درخت حوزه‌های تخصصی

با توجه به نیاز روز افزون کشورهای جهان به انرژی پاکی همچون گاز طبیعی ، بهره مندی صحیح از ذخایر گاز طبیعی می تواند فرصت های مناسبی را در جهت توسعه کشورهای دارنده آن ذخایر قرار دهد . با بررسی ذخایر گاز طبیعی در جهان ، این نکته مشهود است که حدود 5/15 درصد از ذخایر گاز طبیعی در جهان متعلق به کشور ایران است و ایران با در اختیار داشتن حدود 7/27 تریلیون متر مکعب از این ذخایر می تواند به علاوه بر استفاده از فرصت های مناسب برای کسب درآمد و منافع اقتصادی ، زمینه توسعه تکنولوژی را نیز فراهم آورد . ...

مقدمه: دانشمندان با استفاده از ابزارها و روش های متفاوت به مصورسازی و ترسیم ساختار علم در رشته های مختلف پرداخته اند. یکی از این ابزارها نرم افزار HistCite™ می باشد که قادر به ترسیم نقشه ی علم بر اساس نظم زمانی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ترسیم ساختار انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایگاه (Web of science) WOS طی سال های 2008-1989 با استفاده از نرم افزار HistCite™ بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی بود و با استفاده از روش تاریخ نگاری طی سال های 2008-1989 صورت گرفت. داده های مورد نیاز این پژوهش در دی ماه 1387 از پایگاه WOS استخراج گردید و برای ترسیم تاریخ علم این دانشگاه از نرم افزارHistCite™ استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد و برخی قواعد علم سنجی استفاده گردیده است. یافته ها: انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایگاه WOS رشد چشم گیری داشت و از نرخ رشدی برابر با 16/34 درصد برخوردار بود. دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه ی دوم کل دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی ایران و در بین دانشگاه های تابعه ی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در رتبه ی اول قرار گرفت. همچنین آقای علیرضا دهپور رتبه ی اول نویسندگان این دانشگاه رابه خود اختصاص داد. نتیجه گیری: پژوهشگران این دانشگاه از همکاری گروهی به نسبت بالایی برخوردار بودند. توزیع مقالات توسط نویسندگان از قانون لوتکا تبعیت مینمود. همچنین تاریخ علم این دانشگاه با استفاده از نرم افزار HistCite™ ترسیم گردید و نتایج نشان داد که ساختار علمی این دانشگاه از هفت خوشه تشکیل شده است.خوشه ی اول در موضوع شیمی، خوشه ی دوم و سوم در موضوع فارماکولوژی، خوشه ی چهارم در موضوع درماتولوژی، خوشه ی پنجم در موضوع ایمونولوژی، خوشه ی ششم ترکیبی از موضوعات سم شناسی، فارماکولوژی و فیزیولوژی و خوشه ی هفتم با موضوع فارماکولوژی و داخلی- گوارش بودند.

پیل سوختی به عنوان جدید ترین فن آوری تبدیل انرژی شیمیایی به الکتریکی در جهان شناخته شده است . همسویی با اهداف زیست محیطی و نیز تولید انرژی پربازده از جمله عواملی است که باعث شده است تا بسیاری از کشورهای پیشرفته حمایت از توسعه پیل سوختی را در رئوس برنامه های بودجه ای خود قرار دهند . رشد سریع جمعیت در چند ساله اخیر در ایران سبب استفاده وسیع از منابع فسیلی گردیده است . همین امر باعث مشکلات آلودگی زیست محیطی بسیاری گشته است . ...

مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی ارایه کننده ی خدمات بیمارستانی به دو صورت نظام درمان مستقیم (بیمارستان های تحت مالکیت و مدیریت سازمان) و نظام درمان غیر مستقیم (خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر خدمت دهندگان) به متقاضیان است. مطالعه ی حاضر، به منظور رتبه بندی واحدهای کارا و تعیین ارتباط بین کارایی و اندازه ی فعالیتی بیمارستان های تأمین اجتماعی انجام شد. روش بررسی: این مطالعه ی تحلیلی، بر روی 65 بیمارستان تأمین اجتماعی فعال در سطح کشور طی سال های 88-1386 انجام شد. به منظور سنجش میزان کارایی فنی بیمارستان ها از مدل نهاده- ستانده و تحلیل پوششی داده ها استفاده شد. همچنین از آزمون های آماری برای بررسی معنی دار بودن تأثیر مقیاس فعالیتی بر روی سطح کارایی بیمارستان ها استفاده شد. یافته ها: حدود 5/28 درصد از بیمارستان های کوچک تأمین اجتماعی و 2/16 درصد از بیمارستان های بزرگ تأمین اجتماعی کارایی کامل داشتند. آزمون فرضیه ی اختلاف میانگین ها از نظر آماری نشان داد که میانگین کارایی در دو گروه از بیمارستان های کوچک و بزرگ تفاوت معنی داری با یکدیگر دارند (29/0 = Sig.). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، انتظار می رود که با اصلاح شیوه های مدیریتی در استفاده ی بهینه از نهاده ها، سطح نا کارامدی مدیریتی به میزان تقریبی 6 درصد کاهش یابد و همچنین با استفاده ی بهتر از امکانات موجود، شاهد افزایش تقریبی در مقیاس ارایه ی خدمات خروجی به میزان 5 درصد باشیم.

در بخش سیاست انرژی ، ایران با چالش های بسیاری مواجه است . به منظور روشن نمودن این چالش ها و مشکلات و امکاناتی که آنها به وجود می آورند ، ابتدا الگوهای اخیر مصرف انرژی در ایران که برنامه های انرژی اتمی را شامل می شود را به تناسب سیاست انرژی دولت مورد تحلیل قرار می دهیم . مطابق این تحلیل ، سپس نظرات مختلف را درباره آینده انرژی در ایران و سیاست امنیت ملی بیان خواهیم کرد . ...

این تحقیق با عنوان «منشور فرماندهی کارامد در نیروی انتظامی از دیدگاه نهج البلاغه» تحت تأثیر اهداف متعالی نظام اسلامی در حوزه امنیت همه جانبه، نقش فرماندهی انتظامی در تحقق این اهداف، خلأ سبک و الگویی که با پیروی از آن بتوان با حداقل تلفات، زمان و امکانات موفق به کسب حداکثر نتایج شد، و از سوی دیگر تحت تأثیر از فرصتها و تهدیدات در محیط خارجی و قوتها و ضعف ها در محیط داخلی است، مقاله بر آن است تا منشور فرماندهی کارامد را در ناجا با مطالعه اکتشافی از منبع گرانبهای نهج البلاغه مشخص کند. این نوشتار، که نتیجه یک طرح پژوهشی است از حیث هدف، کاربردی و از حیث سطح تحلیل بر خوردار از ماهیتی توصیفی استنباطی و از حیث رویکرد و طبقه بندی روش به روش کتابخانه ای متکی است. داده های مورد نیاز از راه مطالعات کتابخانه ای و مراجعه به تارنماهای اینترنتی با استفاده از ابزار فیش، گردآوری شده است. این نوشتار با طرح پرسش اصلی تحقیق: «از دیدگاه نهج البلاغه، منشور فرماندهی کارامد در نیروی انتظامی در راستای اجرای ماموریتها از چه اصولی برخوردار است؟»، پاسخی منطقی و مستدل عرضه، و با مطالعات اکتشافی و بهره گیری از نظر خبرگان، اصول دوازده گانه ای برای منشور تدوین شده است. محققین بر این باورند که با نهادینه شدن منشور، ظرفیتهای پنجگانه (مقابله با تهدیدات سخت، نیمه سخت، نرم، عمق بخشی داخلی و عمق بخشی خارجی) برای نظام سیاسی اسلام شکل خواهدگرفت که در راستای نهادینه شدن آن در پایان نوشتار، پیشنهادهایی در سه سطح عرضه شده است.

نوشتار حاضر به بهانة شناساندن فرهنگ‌نامة اصول فقه در آغاز به کلیاتی پیرامون دائرة‌المعارف‌نگاری و فرهنگ‌نامه نویسی پرداخته و در گفتار دوم افزون بر بیان تاریخچه و ویژگی‌های فرهنگ‌نامة اصول فقه در سه بخش (ساختار تشکیلاتی، مراحل اجرایی و شیوة تدوین) به معرفی آن اقدام نموده است.

کسب منافع حداکثری از منابع حداقلی اعم از فیزیکی، مالی و فکری یکی از مهم ترین اهداف پژوهشی و اجرایی مدیریت بوده و هست. اکثر تحقیقات صورت گرفته در این زمینه با اجتناب از متافیزیک مسائل مدیریت را صرفاً از منظر عوامل مادی مورد بررسی قرار داده اند. این در حالی است که آموزه های دینی و شواهد عملی نشان می دهد که این تنها اراده انسان نیست که بر تلاش هایش اثر می گذارد؛ بلکه عوامل غیرمادی دیگر و در صدر آن ها اراده الهی که محیط بر همه اراده هاست نیز در جمیع امور جریان و تأثیر دارد. این پژوهش بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل توصیفی-استنباطی علاوه بر ارائه شواهد این مدعا به دنبال تبیین تأثیر اراده الهی در سازمان است. برای این منظور میزان و نوع اراده الهی تحت تأثیر دو عامل خدا خواهی انسان و مشیت الهی در قالب یک الگوی مفهومی تبیین شده و سایر عوامل محیطی و خارج از اراده انسان به عنوان واسطه های اجرای اراده الهی در نظر گرفته می شود؛ بنابراین ادعا می شود به هر میزان که اهداف سازمان و مدیریت در راستای بندگی خدا باشد خداوند تبارک وتعالی بیشتر سررشته امور سازمان را بر عهده گرفته و بر اساس مشیتش در امور دخالت می فرمایند که از آن به برکت در عرصه سازمان تعبیر شده است. در نهایت بر اساس قرآن و روایات زمینه هایی که موجب نزول برکت در فعالیت های سازمانی می شود، ارائه می گردد.

هدف این مقاله بررسی این موضوع است که روزه چه تأثیری بر رفتارهای روزمره افراد در سازمانها دارد. بدین منظور یکی از سازمانهای پژوهشی ـ اجرایی کشور به عنوان جامعه مورد بررسی قرار گرفته که نمونه آماری شامل 236 نفر است. روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی ـ پیمایشی است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد که در ماه رمضان رفتارهای شهروندی سازمان افزایش و رفتارهای ضد شهروندی کاهش می یابد.

در این مقاله، تاریخ ایجاد و توسعه کتابخانه های بیمارستانی سوئد در سالهای1920 تا 1990 مورد بحث است. نویسنده، با ذکر جزئیات، تحول و توسعه کتابخانه های عمومی و کتابخانه های بخشهای پزشکی بیمارستانها را به کتابخانه های ادغامی بیمارستانی مورد بحث قرار داده و بر این مدعاست که این نوع کتابخانه، اولین بار در سوئد تاسیس و گسترش یافته است. کتابخانه ادغامی بیمارستانی شامل دو بخش پزشکی و عمومی است که، در واقع به جای هر دو کتابخانه انجام وظیفه می کند. در حال حاضر، زمینه فعالیتهای این کتابخانه ها از داستانگویی برای کودکان، تا جستجوهای کامپیوتر گسترده است، و ارائه خدمات شامل کارکنان بخش پزشکی، بیماران، و اقوام بیماران است.

با توجه به اهمیت اطلاعات سلامت و لزوم دریافت آن توسط بیماران و خانواده های آنان، همچنین با وجود هزینه های سرسام آور درمان که گریبان گیر آن ها می باشد، ضرورت استفاده از راهکارهای درمانی ارزان و مقرون به صرفه تر احساس می شود. اطلاع درمانی از جمله روش های درمانی آسان، در دسترس و کم هزینه ای است که امروزه در اغلب کشورهای پیشرفته به عنوان یکی از راهکارهای درمانی مهم در کنار سایر روش های درمانی به کار می رود. متأسفانه در ایران هنوز اهمیت چنین روش هایی و نقشی که کتابداران پزشکی در آن دارند، ناشناخته باقی مانده است. اطلاع درمانی تهیه اطلاعات مناسب، در زمان مناسب و برای بیمار مناسب است که به بهبود سلامتی جسمی و ذهنی افراد جامعه و بیماران کمک می نماید. این مقاله یک مقاله مروری نقلی است و هدف از آن ارائه تعاریف و مفاهیم اطلاع درمانی، نقش آن در آموزش به بیمار، ، نقش کتابدار پزشکی در اطلاع درمانی و مزیت های اطلاع درمانی است. جهت جستجوی مقالات از آدر 1391 خورشیدی تا مرداد 1392 خورشیدی با استفاده از کلیدواژه های «اطلاع درمانی»، «کتاب درمانی»، «کتابداران پزشکی»، «کتابخانه» و «بیماری های مزمن» در پایگاه های SID, Magiran, ISI, Web of Science, Science Direct, Pubmed, Ebsco, Springer, IranMedex, Irandoc, Noormags, Elsevier, MDConsult, Emerald و Proquest جستجو انجام شد. تعداد 98 مدرک به فارسی و انگلیسی بازیابی گردید. پس از بررسی مدارک بازیابی شده، تعداد 29 مدرک انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. جمع بندی مرور متون ذکر شده نشان داد که کتابداران واطلاع رسانان پزشکی می توانند از طریق اطلاع درمانی و سایر زیرحوزه های آن در کنار تیم درمان اعم از پزشکان، متخصصین تغذیه، روانشناسان، مشاوران و متخصصان سایر رشته ها نقشی مؤثر در بهبود فرآیندهای درمانی داشته باشند. در این میان، به دلیل نوظهور بودن چنین روشی در ایران، ضروری است که نقش کتابداران پزشکی در این امر برای متخصصان حوزه علوم پزشکی و وابسته و مسئولان معرفی و تبیین شده و بسترسازی های لازم جهت استفاده از این روش ارزان و در دسترس صورت گیرد.

مقدمه: برنامه پزشک خانواده با تلاش مسوولان کشور در سال 1384 به منظور دسترسی راحت و مناسب به خدمات سلامت در روستاها و شهرهای با جمعیت زیر 20000 نفر به اجرا درآمد. این پژوهش با توجه به گذشت حداقل 2 سال از اجرای برنامه با هدف بررسی آگاهی و نگرش مردم مناطق روستایی شهرستان شهرکرد نسبت به برنامه پزشک خانواده انجام گردید.روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی می باشد. آزمودنی های پژوهش 1100 نفر از افراد تحت پوشش برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی شهرستان شهرکرد استان چهار محال و بختیاری در سال 1388 بودند که به روش نمونه گیری به صورت چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسش نامه از طریق اعتبار صوری و محتوی و تعدادی از متخصصان پزشکی اجتماعی و آموزش بهداشت صورت گرفت. پایایی پرسش نامه نیز از طریق محاسبه Cronbach’s alpha به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری همبستگی Pearson،spearman و آنالیز واریانس استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میانگین سنی افراد مورد بررسی 34.23 سال می باشد. میزان آگاهی افراد مورد بررسی نسبت به برنامه پزشک خانواده به ترتیب، 30.9 درصد ضعیف، 53.4 درصد متوسط، 14.5 درصد خوب و 1.3 درصد عالی بود. همچنین نگرش افراد در 0.5 درصد خیلی خوب، 25.5 درصد خوب، 64.4 درصد متوسط، 9.1 درصد ضعیف، 0.5 درصد خیلی ضعیف برآورد گردید. بین نمره آگاهی و سن رابطه معکوس و بین نمره آگاهی و سطح تحصیلات رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین نمره نگرش و سن رابطه مستقیم وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که روستاییان از آگاهی مناسبی نسبت به برنامه پزشک خانواده برخوردار نبودند. همچنین نگرش آن ها نیز متوسط بود که مؤید نیاز بیشتر به آموزش در زمینه بهبود و افزایش نگرش صحیح آنان می باشد.

یکی از پرکاربردترین ابزارهای حوزه مدیریت ریسک و مدیریت پرتفوی، «قرارداد آتی شاخص سهام» است. کاربردهایی نظیر مدیریت ریسک پرتفوهای متنوع، مدیریت ریسک تک سهم، آربیتراژ شاخص، دامنک کاری، این اوراق را به یکی از محبوب ترین اوراق مشتقه نزد مدیران سرمایه گذاری مبدل ساخته است. با این حال، مطالعات فقهی انجام شده روی این اوراق، با ذکر دلایلی نظیر اکل مال به باطل، قمار، غرر و صوری بودن مبادله، استفاده از این اوراق در بازارهای مالی اسلامی را مجاز نمی شمارد. مقاله حاضر با ارائه راهکار استفاده از «قرارداد آتی صندوق شاخصی» به جای قرارداد آتی شاخص سهام، در پی رفع موانع فقهی استفاده از این اوراق پرکاربرد است. این مقاله ضمن تشریح و بررسی ابعاد مختلف قرارداد آتی شاخص و صندوق شاخصی، مشخص خواهد کرد که در بین انواع صندوق شاخصی، چه صندوق شاخصی می تواند رفتاری کاملاً مشابه شاخص و متناسب با بازار سرمایه ایران داشته باشد.

پس از انتشار اثر ماندگار تامس کوون ""ساختار انقلاب های علمی"" که دیدگاه های خطی و انباشتی به علم را به چالش می کشید، مفهوم ""پارادایم"" بارها در علوم اجتماعی به کارگرفته شد و به ویژه با کتاب ""پارادایم های جامعه شناسی در نظریه سازمان"" در مطالعات سازمانی نیز اقبالی گسترده یافت. در نوشتار پیش رو پاسخ به این پرسش جستجو می شود که آیا در مطالعات سازمانی می توان از رویکردهای چند/فرا پارادایمی بهره گرفت یا آنها را بایستی بیشتر سودایی ناشدنی دانست. در این پژوهش نخست به واکاوی مفهوم پارادایم و دیدگاه های گوناگون آن پرداخته می شود که مفهوم ناهمسنگی پارادایم ها در آن نقش پررنگی دارد و سپس امکان گفتگوی پارادایم ها در مطالعات سازمانی بررسی می شود. رویکرد پژوهش توصیفی- تطبیقی است و با ژرف کاوی پژوهش های پیشین درباره پارادایم های مطالعات سازمانی پی گرفته می شود. در پایان نشان داده می شود که یکی از دشواری های بحث درباره پارادایم ها و به ویژه رویکرد چند/فراپارادایمی، کاربست نادقیق مفهوم پارادایم است و گنگی آن با پیش چشم داشتن زمینه کاربرد تا اندازه زیادی کاسته می شود. همچنین نتیجه می گیریم رویکرد چند/فراپارادایمی مفهومی ناسازنما ست که ویژگی اساسی پارادایم ها را نادیده می گیرد و نمی توان هم زمان از چند پارادایم در بررسی پدیده های سازمانی بهره گرفت.

مقدمه: استفاده ی مؤثر از نیروی انسانی یکی از عوامل کلیدی در کارآمدی نظام های سلامت شمرده شده است. همچنین دسترسی عادلانه ی افراد به خدمات قابل پرداخت، بر حسب نیاز نیز نشانه ی عادلانه بودن نظام ارایه ی خدمات بهداشتی و درمانی تلقی می گردد. ارایه ی خدمات سلامتی، به ویژه سلامت باروری، به زنان به عنوان یکی از اقشار آسیب پذیر جامعه، یکی از اولویت های اصلی سیاست گذاران سلامت محسوب می شود. متخصصان زنان و کارشناسان مامایی برای ارایه ی برخی از خدمات سلامت باروری، توانمندی ها و مهارت های مشترکی دارند. این مقاله با هدف بررسی هزینه- خدمت این خدمات، از منظر کارآمدی طراحی گردید. روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی– تحلیلی در سال 1390 در سه گام انجام شد. ابتدا برنامه ی درسی کارشناسان مامایی و متخصصین زنان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. سپس پرسش نامه ی محقق ساخته ای، حاوی 20 سؤال طراحی و روایی و پایایی آن تأیید گردید. در مرحله ی آخر، اطلاعات پرسش نامه ها به صورت تصادفی توسط 261 خانم در سنین باروری در 9 دفتر کار مامایی و 15 مطب پزشک متخصص زنان از فهرست مطب های سراسر شهر اصفهان جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری 18SPSS تحلیل گردید. یافته ها: 14 خدمتی که هر دو گروه قابلیت و مهارت ارایه ی آن را داشتند، شناسایی و مورد بررسی قرار گرفتند. 65 درصد از زنان مورد مطالعه، تحت پوشش بیمه های تأمین اجتماعی و خدمات درمانی بودند و میانگین سنی آنان 28 سال بود. عفونت های دستگاه تناسلی و مراقبت های دوران بارداری، شکایت شایع زنان برای مراجعه به متخصصان زنان و دفاتر مامایی بود. شایع ترین دلیل مراجعین در انتخاب متخصص زنان، اطمینان از مهارت آن ها و برای مطب های مامایی، هزینه ی قابل پرداخت خدمات بود. مراجعین دفاتر کار مامایی، زمان انتظار کمتر و طول ملاقات بیشتری داشتند و در کلیه ی 14 خدمت هزینه ی کمتری پرداخت نموده بودند. نتیجه گیری: اختصاص وقت متخصصان زنان به مراقبت های قابل انجام توسط کارشناسان مامایی با پرداخت هزینه های بیشتر و زمان انتظار طولانی تر می تواند نشانه ای از ناکارآمدی خدمات سلامت باروری تلقی گردد. از این رو، استفاده از سیستم ارجاع و تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات قابل ارایه توسط کارشناسان مامایی، می تواند سالانه بیش از 250 میلیارد تومان صرفه جویی در بر داشته باشد و کارآمدی نظام ارایه ی خدمت سلامت باروری کشور را بهبود بخشد.