مطالب مرتبط با کلیدواژه

سرمایه اقتصادی


۶۱.

سرمایه اقتصادی- اجتماعی بازاریان و نقش آفرینی آن ها در انقلاب مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 300-261

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی بازاریان انقلاب مشروطیت نقش آفرینی انقلابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۲۷
هدف از این تحقیق شناخت تأثیر سرمایه اقتصادی و اجتماعی بازاریان در دوره قاجار بر نقش آفرینی آن ها در روند انقلاب مشروطیت ایران، تا صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه، است. روش تحقیق در این پژوهش تاریخی و جهت گردآوری اطلاعات از سفرنامه ها، خاطرات، اسناد و مدارک تاریخی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن بوده که سرمایه اجتماعی بازاریان در دوره قاجار در کنار سرمایه اقتصادی آن ها نقش عمده ای را در نقش آفرینی انقلابی بازاریان و پیروزی انقلاب مشروطیت داشته است. بازاریان دوره قاجار با به کارگیری سرمایه اجتماعی انباشته خود در جامعه شهری و استفاده از پول و نیروی کار تحت پوشش خود توانستند نقشی انقلابی در مشروطه اول ایفا کنند و در میدان سیاست به قدرت دست یابند.
۶۲.

بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی زنان با تبعیض پذیری آنان در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 90 - 59

کلیدواژه‌ها: تبعیض جنسیتی تبعیض پذیری سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۰
تبعیض های جنسیتی مسئله ای اجتماعی است که غالب جوامع امروزی با آن مواجه هستند و زنان قشر گسترده ای هستندکه بیشترین آسیب را از این مسئله دریافت می کنند؛ ازاین رو پرداختن به این مسئله و آشنا شدن زنان با این تبعیض ها برای بهبودبخشی به شرایط زندگی و جایگاه شان در خانواده و جامعه ضروری می نماید. مطالعه حاضر در همین راستا با هدف بررسی تأثیر منابع و سرمایه های زنان به ویژه سرمایه اجتماعی بر میزان تبعیض پذیری آنان در خانواده صورت گرفته است. برای دستیابی به این هدف از نظریه تضاد کالینز برای تدوین چارچوب نظری بهره گرفته شد. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام گرفته و جامعه آماری آن زنان متأهل 25 تا 50 ساله ساکن تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 196 نفر آنان برگزیده و مورد تحقیق قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهند که به طور کلی تبعیض پذیری زنان در بعد نگرشی کم تر از بعد رفتاری بوده است. همچنین میزان سرمایه فرهنگی زنان مورد مطالعه نسبت به سرمایه اجتماعی آن ها بیش تر بوده، اما میزان دسترسی آنان به سرمایه اقتصادی در سطح نازلی قرار دارد. همچنین تأثیر سرمایه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و تعداد فرزندان زنان بر تبعیض پذیری آنان تأیید شد. تحلیل های رگرسیونی نشان داد میزان تبعیض پذیری کلی زنان بیش از همه با افزایش سرمایه فرهنگی، سپس با افزایش سرمایه اجتماعی و در نهایت با افزایش سرمایه اقتصادی کاهش می یابد، اما افزایش تعداد فرزندان، موجب تبعیض پذیری بیش تر زنان در خانواده می شود.
۶۳.

صورت بندی میدان تولید ادبی ایران (مطالعه موردی محمد حجازی و صادق هدایت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۷) 5 - 29

کلیدواژه‌ها: سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی میدان ادبیات میدان قدرت مسیر زندگی منش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۷۶
مطالعه حاضر با استفاده از نظریه پیر بوردیو درباره عمل و روش تحقیق مبتنی بر ساختارگرایی تکوینی به منظور ایضاح میدان ادبیات ایران (1320-1300) به مطالعه دو نویسنده نام آشنای این دوره یعنی محمد حجازی و صادق هدایت پرداخته است. در این بررسی موقعیت های اجتماعی، منش و آثار (هما و بوف کور) نویسندگان فوق بررسی شده و تفاوت موقعیت های آن ها در میدان ادبیات مورد تحلیل قرار گرفته است. در نتیجه، تحقیق حاضر ضمن تشخیص موقعیت تحت سلطه حجازی و موقعیت مسلط هدایت در میدان تولید ادبی ایران با بازخوانی «هما» و «بوف کور»، همتایی موجود میان جهان ادب و جهان اثر را به نمایش گذاشته است.
۶۴.

رابطه بین برخورداری از انواع سرمایه و نوع نگرش به عدالت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) سال شانزدهم بهار ۱۳۸۸ شماره ۴۴ 49 - 88
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۹
سرمایه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، جزو منابع ارزشمند در هر جامع های محسوب می شوند. بنا بر نظریات جامعه شناسان، ترکیب این سرمایه ها پایگاه اقتصادی - اجتماعی فرد را تعیین می کند. میزان برخورداری افراد از این سرمایه ها، محل قرارگیری افراد را در فضای اجتماعی مشخص می نماید. همچنین طبق دیدگاه جامعه شناسی، شناخت نوع نگرش افراد نسبت به مسائل مختلف، از پایگاه اقتصادی - اجتماعی آن ها نشآت می گیرد. در واقع نگرش افراد به مسائل اجتماعی به میزان برخورداری آنها از سرمایه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بستگی دارد. از طرفی، عدالت اجتماعی چیزی جز چگونگی توزیع این سرمایه ها نیست. همواره نظریه پردازان عدالت اجتماعی به دنبال ارائه راهی برای چگونگی توزیع این سرمایه ها بوده اند تا جامعه ای ایده ال پایه ریزی کنند. در این پژوهش، دیدگاه های نظری به عدالت اجتماعی در چهار رویکرد نیاز، برابری، انصاف و فردگرایی اقتصادی دسته بندی شده اند و رابطه پایگاه اجتماعی فرد با نوع نگرش او به عدالت اجتماعی با استفاده از مقیاس راسینسکی مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق در بین ۳۷۱ نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علامه طباطبایی انجام شده است. نمونه گیری به صورت سهمیه ای بوده و در هر دانشکده با توجه به نسبت جنسیت دانشجویان، تفکیک صورت گرفته است. یافته ها و نتایج تحقیق حاکی از وجود رابطه بین نوع نگرش فرد به عدالت اجتماعی و برخورداری از انواع سرمایه است. در این بین، نقش سرمایه اقتصادی و فرهنگی، پر رنگ تر از سرمایه اجتماعی است. گرایش افراد نمونه، بیشتر به رویکردهای برابری خواهی بوده است تا تناسب. اما در مجموع، افراد در پایگاه های بالاتر به رویکرد فردگرایی اقتصادی گرایش بیشتری داشته اند. افرادی که سرمایه اقتصادی بیشتری داشته اند به رویکرد فردگرایی اقتصادی و افرادی که سرمایه فرهنگی بیشتر داشته اند. کمتر به رویکردهای تناسب گرایش داشته اند. همچنین افراد با سرمایه اجتماعی بالا به رویکرد انصاف گرایش بیشتری نشان داده اند. جنسیت و سن نیز در شکل گیری نگرشی افراد موثر بوده اند. ضمن این که جامعه مورد بررسی از سرمایه اقتصادی نسبتاً بالا، سرمایه فرهنگی متوسط و سرمایه اجتماعی پایین برخوردار بوده است.
۶۵.

سلامت خانواده و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۵۹ 1 - 40
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۱۳۵
این تحقیق در راستای بررسی سلامت خانواده و بعضی از عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است. در این پژوهش ابتدا بر اساس مبانی نظری موجود، خانواده سالم با شش مولفه صمیمیت و همدلی، استقلال اعضای خانواده، رضایتمندی، تامین نیاز اعضای خانواده، انسجام خانواده و حاکمیت ارزش های اخلاقی- اسلامی در خانواده مفهوم سازی شده است. با تعریف عملیاتی این مولفه ها وضعیت سلامت خانواده مورد سنجش قرار گرفته است. سپس سلامت خانواده به کمک بعضی از متغیرهای مربوط، از جمله وضعیت سلامت خانواده های جهت یاب زوجین، همسانی سرمایه اقتصادی و فرهنگی خانواده های جهت یاب زوجین، روابط خویشاوندی و محیط اجتماعی خانواده، تبیین شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده، و جامعه آماری آن خانواده های تهرانی که دست کم پنج سال از زندگی مشترک آن ها گذشته و دست کم دارای یک فرزند بوده اند می باشد. حجم نمونه 367 خانواده بر آورد شده، که با نمونه گیری تصادفی از بلوک های مناطق 22 گانه شهر تهران انتخاب شده و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه از آنها جمع آوری گردیده است. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نشان می دهد که قوی ترین رابطه سلامت خانواده با متغیر سلامت خانواده جهت یاب است. دومین متغیر که رابطه قوی و معناداری با سلامت خانواده دارد رابطه خانواده با خویشاوندان است. متغیرهای همسانی اقتصادی و فرهنگی خانواده جهت یاب و همچنین متغیر محیط اجتماعی رابطه معناداری با سلامت خانواده نشان ندادند.
۶۶.

بررسی نقش سرمایه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی بر نابرابری آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۵ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 213 - 232

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی نابرابری آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف تحقیق: طبق گزارش های سالانه وزارت آموزش و پرورش و اداره کل آموزش و پروش استان خوزستان، بسیاری از مناطق آموزشی استان خوزستان از نظر شاخص های توسعه یافتگی علمی و آموزشی در سطح پایین تری نسبت به دیگر مناطق کشور قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف ((بررسی عوامل اجتماعی موثر بر نابرابری آموزشی از دیدگاه معلمان استان خوزستان)) صورت پذیرفته است. روش تحقیق: روش تحقیق حاضر ((پیمایش)) است. از این رو، ابزار جمع آوری اطلاعات ((پرسشنامه))، جامعه آماری ((معلمان مقطع ابتدایی و متوسطه اول استان خوزستان))، روش نمونه گیری ((خوشه ای))، تعداد افراد نمونه ((381 نفر))، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ((نرم افزار 20 Spss)) و محدوده زمانی و مکانی تحقیق ((دوره های تحصیلی ابتدایی و متوسطه اول مناطق آموزش و پرورش استان خوزستان در سال های1390-1391 و 1391-1392)) می باشد. نتایج تحقیق: میان متغیرهای مستقل سرمایه فرهنگی فرزندان، سرمایه فرهنگی والدین، سرمایه اجتماعی فرزندان، سرمایه اجتماعی والدین، سرمایه اقتصادی فرزندان، سرمایه اقتصادی والدین با متغیر وابسته نابرابری آموزشی دانش آموزان همبستگی معنادار و منفی وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره با روش گام به گام نشان می دهد که از میان متغیرهای مستقل، متغیرهای سرمایه فرهنگی فرزندان، سرمایه اجتماعی فرزندان، سرمایه اجتماعی والدین و سرمایه اقتصادی والدین (422/0= R2) واریانس متغیر وابسته نابرابری آموزشی دانش آموزان را تبیین می کنند.
۶۷.

تحلیل بوردیویی نقش سرمایه های اقتصادی و فرهنگی در تبیین سلامت روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 77 - 106

کلیدواژه‌ها: سلامت روانی سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی زنان متأهل پی یر بوردیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۸
سلامت هر جامعه ای مبتنی بر سلامت خانواده است که این خود متأثر از مجموعه تعاملاتی است که در بین افراد این نهاد وجود دارد. در این میان، سلامت روانی مطلوب زنان و مادران، می تواند تأثیر به سزایی در سلامت و توسعه جامعه داشته باشد؛ چراکه سلامت زنان، به ویژه مادران، از مفاهیم زیربنایی در توسعه و رفاه اجتماعی است. در این راستا، پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی جامعه شناختی رابطه بین سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی با سلامت روانی زنان متأهل شهر تبریز براساس دستگاه نظری «پی یر بوردیو» انجام شده است. روش تحقیق مورداستفاده در پژوهش حاضر، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل شهر تبریز می باشد که 400 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری پژوهش جهت گردآوری داده ها انتخاب شدند. هم چنین، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و نوع روایی ابزار اندازه گیری، محتوایی از نوع اعتبار صوری می باشد. جهت سنجش پایایی نیز، از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که هم بستگی بین سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی با تمامی مؤلفه های  متغیر سلامت روانی (علایم جسمانی، اضطراب و بی خوابی، اختلال در عملکرد اجتماعی، افسردگی) مورد تأیید واقع شد. هم چنین نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که متغیرهای مستقل تحقیق 38% از تغییرات متغیر سلامت روانی را تبیین نموده اند. 
۶۸.

تأثیر اشکال مختلف سرمایه بر هویت جمعی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۹ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ 35 - 65

کلیدواژه‌ها: زنان سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی هویت جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۵۱
از وجوه مورد توافق در نزد جامعه شناسان کلاسیک و معاصر تأکید بر نقش و جایگاه بهره مندی از اشکال سرمایه در بازاندیشی مرزبندی های هویتی و بسط تعلقات جمعی است. تحقیق حاضر با بهره گیری از نظریه های جنکینز و بوردیو به بررسی تجربی فرضیه ی رابطه ی بین میزان بهره مندی از سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و احساس تعلق، تعهد و وفاداری زنان نسبت به هویت های قومی و ملی پرداخته است. برای بررسی رابطه مذکور از یک نمونه ی 385 نفر از زنان 18 تا 45 ساله ی شهر سنندج استفاده شده است. روش تحقیق به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است.نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که بین سرمایه های فرهنگی و اجتماعی و برجستگی هویت های ملی و قومی به ترتیب همبستگی مثبت و منفی وجود دارد و سرمایه اقتصادی همبستگی مثبتی با انواع هویت دارد.لکن بیش ترین همبستگی سرمایه اقتصادی با هویت ملی است. هم چنین، نوع همبستگی ابعاد تجسم یافته و عینیت یافته ی سرمایه فرهنگی با هویت های قومی و ملی تا حدودی متفاوت با بُعد نهادینه شده ی آن است. در میان ابعاد سرمایه اجتماعی، روابط انجمنی و نهادی، بیش ترین اثر تقویت کنندگی را بر هویت ملی دارد. در مجموع، اشکال سرمایه های اجتماعی و فرهنگی به ترتیب 593/0 و 377/0 از تغییرات هویت های ملی و قومی زنان مورد بررسی را تبیین می کند. در بخش پایانی مقاله، دلالت های یافته ها و نتایج تحقیق در زمینه مطالعات آتی و سیاست گذاری اجتماعی و فرهنگی مورد بحث قرار گرفته است.
۶۹.

مقایسه بین نسلی سرمایه های اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی در دسترس زنان در شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۱ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 509 - 530

کلیدواژه‌ها: تفاوت نسلی زنان سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۶۷
سرمایه در اشکال مختلف خود منابعی را برای فرد در ساختار اجتماعی فراهم می کند که با استفاده از آن کنش اجتماعی تسهیل می شود. هدف در این پژوهش مقایسه بین نسلی سرمایه های در دسترس زنان است. نمونه از بین زنان 25 40 سال شیراز و مادرانشان انتخاب شده است. پرسشنامه محقق ساخته در بین 386 زن شیرازی و مادران آن ها (جمعاً 772 پرسشنامه) تکمیل شده است. نتایج نشان دهنده آن است که سرمایه فرهنگی نسل حاضر در مقایسه با نسل گذشته بسیار افزایش یافته است. سرمایه اجتماعی کم شده و سرمایه اقتصادی تغییری نکرده است. نتایج پژوهش همچنین گویای این مطلب است که متغیرهای زمینه ای و ساختاری با انواع سرمایه رابطه معناداری دارند. با کنترل این متغیرها مشخص شد که سرمایه فرهنگی فارغ از متغیرهای زمینه ای و ساختاری بین دو نسل افزایش یافته، اما سرمایه اجتماعی خارج از ساختار طبقاتی جامعه تفاوت معناداری بین دو نسل نداشته است. سرمایه اقتصادی نیز در امتداد خطوط طبقاتی توزیع شده و ارتباطی به پویایی های نسلی ندارد. نتایج پژوهش در پرتو نظریه ها و پژوهش های انجام شده تبیین شده اند.
۷۰.

بررسی تأثیر سرمایه های اجتماعی و اقتصادی بر انتخاب الگوهای غذایی شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 143 - 160

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی الگوهای غذایی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۵
تغییرات اجتماعی و اقتصادی در سطوح و ابعاد مختلف، تغییرات عمده ای را در سبک زندگی افراد جامعه ایجاد کرده است. انتخاب غذا مسئله ای چندوجهی، پویا، زمینه مند، چند سطحی، هماهنگ و یکپارچه و درعین حال متنوع است. پایگاه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و مؤلفه های تشکیل دهنده آن ها، ازجمله متغیرهای مربوط به مصرف غذا هستند. در این مقاله به بررسی تأثیر سرمایه های اجتماعی و اقتصادی بر انتخاب غذای شهروندان تهرانی با روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه پرداختیم. به این منظور با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای پرسشنامه ای میان 384 نفر از شهروندان تهرانی بالای 15 سال توزیع شد و براساس نتایج به دست آمده، 7/55 درصد شهروندان تهرانی دارای سرمایه اجتماعی متوسط، 9/28 درصد دارای سرمایه اجتماعی زیاد و همچنین 4/15 درصد آنان نیز دارای سرمایه اجتماعی کم هستند. همچنین 2/60 درصد پاسخگویان دارای سرمایه اقتصادی کم، 7/30 درصد دارای سرمایه اقتصادی متوسط و 1/9 درصد شهروندان تهرانی نیز دارای سرمایه اقتصادی زیاد هستند. همچنین از نظر طبقه اجتماعی نتایج نشان داد، 4/54 درصد شهروندان دارای طبقه اجتماعی متوسط، 3/32 درصد دارای طبقه اجتماعی پایین و 3/13 درصد هم دارای طبقه اجتماعی بالا هستند. نتایج مدل معادلات ساختاری همچنین نشان داد؛ میزان سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی و طبقه اجتماعی افراد در انتخاب الگوی غذایی آنان مؤثر است، به گونه ای که افراد با سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی بیشتر و طبقه اجتماعی بالاتر، الگوی غذایی سالم تری را انتخاب کرده اند.
۷۱.

تأثیر سرمایه اقتصادی بر وضعیت تأهل (مطالعه موردی: شهر بهشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۸ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 249 - 264

کلیدواژه‌ها: خانواده سرمایه اقتصادی شهروندان بهشهر وضعیت تأهل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۴
بدون تردید، واحد خانواده یکی از نهادهای مهم اجتماعی است که تقریباً در همه جوامع شناخته شده و به شکل های مختلفی وجود دارد. عوامل متعددی بر وضعیت تأهل افراد اثر دارد. در این مقاله، به دنبال یافتن پاسخی برای این مسئله هستیم که سرمایه اقتصادی چه تأثیری بر وضعیت تأهل دارد. جمعیت آماری این پژوهش را زنان و مردان متأهل و مجرد، که در تابستان 1391 در شهر بهشهر ایران ساکن بوده اند، تشکیل داده اند. حجم نمونه 400 نفر بود و نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی است و اطلاعات با تکنیک مصاحبه رو در رو در قالب پرسش نامه گردآوری شد و برای داوری درباره صحت و سقم فرضیه ها، از رگرسیون لُجستیک استفاده شد. یافته های تجربی نشان داد سرمایه اقتصادی تأثیر معناداری بر وضعیت تأهل افراد دارد؛ به این نحو کهبا افزایش سرمایه اقتصادی(به خصوص در میان زنان) در افراد، احتمال ازدواج کردن کاهش و احتمال باقی ماندن در وضعیت تجرد افزایش می یابد.
۷۲.

بررسی رابطه انواع سرمایه با تأکید بر سرمایه اجتماعی و روحیه کارآفرینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه منطقه ای پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 215 - 246

کلیدواژه‌ها: روحیه کارآفرینی سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۸
افزایش بی سابقه میزان بیکاری بین دانش آموختگان دانشگاهی از یک سو و عدم توانایی دولت در استخدام آنها ازسوی دیگر، نشان دهنده این است که مقوله کارآفرینی باید به طورجدی مورد توجه قرار گیرد. براین اساس، هدف تحقیق حاضر شناسایی وضعیت روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان و تأثیر سرمایه اجتماعی و انواع آن، سرمایه فرهنگی و اقتصادی بر روحیه کارآفرینی آنان می باشد. این پژوهش به روش کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد است که 442 نفر از آنان به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که با استفاده از اعتبار محتوا و اعتبار سازه، تعیین اعتبار و با استفاده از همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ تعیین پایایی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که از بین انواع سرمایه اجتماعی، سرمایه دوستی و خانوادگی رابطه معنادار مثبتی با روحیه کارآفرینی دارند اما رابطه سرمایه نهادی با روحیه کارآفرینی رابطه منفی است. همچنین بر اساس یافته ها سرمایه فرهنگی و روحیه کارآفرینی رابطه منفی معناداری دارند (r=0.219) در حالی که رابطه سرمایه اقتصادی و روحیه کارآفرینی رابطه مثبت و معنادار است (r=0.159). این نتایج نشان می دهد که علاوه بر تقویت سرمایه اجتماعی، لازم است که دانشگاه ها در مدل های آموزشی خود، افراد شاغل در محیط واقعی را در بحث آموزش در دانشگاه درگیر نمایند. این شکل از برنامه ها دانشجویان را در مسائل و چالش های تجربه شده به وسیله کارآفرینان در موقعیت واقعی زندگی درگیر می کند.
۷۳.

بررسی رابطه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با نظم اجتماعی در خانواده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) 7 - 28

کلیدواژه‌ها: نظم اجتماعی در خانواده شبکه های اجتماعی مجازی سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۹۹
خانواده از طریق گفتگو و برقراری ارتباط و تعامل کلامی می تواند پیوند عاطفی بین اعضای خود را حفظ نموده و مهم ترین کارکرد خود که انتقال ارزش ها و اجتماعی نمودن فرزندان است را از طریق مختلفی چون فرهنگ شفاهی به انجام رساند. گسترده شدن ارتباط افراد در شبکه های اجتماعی مجازی و جایگزین شدن این فضا در خانواده ها به جای فضای واقعی و ارتباط رو در روی افراد، نظم در خانواده را دچار اختلال کرده است. ازاین رو در این پژوهش تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان متغیر مستقل اصلی و همچنین تأثیر سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی به عنوان متغیر مستقل مداخله گر بر نظم اجتماعی در خانواده موردبررسی قرار می گیرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی سرمایه فرهنگی و اقتصادی و نظم اجتماعی بر شبکه های اجتماعی می باشد. پژوهش حاضر توصیفی- علی و ازنظر روش شناسی پیمایشی است. واحد مشاهده فرد است. سطح تحلیل خرد است. ازنظر زمانی، پژوهش حاضر، مقطعی است. ابزار موردنیاز در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری پژوهش شامل شهروندان متأهل تهرانی است که 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. انتخاب نمونه با تلفیق نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی نامتناسب صورت گرفت . تحلیل نتایج نشان داد نظم اجتماعی با استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی همبستگی معناداری دارد، شدت این رابطه ضعیف ارزیابی می شود و جهت رابطه بین دو متغیر مستقیم است. به عبارت دیگر با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، نظم اجتماعی افزایش می یابد و بالعکس.  نتایج نشان داد که با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، افزایش سرمایه فرهنگی و افزایش سرمایه اقتصادی، نظم اجتماعی در خانواده افزایش می یابد و بالعکس. همچنین نظم اجتماعی در گروه زنان بیشتر از مردان است و با افزایش سن نظم اجتماعی نیز افزایش می یابد و بالعکس.
۷۴.

انواع سرمایه ها و نقش آنها در تبیین شادکامی دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۳ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۵۱ ۲۴۴-۲۱۵

کلیدواژه‌ها: دانشجویان سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی شادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۵۷
مقدمه: روش: یافته ها: بحث: از بین انواع سرمایه ها، سرمایه اجتماعی بیشترین نقش را در تبیین شادکامی دانشجویان داشت و در میان ابعاد سه گانه سرمایه اجتماعی، بُعد انسجام اجتماعی در قیاس با ابعاد دیگر آن تأثیر بیشتری بر شادکامی دانشجویان دارد. همچنین تأثیر سرمایه فرهنگی بر شادکامی بیشتر از سرمایه اقتصادی بود و سرمایه اقتصادی کمترین تأثیر را در تبیین واریانس شادکامی داشت. درمجموع، می توان گفت برای افزایش شادکامی دانشجویان، مؤلفه های سرمایه اجتماعی و فرهنگی، مهم تر از مؤلفه های سرمایه اقتصادی قلمداد می شود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که: ۱. میانگین شادکامی دانشجویان دانشگاه تبریز در سطح متوسط به بالا قرار دارد؛ ۲. بین ابعاد سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی با شادکامی دانشجویان هم بستگی معنی دار و مستقیم وجود دارد؛ ۳. براساس نتایج رگرسیون، متغیرهای مستقل وارد شده به مدل رگرسیونی (سرمایه اقتصادی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، سرمایه فرهنگی) ۳۹ درصد از واریانس متغیر شادکامی دانشجویان را تبیین کرد. در تحقیق پیمایشی حاضر از بین تمام دانشجویان دانشگاه تبریز (۲۴ هزار نفر) در تمامی مقاطع تحصیلی (۱۳۸۹-۱۳۹۰)۳۷۸ نفر (با فرمول کوکران) به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. جهت سنجش شادی دانشجویان از پرسش نامه ۲۹سؤالی آکسفورد استفاده شد و همبستگی آن با انواع سرمایه بررسی شد. امروزه شادمانی به یکی از شاخص های توسعه جوامع تبدیل شده است. وقتی شادی در ارتباط با دانشجویان به عنوان قشر پر جنب و جوش جامعه مطرح می شود، اهمیت آن دوچندان می شود. در پژوهش حاضر، میزان شادکامی دانشجویان دانشگاه تبریز و برخی از عوامل مؤثر بر آن بررسی شده است.
۷۵.

رابطه انواع سرمایه و سبک زندگی سلامت محور در زنان شهر سنندج(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۶۱ ۱۳۹-۱۰۷

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سلامت محور سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۷۳
مقدمه: یکی از مهم ترین پیشرفتها در تئوریهای جامعه شناسی افزایش توجه به سبک زندگی به عنوان یک مفهوم کلیدی در تبیین رفتار اجتماعی بشر است. سبک زندگی شامل ترجیحات بدنی، ظاهر، مسکن، عادات کاری و اوقات فراغت است که شهروندان را از هم متمایز می کنند. سبک زندگی سلامت محور در سالهای اخیر مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. توجه به سبک زندگی و سلامت این مضمون را به همراه دارد که با تغییر در وجوه ذهنی و رفتاری می توان به ارتقاء و تضمین سلامت کمک کرد. تغییر در سبک زندگی سلامت محور را می توان از طریق پاره ای از مؤلفه های اجتماعی همچون انواع سرمایه (اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی) تسهیل نمود. به نظر می رسد، استان کردستان و شهر سنندج به واسطه تفاوت فرهنگی قومی و مذهبی با سایر نقاط ایران، در حوزه سبک زندگی موردی مناسب برای ارزیابی باشد. پژوهش حاضر درصدد است تا اثر مالکیت و برخورداری از انواع سرمایه را بر تنوعات سبک زندگی سلامت محور زنان بررسی و واکاوی نماید و درصدد پاسخگویی به این پرسش است که انواع و ابعاد مختلف سرمایه (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی) چه اثری بر انتخاب سبک زندگی سلامت محور زنان شهر سنندج دارند؟ روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی غیرتجربی است که با روش پیمایش انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه زنان بالای 18 سال شهر سنندج بوده است که از بین آنها، تعداد 310 نفر براساس فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شده و روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بوده است. همچنین ابزار گردآوری داده ها تلفیقی از پرسشنامه محقق ساخته و استاندارد بوده است که از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار بود. یافته ها: وضعیت زنان در چهار بعد (رشد معنوی و خود شکوفایی، مسئولیت پذیری درباره سلامت، روابط بین فردی و تغذیه) در حد متوسط، اما در دو بعد ورزش و فعالیت بدنی و مدیریت استرس در حد پایین است. علاوه بر آن، یافته های تحلیلی نشان داد که دو نوع سرمایه اقتصادی و فرهنگی و ابعاد آنها و بعد شبکه های اجتماعی در مقیاس سرمایه اجتماعی، البته با درجات و شدت متفاوت با سبک زندگی سلامت محور ارتباط دارند. بحث: بر این اساس می توان گفت که مؤلفه های سرمایه فرهنگی و اقتصادی اثر مثبت و مناسبی بر انتخاب سبک زندگی در راستای سلامت دارند و در میان مؤلفه های سرمایه اجتماعی، بعد شبکه که منجر به گسترش روابط و فعالیتهای جمعی و همگانی می شود، اثر قابل ملاحظه ای داشته است. به عبارتی به نظر می رسد پیوندهای زنان منجر به رشد آگاهی نسبت به سلامت و ابعاد آن شده و درگیری زنان در جمعهای مختلف به انتخاب سبک زندگی کمک کرده است.
۷۶.

اثر سرمایه های فرهنگی و اقتصادی بر تمایز اجتماعی: با تأکید بر مالکیت اتومبیل لوکس(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۷ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۶۵ ۱۷۰-۱۳۷

کلیدواژه‌ها: اتومبیل پلاک اروند پاره طبقه تمایز اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۴
مقدمه: تمایز اجتماعی وضعیتی است که از طریق فعالیتهای معطوف به مصرف مشاهده می شود. در جوامع مدرن طبقه ها و پاره طبقه های اجتماعی به واسطه مصرف کالاهای اقتصادی و فرهنگی مواضع اجتماعی متفاوتی اتخاذ می کنند. اتومبیل نماد شاخص تعیین وضعیت اجتماعی افراد است که حد و مرزهای طبقه های اجتماعی را مشخص می کند اما در نهایت فهم ناروایی از نابرابریهای طبقه های اجتماعی را رسمیت می بخشد. پژوهش حاضر تلاش دارد نشان دهد که، طبقات مختلف دارای سرمایه های اقتصادی و فرهنگی یا فاقد آن، با انتخاب اتومبیل لوکس در پی کسب تشخص و تمایز هستند و با انتخاب تولید انبوه به دنبال برآوردن ضرورت زندگی شان هستند و به طور مشخص در پی پاسخ به این پرسش است که آیا اتومبیل لوکس پلاک اروند، منجر به ایجاد حس تشخص در میان پاره طبقه های اجتماعی بالای دارای سرمایه های اقتصادی و فرهنگی شده است؟ روش: روش تحقیق در پژوهش حاضر، پیمایش است. جامعه آماری متشکل از تمامی افراد 18 سال به بالای شهر دزفول و حجم نمونه برابر با 268 نفر است که تعداد 134 نفر را گروه دارندگان اتومبیلهای لوکس اروند و 134 نفر را گروه دارندگان اتومبیلهای تولید انبوه تشکیل داده اند. از نمونه گیری دردسترس استفاده شده است. همچنین برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار بود. یافته ها: تحلیل داده های تحقیق حاکی از تفاوت معنادار بین دارندگان خودروهای لوکس و تولید انبوه از لحاظ هر سه بعد سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی و تمایز اجتماعی است. در ضمن، شدت همبستگی بین سرمایه اقتصادی و تمایز اجتماعی بیشتر از شدت آن بین سرمایه فرهنگی و تمایز اجتماعی است. در بخش معادلات ساختاری نیز تغییرات واریانس تمایز افراد از طریق سرمایه های اقتصادی و فرهنگی به میزان 64% تبیین گردید که در این میان نقش سرمایه اقتصادی بسیار بالاتر از سرمایه فرهنگی برآورد شده است. بحث: جمع بندی نتایج نشان داد که پاره طبقه های فرادست دارای اتومبیل لوکس، و به واسطه برخورداری از سرمایه های اقتصادی و فرهنگی، تمایز و تشخص اجتماعی کسب می کنند که این تمایز اجتماعی موقعیت آنها را از دیگر گروه ها متفاوت و ممتاز نشان می دهد. در برابر، پاره طبقه های اجتماعی فرودست با انتخاب اتومبیل تولید انبوه و برمبنای دارابودن حجم کمی از سرمایه های اقتصادی و فرهنگی، تمایز اجتماعی کمتری کسب می کنند و یا به عبارت بهتر در پی کسب تمایز اجتماعی نیستند.
۷۷.

رابطه بین قاچاق کالا و سرمایه های اقتصادی، انسانی و اجتماعی مرزنشینان (شهرستان بانه در استان کردستان)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۷ 139-105

کلیدواژه‌ها: قاچاق کالا معیشت مرزی سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه انسانی ب‍ان‍ه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۷
مقدمه: در دهه های اخیر در تحقیقات توسعه ای اعم از تحقیقات اقتصادی و اجتماعی و اکولوژیک به مناطق مرزی و تأثیرات مرزی توجه بسیاری صورت گرفته است. این رغبت و علاقه وافر به مناطقی که در امتداد مرزهای همگرایی کشورها قرار گرفته اند به طور مشخصی از این تصور نشئت گرفته که این مناطق جغرافیایی ویژه، ممکن است موجب ایجاد سازگاری و همسانی اقتصادی در همگرایی بین کشورها شوند. مردمی که در مناطق مرزی مقیم هستند مناطقی که به عنوان نقاطی استراتژیک و عرصه انواع مبادلات مرزی مطرح هستند؛ آیا با وجود پدیده ای به نام قاچاق کالا معیشتشان تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت؟ و اگر تحت تأثیر این پدیده هستند این تأثیر در چه جهتی خواهد بود؟ در این تحقیق اثرات قاچاق کالا بر معیشت مرزنشینان و سبک زندگی موردبررسی قرار گرفته یا به عبارتی اثرات قاچاق کالا بر میزان سرمایه اقتصادی، انسانی و اجتماعی ساکنان روستاهای مرزی بررسی شده است. روش: روش تحقیق از نوع همبستگی و علی- مقایسه ای است که داده های آن با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شدند. جامعه آماری را خانوارهای ساکن در روستاهای مرزی شهرستان بانه که در عمق حداکثر 25 کیلومتری مرز قرار داشتند را شامل می شد. در انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری خوشه ای در سه سطح فاصله 5 ، 15 و 25 کیلومتری استفاده شد که تعداد 380 خانوار به عنوان نمونه آماری موردبررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج از تفاوت معنادار ضریب نفوذ قاچاق، در سطوح مختلف مرزی، حکایت داشت و هرچه فاصله از مرز، کمتر، میزان تکرار قاچاق افزایش پیدا می کرد. با توجه به نتایج می توان گفت افرادی که معیشت وابسته با قاچاق کالا داشتند ازلحاظ سرمایه اقتصادی در سطح بالاتری قرار داشته اما ازلحاظ سرمایه انسانی و اجتماعی از میزان پایین تری برخوردار بودند. همچنین عموم مرزنشینان بر این باور بودند که قاچاق کالا بر وضعیت معیشتی آنها تأثیر مثبت داشته و در صورت مسدود شدن مرزها وضعیت اقتصادی آنها تحت تأثیر قرار می گیرد. بحث: درواقع قاچاق کالا یا کولبری به عنوان یک شیوه معیشتی جایگزین، موجب ارتقای سطح سرمایه های معیشتی، خصوصاً سرمایه اقتصادی خانوارهای وابسته به قاچاق شده بود، هرچند که به طور ضمنی در لابه لای این پژوهش به این امر اشاره شده که قسمت اعظم سود انواع تجارتهای غیررسمی همچون قاچاق، نصیب افراد متنفذ و کسانی شده که به طور غیرمستقیم در این امور درگیر و یا تا حدی نقش نظارتی داشتند.
۷۸.

رابطه سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با کیفیت زندگی معلمان بازنشسته در شهرستان جوانرود(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۶ ۲۶۸-۲۳۵

کلیدواژه‌ها: بازنشستگی سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۹۲
مقدمه: یکی از چالشهای مهم در دوره بازنشستگی موضوع کیفیت زندگی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بر کیفیت زندگی معلمان بازنشسته شهرستان جوانرود در سال ۱۳۹۹ بوده است. روش: پژوهش حاضر بر اساس رویکرد کمی و به شیوه پیمایش انجام شده است. 170 پرسشنامه به شکل آنلاین توسط معلمان بازنشسته که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند، تکمیل شد. ابزار مورداستفاده پرسشنامه محقق ساخته سرمایه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بوده است. برای تحلیل داده ها از آزمونهای مقایسه ای من وایتنی و کروسکال والیس و همچنین رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. یافته ها: کیفیت زندگی معلمان بازنشسته شهرستان جوانرود بالاتر از متوسط بوده است و میانگین بعد بهزیستی محیطی کمتر از ابعاد دیگر بوده است. میانگین کیفیت زندگی زنان و کمتر از 50 ساله ها نسبت به بقیه گروهها بیشتر بوده است. میانگین سرمایه اجتماعی معلمان بازنشسته بیشتر از سرمایه اقتصادی و سرمایه فرهنگی بوده است. سرمایه اجتماعی و اقتصادی مردان بیش از زنان، اما سرمایه فرهنگی زنان بیشتر از مردان بوده است. سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی معلمان بازنشسته برحسب تحصیلات، سن و جنس متفاوت بوده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داده است که سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ۵۶ درصد از تغییرات کیفیت زندگی را تبیین کرده اند. بحث: با توجه به یافته های پژوهش حاضر مهم ترین سرمایه زندگی معلمان بازنشسته که در کیفیت زندگی آنها نقش مهمی داشته است سرمایه اجتماعی بوده و در سیاستهای اجتماعی برای جمعیت سالمند باید در نظر گرفته شود.
۷۹.

بررسی رابطه انواع سرمایه خانواده و گرایش به رفتارهای پر خطر (مورد مطالعه: دانش آموزان شهر و روستای مقطع متوسطه دوم شهرستان الشتر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۰) 91 - 122

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی سرمایه نمادین رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۸۱
سرمایه و دارایی های یک خانواده، بر آینده و سرنوشت فرزندان تأثیر بسزایی دارد. از طرفی بروز و گسترش رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان، که آینده سازان یک جامعه اند، مورد توجه جامعه قرار گرفته و نگرانی های زیادی را درباره آن به وجود آورده است. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد است تا رابطه بین سرمایه های متعدد خانواده و گرایش به رفتارهای پرخطر را در بین دانش آموزان بررسی کند. روش تحقیق پیمایش و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهرستان الشتر است که براساس فرمول کوکران و نمونه گیری سهمیه ای، تعداد 340 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. از این تعداد، با توجه به سهم جمعیت دانش آموزان ساکن در شهر، 294 و در روستا 46 پرسش نامه جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داد ه ها با نرم افزارهای Spss 22 و Amos انجام شده است. یافته ها بیانگر آن است که از بین متغیرهای سرمایه ای خانواده، 3 متغیر سرمایه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب شدت ضریب رابطه، با رفتار پرخطر رابطه غیرمستقیم و معنادار دارند؛ اما با متغیر سرمایه نمادین، ارتباط معناداری به دست نیامد. میانگین رفتار پرخطر با توجه به جنسیت، نوع مدرسه و نوع سکونت متفاوت است. در مدل رگرسیونی، متغیرهای مستقل، 64/0درصد متغیر وابسته را تبیین کرده اند. همچنین مدل نظری پژوهش، با توجه به داده های جمع آوری شده در مدل معادله ساختاری، تأیید شد.
۸۰.

بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر عادت خواندن دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 65 - 78

کلیدواژه‌ها: جنسیت دانشگاه شهید چمران اهواز سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی عادت خواندن عوامل جامعه شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۹۲
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوامل جامعه شناختی (شامل سن، جنسیت، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی) بر عادت خواندن دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز است.روش پژوهش: پژوهش حاضر پیمایشی از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه پژوهش، دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 1401-1402، هستند که تعداد آنها 7495 نفر برآورد شده است. حجم نمونه پژوهش طبق جدول کرجسی و مورگان تعداد 384 نفر است. همچنین برای انتخاب آزمودنی ها از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی استفاده شده است. ابزار پژوهش پرسش نامه های سرمایه فرهنگی بوردیو، پرسش نامه سرمایه اقتصادی و پرسش نامه عادت به خواندن عبدالکریم و حسن است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS. نسخه 25 و از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی اسپیرمن و همچنین دو رشته ای نقطه ای استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که به جز سن، سایر متغیرهای پژوهش شامل جنسیت، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی بر مؤلفه های عادت خواندن تأثیرگذار است و رابطه مثبت و معنا داری با یکدیگر دارند.نتیجه گیری: این مطالعه ثابت کرد که عوامل جامعه شناختی همچون جنسیت، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی بر عادت خواندن دانشجویان اثرگذار هستند. در نتیجه، برای ایجاد عادت به خواندن در دانشجویان، ابتدا باید علاوه بر توجه به جنسیت، به شرایط فرهنگی و اقتصادی آنها، همچون اختصاص دادن بخشی از درآمد به خرید ابزارهای فرهنگی، نگرش خانواده نسبت به خواندن، روش های آموزشی و تربیتی توجه ویژه ای شود تا بتوان در یک شرایط مناسب فرهنگی و اقتصادی با ایجاد عادت خواندن به یکی از وظایف مهم در اصلاح برنامه های آموزشی با هدف تقویت مهارت های دانشجویان دست یافت.