پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

طی ده سال گذشته، بحث بر سر دوگانه بومی/جهانی در مورد نقش و ارزش زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی عمیق تر شده است. انگاره های پیشنهاد شده برای بهبود توانش ارتباط بین فرهنگی و فرافرهنگی در پژوهش های زبان شناسی کاربردی (به عنوان مثال، بایرام ۱۹۹۷، کرامش 2010) که در این ژورنال نیز توسط کرامش (2013) به آن ها اشاره شده، جهت پیشرفت مهارت ارتباطی زبان آموزان انگلیسی به کار رفته اند، اما آیا این انگاره ها توانایی زبان آموزان برای درک رابطه میان «خود » و «دیگری » را ورای مرزهای فرهنگی بیشتر کرده اند؟ در این دنیایی که روزبه روز بیشتر به سمت جهانی شدن پیش می رود، «فرهنگ» بیش از همیشه در حال محو شدن است؛ بنابراین، این مقاله مزایای استفاده از رویکرد میان گفتاری به جای رویکرد بین فرهنگی را جهت آموزش توانش ارتباط به زبان انگلیسی مورد بررسی قرار می دهد. این مقاله به بحث در مورد امکان این که زبان آموزان انگلیسی بتوانند در عین وفاداری به میراث فرهنگی خود، از طریق چندین سیستم گفتاری (اسکالن و همکاران 2012) وارد مکالمه شوند می پردازد. این مقاله به بحث در مورد امکان این که زبان آموزان انگلیسی بتوانند در عین وفاداری به میراث فرهنگی خود، از طریق چندین سیستم گفتاری (اسکالن و همکاران 2012) وارد مکالمه شوند می پردازد. این مقاله به بحث در مورد امکان این که زبان آموزان انگلیسی بتوانند در عین وفاداری به میراث فرهنگی خود، از طریق چندین سیستم گفتاری (اسکالن و همکاران 2012) وارد مکالمه شوند می پردازد.

این مقاله چنین استدلال می کند که آموزش زبان به صورت بین فرهنگی باید کماکان الگواره های سنتی و ملی (که در آن تمرکز آموزه های فرهنگی و اجتماعی بیشتر معطوف به شرایط درون مرزی کشورهای زبان هدف است) را به چالش بکشد و همچنان با نظر به آموزش شهروندی جهانی، به سمت جهانی سوق یابد که در عین گوناگونی ها، دارای همبستگی متقابل باشد. این مقاله خاطرنشان می کند که زبان ها، و حتی زبان هایی که به عنوان زبان های خارجی آموزش داده می شوند، پدیده های فراملیتی و جهانی هستند و این مسئله ایجاب می کند که فرآیند زبان آموزی در نقاط مختلف جهان قابلیت آموزش زبان مقصد را به عنوان زبان اول، زبان دوم و زبان خارجی داشته باشد. این مقاله طیفی از ابعاد فراملیتی را معرفی می کند که دربردانده جریان های زبانی و نیز انواع دیگری از فعالیت ها، فرایندها و ساختارهای فراملیتی است–ابعادی که بایسته است در برنامه ریزی و تجزیه وتحلیل مطالب اموزشی زبان مدنظر گیرند. این مقاله سه محور فراملیتی را به تفضیل تشریح نموده و نشان می دهد که چگونه همبافت سازی فراملیتی می تواند مفاهیم را دستخوش تحول کرده و جهانی همبسته و واقعی بسازد که مسائل آن برای زبان اموزان مشهود باشد. البته این تلاش شاید صرفاً در خصوص تصاویر و متون ساده میسر شده باشد. سه محور موضوعی فراملیتی که مورد بررسی قرار گرفته اند عبارتند از: اسکاتلند: پیوند اسکاندیناوی (برای آموزش زبان انگلیسی)؛ سنگال: دیوار بزرگ سبز صحرا و ساحل (برای آموزش زبان فرانسوی)؛ و نجات غار تایلند (برای آموزش زبان انگلیسی).

هدف این مقاله تایید اهمیت بعد اخلاقی در زمینه های مرتبط با آموزش و یادگیری زبان های خارجی است. این بعد اخلاقی می تواند در حیطه های مختلف و خاص با مدرسان و زبان آموزان ارتباطی نزدیک و پیچیده داشته باشد. در حقیقت، به دلیل ماهیت اخلاقی روابط انسانی و کلاً زبان طبیعی، تاکید بر اهمیت مولفه های اخلاقی در آموزش زبان خارجی مشروعیت یافته است. نویسنده جهت تاکید بر ماهیت اخلاقی زبان، به اندیشه های عمیق فیلسوف فرانسوی، امانوئل لویناس، اشاره می کند. به این ترتیب، این بررسی دو هدف مشترک را دنبال می کند: در وهله اول، ارائه نمایی انسان گرایانه از تفکرات صورت گرفته درباره مسائل اخلاقی در اصول آموزشی زبان های خارجی، و در وهله دوم، طرح چند پیشنهاد جهت توسعه این تفکرات اخلاقی. تحلیل تاریخی ما امکان روشن شدن این واقعیت را برایمان فراهم کرد که مسئله اخلاق در آموزش و یادگیری زبان های خارجی از دیرباز بر ادراکی بیشینه گرا از مفهوم اخلاق و نیز بر طرحی سیاسی مبتنی بوده که تا حد زیادی از فعالیت های واقعی مدرسان زبان حذف شده است.تاریخی ما امکان روشن شدن این واقعیت را برایمان فراهم کرد که مسئله اخلاق در آموزش و یادگیری زبان های خارجی از دیرباز بر ادراکی بیشینه گرا از مفهوم اخلاق و نیز بر طرحی سیاسی مبتنی بوده که تا حد زیادی از فعالیت های واقعی مدرسان زبان حذف شده است.

در پژوهش حاضر به چگونگی رفتار زبانی و غیر زبانی جامعه ایرانیان مقیم ژاپن هنگام گفتگو با ژاپنی زبان ها در صحنه های گفتگوی مودیانه تمرکز کرده ایم و تاثیرات زبان اول بر استفاده از زبان ژاپنی در جامعه ایرانیان مقیم ژاپن را به عنوان مطالعه موردی مورد بررسی قرار داده ایم. در واقع، تمرکز اصلی بر روی چگونگی کنترل و مدیریت زبانی فارسی زبان ها، هنگام استفاده از زبان ژاپنی است. به منظور روشن کردن موارد یاد شده، پنج صحنه گفتگوی مودبانه بین گویشوران فارسی زبان و ژاپنی زبان را که در آن احتمال استفاده از بیان های یاد شده، زیاد است، مورد توجه قرارداده ایم و برای تشخیص و تحلیل استفاده از بیان های مودبانه و یا چگونگی مدیریت زبان ژاپنی توسط فارسی زبان ها از ارزیابی شخص سوم بهره برده ایم. بایسته یادآوری است  که تا به حال در این زمینه هیچ پژوهش میدانی انجام نشده است. نتایج پژوهش نشان داد که گویشوران فارسی زبان برای ابراز ادب، همواره در صحنه های مشخص تحت تاثیر عناصر فرهنگی-اجتماعی زبان مادری خود، از بیان های مودبانه مشابه در مقابل مخاطب های ژاپنی زبان استفاده می کنند. با بررسی نتایج پژوهش حاضر می توان به یک چارچوب رفتاری مشخص و تکراری میان دو گویشور مورد مطالعه در هنگام استفاده از زبان ژاپنی رسید و با علم به این مطلب، می توان به حل مشکلات احتمالی گویشوران فارسی زبان در یادگیری زبان ژاپنی در آینده کمک کرد.

همانگونه که درنتیجه تحولات سیاسی در ایران تماس نزدیک فارسی با زبان های عربی، ترکی، فرانسوی و انگلیسی صدها لغات را بدین زبان وارد ساخت ، زبان اردو و زبان فارسی هندی نیز رنگی از زبان های محلی هندوستان را به خودگرفته است. بیشتر این واژه ها شامل اسامی خاص و کلمات مربوط به مراسم و اعیاد و فرهنگ وتمدن خاص هندوستان است که اکثرا هیچ گونه ارتباط معنوی و لغوی با زبان فارسی ایرانی نداشته است ، به ویژه در برخی از منظومه ها و دیوان شاعران سند و دکن این تأثیر و تأثر حتی بین برخی از شاعران ایرانی که در آغاز سلطنت اسلامی در شمال هندوستان ؛ همچون "ابولفرج رونی" و "مسعودسعدسلمان" به سرمی بردند از راه نفوذ زبان های محلی هند کاملا مشهود است. از آنجایی که زبان فارسی ایرانی در سرزمین و وطن دوم خود هندوستان بیش از هشتصد سال حاکم بود، ادبیات هند تابع فرهنگ ایرانی قرارگرفت. آنگونه که  شاعران وقت، گاهی به جای کاربرد گل های محلی سرزمین خود همچون کنول"نیلوفر"چمپا"گل سفید و زرد و خوشبو"به سنبل و نسترن فارسی و به جای قهرمانان جنگی خود همچون "بهیم و ارجن" به رستم و سهراب بسنده می کردند، اما برخی از واژهای فارسی که در این سرزمین به کار برده می شود از طرفی به علت نفوذ زبان های محلی و فرهنگ های خاص هر منطقه و از طرفی به علت رواج و گستردگی سبک هندی، به عنوان یک مکتب فکری تازه، ترکیبات و اصطلاحات و کنایات و تعبیرات و مفاهیم پیچیده ای را پدید آورده است که از زبان فارسی ایرانی در سطح معنوی و فرهنگی واژه ها فاصله بسیاری گرفته است. از طرفی، گاهی دانسته و یا نا دانسته، دخل و تصرفات و دگرگونی و فساد  در به کار گیری  تلمیحات فارسی در زبان  و ادبیات اردو دیده می شود که در این پژوهش، به تحلیل و بررسی اختلاف فرهنگی و فساد واژگان و مصادر افعال و تلمیحات فارسی  در زبان و ادبیات اردو پرداخته شده است.

ادراک رابطه میان فرهنگ، زبان، و هویت، برای همگی معلمان، به خصوص معلمان زبان های خارجی، امری بسیار مهم و ضروری است. این سه مقوله در ارتباط با هم، نگرش معلم را از یک سو، و نگرش دانش آموز را از سوی دیگر شکل می دهند. اهداف این پژوهش، بررسی رابطه میان هویت فرهنگی و نگرش دانش آموزان مقطع دبیرستان استان تهران نسبت به یادگیری زبان انگلیسی، و نیز بررسی حس هویت فرهنگی در میان دختران و پسران مقطع دبیرستان است. صد و هشتاد دانش آموز دوره دوم دبیرستان (88 دختر و 92 پسر) مناطق یک، پنج، دوازده و هجده، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای نمونه گیری شدند. سپس، پرسشنامه های انگیزش و نگرش نسبت به یادگیری زبان خارجی، گاردنر- فرم کوتاه، و پرسشنامه هویت فرهنگی بصورت الکترونیکی میان افراد توزیع شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری حاکی از آن بود که بین دو متغیر هویت فرهنگی و نگرش دانش آموزان نسبت به فراگیری زبان خارجی همبستگی منفی ضعیفی وجود دارد. به عبارت دیگر، میان افزایش آگاهی نوجوانان ایرانی (16-18 سال) نسبت به هویت فرهنگی ایرانی، و نگرش آن ها در باره فراگیری زبان خارجی رابطه منفی بود، که البته با توجه به نتایج پژوهش، شدت این رابطه ضعیف است. همچنین، تفاوت معناداری بین حس هویت فرهنگی دو گروه دانش آموزان دختر و پسر مشاهده نشد. نتایج پژوهش حاضر می تواند برای فعالان امر آموزش، به خصوص آموزش زبان انگلیسی، طراحان مطالب آموزشی، معلمان، مربیان تربیت مدرسان زبان مفید باشد.

در دنیای رقابتی مبتنی بر فناوری امروز، سیستم های آموزشی صرفاً با گنجاندن فعالیت هایی در راستای تقویت مهارت های قرن 21 ام (21st century learning) قادر خواهند بود شکاف موجود بین دانش هر شاخه ای از علم و امکان استفاده از این دانش را پر کنند. این مطالعه به بررسی تاثیر بکارگیری رویکرد آموزشی پروژه محورِ مبتنی بر فناوری های روز بر مهارت زبان انگلیسی و یادگیری خودتنظیمی پرداخته است. برای این منظور، ۶۸ زبان آموزدر دسترس با سطح متوسط زبان انگلیسی انتخاب و پس از حصول اطمینان از همگن بودن آنها به لحاظ سطح مهارت زبان انگلیسی،  به یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه تقسیم شدند. همچنین، پیش از آغاز پژوهش، توان خودتنظیمی آزمودنی ها از طریق یک پرسشنامه استانداردمورد سنجش قرار گرفت. در طول اجرای پژوهش، آزمودنی های گروه آزمایشی افزون بر برخوداری از آموزش های متداول دوره، در ۲۴ پروژه کوتاه مدت و 7 پروژه بلند مدت از فناوری های آموزشی متنوع بهره مند شدند. آزمودنی های گروه گواه تنها از آموزش های متداول دوره برخوردار شدند. در پایان دوره پژوهش، میزان یادگیری مهارت های زبان انگلیسی آنها با استفاده از یک آزمون محتوامحور و میزان یادگیری خودتنظیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحلیل های کوواریانس انجام شده تاثیر معنی دار روش یادگیری پروژه محور مبتنی بر فناوری بر هر دو متغیر تحت بررسی (مهارت های زبان انگلیسی وخودتنظیمی) را نشان داد.

زبان ابزار اصلی برای یادگیری و تسلط بر جهان خارج است که به عنوان اصلی ترین وسیله ارتباطی بین افراد عمل می کند. بدین گونه است که زبان، شناخت فرهنگ های دیگر را امکان پذیر می کند. در دهه های اخیر، دیدگاه فرهنگی در آموزش زبان ها، جایگاه مهمی یافته است. افزون بر زبان، یادگیری فرهنگ نیز ضرورت دارد که این بایستگی هدفی مهم در آموزش زبان های خارجی شده است. در این پژوهش، دیدگاه های زبان شناسان مشهور روس همچون؛ باختین، لوتمان، ترمیناسوا، ورشاگین، سافانوا، وارابیوف، فورمانوا و سایرین در زمینه اهمیت و نقش فرهنگ در فرایند آموزش زبان های خارجی بررسی می شود. در حال حاضر هدف از آموزش زبان ها فقط به شایستگی های زبانی و ارتباطی خلاصه نمی شود، بلکه به شایستگی های بین فرهنگی نیز می پردازد، زیرا تماس های بین المللی پیوسته در گسترش است و زبان آموزان به طور فزایند ه ای با افرادی از فرهنگ های مختلف دیدار می کنند. هدف از مقاله حاضر آشکار کردن اهمیت فرهنگ در آموزش زبان های خارجی، تعیین نقش مدرسان زبان خارجی و صلاحیت های حرفه ای آنان و همچنین تعیین نقش کتاب های آموزشی در گنجاندن مفاهیم و مباحث فرهنگی در فرایند آموزش برای بازنمایی فرهنگ است. مدرس زبان نه تنها باید درک یک زبان خارجی را به زبان آموز بیاموزد، بلکه توانایی درک فرهنگ زبان مورد آموزش را نیز به وی بیاموزد.

برنامه های آموزشی و فرهنگی تبادل دانشجو و دوره های کوتاه مدت آموزش زبان و فرهنگ خارجی که معمولاً در دانشگاه های جامعه هدف که زبان آن مورد مطالعه دانشجویان زبان است، فرصت مناسبی برای گسترش مهارت های زبانی و اجتماعی- فرهنگی برای زبان آموزان فراهم می آورد. در دهه های گذشته، معمولاً در برنامه های آموزشی اینگونه دوره های زبان در کنار نکات مربوط به دستور زبان، با پخش قطعه ای از یک فیلم در کلاس زبان، مدرس سعی بر انتقال مفاهیم فرهنگی و اجتماعی جامعه مقصد به زبان آموز داشت. حال آنکه چنین رویکردی به فرهنگ، در بطن آموزش زبان، چندان موفق نبود چرا که چنین رویکردی قادر به خلق ارتباط و پل بینافرهنگی با زبان آموز نبود. در این مقاله،  برنامه آموزشی که در سال های اخیر در یکی از این دوره های کوتاه مدت زبان و فرهنگ در یکی از دانشگاه های ایتالیایی ارائه شده، مورد بررسی قرار گرفته است. با تحلیلی بر داده های گرداوری شده طی  مصاحبه با دو زبان آموز که دانشجوی مقطع کارشناسی در رشته زبان ایتالیایی در دانشگاه تهرانند، سعی بر این شده است تا با عنایت به مطالعات بین المللی انجام شده در حیطه توانش کنشگری بینافرهنگی و مسئله مهارت فرهنگی-اجتماعی زبان ببینیم چقدر این دوره های کوتاه مدت، با اتکا بر برنامه های آموزشی مناسب و هوشمند، در کسب مهارت های فرهنگی زبان به دانشجویان کمک می کنند.

فرایند یاددهی  یادگیری در دوران همه گیری کرونا ثابت کرد که آموزش و پرورش نه تنها به معلمانی توانمند در حوزه دانش موضوعی و تربیتی نیازمند است بلکه شدیدا" نیازمند معلمانی است که در حوزه فن آوری نیز مسلط باشند و این مفهوم در تربیت معلم در قالب دانش فن آوری،تربیتی، موضوعی و تربیتی  موضوعی تبیین می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی وضعیت برنامه درسی دوره ی کارشناسی آموزش زبان انگلیسی ویژه دانشگاه فرهنگیان با توجه به الگوی دانش فن آوری، تربیتی، موضوعی و موضوعی  تربیتی بود. به این منظور، 103 واحد درسی این رشته با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرارگرفت. اهداف، محتوا، ساختار، تکالیف، منابع آموزشی، و تمرینات ارزشیابی هر یک از دروس در تحلیل گنجانده شد. تجزیه و تحلیل کیفی داده ها حاکی از این بود که برنامه درسی جدید مصوب این رشته ازنظر دانش معلمی به طور عمده براساس الگوی قدیمی موضوعی   تربیتی (الگوی شولمن) استوار است. در میان 58 واحد درسی به تقویت دانش موضوعی، 18 واحد به ارتقای دانش تربیتی و نیز 27 واحد به توسعه ی دانش تربیتی  موضوعی اختصاص داده شد است و تنها 3 واحد کارگاهی سهم دانش تربیتی  فناوری بود. کاستی بزرگ تر فقدان ایجاد فرصتی برای تقویت دانش فن آوری، و دانش فن آوری   موضوعی و تلفیق سازه ها در قالب پرورش دانش فن آوری، تربیتی و موضوعی است.  به طور اخص، نتایج تحلیل نشان داد که برای تقویت برنامه درسی حال حاضر رشته ی آموزش زبان انگلیسی دانشگاه فرهنگیان باید موضوعات مربوط به دانش فن آوری به عنوان یکی از انواع شایستگی ها  به صورت واحدهای نظری و عملی ارائه شود و دانش فن آوری آنالوگ و  دیجیتال، به همراه دانش فن آوری  موضوعی و دانش فن آوری  تربیتی به طور یکپارچه ارائه شود. علاوه براین، باید بر ابزارهای فن آورانه تدریس و ارزشیابی برخط تاکید شود.