درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله، بازنمایی مسائل و معضلات اجتماعی در فیلم های ایرانی برگزیده در سه جشنوارة برجستة بین المللی شامل کن، برلین و ونیز بررسی شده است. حجم نمونه، برابر با جامعة آماری و 20 فیلم برندة جایزه را دربر می گیرد. موضوع کلی و داستان فیلم ها حاکی است که در 3/12 درصد صحنه ها، محدودیت های اجتماعی زنان و دختران و در 6/6 درصد ناهنجاری های اجتماعی بازنمایی شده است. همچنین 13 فیلم با مسائل و مشکلات اجتماعی ایران ارتباط نداشته و سه فیلم با مسائل اجتماعی، سه فیلم با محدودیت های اجتماعی زنان و یک فیلم با تهیه موسیقی زیرزمینی مرتبط بوده اند. رویکرد 15 فیلم به مسائل اجتماعی، انتقادی ـ اصلاحی بوده و در سه فیلم چنین رویکردی مشاهده نشده است. همچنین در سه فیلم، مؤلفه های سیاه نمایی به طور کامل دیده شده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی معنویت درمانی شناختی- رفتاری بر میزان بهزیستی روان شناختی، کیفیت زندگی همسران جانبازان بود. نمونه ی این پژوهش، شامل 40 نفر از همسران جانبازان شهرستان شهرضا بود که به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند و به مقیاس بهزیستی روان شناختی، فرم کوتاه پرسشنامه ی زمینه یابی سلامت ، پاسخ دادند. سپس این افراد به تصادف در دو گروه آزمایش (13 نفر) و کنترل (13نفر) گمارش شدند. هر دو گروه در مراحل پس آزمون و پیگیری، مجدداً به پرسشنامه های پژوهش، پاسخ دادند. برای گروه آزمایش، هشت جلسه ی گروهی معنویت درمانی شناختی- رفتاری، اجرا شد، اما گروه کنترل در معرض هیچ مداخله ای قرار نگرفت. برای تحلیل داده های این پژوهش، از تحلیل کواریانس چندمتغیره و آزمون مان ویتنی- یو استفاده شد. نتایج نشان داد که با کنترل نمرات پیش آزمون، میزان بهزیستی روان شناختی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مراحل پس آزمون و پیگیری، افزایش معناداری داشته است (05/0P

مهم ترین و روشن ترین وظیفه نظام های دانشگاهی، آموزش و به طور عام انتقال دانش موجود در حوزه های گوناگون به افرادی است که به منزله دانشجو وارد آن نظام ها شده و مدت زمان مشخصی را در آن ها سپری می نمایند. از این رو شاید بتوان مهم ترین شاخص برای ارزیابی کارآمدی و کیفیت یک نظام آموزشی را میزان توانایی و سطح کیفی فارغ التحصیلان دانست. این مقاله شاخص هایی نظیر «توانایی و انگیزه علمی دانشجویان» و «کیفیت پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری» را به منزله شاخص هایی برای قضاوت درباره نحوه عملکرد نظام آموزش جامعه شناسی در ایران در نظر گرفته و تلاش می کند گزارشی درباره نحوه عملکرد این نظام از منظری درونی و از دیدگاه دانشجویان، فارغ التحصیلان و اساتید جامعه شناسی ارائه نماید. برای سنجش هر یک از این شاخص ها نیز از روش های کمی و کیفی نظیر مطالعه اسنادی، پرسش نامه و مصاحبه استفاده شده است. اطلاعات کمّی با ارسال پرسش نامه برای آن دسته از اعضای انجمن جامعه شناسی ایران که نشانی پست الکترونیک آن ها در اختیار انجمن بوده به دست آمده است. مصاحبه با 37 نفر از اساتید، دانشجویان و پژوهشگران جامعه شناسی نیز مکمل داده های کمّی است. نتایج حاصل نشان دهنده آن است که از منظر کنش گران درون این نظام آموزشی، آموزش جامعه شناسی در ایران اگرچه در بیشتر سالیان گذشته از نظر کمی وضعیت روبه رشدی را شاهد بوده است اما از نظر کیفی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست که همین امر شناسایی علل درون و برون نظامی موثر بر پاسخ نه چندان مناسب این خرده نظام آموزشی را ضروری می نماید که خود موضوع مقالات دیگری است.

هدف این پژوهش بررسی عوامل اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر مشارکت انتخاباتی اقوام تُرک، کُرد و بلوچ است. چارچوب نظری راهنمای تحقیق، رویکرد لیپ ست درباره تحلیل اثر توسعه اقتصادی بر دموکراتیزاسیون و نظریات صاحب نظران معاصر ازجمله آلموند و وربا و جیل درباره اثر فرهنگ بر دموکراسی استوار است. در این راستا براساس استدلال پژوهش، اقوام در ایران متأثر از شاخص های متعدد است؛ بنابراین برای تحلیلی جامع از اقوام، ناگزیر از توجه همزمان به عناصر فرهنگی و اقتصادی و تناظر و تعامل آنهاست. از این دیدگاه ،در نقش فرضی جسورانه، عوامل اقتصادی مؤثر بر مشارکت در انتخابات را در پرتو عوامل فرهنگی بازخوانی و تفسیر می کند. روش تحقیق بر تفکر آزمایش (مشاهده-دخالت-مشاهده) مبتنی است. برمبنای نتیجه پژوهش، توسعه اقتصادی نزد ترک ها و کردها با مشارکت ارتباط دارد؛ اما متأثر از عوامل فرهنگی، معانی متفاوتی به خود می گیرد. بنابراین مشارکت اقوام را باید با زمینه های قومی وارد شده در آن تفسیر و فهم کرد. نزد بلوچ ها ارتباطی بین مشارکت و عامل توسعه اقتصادی مشاهده نشد، بلکه الگوی کنش این قوم بیشتر متأثر از شاخص های فرهنگی(مذهبی) است. برمبنای نتیجه گیری پژوهش می بایست به اهمیت فرهنگ در تحلیل مسائل قومی ایران بیشتر توجه کرد.

"مفهوم و پدیده رانت عموماً به عنوان یک موضوع اقتصادی، مورد توجه اقتصاددانان قرار دارد و حداکثر در ادبیات مربوط به اقتصاد سیاسی است که به بررسی تاثیر آن بر رابطه متقابل دولت و جامعه و اثرات مخرب آن بر اقتصاد داخلی و استقلال دولت از جامعه پرداخته می شود. اما هدف اصلی مقاله حاضر، ارائه تعریفی از مفهوم ترکیبی «رانت سیاسی» و بررسی تاثیرات آن بر آرمان های انقلاب اسلامی است. در واقع مساله اساسی این است که «انقلاب اسلامی از طریق اتخاذ چه ساز و کارهایی قادر خواهد بود تاثیرات مخرب «رانت سیاسی» در عرصه سیاست کشور را کمرنگ ساخته و به تحقق آرمان های اصیل خود کمک نماید؟» نگارنده با پذیرش این مفروضات که اولا پدیده «رانت سیاسی» در کنار سایر عوامل، یکی از پارامترهای اصلی ناکامی نهضت های اصلاح طلبانه یکصد ساله گذشته ایران همچون «نهضت مشروطیت» و «نهضت ملی شدن نفت» بوده است و ثانیا در صورت عدم چاره اندیشی در باره آن، این پدیده می تواند یکی از عوامل موثر در ناکامی انقلاب اسلامی در دستیابی به آرمان هایش محسوب شود، معتقد به این فرضیه است که « در صورت پیش بینی یک رشته تمهیدات ضروری درازمدت و کوتاه مدت در عرصه های نظام ارزشی حاکم، فرهنگ سیاسی و ساختارهای سیاسی- حقوقی کشور، می توان تا حدودی پدیده شوم «رانت سیاسی» را از عرصه سیاسی کشور زدوده، یا کم اثر ساخته و از این طریق، به تحقق آرمان های انقلاب اسلامی یاری رساند.» روش تحقیق در این مقاله، تحلیلی - تبیینی و از طریق بررسی روندها بوده و با تکیه بر مواضع اعلامی رهبر و بنیان گذار انقلاب اسلامی و همچنین عملکرد سی ساله جمهوری اسلامی، کوشش می شود تا ضمن بررسی وجود یا فقدان پدیده ای به نام رانت سیاسی در جامعه ایران، به ارائه راه کارهایی برای مقابله با آن پرداخته شود. "

یکی از مباحث بسیار رایجی که از یونان باستان تا دوره اسلامی و حتی تا امروز درباره دین ایران باستان، مزداگرایی، وجود داشته است، بحث درباره وجود یا عدم وجود نوعی دوگانه انگاری میان خدای نیکی و خدای شر در این دین به مثابه محور اساسی آن بوده است. در این مقاله نویسنده ابتدا از قرن هجدهم و نظرات اسقف آنگلیکان آکسفورد، تامس هاید، بحث خود را آغاز می کند. هاید تلاش کرد با آنچه توانسته بود درباره دین زرتشت با اتکا به متون پراکنده و روایت های موجود در ابتدای شرق شناسی به دست بیاورد به این نتیجه برسد که دوگانه انگاری زرتشتی نه ماهیتی دینی بلکه ماهیتی فلسفی داشته است. بعدها آنکتیل دوپرون در سال 1762 دست نوشته هایی را به کتابخانه سلطنتی فرانسه تقدیم کرد که در حقیقت نه بخش هایی از اوستا بلکه تکه هایی از سنت های شفاهی مزدایی بودند. متونی که در آنها مساله دوگانه انگاری به صورت نابرابری به چشم می خورد. در حدود سالهای 1860 لغت شناس آلمانی مارتین هوگ به این نتیجه رسید که زرتشت شخصیتی تاریخی بوده است که طرفدارانش عامل ""تخریب"" دین او به یک دوگانه انگاری و یا یک چندخداگرایی سلسله مراتبی بوده اند. بر خلاف هوگ، جیمز دارمستتر که نخستین بار اوستا را به زبان فرانسه ترجمه کرد، بر آن بود که مزداگرایی یک دین اساسا دوگانه انگار است که خود از یک دین باستانی تر و یک سنت اسطوره ای هندوایرانی چندخداپرستانه ریشه گرفته است. در این مقاله نویسنده ضمن بررسی این استدلالها بر پایه متون اوستایی، موضوع را در قرن بیستم دنبال کرده و از جمله به نظرات اندیشمندانی چون هننینگ، گرشویچ، نیولی و ... درباره این موضوع می پردازد و سرانجام بحث خود را با تاملی طولانی و تطبیقی بر مفهوم هزاره ها در دین زرتشت (که به عقیده او کمتر به آن توجه شده است) بر پایه متون مزدایی و یونانی و رابطه عمیق این مفهوم با دوگانه انگاری در این دین، به نتیجه می رساند. اصل مقاله به صورت متن کامل انگلیسی در بخش انگلیسی قابل رویت است

علم عمران ابن خلدون، نوعی اندیشه اجتماعی است. گاهی هم از سنخ دیگر نظریات جامعه شناسی مدرن درک می شود. با این حال، اگر پاسخ نظریات جامعه شناسی مدرن به مسئله نظم اجتماعی مطلوب را در نظر بگیریم، آنگاه به تفاوت ماهوی پاسخ ابن خلدون به مسئله نظم اجتماعی نسبت به جامعه شناسان مدرن پی خواهیم برد. این مقاله ابتدا نشان داده است که نظریات جامعه شناسی مدرن، به دلیل اینکه تمامی مبادی دینی یا متافیزیکی را کنار می گذارند، ماهیت سکولار دارند. با بررسی منطق علم عمران و جایگاه آن در تمدن اسلامی، پاسخ آن به مسئله نظم اجتماعی را با پاسخ نظریات جامعه شناسی به این مسئله مقایسه کرده است. در نهایت، به این نتیجه رهنمون شده است که هرچند ابن خلدون، عقل را همچون جامعه شناسان مدرنی مانند کنت، تجربی- تاریخی می پندارد و از این رو، علم عمران او از حکمت عملی فیلسوفان مسلمان متمایز می شود، اما هستی شناسی و انسان شناسی او مانع از این می شود که علم عمران، نوعی از نظریات جامعه شناسی مدرن تلقی شود.

"این مقاله پس از بیان اهمیت و لزوم مطالعه، ثبت و ضبط بازی ها و نمایش های بومی و سنتی، به ورزا جنگ (varza Jang) در استان گیلان می پردازد. به نظر می رسد به تناسب پیشرفت های تکنولوژی بازی ها و نمایش های سنتی نقش کمتری در زندگی روزمره ایفا می کنند. در این مقاله پیشینه تاریخی جنگ انداختن گاوهای نر، انواع ورزاهای معروف، ارتباط ورزا جنگ با نهادهای اجتماعی و نیز ورزا جنگ در آیینه باور داشت ها، فرهنگ عامیانه و سنن شفاهی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از روش های مردم شناسی (مشاهده همراه با مشارکت، مصاحبه، مطالعه اسنادی و... ) سود جسته است. "

کارایی هریک از مجموعه‌های خبری تلویزیونی، مدیون افراد آگاه و زبده‌ای است که با تلاش و دانش خود،‌خبر را با جذابیت بیشتر و کیفیت بهتری در اختیار مخاطبان و تماشاگران تلویزیون قرار می‌دهند. ازجمله دانش‌های فنی و هنری مؤثر دراین مجموعه، طراحی گرافیک است؛ گرافیک متحرکی که زیبایی‌ها و جذابیت‌های خبر را به طرح و تصویر می‌کشد. طراحی کپشن، طراحی Arm Station خبر، طراحی شیوه نمایش خلاصه اخبار و طراحی سرفصل‌های خبری، زیرنویس‌ها و فقط بخشی از وظایف طرح گرافیک تلویزیونی، را تشکیل می‌دهد. گاه در پخش خبر، علاوه بر تصاویر متحرک، به طرح‌ها و تصاویر ثابتی نیاز داریم که تهیه آنها برعهده طراح گرافیک است. Arm Station خبر که در ابتدای اخبار هرشبکه تلویزیونی پخش می‌شود و با فضاسازی مناسب، آغاز خبر را اعلام می‌کند، در تهییج بیننده تاثیر بسیاری دارد. نحوه ارائه خلاصه خبرها، طراحی سرفصل‌های خبری و به گونه‌ای که برای تماشاگر تلویزیون گیرایی و جذابیت داشته باشند، نیازمند ایده‌یابی طراحان گرافیک تلویزیونی است. اما متاسفانه در شبکه‌های تلویزیونی کشور، هنوز این مقوله، جایگاه واقعی خود را نیافته است.

روسپیگری یا پدیده ی زنان خیابانی یکی از مهم ترین آسیب های اجتماعی است که همه گیر شدن بیماری های مقاربتی و از هم پاشیدگی خانواده های مصرف کنندگان خدمات جنسی از جمله مهم ترین پیامدهای آن می باشد. آمارها نشان می دهند ایران در سال های اخیر با رشد روز افزون این پدیده و کاهش سن روسپیگری مواجه بوده است. هدف از بررسی حاضر شناخت علل، فرایندها و شرایط زمینه سازی است که منجر به ظهور پدیده ی روسپیگری می شوند. تحقیق حاضر با استفاده از روش گرندد تئوری (نظریه ی زمینه ای) اشترواس و کربین انجام گرفته است و نمونه تحقیق حاضر شامل 12 زن روسپی است که تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر مشهد می باشند. همچنین این تحقیق در سال 93 انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که شرایط نامناسب خانواده ی پدری و زندگی زناشویی این زنان زمینه ساز مشکلات متعدد مالی، عاطفی و جنسی در آنها است. بطور کلی نتایج نشان می دهد مشکلات عاطفی، مالی و جنسی اولویت های اول را در گرایش هر دو گروه زنان مجرد و متأهل به روسپیگری دارند.