آموزش مهندسی ایران

 تربیت دانشجویان دوره های دکتری به منظور فراهم آوردن یک اقتصاد دانش محور و صنعت کارآمد وظیفه ای است که برعهده دانشگاهها ست. در این مقاله دوره دکتری مهندسی از دید تجربه دانشجویان، تجربه فارغ التحصیلان در بازار کار و راهکارهای پیش رو بیان و سپس، روشهایی که باید به منظور ارزیابی و آینده نگری این دوره ها به کار گرفته شود، شرح داده شده است. در نهایت، با اعمال مراحل معرفی شده بر روی یک دانشکده مهندسی، نتایج به دست آمده از این نمونه اجرایی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.

 هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه انگیزش بیرونی و درونی با خلّاقیت دانشجویان مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی (واحد لاهیجان) بوده و تفاوتهای جنسیتی نیز در میزان خلّاقیت مطالعه شده است. نمونه های مورد مطالعه شامل 280 دانشجو (139 زن و 141 مرد) بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. یافته ها از طریق پرسشنامه خلّاقیت عابدی و پرسشنامه ترجیح کاری نسخه مخصوص دانشجویان جمع آوری و سپس، از طریق روش آماری تحلیل رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که انگیزش بیرونی و جنسیت رابطه معنی داری با خلّاقیت دانشجویان ندارد، اما انگیزش درونی دارای رابطه مثبت و معنی داری با میزان خلّاقیت دانشجویان است.

هدف از این پژوهش بررسی سبکهای یادگیری دانشجویان دانشکده فنی مهندسی و مقایسه آن با دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 87-1386 بوده است. بدین منظور و بر اساس نتایج اجرای مقدماتی، 170 نفر از دانشجویان دانشکده های فنی مهندسی و ادبیات و علوم انسانی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. از این تعداد، 67 نفر مرد و 103 نفر زن بودند. ابزار مورد استفاده این پژوهش پرسشنامه سبکهای یادگیری VARK" بوده است. روایی محتوایی پرسشنامه بر اساس نظرهای چند نفر از استادان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی تأیید شد. پایایی ابزار نیز از طریق فرمول آلفای کرونباخ 986/0 برآورد شد. برای تحلیل نتایج پژوهش از نرم افزار SPSS استفاده شد. روشهای آماری به کارگرفته شده عبارت بودند از:T مستقل، T هتلینگ، T زوجی، تحلیل واریانس یکراهه (AVOVA) و آزمون LSD. نتایج نشان داد که بین سبکهای یادگیری دانشجویان رشته های مختلف علوم انسانی و فنی مهندسی اختلاف معناداری وجود دارد. به طوری که سبک غالب دانشجویان علوم انسانی سبک شنیداری بود، درحالی که در دانشجویان رشته فنی مهندسی سبک جنبشی/ حرکتی غلبه داشت. مقایسه سبکهای مردان و زنان حاکی از غلبه سبک جنبشی/ حرکتی در بین هر دو گروه بود. همچنین، بین سبکهای یادگیری دانشجویان در مقاطع مختلف نیز تفاوتهای معناداری به دست آمد. در پاِیان توصیه های لازم براِی تدرِیس به استادان گروههاِی مربوط با توجه به سبک ِیادگِیرِی دانشجویان ارائه شده است.

فرایند های خلاقیت و نوآوری نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه آموزش و پژوهش در نظام آموزشی و پژوهشی کشور دارند، چنان که فعالیتهای جهانی در نظامهای آموزش و پژوهش کشورهای پیشرفته بر اساس خلاقیت و نوآوری است. همچنین، طبیعت به عنوان منبع خلاقیت و نوآوری از مظاهر قدرت خداوند بزرگ در دسترس انسانها برای آموزش و پژوهش است. در این مقاله ضمن معرفی مهندسی خلاقیت بیونیکی، وضعیت آموزشی این حوزه نوین و بین رشته ای بررسی و پیشنهاد شده است که این دانش به عنوان یک رشته یا دروس انتخابی در دانشگاههای کشور تدوین و برنامه ریزی شود.

روستاها مرکز تولیدات کشاورزی، دامی، صنایع دستی و کانون تأمین مایحتاج خوراکی 5/68 میلیون نفر جمعیت کشور هستند. به اعتباری می توان روستاها را کانون تولید ثروت و ارزش افزوده در کشور به شمار آورد، زیرا علی رغم میزان سرمایه گذاری اندک در آنجا، در مقایسه با شهرها، حدود یک سوم تولید ناخالص ملی کشور از آنها به دست می آید»] 1[. معماری روستایی گستره بی بدیلی از چاره اندیشیهای خلاقانه برای به کارگیری امکانات محیط طبیعی و برآورده کردن نیازهای مادی و معنوی روستاییان است. پاسخهای هوشمندانه و زیرکانه ای که همراه خود بار معنوی و فرهنگی برای بقای سطح زندگی روستاییان را به ارمغان می آورد. نگاه ژرف به شکل و ظاهر ساده این معماری و دریافت شگردها و زیباییهای اندیشه و عمل روستاییان و همچنین، به کارگیری یافته ها در طراحی واحد مسکونی روستایی از اهداف آموزشی درس معماری روستایی ایران در دروس مستقل روستا (1) و (2) طبق برنامه آموزشی مصوب وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری رشته کارشناسی معماری است. با توجه به جمعیت روستایی کشور و جایگاه ارجمند آنها، لزوم توجه بیشتر به آموزش این موضوع در سال 1374 در بازبینی برنامه آموزشی توسط گروه هنر شورای عالی برنامه ریزی با افزایش از 2 به 3 واحد (2 واحد عملی 1 و واحد نظری ) در دروس آن به همراه داشته است. در مقاله حاضر به ضرورت آموزش روستا در دانشکده های معماری و سابقه آن در برنامه آموزشی رشته معماری پرداخته شده و بیشتر در پی آن است که الگویی را برای آموزش درس معماری روستا (1) و (2) در دانشکده های معماری برای رسیدن به هدف آموزشی مصوب آن به صورت کاملاً اجرایی و دقیق بیان کند. این الگوی پیشنهادی نتیجه تجربه های آموزش این درس در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر است.

ارزشیابی در نظام آموزش معماری به همراه ارزشیابی در سایر رشته ها یکی از اساسی ترین اقدامات در هر نظام آموزشی است. ارزشیابی صحیح و منصفانه از مهم ترین عواملی است که می تواند بر نظام آموزش معماری تأثیر مثبتی داشته باشد. توجه به ارزشیابی دانشجویان و نیز چگونگی تعیین معیارهای آن از جمله مهم ترین اهداف مقاله حاضر است؛ بر این اساس، در این مقاله تلاش شده است تا با بررسی ساز کارهای رایج مورد استفاده در ارزشیابی، به ویژه در نظام آموزشی کشورهای مختلف، بتوان معیارها و شاخصهای ارزشیابی مقرون به یک ارزشیابی واقع بینانه را استخراج و تدوین کرد. در ادامه مقاله روند ارزشیابی در دانشکده های معماری داخل کشور بررسی و سعی شده است تا تصویری از جریان موجود در کشور و مسائل و مشکلات آن ترسیم و عوامل و شاخصه-های مداخله گر در یک داوری واقع بینانه بر اساس یک پیمایش آماری استخراج و تجزیه و تحلیل شود. در انتها نیز بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش به جمعبندی و تحلیل وضعیت موجود پرداخته شده و مبانی و پیشنهادهایی برای تدوین ساز کارهای یک ارزشیابی واقع بینانه ارائه شده است.

 ترازوی حکمت از جمله پیشرفته ترین ترازوهایی است که در دوران پس از اسلام طراحی و ساخته شده است. طراح و سازنده این ترازو عبدالرحمن خازنی، مؤلف کتاب میزان الحکمه، است. از جمله عوامل برتری این ترازو نسبت به سایر ترازو های هم عصر خود دقت، عملکرد ترکیبی و سه گانه و تعداد بیشتر کفه های آن است که در عیار سنجی آلیاژهای دو عنصری مورد استفاده بوده است. این ترازو اولین بار پیش از سال 515 هجری قمری در مرو ساخته شده و پس از نابودی آن تا به اکنون هیچ آثاری از نمونه بازسازی شده آن در ایران رؤیت نشده است . در سال 1387 اولین نمونه ترازوی حکمت در سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در قالب پروژه ای تحقیقاتی با عنوان " طراحی و ساخت فناوریهای دانشمندان قدیم ایران " در پژوهشکده مکانیک بر اساس مستندات موجود از کتاب میزان الحکمه طراحی و بازسازی شده است تا چگونگی عملکرد، امکان بهینه سازی و توسعه کاربرد آن بررسی شود. در این تحقیق مدرج سازی بازوی ترازو با به کارگیری محاسبات ریاضی به منظور مدرج کردن ترازو برای تشخیص و عیار سنجی سایر عناصر جامد بجز طلا صورت گرفت که روشی کاملاً متفاوت بود با آنچه به صورت عملی الخازنی انجام داده است. بدین ترتیب امکان به کارگیری ترازوی حکمت در تشخیص انواع عناصر خالص و حتی عیار سنجی آلیاژهای دو پایه به شرط شناخت حداقل یکی از دو عنصر موجود در آلیاژ فراهم شد. از جمله اهداف دیگر اجرای این طرح، کندوکاو در زوایای فناوریهای گذشته به منظور یافتن و انتشار جزئیات علمی و فنی آنها و تطابق دانش گذشته با علوم و فنون امروز برای به روز رسانی و یافتن جایگاههایی مناسب در دانش و صنعت امروز برای آنان است. باشد که زنجیره دانش امروز و دانش گذشته به منظور تکامل و به کارگیری علوم و فنون گذشته به عنوان شالوده-ای به دانش امروز متصل شود و شکل بگیرد.