درخت حوزه‌های تخصصی

در بخش نخست این مقاله، رفتارهای دینی را به عبادی و اخلاقی تقسیم کردیم و یادآور شدیم که ملاک غالبی این تقسیم‏بندی، آن است که رفتارهای دینی یا در رابطه با خداست و یا در رابطه با خلق خدا. رفتارهای نوع اول را عبادی و رفتارهایی از سنخ دوم را رفتارهای اخلاقی نام نهادیم. در شماره پیشین نقش رفتارهای عبادی را در بهداشت روانی کاویدیم و در این شماره، رفتارهای اخلاقی و اهمیت آن‏ها را در بهداشت روانی انسان بررسی می‏کنیم. مسائل اخلاقی در پی بهبود بخشیدن به روابط انسان با هستی و خالق آن، رابطه با دیگران و ارتباط با خود هستند. افزون بر این، دست‏کم برخی صفات و رفتارهای اخلاقی وجود دارد که باید آنها را جزو بیماری‏های روانی به شمار آورد. همچنین اخلاق خوب در حقیقت، نقطه تعادل میان افراط و تفریط و سازگار با آفرینش خاص انسان هستند که می‏توانند به سازگاری و سلامت روانی او کمک کنند. وانگهی، اخلاق می‏تواند به برخورداری انسان از لذت در درازمدت بینجامد. سرانجام داشتن اخلاق حسنه، فرد را محبوب مردم می‏کند و سبب می‏شود فرد ارتباط مناسب‏تری با دیگران داشته باشد و از بهداشت روانی برخوردار گردد. در این نوشتار، با تقسیم مسائل اخلاقی به اجتماعی و فردی، هر کدام را جداگانه بازکاوی کرده‏ایم. در قسمت اخلاق اجتماعی، با اشاره به اهمیت تعامل با دیگران در تامین نیازها و در نتیجه، بهداشت روانی انسان، پی‏آمدهای برخی صفات و رفتارهای اخلاقی و اجتماعی همچون حسن خلق، فروتنی و خیرخواهی را برشمرده‏ایم. در بخش اخلاق فردی نیز، نقش برخی صفات و رفتارهای اخلاقی، مانند زهد، صبر و توکل را در بهداشت روانی بررسی کرده‏ایم.

پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه عملکرد زبان آموزان پسر تک زبانه و دو زبانه سطح متوسطه کانون زبان ایران در یادگیری زبان انگلیسی انجام شد. برای انتخاب گروه نمونه به روش خوشه ای چند مرحله ای، تعداد 40 نفر از زبان آموزان شهر تهران در پنج مرکز کانون زبان ایران به عنوان تک زبانه که فقط به زبان فارسی مسلط بودند و 40 نفر از زبان آموزان شهر تبریز در پنج مرکز کانون زبان ایران که به زبان های فارسی و ترکی مسلط بودند، انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه اطلاعات شخصی، آزمون درک مطلب و آزمون دامنه واژگان استاندارد برای زبان آموزان سطح متوسطه کانون زبان ایران بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون تی استفاده شد. و نتایج بدست آمده نشان داد که بین زبان آموزان پسر تک زبانه و دو زبانه در یادگیری زبان جدید یعنی عملکرد در آزمون درک مطلب و آزمون دامنه واژگان استاندارد تفاوت معناداری مشاهده نشد. به عبارت دیگر دو زبانگی هیچ گونه تاثیری در توانایی عملکرد درک مطلب و دامنه واژگان زبان آموزان پسر سطح متوسطه انگلیسی ندارد. بنابراین باید گفت که دو زبانگی توانایی یادگیری زبان جدید را افزایش نمی دهد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی افسردگی، هیجان خواهی، پرخاشگری، سبکهای دلبستگی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی به عنوان پیش بین های وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان پسر شهر اهواز است. افراد مورد مطالعه تحقیق شامل 112 نوجوان معتاد و 112 نوجوان غیرمعتاد بودند. در این پژوهش، برای انتخاب نمونه معتاد از نمونه در دسترس و برای انتخاب نمونه غیرمعتاد از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. ابزار مورد استفاده در این تحقیق عبارت بودند از: پرسشنامه افسردگی بک، مقیاس هیجان خواهی زاکرمن، پرسشنامه پرخاشگری اهواز و پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسال. برای تحلیل داده ها روش تحلیل ممیز به کار گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که وابستگی به مواد مخدر در نوجوانان را می توان براساس متغیرهای افسردگی، هیجان خواهی، پرخاشگری، سبک های دلبستگی و وضعیت اقتصادی اجتماعی پیش بینی نمود. نتایج به دست آمده و مدل ارایه شده توسط این پژوهش به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.

پژوهش حاضر به مقایسه پیوستگی، انطباق پذیری، سطح ارتباط و رضایت زناشویی متاهلین پرگذشت و کم گذشت می پردازد. روش پژوهش از نوع علی مقایسه ای (پس رویدادی) است. نمونه پژوهش شامل 270 نفر از کارکنان متاهل اداره های دولتی شهر اهواز بود که به صورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش از مقیاس گذشت خانواده،‌ مقیاس پیوستگی و انطباق پذیری خانواده و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس نشان داد که متاهلین پرگذشت در مقایسه با متاهلین کم گذشت به طور معناداری میزان پیوستگی، انطباق پذیری، سطح ارتباط و رضایت زناشویی بیشتری دارند.

هدف این پژوهش، مطالعه تاثیر سبک های مدیریت کلاس معلم، بر رشد مهارت های فراشناختی دانش آموزان است. در این پژوهش سه نوع سبک مدیریت کلاس (سبک مداخله گر، سبک تعاملی و سبک غیرمداخله گر) در نظر گرفته شده است. جامعه تحقیق، کلیه کلاس های پایه پنجم در مدارس ابتدایی پسرانه و دخترانه ناحیه شش آموزش و پرورش مشهد در سال تحصیلی 1384-1383 می باشد. سبک مدیریت کلاس معلمان با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته در نمونه 60 نفری معلمان سنجیده شد و متغیر فراشناخت نیز با استفاده از پرسشنامه خود - گزارش دهی اسپرلینگ و همکاران در نمونه 307 نفری دانش آموزان ارزیابی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها، فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه: «دانش آموزان معلمین تعامل گرا در مقایسه با دانش آموزان معلمین مداخله گر از مهارت های فراشناختی بالاتری برخوردارند» تایید گردید. همچنین یافته ها، نشان می دهد؛ مهارت نظارت فراشناختی دانش آموزان پسر بطور معناداری بالاتر از دختران است و بین فراشناخت دانش آموزان و نمره پیشرفت تحصیلی (معدل) آنان، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

‎ ‎ در این پژوهش میزان اضطراب و درماندگی دانشجویان در سال های مختلف تحصیلی مورد بررسی قرار گرفته است. ‏هدف های این پژوهش عبارتند از: الف) بررسی میزان نگرانی دانشجویان در مراحل مختلف تحصیلی ب) بررسی ‏میزان درماندگی دانشجویان در زمینه انتخاب شغل و دسترسی به آن در سال های مختلف تحصیل ج) بررسی تاثیر ‏آموزش مهارت های کاریابی بر کاهش میزان نگرانی های انتخاب شغل و درماندگی انتخاب شغل است. فرض شده ‏است میزان نگرانی انتخاب شغل در سال های اول تحصیل بیشتر از سال های آخر است و در عوض میزان درماندگی ‏برای انتخاب شغل در سال های آغازین اندک و در سال های آخر بالاتر می باشد، همچنین فرض شد که آموزش ‏مهارت های شغل یابی می تواند میزان نگرانی اندک و در سال های آخر بالاتر می باشد، همچنین فرض شد که ‏آموزش مهارت های شغل یابی می تواند میزان نگرانی انتخاب شغل و میزان درماندگی در اقدام عملی برای انتخاب ‏شغل را بکاهد. این پژوهش در دو مرحله انجام شده است در ابتدا یک نمونه 492 نفری از بین دانشجویان انتخاب ‏گردید و دو پرسشنامه محقق ساخته در اختیار آنان قرار داده شد. در قسمت دوم پژوهش دو گروه 50 نفری از کسانی ‏که در هر دو مقیاس بالاترین نمره را آورده بودند انتخاب شدند و هر کدام به یک گروه کنترل و آزمایش تقسیم گردیدند. ‏گروه های کنترل هر کدام طی سه هفته تحت آموزش مهارت های کاریابی و جستجوی شغل قرار گرفتند. نتایج مرحله ‏اول پژوهش نشان داد که میزان نگرانی انتخاب شغل در سال های آغازین بالا و در سال های پایانی تحصیل کاهش ‏می یابد و در عوض میزان درماندگی در سال های آغازین تحصیل اندک و در پایان افزایش یافته است. به علاوه نتایج ‏مرحله دوم نشان داد آموزش مهارت های کاریابی و جستجوی شغل می تواند میزان نگرانی در مورد انتخاب شغل و ‏درماندگی در انتخاب شغل را کاهش دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد برای کمک به دانشجویان ارایه خدمات ‏مشاوره شغلی با هدف آموزش مهارت های جستجوی شغل ضروری می باشد‎.‎ ‎

به منظور مطالعه تفاوت در مقابله با استرس در بین دانشجویان با روانرنجورخویی بالا و پایین، داده ها از 200 نفر دانشجوی مرد و زن ایرانی و 200 نفردانشجوی مرد و زن هندی در دامنه سنی 20 الی 27 جمع آوری گردید. در بین دانشجویان مرد ایرانی تست من ویتنی-یو نشان داد مردانی که نمرات روانرنجورخویی بالایی داشتند در روش مقابله ای اجتناب- فرار(z = 2.12, p<0.05) نمرات بالاتری کسب کردند. در بین زنان هندی کسانیکه نمرات روانرنجورخویی بالاتری داشتند در روش مفابله ای اجتناب- فرار(z = 2.15, p<0.05) و قبول مسئولیت (z =3.43, p<0.01) نمرات بالاتری آوردند. در بین دانشجویان مرد هندی آنهائی که نمره روانرنجورخویی پایینتری داشتند نمرات بالاتری در شیوه مقابله ای ارزیابی مجدد مثبت(z = 2.31, p<0.01) به دست آوردند . هیچ تفاوت معناداری در مقابله با استرس بین دانشجویان زن ایرانی که نمرات پایین و بالایی در روانرنجورخوریی داشتند به دست نیامد.

"این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین نگرش به عوامل انسانی مؤثر در بهره‌وری و سبک رهبری با تعهد سازمانی در کارکنان کارخانجات مخابراتی ایران در مهرماه 1386 صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین نگرش به عوامل انسانی مؤثر در بهره‌وری و سبک رهبری سرپرستان با تعهد سازمانی در کارکنان بوده است. بدین منظور 50 نفر از سرپرستان و 260 نفر از کارکنان تحت نظارت آنان از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش شامل نگرش‌سنج عوامل و موانع انسانی بهره‌وری، پرسشنامه‌های تعیین سبک رهبری، توصیف رفتار رهبری و تعهد سازمانی پاسخ دادند. پس از جمع‌آوری داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. براساس نتایج این پژوهش بین نگرش سرپرستان به عوامل انسانی مؤثر در بهره‌وری و تعهد سازمانی زیردستان (05/0 P<) و بین سبک رهبری سرپرستان و تعهد سازمانی زیردستان (05/0 P<) رابطه معناداری وجود دارد. همچنین ممکن است نگرش سرپرستان سبک رهبری آنان را پیش‌بینی کند. ولی بین نگرش سرپرستان و توصیف رفتار رهبری توسط زیردستان رابطه معناداری مشاهده نشد. "

طرح مساله: این پژوهش با هدف شناخت رابطه پایگاه هویت و اعتیاد در زنان استان تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش، پس رویدادی است. نمونه گیری به روش در دسترس و شامل40 زن معتاد مراجعه کننده به مراکز توانبخشی استان تهران و 40 زن غیرمعتاد بود که از نظر برخی متغیرهای دموگرافیک با آنها همتا سازی شدند. از «آزمون گسترش یافته عینی پایگاه هویت من»( EOM-EIS2) (مارسیا، 1966)، برای سنجش پایگاه هویت استفاده شد. داده ها به کمک آزمون t تحلیل شد. یافته ها: آزمون t نشان داد که نمرات پایگاه های هویت سردرگم و معوق در گروه معتاد، به طور معنا داری بالاتر از گروه غیر معتاد و نمرات پایگاه هویت موفق در گروه غیر معتاد، بالاتر از گروه معتاد بود. نتایج: هرچه فرد بحران هویت را تجربه کرده باشد و از وضعیت هویتی دارای تعهد و رشد یافته تری برخوردار باشد، کمتر احتمال دارد که به معضل اعتیاد گرفتار شود.

پژوهش حاضر باهدف کلی، عملکرد سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی را بر مبنای مدل تعالی سازمانی ( (EFQM (الگوی تعالی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا) درسال 1386 مورد ارزیابی قرار داده است .این تحقیق با استفاده از روش تحقیق توصیفی پیمایشی انجام گرفته است. حجم نمونه مورد مطالعه از بین 76 نفر جامعه با استفاده فرمول کوکران به تعداد 38 نفر انتخاب گردید. ابزار تحقیق این پروژه که بوسیله پرسشنامه پیشرفته متغیرها را اندازه گیری می کند شامل 9 معیار و32 زیرمعیار که هر زیر معیار دارای نکات راهنما ومصادیق عینی است که براساس ویژگی های آموزش وپرورش تنظیم شده و سئوالات زیر معیارها بوسیله منطق رادار در مجموع 264 سئوال جزئی را شامل میشود در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت و پس از یک دوره دو روزه و توجیه کارکنان در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت و ارزیابی عملکرد سازمان به شیوه خود ارزیابی توسط خود کارکنان سازمان انجام پذیرفت. برای روایی پرسشنامه از نظر اساتید و متخصصان استفاده شده است و برای پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرانباخ استفاده گردید که مقدار آن 96 / 0 بدست آمد. دراین پژوهش نه سوال مطرح شده بود که امتیاز عملکرد سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجانشرقی بر مبنای مدل تعالی سازمانی ((EFQM برابر 468 از 1000 امتیاز بدست آمد و ریز امتیاز سازمان در 9 معیار: معیار رهبری47 درصد، معیار خط مشی و راهبرد44 درصد، معیار کارکنان47 درصد، معیار شراکت ها و منابع46 درصد، معیار فرایندها 44 درصد، معیار نتایج مشتری54 درصد، معیار نتایج کارکنان45 درصد، معیار نتایج جامعه51 درصد، معیار نتایج کلیدی عملکرد 47 درصد بدست آمد.

در این پژوهش،کیفیت رابطه والد- فرزندی دانش آموزان پر خاشگر و غیر پرخاشگر با یکدیگر مقایسه شده است.متغیرهای مورد پژوهش عبارت بودند از:کیفیت رابطه والد- فرزندی و خرده مقیاسهای آن(عاطفه مثبت پدرانه،آمیزش پدرانه،ارتباط،خشم،عاطفه مثبت مادرانه،آزردگی/ سر در گمی نقش،همانند سازی و ارتباط مادرانه)، پرخاشگری و خرده مقیاسهای آن(پرخاشگر فیزیکی،پرخاشگری کلامی،خشم و خصومت). نمونه پژوهش 258 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه بین 17-14 ساله (به روش نمونه گیری خوشه ای) با استفاده از دو پرسشنامه مقیاس رابطه والد- فرزندی (PCRS) و پرسشنامه پرخاشگری(AQ) ارزیابی شد.روش تحقیق، پس رویدادی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روش آماری یومن ویتنی (به دلیل نرمال نبودن توزیع جامعه نمونه) برای مقایسه از میانگین های مستقل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که دانش آموزان غیر پرخاشگر نسبت به دانش آموزان پرخاشگر در تمام ابعاد رابطه پدر- فرزندی با کیفیت تر بوده اند. در حالیکه در رابطه مادر- فرزندی در ابعاد همانند سازی و ارتباط تفاوت بین گروهها معنادار بود.