ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۴۱ تا ۲٬۵۶۰ مورد از کل ۷۶٬۰۳۳ مورد.
۲۵۴۱.

نگاره های رنگارنگ عرفان در شعر یدالله مفتون امینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شعر مفتون امینی رنگ عرفان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
یدالله مفتون امینی از شاعران معاصر و از شاگردان نیما به شمارمی رود. دفترهای شعری او، هریک ویژگی خاصی دارد که او را در شمارِ شاعران سرآمد معاصر قرا داده است. مفتون، شاعرِ رنگ و تصویر و حرکت است. با وسواس خاصی سخن می گوید و رنگ های خاصی را برای پروراندن ایماژهای خود به کارمی گیرد. از رنگ های متعدد و متضادی بهره می گیرد. رنگ آمیزی سخن، فقط دالّ بر ناتورالیست بودن شاعر نیست. او مسئولیت خاصی را بر دوش هریک از رنگ ها نهاده است. با تحلیل اشعار تمام دفترهای شعر او، متوجه وحدت و انسجام خاصی بین رنگ ها و نحوه به کارگیری آن ها به دست شاعر هستیم. در کنار اینها، رویکرد عرفانی خاصی به دنیا و گزارش وضعیت انسان در ج هان معاصر دارد. در این باره هم به نیکی  به رنگ ها و جایگاه آن ها در عرفان و تصوف اسلامی ایرانی اِشعار داشته و با مهارت خاصی آن ها را استفاده کرده است. در این مقاله نگرش مؤلف به اطراف خود، ویژگی عرفانی اشعار و درون مایه هایی که به وسیله رنگ ها طرح شده، بررسی شده است.
۲۵۴۲.

تحلیل دوران های مختلف بین اجزای علت تامه نهادهای فقهی و حقوقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سبب شرط مانع مقتضی دوران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۹
نهادهای فقهی و حقوقی معلول علل خاص خود می باشند که علت تامه این نهادها مشتمل بر سه جزء است: سبب، شرط و عدم مانع. از انضمام اسباب و شرایط و ارتفاع موانعف اطمینان به حدوث نهاد ایجاد می شود. برای تشخیص اجزاء علت تامه نهاد، رجوع به ادله مشرّع آن نهاد کارایی لازم و کافی را جهت شناسایی سبب و شرط و مانع را دارد. اما گاه تردید در تشخیص اجزاء علت نهاد رخ می دهد و تمییز سه رکنِ سبب، شرط و مانع را با دشواری مواجه می سازد و دوران بین اجزاء علت حدوث نهاد رخ می دهد. از آن جا که نقش و اثر هر یک از اجزای علت تامه در حدوث نهاد متفاوت است، باید این دوران را به نحوی مدیریت کرد که بتوان تشخیص و تمییز اجزاء علت را مستند به مبانی و ادله فقهی و اصولی نمود. در مقاله پیش رو اقسام دوران های فی مابین اجزای علت تامه نهادهای فقهی و حقوقی و روش مدیریت آنها و شیوه تمییز آن ها از یکدیگر بر مبنای ادله فقهی و حقوقی و ضوابط اصولی و مواد قانونی مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت، روش مناسبی برای این تشخیص و تمییز معرفی می گردد.
۲۵۴۳.

تفسیر و نقد برهان سکوت در تاریخ گذاری احادیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برهان سکوت استنتاج بهترین تبیین تاریخ گذاری احادیث شاخت ینبل خاورشناسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۴۵
شاخت و ینبل در تاریخ گذاری احادیث از استدلال برهان سکوت بهره برده اند. برخی این استدلال را ذیل مغالطات دسته بندی می کنند. با این تفسیر از برهان سکوت، کاربرد آن در تحقیقات خاورشناسان جای شگفتی دارد. این نوشتار بر آن است با ارائه تفسیرهای دوگانه از برهان سکوت ابعاد آن را نمایان سازد. در تفسیر نخست از برهان سکوت، شرایط سه گانه استدلال دسترسی نویسنده به اطلاعات، قصد نویسنده برای توصیف کامل وضعیت و اهمیت بالای پدیده نقش اساسی را برعهده دارند. برهان سکوت تنها در صورت فراهم نبودن این شرایط در زمره مغالطات جای خواهد گرفت. در تفسیر دوم، برهان سکوت به استنتاج بهترین تبیین بازمی گردد. بر این اساس نادرستی تصویر شاخت و ینبل از خاستگاه تاریخی احادیث روشن گردید. کلی گویی و تعمیم نتایج جزئی به همه احادیث از آسیب های مطالعات تاریخی حدیث است که تنها با جزئی نگری و روش استقرایی برطرف خواهد شد.
۲۵۴۴.

نکته، حاشیه، یادداشت: «امید» به مثابت نام زن/ «شاه مردان» و خطای لغت نامه/ امیر قافله را هم تغافلی شرط است ....؛ بیتی که گویا نه از سعدی است و نه از حافظ/ رهی معیری و سرقت ادبی؟!: پیشکش به استاد مهدی نوریان/ «ملک تعالی و تقدس تو را» دربارۀ خوانش مصراعی از نظامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۵
نکته، حاشیه، یادداشت: «امید» به مثابت نام زن/ جویا جهانبخش «شاه مردان» و خطای لغت نامه/ جویا جهانبخش امیر قافله را هم تغافلی شرط است ....؛ بیتی که گویا نه از سعدی است و نه از حافظ/ جویا جهانبخش رهی معیری و سرقت ادبی؟!: پیشکش به استاد مهدی نوریان/ عاطفه طیه، چ.ط نژند «ملک تعالی و تقدس تو را»: درباره خوانش مصراعی از نظامی/ منوچهر فروزنده فرد
۲۵۴۵.

بررسی تفسیر تطبیقی آیه ناشنوایی اموات و کاربرد آن در اثبات و ردّ توسّل از سوی سلفیه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آیه تفسیر تطبیقی سلفی توسل ناشنوایی مردگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۵
از کاکردهای مطالعات تطبیقی در تفسیر، کشف وجوه تمایز آیینی خاص مانند وهابیت و سلفی گری و تبیین روش نورانی اسلام ناب تجلّی یافته در مکتب اهل بیتm است. آیه ناشنوایی مردگان (فاطر: 22) ازجمله آیاتی است که سلفیه به آن تمسک کرده، معتقدند مردگان هیچ چیزی نمی شنوند و مانند بت ها از شعور بی بهره بوده، مراد از قبر در آن، حفره خاکی داخل گورستان است؛ لذا نباید از شخص مرده حتی اگر پیامبر اکرمj بوده باشد، درخواستی نمود و یا توسل جست. در مقابل مفسران شیعه و بسیاری از مفسران اهل تسنن بر این باورند که آیه مذکور در مقام تشبیه است که مشرکان را بسان مردگانی لحاظ می کند که هیچ نمی شنوند. در حقیقت غرض از این تشبیه توجّه دادن به عدم تأثیر آیات بر این سِلک است. توجه منظومه ای و کلّی نگر به آیات دیگر قرآن، التفات به صنایع ادبی مانند تشبیه، کمک گرفتن از سیره نبوی و صحابه و روایات فریقین به عنوان قراین منفصله تفسیری ازجمله دلایلی است که کژی اعتقاد سلفی ها و راستی باور مفسران شیعه و مشهور اهل تسنن را اثبات می نماید.  
۲۵۴۶.

تصحیح انتقادی یا تضییع انتفاعی؟ مروری بر ویراستی غیر علمی از شرح الإشارات والتنبیهاتِ اُرمَوی

کلیدواژه‌ها: تصحیح انتقادی تصحیح متون الإشارات والتنبیهات شرح الإشارات والتنبیهات سراج الدین اُرمَوی عمار التمیمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۸۸
متون علمی کهنِ دانشمندان مسلمان میراث و یادگاری است نفیس و سودمند که باید با ویراست هایی صحیح و دقیق در دسترس دانش پژوهان قرار گیرد. بسیاری از ویراست هایی که تاکنون از این دست متون ارائه شده است، فاقد ویژگی ها و معیارهای معروفِ تصحیح انتقادی و عالمانه است و در نتیجه، شمار زیادی از این آثار به نحوی نامطلوب و نااستوار و گاه آکنده از اغلاط گوناگون به چاپ رسیده است. این ویراست های عیبناک، واجد اعتبار و لایق اعتماد نیست و استناد به آنها در تحقیقات، پیامدهای ناگواری دارد. در مقاله حاضر، پس از برشماری پاره ای از اصول و معیارهای کلّیِ ویراست های انتقادی و بازنمودن مهم ترین وجوه تمایز آنها از تصحیح های غیر انتقادی، ویراستی غیر علمی از شرح اشاراتِ سراج الدّین اُرمَوی (د: 682 ه .ق.) معرّفی و ارزیابی می شود. این بررسی و سنجش، نمودار آن است که چاپ شیخ عمّار التمیمی از شرح اشاراتِ اُرمَوی ویراستی است مغلوط و معیوب که هیچ یک از اصول و قواعد تصحیح انتقادی متون در آن به طور کامل و دقیق رعایت نشده است و از این رو کتاب مهمّ مزبور باید دوباره از نو تصحیح و منتشر شود.
۲۵۴۷.

ابونعیم احمد بن عبداللّه اصفهانی و تاریخ نگاری اسلامی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ابونعیم اصفهانی تاریخ اصبهان حلیه الاولیاء دلائل النبوه اصفهان مکتب حدیثی صحابه شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۱
مکتب حدیثی که عمدتا در بغداد شکل گرفت، در بسیاری از شهرهای ایران ریشه دواند. بخش مهمی در خراسان بود که منجر به تولید برخی از کتب ششگانه اهل سنت شد. در نیشابور و اصفهان و ری هم مکتب حدیثی بروز و ظهور خاص خود را داشت. حدیث، همزمان، منبع فقه، تفسیر، اخلاق و به طور کلی دین شناسی و نیز تاریخ اسلام بود. هر محدثی، می توانست در چند زمینه از علوم دینی فعال باشد. مکتب حدیثی اصفهان، بزرگانی داشت که آثار فراوانی از آنها برجای مانده است. خاندان ابن منده یکی از آنهاست. ابونعیم، یکی از چهره های اصلی مکتب حدیثی این شهر است که البته در مخالفت با بسیاری از همشهرهای اهل حدیثش، شافعی و اشعری مذهب بود. او همزمان صوفی نیز بود. میراث او در حوزه رجال و تاریخ بسیار با ارزش است. هم سیره نبوی با عنوان دلائل النبوه دارد، هم معرفه الصحابه در شرح حال اصحاب، هم تاریخ محلی با عنوان تاریخ اصبهان، و هم حلیه الاولیاء در شرح حال بزرگان و رجال دنیای اسلام. میراث تاریخی او به معنای وسیع کلمه، بسیار با ارزش است، هرچند آمیخته به تصوف و به رنگ آن است. او منابع زیادی را برای ما حفظ کرده است. این مقاله گزارش اجمالی زندگی او و میراث تاریخی وی است.
۲۵۴۸.

معناشناسی دنیا و زیست زاهدانه در اندیشه حسین بن سعید اهوازی؛ مروری بر تاریخ اخلاق روایی شیعه در سده سوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاریخ اخلاق زهد دنیا حسین بن سعید اهوازی کتاب الزهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۷
این مقاله به بررسی رابطه دنیا و زهد بر اساس کتاب الزهد حسین بن سعید اهوازی می پردازد. این دو مفهوم در دو سوی معنایی، مقابل هم، قرار دارند و کمتر می توان هم پوشانی عملی میان این دو یافت. در ادبیات روایی شیعه در عین مذمت دنیا توصیه به زهد شده است و عموما محدثین در آثار خود تقابل این دو مفهوم را بیان کرده اند. در این میان اما به نظر می رسد می توان رویکرد دیگری در تفاهم معنایی زهد و دنیا، بر اساس میراث روایی شیعه، تبیین کرد که نشان هایی از آن در کتاب معروف الزهد حسین بن سعید قابل رصد است. این مقاله به پاسخ این پرسش پرداخته است که حسین بن سعید در کتاب الزهد چه نظری در رابطه با زهد و دنیا داشته است؟ بررسی «الزهد» این فرضیه را تقویت می کند که حسین بن سعید بر خلاف نگاه عموم محدثین شیعی تفاهمی عملی میان زهد و دنیا را قائل است. با تحلیل مضمونی متن کتاب الزهد این نتیجه دست یافتنی شد که زاهد می تواند در عین دنیاپذیری و کنترل امیال دنیاخواهانه در چارچوب زیستی زاهدانه نیز طی طریق کند. او گفتمانی اجتماعی از دنیا ارائه می دهد که قابل جمع با زیست زاهدانه می باشد.
۲۵۴۹.

تحریف ناپذیری قرآن از دیدگاه استاد مطهری

کلیدواژه‌ها: استاد مطهری تحریف ناپذیری قرآن تحریف لفظی و معنوی آشنایی با قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳ تعداد دانلود : ۱۳۱
شبهه تحریف قرآن که متأسفانه از سوی برخی دوستان ناآگاه و دشمنان آگاه مطرح شده است، امروزه یکی از چالش های فرارو در عرصه قرآن پژوهی به شمار می آید. کتاب ها و پژوهش های بسیاری در این خصوص در یکی دو سده واپسین نوشته شده که نشان از اهتمام عالمان شیعهدرباره دفاع از ساحت قرآن دارد. شهید مرتضی مطهری از قرآن پژوهان معاصر در نوشته های خود نگاهی ژرف کاوانه به قرآن وآیات الهی داشته و تمام همت خود را در تبیین مفاهیم و معارف قرآن به کار برده و با ادله محکم ساحت قرآن کریم را از شبهه تحریف قرآن مبرا می داند. ایشان گرچه تألیف مستقلی در این زمینه ندارد، اما در آثار گوناگون خود به تبیین مسئله تحریف قرآن پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که دیدگاه شهید مطهری درباره تحریف قرآن چیست؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که شهید مطهری در کتاب های گوناگون خود شبهه تحریف قرآن را با استناد به ادله مختلف مانند: آیات قرآن، دلیل عقلی، دلیل تاریخی، اعجاز، تواتر قرآن، جامعیت و جاودانگی قرآن و خاتمیت رد می کند.
۲۵۵۰.

جایگاه امیرالمؤمنین (ع) در تقابل تاریخی حق و باطل بر مبنای تحلیل متنی دعای ندبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امیرالمؤمنین دعای ندبه ولایت امامت جریان شقاوت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۹۱
دعای ندبه، با مضمون یاری خواستن از امام عصر (عج)، خط سیر جبهه حق را از آدم تا پیامبر خاتم، در قالب جریان نبوت، طرح و پس از آن به جریان ولایت به عنوان ادامه دهنده خط نبوت اشاره می کند. همزمان با طرح جریان ولایت در دعای ندبه، از جریان دیگری با عنوان جریان شقاوت هم پرده برداشته می-شود که ظاهراً از همان آغاز در نقطه مقابل جریان نبوت مطرح بوده است و پازل نبرد همیشگی حق و باطل را تکمیل می کند. پرسش این است که چرا این جریان از همان آغاز دعا و در امتداد جریان نبوت، آشکارا مورد اشاره قرار نمی گیرد و پس از یادکرد جریان ولایت است که پرده از این جریان برداشته می شود؟ این پژوهش با تکیه بر تحلیل استنطاقی مضامین دعای ندبه و با یاری گرفتن از روش تحلیل تاریخی، چند و چون پرسش یادشده را بررسی می کند. یافته ها نشان می دهد جریان شقاوت انتظار داشته با ختم نبوت، طومار جریان حق در جهان پیچیده شود، اما ظهور خط امامت و ولایت، به قدری سردمداران این جریان را دچار اضطراب و یأس می کند که همه تعارفات و پوشش ها را کنار می نهند و با تمام قوا جهت مبارزه با این جریان وارد میدان می شوند.
۲۵۵۱.

تجزیه و تحلیل داستان انگیزه تألیف فصل الخطاب و بازشناسی ماجرای تاریخی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اتابک تحریف قرآن شیخ فضل الله نوری طالبوف مسالک المحسنین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۷
یکی از داستان هایی که پیرامون محدث نوری و کتاب فصل الخطاب در چند دهه اخیر مطرح شده، داستان «انگیزه انگلیسی» تألیف فصل الخطاب است؛ که گفته شده محدث نوری، فریب سیاست های ضداسلامی دولت انگلستان برای تفرقه میان مسلمین را خورده، و این کتاب را به تحریک کارمند جاسوس سفارت انگلیس نوشته است. این داستان توسط آیت الله مرعشی نجفی به نقل از سردار کابلی، توسط چند نفر از علمای معاصر همانند: شبیری زنجانی، منتظری، آصف محسنى، صادقی تهرانی، نقل شده است. در پژوهش های جدید، مشخص شده که انتساب این داستان به محدث نوری، نادرست است. اکنون برای بازشناسی ماجرای واقعی داستان، لازم است بررسی شود: 1. روایت های داستان انگیزه تألیف فصل الخطاب چگونه و دارای چه بخش های متفاوتی می باشد؟ 2. اطلاعات و داده های این داستان، چه سرنخ هایی را به ما برای کشف واقعیت داستان می دهد؟ 3. آیا اطلاعات این داستان با شواهد تاریخی دیگر و مرتبط با عصر محدث نوری و سردار کابلی، هماهنگ است؟ 4. این داستان را، می توان با چه واقعه تاریخی تطبیق داد؟ در پژوهش پیش رو، با بررسی داده های داستان و تجزیه و تحلیل اطلاعات آن، و دقت در اطلاعاتی که ناهماهنگ با تاریخ و زندگی حاجی نوری هستند، مشخص شد که که بخش اعظم داستان آیت الله مرعشی منقول از سردار کابلی، داستانی پیرامون جریانات کتاب «مسالک المحسنین» در دوره مشروطه ایران و مخالفت شیخ فضل الله نوری با این کتاب می باشد؛ و ناقل داستان، دو داستان مختلف (که پیرامون دو نوری، دو سید و دو کتاب متفاوت بوده است) را، باهم مخلوط نموده است.
۲۵۵۲.

بازکاوی و تحلیل ارزش گذاریِ منفردات روایی در نظر و کاربرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: متفرد منفرد اعتبار روایات روایات مردود عام البلوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۰
شمار زیادی از روایات در موضوعات مختلف احکام و عقاید، تنها با یک سلسله سند و توسط یک راوی نقل شده اند که در میان اصطلاحات حدیثی نام منفرد را به خود اختصاص داده اند؛ گرچه غالباً در مقام نظر گفته می شود که انفراد در نقل از موجبات طرد روایت نیست، برخی نیز آن را نشانه توهم و ضعف راوی دانسته و در مواضع متعدد روایات به سبب منفرد بودنشان خدشه دار تلقی شده اند. این پژوهش با روشی توصیفی تحلیلی درصدد است تا با بررسی موردی بسیاری از روایات منفردِ مردود خوانده شده، اعتبار روایات منفرد و شرایط قبول یا عدم قبول آن ها را به دست آورد. پژوهش ها نشان از آن دارد که روایاتِ منفردِ مردود همواره با سایر قراین ضعف، به خصوص تضعیف راوی و مخالفت با مشهور همراه است. گاه نیز به رغم وثاقت راوی، زاویه داشتن معیارهای گزینش و نقل روایت توسط راوی با دیگران موجبات طرد روایات منفرد او را فراهم آورده است. عام البلوی بودن (مسئله مبتلابه همگانی) نیز اگر با تفرد در نقل همراه شود، روایت را در مظان اتهام و تردید قرار خواهد داد و  نباید دور از نظر داشت که این عامل هنگام معارضه با رأی مخالفان از اسباب طرد منفردات به شمار رفته و می توان گفت که آگاهی از عوامل دخیل در عدم امکان انتشار گسترده برخی روایات موجب شده که بر بسیاری از روایات منفرد عام البلوی خدشه وارد نشود.
۲۵۵۳.

اشتراط الفاظ خاص در عقد نکاح معذورین(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: الفاظ خاص عقد نکاح نکاح معذورین عقد متعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۷۶
با توجه به آثار کلیدی عقد نکاح، بحث از «نیاز یا عدم نیاز به الفاظ خاص» از چالش های مهم مسائل خانواده است. در فقه رایج شیعه، تحقق عقد نکاح در گرو الفاظ خاص دانسته شده و اغلب، عبارات «أنکحت»، «زوّجت» و «متّعت» را الفاظ خاص نکاح قلمداد کرده اند. آنان در این خصوص، میان معذور و غیرمعذور تفاوتی قائل نشده اند. روایات میثاق غلیظ، صیغه متعه، روایت ثعلبه، روایت حولاء و نیز سیره و اجماع و استصحاب، از ادله اشتراط الفاظ خاص شمرده شده است. در جانب دیگر، به دلایلی چون آیه )أوفوا بالعقود( و روایات چهارگانه «لکلّ قوم نکاح»، مَهر قرآن، زن مضطر و عقد سکری به عنوان دلیل و شاهد بر عدم لزوم الفاظ سه گانه تمسک شده است. حاصل سنجش دلایل یادشده، نفی اشتراط الفاظ خاص در عقد نکاح افراد معذور است. روشن است که بر اساس مجموع ادله، اصل اشتراط لفظ در تحقق عقد شرعی نکاح، محرَز بوده و بر این اساس، نکاح معاطاتی، باطل و فاقد اثر شرعی است.
۲۵۵۴.

دلالت های صحیفه سجّادیه بر مسئله کمیّت جمعیت و دیدگاه مستنبط از آن ها

کلیدواژه‌ها: جمعیت فرزندخواهی فرزندآوری دلالت های جمعیتی صحیفه سجادیه امام سجاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۵۷
جمعیت و مسائل مرتبط با آن، از دیرباز مورد بحث و بررسی دانشمندان علوم اجتماعی بوده است. منابع معارف اسلامی که یکی از آن ها «صحیفه سجادیه» است، نیز در این باره فرازها و دلالت هایی درخور توجه دارند. شیوه این پژوهش، اسنادی موردی، عمدتاً ناظر به صحیفه سجادیه است و روش داوری آن، اجتهادی تفسیری و شاخص مورد تمرکز عبارت است از: تعداد فرزندان. هدف از این پژوهش، بررسی دلالت های صحیفه سجادیه بر مسئله کمیت جمعیت و کشف دیدگاه امام سجاد علیه السلام در این باره است. اهم نتایج این پژوهش، عبارتند از: فرزندخواهی فراوان، سپاسگزاری از خداوند به خاطر اعطای فرزندان فراوان، طلب وسعت روزی در پیری و درخواست محرومیت دشمنان از توان فرزندآوری. فرازهای مستقیم صحیفه بر مطلوبیت فرزندآوری فراوان هستند. درحالی که، دلالت ادبی جمع «وُلد» و «اولاد»، راز کم شمار بودن فرزندان برخی از مسلمانان، جهت دهی الهی به گرایش ها و رفتارها، همراه ساختن علم با عمل، فرمان برداری به اعضا و جوارح برخی از دلالت های جمعیتی غیرمستقیم در صحیفه بر این مطلوبیت هستند. برخی دیگر از این دلالت ها عبارتند از: استفاده از فرصت ها، به کمال رساندن هر فضیلت، درخواست برترین تقدیرها، نعمت های بالاتر و فراوان شدن مرزبانان. نتیجه مطالعه و بررسی این فرازها خصوصاً با انضمام سیره فرزندآوری اهل بیت علیهم السلام آن است که از منظر امام سجاد علیه السلام، فرزندآوری فراوان مسلمانان در حد توان خانواده ها، مطلوب اسلام است؛ یعنی، مطلوب است هر خانواده به هر مقدار که می تواند فرزندان بیشتری بیاورد.
۲۵۵۵.

تحلیل قرآنی راهکارهای مقابله با عملیات روانی دشمن در مکتب دفاعی امام خامنه ای

کلیدواژه‌ها: تحلیل قرآنی امام خامنه ای مکتب دفاعی عملیات روانی جنگ روانی مقابله با دشمن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۲
عملیات روانی از دیرباز مورد استفاده دشمنان قرار گرفته است؛ اما با توجه به پیشرفت و گسترش علوم روانشناسی و علوم اجتماعی و همچنین هزینه بر بودن جنگ های فیزیکی و نظامی، بهره گیری از عملیات روانی در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... اهمیت بیشتری پیدا کرده است و مقابله با آن جزو راهبردهای دفاعی کشورها و نهادهای مسئول شده است. در دکترین دفاعی امام خامنه ای، شناخت دشمن از یک سو و مترصد بودن دشمن جهت ضربه زدن به نظام اسلامی از سوی دیگر و نیز آشنایی و تبیین راهکارهای دفاع و مقابله با هجمه های دشمن، جزو اصول اساسی است. امام خامنه ای به عنوان فرمانده کل قوا و ولی امر مسلمین جهان ضمن تبیین جنگ نرم و انواع عملیات روانی دشمنان اسلام و مسلمین، راهکارهای مقابله با آن را نیز مطرح و بیان کرده است. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و مراجعه به بیانات امام خامنه ای و گزاره های قرآنی، راهکارهای مقابله با عملیات روانی دشمن را مورد تجزیه وتحلیل قرار داده است. بر اساس یافته ها، اتکال به قدرت لایزال الهی، بازگشت به هویت دینی، امیدآفرینی میان جامعه، بصیرت افزایی، عدم انفعال در مقابل دشمن، بهره گیری از نیروهای توانمند، جهاد تبیین، خودباوری، ایجاد همبستگی بین افراد جامعه، بهره گیری از ظرفیت و توانمندی های داخلی و شناخت نقاط قوت و ضعف از جمله راهکارهای قرآن بنیان مقابله با عملیات روانی دشمنان در مکتب دفاعی امام خامنه ای است.
۲۵۵۶.

معیارهای گزینش نیروی انسانی از منظر قرآن

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم معیار گزینش سرمایه ی انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۸۸
گزینش سرمایه ی انسانی، یکی از مهم ترین مسائل مدیریت منابع انسانی است. طرح بررسی آن از منظر قرآن به عنوان معجزه ی جاوید و سند حقایت و جامعیت اسلام؛ لازم و ضروری است. پژوهش حاضر، به منظور کشف و تبیین سامانمند معیارهای گزینش نیروی انسانی از این منظر باهدف کاربردی سازی آموزه های قرآن در دانش مدیریت و گام برداری در راستای تولید علوم انسانی اسلامی سامان یافته است. در این اثر مجموعه آیات مرتبط با مسئله به صورت شبکه ای جمع آوری و با عنایت به محدودیت ها «مقاله ی علمی» با روش استنطاقی – تحلیلی و با نگاه کاربردی و ماهیت نظریه پردازی به بررسی گرفته شده است. بر اساس جستارهای صورت گرفته نتایج تحقیق نشان می دهد مجموعه معیارهای مرتبط با مسئله از منظر قرآن کریم بر محور اندیشه، رفتار و شغل سازمانی، قابل دسته بندی است. هم چنین روشن شد که در عرصه ی اندیشه ای معیارهای اعتقادی و اخلاقی، و در حوزه ی رفتاری شاخص های عدالت، امانت و مسئولیت، و در سطح سازمانی پارامترهای دانایی، توانایی، سابقه و تجربه از اساسی ترین سنجه ها هستند.
۲۵۵۷.

عوامل مؤثر بر آرامش در قرآن کریم و نتایج تربیتی آن

کلیدواژه‌ها: آرامش عوامل موثر بر آرامش قران کریم نتایج تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۴۴
آرامش یکی از آرزوهای همیشگی بشر بوده و همیشه سعی داشته از ناراحتی و اندوه دوری و به اطمینان خاطر دست پیدا کند. هدف از نگارش این مقاله بررسی عوامل مؤثر در آرامش انسان از دیدگاه قرآن کریم است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در ابتدا تعدادی از عوامل تاثیر گذار بر آرامش انسان به صورت نظام مند استنباط و توصیف شده و سپس آثار و نتایج تربیتی آن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد، افراد با ایمان با اطمینان خاطر به حوادث زندگی نگاه می کنند، اعمال نیک موجب رضایت خاطر انسان و احساس دوستی با خدا می شود، انسان در دعا و نیایش می تواند با خدا ارتباط برقرار کند و از او کمک بخواهد این عمل احساس خوشایندی همراه با آرامش به همراه خواهد داشت؛ انسان متوکّل خدا را به جای خود قرار می دهد و می داند که به منبع فناناپذیر و قدرت الهی تکیه کرده است از این رو احساس امنیّت و آرامش می کند. عوامل مذکور زمینه رشد و پرورش صفاتی چون اعتمادبنفس، صبر، محبّت، امنیّت و...که در تربیت انسان نقش دارند را فراهم می آورد.
۲۵۵۸.

فهرست مقاله های فارسی درباره دائرهالمعارف و دائرهالمعارف نویسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۱۰۳
گردآوردن و نظم بخشیدن به گفتارها و جستارها درباره دائرهالمعارف، از آغاز ورود این گونه به ایران تا به امروز، نه تنها دسترسی به آنها را برای اطلاع جویان آسان می کند، بلکه علایق و سلایق موضوعی یا کاستی های تحقیقی را نیز می نمایاند و از این رو شاید پاشیدن بذر چون وچرایی شود در عرصه دائرهالمعارف نویسی ایران. گردآوری مقاله های فارسی با موضوع دائرهالمعارف و دائرهالمعارف نویسی پیشینه قابل توجهی ندارد. به جز اهتمامی ددر جای خود ارزشمند که غالباً گزیده ای از مقاله های روزنامه ها و نیز مصاحبه ها را تا سال 1377 دربر می گیرد (مقاله های 258 و 259 همین فهرست)، کار دیگری در این باره سراغ نداریم. مقاله نامه حاضر با این هدف تدوین شده است تا شروعی باشد برای پرکردن این کاستی. این فهرست مقاله هایی را دربر می گیرد که به زبان فارسی در نشریات ایران (به جز روزنامه ها) و همچنین در مجموعه مقاله ها از ابتدا تا پایان 1401 چاپ شده است.
۲۵۵۹.

بررسی مدل های ارتباطی اخلاق و عرفان از منظر وین رایت و ارزیابی آن از دیدگاه عرفان اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق عرفان ارتباط اخلاق و عرفان وین رایت عرفان اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۶
وین رایت مناسبات اخلاق و عرفان را در دو گونه احتمالی در نظر می گیرد: (1) اضمحلال اخلاق در بستر عرفان، (2) تقویت اخلاق توسط عرفان. او برای هر یک از این دو گونه، دلایلی را ذکر و تحلیل کرده و سپس دیدگاه خود را بیان کرده و در نهایت به این نتیجه دست یافته که اخلاق و عرفان از یکدیگر منفک اند. به زعم او، این انفکاک نه باعث تقویت آن ها توسط یکدیگر می شود و نه موجب اضمحلال آن ها. این نوشتار، با نقد استدلال های وین رایت و برشماری و توضیح مدل های پنجگانه مناسبات اخلاق و عرفان بر اساس دیدگاه عرفان اسلامی، به این نتیجه می رسد که بر خلاف دیدگاه او، ارتباط اخلاق و عرفان در دو گونه یادشده خلاصه نمی شود و فروکاستن این ارتباط به آن دو گونه، ظرفیت های بسیارِ دخیل در بحث را مغفول می نهد. با این بررسی ها نشان داده می شود که استدلال های اصلی برای اثبات ناکارآمدی عرفان در شکل دهی به نوعی اخلاق، موجه نیست، بلکه استدلال های عارفان در این راستا که عرفان، هم در مرحله فرااخلاق و هم در مرحله هنجاری، موجب تقرر اخلاق می شود، کافی به نظر می رسد. در پایان، با توجه به آنچه گفته می شود خواهیم دید که باید به این دیدگاه ملتزم شویم که نگرش عرفانی برای زیستی کاملاً اخلاقی (در مراحل نهایی اخلاق) ضروری است.
۲۵۶۰.

تطبیق و بررسی رویکردهای الهیاتی و غیر الهیاتی در حوزۀ منابع زیستی و طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منابع طبیعی رویکرد غیرالهیاتی رویکرد الهیاتی رویکرد اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۰
مسائل محیط زیستی و منابع طبیعی از اهمیت بسزایی در جوامع انسانی برخوردار است؛ لذا شناخت رویکردهای متفاوت درباره آنها نقش بسزایی در سلامت، بهداشت، رشد، حیات و بقای انسان و جانداران دارد. هدف پژوهش، بررسی تطبیقی رویکردهای الهیاتی و غیرالهیاتی در حوزه منابع زیستی و طبیعی است. سؤال پژوهش بررسی چگونگی رویکردهای الهیاتی در حوزه منابع زیستی و طبیعی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است. از یافته های پژوهش و در مقام مقایسه دیدگاه ها می توان به این نتیجه دست یافت که دیدگاه های غیرتوحیدی عموماً قائل به احترام به طبیعت و پرهیز از ضرر به آن اند که در این حوزه با دیدگاه توحیدی مشترک اند؛ با این تفاوت که در دیدگاه های توحیدی، انتساب طبیعت به خداوند مورد توجه بوده و وظایفی در این باره تعیین شده است؛ اما طبیعت در آموزه های اسلام در مقیاسی بالاتر از سایر مکاتب غیرتوحیدی و توحیدی مورد تأیید قرار گرفته و ضمن تأکید بر انتساب به خداوند متعال، در سه حوزه قرآن، احادیث و عقلانیت، به طور مبسوط به تبیین احکام، آثار و وظایف انسان ها در قبال آن پرداخته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان