمامی متغیرها در حد مطلوب گزارش شده اند و مدل با داده ها برازش خوبی دارد و این بیانگر این است که رابطه خطی بین متغیرها و سازه های مکنون وجود دارد.