درخت حوزه‌های تخصصی

مسئله اصلی این نوشتار تأمل درباره امکان و زمینه های ارتقا، ژرف اندیشی و گسترش سبک زندگی دینی در جامعه ایرانی است. فرض اساسی نیز آن است که در جامعه ایرانی و متأثر از امواج مدرنیته و جهانی شدن، الگوهای مختلفی از سبک زندگی در کنار سبک های زندگی سنتی و دینی وجود دارد؛ بنابراین میدان رقابت جدی (در زمینه فرهنگی و به ویژه برای شمولیت یافتن انواع سبک های زندگی) وجود دارد. بنابراین مسئله اصلی این پژوهش، بررسی میزان کفایت یا پاسخگویی الگوهای دینی سبک زندگی به نیازهای موجود و چگونگی انطباق آن با شرایط موجود و همچنین قابلیت پاسخگویی مراجع دینی (مبتنی بر احکام و سفارش های دینی) به نیازهای روزمره کنشگران در زمینه های گوناگون سبک زندگی از جمله پوشش، مصرف و... است. پرسش های اصلی بیان شده عبارتند از: ویژگی ها و ابعاد سبک زندگی دینی (با تأکید بر آثار نوشتاری روایی_ حدیثی) چیست؟ زمینه و عوامل استقرار، نفوذ و تداوم الگوی دینی (اسلامی) سبک زندگی کدام اند؟ امکان پذیری اجرای آنها در جامعه ایرانی به چه اندازه است؟ برای برخورداری این پژوهش از ماهیت و رویکرد یا روش شناختی امکان سنجی، بررسی محتوای سبک زندگی دینی یا الگوی زیست مسلمانی در معنای اصلی و روایی آن مهم است. به همین علت، محتوای سه اثر مهم دینی ازجمله کتاب های مفاتیح الحیاه (جوادی آملی)، الحیاه (حکیمی) و سراج الشیعه (مامقانی غروی) بررسی شده است که با هدف ارائه سبک زندگی اسلامی تدوین شده اند. سپس ویژگی های این سه اثر با معیارهای ارزیابی سبک های زندگی مقایسه شده است. در پایان مشکلات و موانع استقرار و تداوم سبک زندگی مذهبی (حیات طیبه) بررسی و پیشنهاد شده است؛ ابتدا اینکه به تنوع الگوهای سبک زندگی دینی توجه شود و همچنین به تلاش های احیاگران و روشن اندیشان دینی در دوره های معاصر برای تحقق سبک زندگی دینی یا ایمانی بیشتر در مراکز سیاست گذاری فرهنگی توجه شود.

هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تعیین ابعاد، مؤلفه های اثرگذار بر استحکام خانواده است. الگوی به کار گرفته در پژوهش، رهیافتی فرارشته ای است که با استفاده از چارچوب نظری ترکیبی در حوزه ادبیات توسعه در زمینه کیفیت زندگی، حوزه روانشناسی و همچنین ویژگی های خانواده مطلوب بر اساس فرهنگ بومی )اسلامی-ایرانی( و از طریق کمّی سازی مفاهیم نظری با کمک فراتحلیل مطالعات خانواده، فازهای دلفی و تحلیل عاملی صورت پذیرفته است. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه محقّق ساخته است که برای تعیین اعتبار آن از روش اعتبار محتوا استفاده شده است. پایایی آن هم با روش همسانی درونی با استفاده از آلفا کرون باخ برای بخش های مختلف؛ بالاتر از %74 درصد تائید شد. الگوی پیشنهادی این پژوهش دارای ساختار چند بعدی و متأثر از عوامل متعدد است و ویژگی های خانواده مستحکم ایرانی را معرفی می نماید .این الگو بر پایه ۴ اصل بنیادین،29 مؤلفه کلیدی در ابعاد سه گانه زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی؛چشم اندازی یکپارچه و کل نگرانه درباره خانواده مستحکم ارائه می دهد.

تجربهی تجدد، تجربه ای است که در کوردستان به شکلی جدی و عمیق مورد مطالعه قرار نگرفته است. مطالعهی تجربهی رویارویی جامعهی سراپا سنتی کوردستان با پدیده ها و مظاهر و ایده های مدرن از جمله چیزهایی است که میتواند نحوهی رویارویی و واکنش این جامعه را با جهان مدرن نشان دهد. این مقاله در پی آن است که با خوانش افکار و آثار «امین زکی بگ» به عنوان یک فرد صاحب منصب در امپراطوری عثمانی و حکومت عراق،که به سمتهای عالی حکومتی دست یافته است، و هم به عنوان یک اندیشمند متجدد، چگونگی تجربهی مدرنیته از نگاه وی و بینش او نسبت به جامعهی مدرن و نیز جامعهی غیر مدرن کوردستان را نشان دهد. امین زکی بگ در این راستا پروژه های تجددطلبانه و اصلاح طلبانهی خاصی از قبیل گسترش آموزش، بهداشت، پرورش نخبگان، تاریخ نویسی و... را در نظر داشت و در پی طرح و اجرای آن بوده است. این مقاله به تفصیل جایگاه وی در ورود افکار مدرن و مدرنیزاسیون به کوردستان را بررسی میکند.

هدف از انجام این پژوهش شناخت چگونگی باز-نمود بدن رسانه ای کاربران ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام است؛ و ارائه تصویری طبقه بندی شده از انواع تیپ هایی که توسط کاربران برای باز-نمود بدن رسانه ای به کار گرفته شده است. مقصودی که تلاش شد از رهگذر پاسخ گویی به سه سؤال اصلی محقق شود؛ این سؤالات عبارت اند از: 1- الگوهای غالب باز-نمود بدن رسانه ای در عکس های شخصی کاربران ایرانی اینستاگرام چیست؟ 2- کاربران ایرانی اینستاگرام از چه استراتژی ها و تکنیک هایی برای باز-نمود بدن رسانه ای استفاده می-کنند؟ 3- هدف از به کارگیری هر از این استراتژی ها و تکنیک ها چیست؟ برای نیل به هدف مذکور از مفاهیم مورد نظر گافمن مانند مدیریت تأثیرگذاری، نمود خود و آنچه باتلر در باب نمایش جنسیتی می گوید استفاده شده است. با استفاده از روش مردم نگاری مجازی و به کارگیری الگوی ارائه شده توسط سادبک مشتمل بر سه تکنیک مصاحبه، مشاهده مشارکتی و خوانش محتوای مجازی داده های لازم گردآوری و سپس تحلیل شدند. بر همین مبنا، ضمن حضور طولانی مدت در اینستاگرام، اشتراک گذاری عکس و فعالیت در این شبکه با 26 کاربر مصاحبه نیمه ساخت یافته عمیق انجام شد؛ و محتوای تولیدی آنها در قالب عکس و متن مورد تحلیل قرار گرفت. عملیاتی سازی سه تکنیک سادبک در میدان مطالعه، نشان از وجود سه تیپ بدنی اجتماعی، نمایشی و زیباشناختی در اینستاگرام داشت؛ تیپ هایی که هر یک به زیرمجموعه هایی کوچک تر تقسیم می شوند.

مطالعة حاضر با رویکردی جامعه شناختی درصدد بررسی منابع هویتی جوانان دبیرستانی شهر دهلران است. این تحقیق به شیوه پیمایشی انجام گرفته است. برای تعیین حجم نمونه در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران تعداد 215 دانش آموز دبیرستانی به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری غیراحتمالی (سهمیه ای) و نمونه گیری احتمالی انتخاب شده است. بنا به ماهیت موضوع و روش تحقیق از «پرسشنامه محقق ساخته» استفاده شده است، در این بررسی از نظریه های آنتونی گیدنز و ریچارد جنکینز جهت تبیین منابع هویتی شکل دهنده به هویت اجتماعی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون T، ضریب همبستگی پیرسون ورگرسیون استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که متغیر تحصیلات به عنوان نمادی از تلاش فردی با هویت شخصی افراد رابطه مثبت و معنی داری دارد. یعنی با بالا رفتن میزان تحصیلات جوانان، هویت شخصی آنان تقویت شده و از دیگر هویت هایی که جنبه گروهی دارند، کاسته می شود. همچنین، با سنجش متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی، مشخص شد که متغیر اخیر تنها با هویت قومی رابطه معنادار داشته و با دیگر منابع هویتی بیشترین همبستگی با هویت های فردی دارد تا هویت های جمعی. یعنی هر چه پایگاه اقتصادی – اجتماعی افراد بالاتر باشد، نقش هویت های جمعی کم رنگ تر و نقش هویت شخصی پر رنگتر می شود. همچنین نتایج حاصله از رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای هویت گروهی و هویت مذهبی، بیشترین سهم را در تکوین هویت اجتماعی فرد دارند.

این مقاله با فراهم آوردن همه روایت هایى که تاکنون از نظام بهره بردارى ارضى در کردستان قبل از اصلاحات ارضى سال 1342 ارائه شده، قصد دارد این قرائت ها را نقد کرده و نظام بهره بردارى از زمین در کردستان را خوانش مجدد کند و روایتى جدید را براى فهم بهتر نظام ارضى کردستان عرضه کند. براى عرضه این روایت از روش تحلیل روایت براى تحلیل روایت هاى موجود استفاده مى شود و از روش هاى کیفى مصاحبه و تحلیل اسناد و مشاهده میدانى استفاده مى کند تا داده هاى روایت جدید را فراهم آورد و روایت جدید را ساخته و ارائه کند. از مطالعات اسنادى و مصاحبه هاى نیمه سازمان یافته به گردآورى داده ها پرداخته شد و روایت هایى از جنس تاریخ شفاهى جمع آورى شد تا داده هاى مورد نیاز روایت جدید ساخته شوند. روایت هاى جمع آورى شده سپس دسته بندى و مورد تحلیل واقع شدند. نتایج به دست آمده از روایت هاى جمع آورى شده در این پژوهش ضمن تأیید این نکته که بعضى از روایت هاى موجود و مکتوب در مورد نظام بهره بردارى ارضى در کردستان نادرست اند، نشان مى دهند که نظام بهره بردارى ارضى در کردستان در دوره قبل از اصلاحات ارضى سال 1342 خورشیدى متفاوت از نظام بهره بردارى گروهى تحت عناوین مختلف مانند بنه و گاوبندى بوده است.