درخت حوزه‌های تخصصی

از قرن دوم هجری بخشی از اندیشه سیاسی در زمینه حکمت عملی متاثر از متون ایرانیان پیش از اسلام در زمینه آداب ملوک و آیین کشورداری شکل گرفت و کتاب هایی با عنوان سیرالملوک یا سیاست نامه در تداوم اندرزنامه های دوره ساسانی تالیف شد. حکمت عملی مطرح در سیاست نامه ها، مجموعه ای از میراث علمی و الگوهای عملی و تجارب تاریخی گذشتگان است که سیاست نامه نویسان ـ که اغلب از کارگزاران دیوانی و درباری بودند ـ در تبیین آن به آیات و احادیث اسلامی استناد کرده اند. هدف از نگارش سیاست نامه ها، اصلاح عملکرد پادشاهان و در نهایت اصلاح و بهبود اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه بود.افضل الدین ابوحامد احمد بن حامد کرمانی، مورخ، ادیب، پزشک و اندیشمند اواخر دوره سلجوقی است. او که خود زمان چند پادشاه آخر قاوردیان کرمان، حمله قراغزان و حکومت ملک دینار را درک کرده بود، علاوه بر دوکتاب تاریخی، بدایع الازمان فی وقایع کرمان و کتاب المضاف، کتاب عقدالعلی للموقف الاعلی را که موضوع اصلی آن آداب ملوک و آیین کشورداری است، تالیف کرد. تالیف های او بر دیده ها و شنیده هایش استوار است و در ضمن شرح وقایع تاریخی، به ارزیابی ارزشی و نقد وقایع دست می یازد که بر اعتبارنوشته هایش افزوده است.افضل الدین کرمانی در کتاب عقد العلی به تحلیل و علت یابی آشفتگی کرمان بعد از مرگ طغرل شاه قاوردی می پردازد. او با قلمی ادیبانه، عملکرد سلاطین و حکام کرمان را به نقد می کشد و رهنمودهایی برای اصلاح امور بر اساس سیرالملوک ها به پادشاه وقت، ملک دینار، ارایه می دهد. ذهن نقاد و پرسشگر او همراه با مطالعات وسیعی که از محتوای کتاب پیداست، شناخت ما را از او به مورخی تحلیلگر و نقاد و سیاست نامه نویسی آگاه هدایت می کند.در مقاله حاضر سعی می شود با بررسی آداب ملوک و آیین کشورداری مطرح در کتاب عقدالعلی للموقف الاعلی، آن را با ارکان اساسی و مشترک مورد بحث در سیاست نامه ها در زمینه جایگاه پادشاهان در جامعه، نقش و پیوستگی دین با ملوک، جایگاه عدل، اقتدار و خصایل پادشاهان، جایگاه ارکان دیگر جامعه شامل رعیت، لشکر، خزانه و نقش شاهان در جمع میان آنان و برقراری نظم و امنیت در جامعه و دیگر آیین کشورداری در امر مشورت و گزینش وزرا و کارگزاران و سرانجام علل خرابی مملکت و ایجاد خلل در امر مملکت داری، مطابقت دهد و مقایسه کند

Though it is widely assumed that Sunni Islam does not have an equivalent to the Christian ecclesiastical hierarchy, Shii groups such as the Medieval Ismailis did have an organised teaching, spiritual, and temporal hierarchy. Evidence gathered from primary sources shows that this Ismaili 'ecclesiastical' hierarchy is strictly intertwined with the Ismaili interpretation of Neoplatonic cosmology as well as with the political authority of prominent medieval Ismaili dynasties. It is widely accepted by scholars in Islamic studies that there is no ecclesiastical hierarchy in Islam or, in other words, that there is not one hierarchical body which can legislate in matters of religion and the authority of which is undisputed among Muslims. There are experts in religious matters, the 'ulama`, with their theological and legal specializations. However, these are only individuals, and no matter how highly esteemed they are, they do not represent a full body. Even when Muslim scholars have presented elaborations of Islamic creeds, it is understood that they are no more than individual formulations of belief, not official ones. This assumption perpetuates a myth: the myth of one, static, uniform and united Islam. This is the Islam that many Sunnis would like to believe exists, and the Islam that several Western scholars find more convenient to study. Recent introductory books on Islam have just started to include chapters which reflect a more accurate story: there is not one Islam, there are several Islams, or to put it more moderately, there are several interpretations of Islam. There is the mystical way, with its hierarchy of spiritual masters and angels, there is popular Islam with its hierarchy of saints, and there is Shii Islam. Even though Shiism represents only 10% of the total Muslim population, it is nevertheless very active, articulated and in itself composite. This paper examines the authority of the ""ecclesiastical"" hierarchy, that is the teaching, spiritual and temporal hierarchy, in Medieval Ismailism. My aim is to establish a relationship between this hierarchy and the cosmological doctrines of Medieval Ismailism. Even though Ismailism is not the only Shi'i group in Islam to exibit both an ecclesiastical hierarchy and a related cosmological structure (medieval Druze and Nusayri groups are two further examples), it has been chosen here because of the high degree of sophistication and the clarity in which these doctrines have been expressed.