درخت حوزه‌های تخصصی

تعامل روانشناسی و دین

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ارزیابی، سنجش وآمار تاریخچه و مکاتب حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی اجتماعی روانشناسی انگیزش روانشناسی رشد و تحول روانشناسی شخصیت روانشناسی مرضی تحولی روانشناسی یادگیری عصب شناختی رفتاری مشاوره مناسبات انسانی در محیط نقد و بررسی کتاب هوش هیجان
تعامل روانشناسی و دین روانشناسی اقتصادی روانشناسی رسانه روانشناسی سازمانی و صنعتی روانشناسی سلامت روانشناسی مثبت گرا روانشناسی منطقه ای روانشناسی نظامی روانشناسی هنر روانشناسی ورزشی روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۸۱ تا ۶۰۰ مورد از کل ۱٬۹۸۲ مورد.
۵۸۱.

نقش هوش هیجانی و مهارت های اجتماعی در پیش بینی دین داری دانش آموزان دبیرستانی قزوین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹) 205 - 220

کلیدواژه‌ها: دین داری هوش هیجانی مهارت های اجتماعی دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۲۳۳
هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین هوش هیجانی و مهارت های اجتماعی با دین داری و تعیین نقش پیش بینی هوش هیجانی و مهارت های اجتماعی در دین داری بین دانش آموزان شهرستان قزوین می باشد. روش این پژوهش، توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری، همه دانش آموزان دبیرستان ناحیه دو شهرستان قزوین می باشد. نمونه پژوهش 100 نفر دانش آموز پسر بود که به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از: مقیاس هوش هیجانی، مقیاس مهارت های اجتماعی و مقیاس دین داری. تحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیری صورت گرفت. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین هوش هیجانی، مهارت های اجتماعی و دین داری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد هر یک از متغیرهای هوش هیجانی و مهارت های اجتماعی می تواند به عنوان متغیر پیش بین، متغیر دین داری را به عنوان متغیر ملاک پیش بینی کند.
۵۸۲.

ارتباط بین سلامت معنوی و احساس تنهایی در سالمندان شهر کرج طی سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ 7-15

کلیدواژه‌ها: احساس تنهایی سالمندی سلامت سلامت معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۱۲
سابقه و هدف: احساس تنهایی از مشکلات شایع دوران سالمندی است که به شدت بر سلامت سالمندان تأثیر می گذارد. سلامت معنوی نقش مهمی در میزان و کیفیت احساس تنهایی در این افراد دارد. مطالعه ی حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سلامت معنوی و احساس تنهایی در سالمندان مقیم شهر کرج طی سال ۱۳۹٥ صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی مقطعی ازنوع توصیفی - تحلیلی است. 275 نفر از سالمندان مقیم شهر کرج که به طور سرپایی به مؤسسه ی خدمات درمانی البرز کرج مراجعه کرده بودند، به روش نمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند. برای بررسی سطح سلامت معنوی و نیز میزان احساس تنهایی افراد نمونه از پرسش نامه ی استاندارد استفاده شد. همه ی داده ها پس از جمع آوری، کدبندی و برای تحلیل آنها از مقایسه ی میانگین ها، تعیین شاخص های مرکزی و پراکندگی و همچنین ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بیشتر واحدهای پژوهشی (71 درصد= 196 نفر) را مردان تشکیل دادند. بیشتر آنان متأهل (93 درصد= 256 نفر)، بازنشسته (56 درصد= 154 نفر) و از نظر تحصیلات زیردیپلم (82 درصد= 226 نفر) بودند. میانگین و انحراف معیار سلامت معنوی و سطح احساس واحدهای پژوهشی به ترتیب 65/9±39/99 و 29/11±47/35 بود. علاوه براین، بین احساس تنهایی و سلامت معنوی واحدهای پژوهشی رابطه ی معکوس و معنی داری وجود داشت. بدین صورت که میزان احساس تنهایی در سالمندانی که سطح سلامت معنوی بالاتری داشتند، کمتر بود (33/.-=r، 89/10=R 2 و 001/0=p). نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد که برنامه ریزی برای ارتقای سلامت معنوی سالمندان می تواند نقش مهمی در کاهش احساس تنهایی آنان داشته باشد. پژوهشگران انجام مطالعات بیشتر در زمینه ی سلامت معنوی سالمندان را توصیه می کنند.
۵۸۳.

اثربخشی آموزش دعا و نیایش بر استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 17-26

کلیدواژه‌ها: استرس ادراک شده دعا و نیایش زنان سرپرست خانوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۱۵
سابقه و هدف: یکی از عمده ترین قشرهای در معرض آسیب زنان سرپرست خانوار هستند که بیش از دیگران در معرض تبعیض های اجتماعی و فشارهای روانی قرار دارند. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش دعا و نیایش بر استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی (ره) بود. روش کار: این پژوهش به شیوه ی نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته ی امداد امام خمینی (ره) شهر رشت در سال 94-95 تشکیل دادند که از میان آنان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 نفر انتخاب؛ و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، 8 جلسه برنامه ی آموزشی دعا و نیایش دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی استرس ادراک شده ی کوهن و همکاران استفاده شد. داده های به دست آمده نیز با روش آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که زنان سرپرست خانوار گروه آزمایش نسبت به زنان سرپرست خانوار گروه کنترل در پس آزمون، به طور معناداری استرس کمتری داشتند و فرضیه ی پژوهش مبنی بر اثربخشی آموزش دعا و نیایش بر استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار تأیید شد (01/0>P). نتیجه گیری: بنابراین، آموزش دعا و نیایش در کاهش استرس ادراک شده ی زنان سرپرست خانوار اثربخش است.
۵۸۴.

مقایسه ی ارتباط تعهد مذهبی با میزان پایداری ازدواج در دو گروه از زوجین متقاضی طلاق و عادی شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 77-86

کلیدواژه‌ها: تعهد مذهبی زوجین طلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۲۹۸
سابقه و هدف: پدیده ی طلاق یکی از بحران های خانوادگی و اجتماعی است که موجب فروپاشی بنیان خانواده می شود. هدف از این مطالعه مقایسه ی ارتباط تعهد مذهبی با میزان پایداری ازدواج در دو گروه از زوجین متقاضی طلاق و عادی شهر تهران است. روش کار: این پژوهش از نوع علّی - مقایسه یی است و جامعه ی آماری آن را کلیه ی مردان و زنان متقاضی و غیرمتقاضی طلاق منطقه ی جنوب شهر تهران تشکیل دادند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. حجم نمونه 250 نفر (150 مرد و 100 زن) بود که از این تعداد 100 نفر متقاضی طلاق و 150 نفر غیرمتقاضی طلاق بودند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسش نامه های تعهد مذهبی و ناپایداری ازدواج بود. در نهایت داده های به دست آمده با روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیل رگرسیون بررسی شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد میزان ضریب رگرسیون برای مؤلفه ی تعهد مذهبی درون فردی 27/0-؛ و برای مؤلفه ی تعهد مذهبی بین فردی با ناپایداری ازدواج 34/0- بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، تعهد مذهبی در سطح روابط بین فردی و درون فردی موجب افزایش انعطاف پذیری در روابط زوجین می شود و میزان ناپایداری ازدواج را کاهش می دهد.
۵۸۵.

تحلیل محتوای مقالات «دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی» (1386−1395)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 141 - 158

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا نشریات دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۴۵۵
این پژوهش با هدف تحلیل محتوای 134 مقاله منتشر شده در 19 شماره از «دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی» در سال های 1386−1395 انجام شد؛ داده ها با ابزار «سیاهه دادرسی» گردآوری و در نرم افزار Exell تجزیه و تحلیل شدند. صاحب نظران روایی چک لیست را تأیید کردند. براساس یافته ها: 76% از نویسندگان مرد بوده اند؛ 84/36% از مقالات، حاصل کار تیم سه نفره بوده است؛ 35% از نویسندگان، همزمان دارای مدرک «کارشناسی ارشد» و «سطح سه حوزوی» بوده اند؛ بیشترین وابستگیِ نویسندگان به «حوزه علمیه» (76/24%) و بعد به «دانشگاه اصفهان» (82/21%)؛ بیشترین مقالات (72/56%) از نوع پژوهش کمی؛ بیشترین گرایش موضوعی (17 مورد) «کاربردهای روان شناسی در خدمت جامعه اسلامی»؛ بیشترین ربته علمی (71 مورد) استادیاری؛ بیشترین منابع مربوط به مقالات خارجی (1838 مورد)؛ فراوان ترین شیوه بررسی در مقالات (88 مورد) ساخت یا اجرای پرسشنامه بوده است؛ 440 نظریه به کار رفته که 333 مورد از آنها تنها یک بار مطرح شده اند
۵۸۶.

رابطه باورهای مذهبی با خودپایی در دانشجویان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹) 253 - 265

کلیدواژه‌ها: جهت گیری مذهبی خودپایی دانشجویان باورهای مذهبی دینداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۱۸۷
هدف این پژوهش، بررسی رابطه باورهای مذهبی با خودپایی در دانشجویان پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان پسر مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود که تعداد 173 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت است از: آزمون جهت گیری مذهبی بهرامی احسان و مقیاس خودپایی اسنایدر. روش پژوهش از نوع همبستگی بود که به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار از روش های آمار استنباطی همانند همبستگی و رگرسیون نیز استفاده شد. نتایج نشان داد که بین جهت گیری مذهبی (22/0) و ارزنده سازی (62/0) با خودپایی رابطه مثبت معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین بین سازمان نایافتگی (50/0-) و کامجویی (28/0) با خودپایی رابطه منفی معناداری وجود دارد (01/0>p). نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای ارزنده سازی (622/0=β)، سازمان نایافتگی (318/0-= β) و کامجویی (133/0- = β )، 49/0 واریانس خودپایی را پیش بینی می کنند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش باورهای مذهبی، دینداری و پایبندی به اصول مذهبی می تواند از عوامل مثبت تأثیرگذار بر جنبه های مختلف روانی و جسمانی دانشجویان باشد .
۵۸۷.

پیش بینی «آسایش درونی» بر اساس «نگرش به دین» با واسطه گری «امید» و «معنای زندگی»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲ 109 - 134

کلیدواژه‌ها: دینداری نگرش به دین آسایش درونی معنای زندگی امیدواری روانسنجی دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۱ تعداد دانلود : ۷۳۳
پژوهش ها گویای رابطه مثبت دینداری با آسایش و سلامت جسمی و روانی اند. پژوهش پیش رو به بررسی ارتباط «نگرش به دین» (شامل باورها و مناسک دینی) با «آسایش درونی» (شامل شادی، رضایت از زندگی، و حرمت خود) از طریق «امید» و «معنای زندگی» می پردازد. 493 دانشجو از رشته های مختلف دانشگاه های تهران به صورت غیر تصادفی انتخاب شدند و به این پرسشنامه ها پاسخ دادند: «مقیاس شادی درونی»، «مقیاس رضایت از زندگی»، «مقیاس حرمت خود روزنبرگ»، «مقیاس نگرش مسلمانان به دین»، «آزمون هدف در زندگی»، و «مقیاس امیدواری». یافته ها نشان دادند که نگرش به دین با شادی، رضایت از زندگی، حرمت خود، امیدواری، و معنای زندگی رابطه مثبت دارد. آزمون سوبل نقش واسطه ای امیدواری و معنای زندگی را در روابط نگرش به دین با شادی، رضایت از زندگی، و حرمت خود تائید کرد. امید و معنا جوهره دین قلمداد شده اند. نتایج پژوهش حاضر گویای آن اند که جوهره دین به آسایش انسان ها کمک می کند.
۵۸۸.

تبیین ارتباط نفس و بدن بر اساس منابع اسلامی (با تأکید بر نظر ملاصدرا)؛ بیان رویکردها و تحلیل روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال یازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: نفس بدن ماهیت تعلقی رابطه سببی مسببی رابطه همبستگی ارتباط نفس و بدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۲ تعداد دانلود : ۵۰۸
این پژوهش، با هدف تبیین ارتباط نفس و بدن بر اساس منابع اسلامی، با تأکید بر نظر ملاصدرا به همراه تحلیلی روان شناختی انجام شد. بدین منظور، به منابع روان شناسی و اسلامی، به ویژه نظر ملاصدرا مراجعه گردید. یافته ها به روش توصیفی تحلیلی تجزیه وتحلیل گردید. نتایج نشان داد که رابطه از طرف نفس با بدن، از سنخ رابطه سببی مسببی می باشد. اما تغییرات در بدن، به نحو سببیت، صرفاً نظام منسجم بدن را تغییر می دهد، ولی سبب برای تغییرات روانی، ماهیت تعلقی نفس به بدن است، نه خود دگرگون سازی های بدنی. دو سنخ رابطه وجود دارد: 1. رابطه سببی مسببی که از طرف نفس به بدن اعمال می شود؛ 2. رابطه از نوع همراهی و همبستگی که از طرف بدن با نفس بر قرار است. بنابراین، رابطه نفس و بدن بر اساس منابع اسلامی، به ویژه از نظر ملاصدرا، تعاملی نیست، بلکه سببی مسببی از طرف نفس به بدن و همبستگی از طرف بدن با نفس می باشد.
۵۸۹.

اثربخشی آموزش صمیمیت با رویکرد اسلامی بر بهبود عملکرد خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال یازدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: عملکرد خانواده آموزش صمیمیت با رویکرد اسلامی زنان متأهل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۴ تعداد دانلود : ۶۸۳
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش صمیمیت با رویکرد اسلامی بر عملکرد خانواده زنان متأهل بود. پژوهش شبه تجربی و از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به مرکز مشاوره ضیائی شهرستان میبد از فروردین الی شهریور 1392 بود. نمونه شامل 28 زن متأهل بود که بر اساس روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل تقسیم شدند. متغیر وابسته، عملکرد خانواده بود که توسط آزمون ابزار سنجش خانواده (FAD) ارزیابی شد. افراد گروه آزمایش، در هشت جلسه آموزش صمیمیت با رویکرد اسلامی شرکت کردند و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. نتایج با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت میانگین نمرات در مرحله پیش آزمون و پس آزمون، آزمودنی های دو گروه (آزمایش و کنترل) در متغیر عملکرد کلی معنا دار می باشد. همچنین ابعاد ارتباط، نقش ها و کارکرد کلی در مرحله پس آزمون به طور معناداری افزایش پیدا کردند. ولی در ابعاد حل مسئله، پاسخ گویی عاطفی، درگیری عاطفی و کنترل رفتار تفاوت معنادار نمی باشد.
۵۹۰.

رابطه ی باورهای دینی و سبک های مقابله یی با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهر شوش در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳ 83-92

کلیدواژه‌ها: باورهای مذهبی دانش آموزان سبک های مقابله یی شهر شوش هوش هیجانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۸۴
سابقه و هدف: از آنجایی که هیجان ها بخش اعظمی از زندگی را در بر می گیرد و دین باوری انگیزه یی روانی محسوب می شود که در فطرت و سرشت آدمی ریشه دارد و همچنین سبک های مقابله یی مجموعه یی از فعالیت ها و فرایندهای رفتاری و شناختی برای ممانعت، مدیریت یا کاهش استرس محسوب می شود؛ ازاین رو، هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه ی بین باورهای مذهبی و سبک های مقابله یی با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهر شوش بود. روش کار: روش تحقیق در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری (2012 نفر) این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان دختر (1254 نفر) و پسر (758 نفر) مقطع متوسطه ی دوم تشکیل داد که از این میان تعداد 200 نفر نمونه ی آماری در نظر گرفته شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی هوش هیجانی بار- اون، پرسش نامه ی نگرش سنج مذهبی گلریز و براهنی و همچنین پرسش نامه ی راهبردهای لازاروس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز از روش های آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، بین باورهای مذهبی با هوش هیجانی (389/0r= و 05/0>p)؛ و همچنین بین سبک های مقابله یی با هوش هیجانی در دانش آموزان مقطع متوسطه ی دوم شهر شوش رابطه ی معناداری وجود داشت (821/0r= و 05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر می توان پیشنهاد داد که معلمان در مدارس برای دانش آموزان کارگاه های آشنایی با دین و اسلام دایر کنند تا دانش آموزان بیشتر با مذهب آشنا شوند.
۵۹۱.

حکم فقهی اتانازی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ 104-117

کلیدواژه‌ها: اتانازی حفظ نفس حکم تکلیفی حکم وضعی خودکشی قتل نفس قصاص

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۳۸۶
سابقه و هدف: امروزه در برخی از مراکز درمانی به جای حفظ سلامتی و حیات افراد به بهانه ی ترحم، به بیماران صعب العلاج پیشنهاد تسریع مرگ انتخابی داده می شود. پیشینه ی اتانازی به روم باستان بازمی گردد و در سال های اخیر از جمله مباحث جنجالی است که در محافل علمی از جهات مختلف از جمله از منظر حقوقی و فقهی درباره ی آن بحث می شود. در این مقاله با انگیزه ی تبیین حکم فقهی اتانازی ضمن طرح برخی از مباحث مقدماتی تلاش شده است بر خلاف تقسیمات رایج در محافل علمی، تقسیمی نو بر اساس ملاک و معیاری مؤثر در احکام فقهی معرفی شود. روش کار: این پژوهش کتابخانه یی از نوع توصیفی - تحلیلی است که برای انجام آن مقاله های بین سال های 75-76 مطالعه و بررسی شد. روش کار بدین صورت بود که جستجو بر اساس کلیدواژه های اتانازی، قتل نفس، قصاص، خودکشی، حفظ نفس، حکم تکلیفی و وضعی صورت گرفت و در ادامه از قرآن کریم و همچنین کتاب هایی با مضامین فقهی - استدلالی مثل فقه و حقوق تحفظی آیت الله سیستانی، وسائل الشیعه و مستدرک بهره گرفته شد. یافته های به دست آمده پس از تجزیه و تحلیل در کلاس های حوزوی طی 10 جلسه تدریس؛ و مطالب آن به بحث گذاشته شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها : مجموع اقسام هشت گانه ی اتانازی و زیرشاخه های آن تحت عنوان سه کبرای کلی قرار می گیرد: الف) سه مورد مصداق قتل عمد است و افزون بر حکم تکلیفی حرمت، حکم وضعی قصاص نیز بر آن مترتب می شود؛ ب) یک مورد مصداق کبرای کلی خودکشی است که فقط محکوم به حرمت تکلیفی است و ج) چهار مورد مصداق کبرای کلی وجوب حفظ نفس است که ترک آن محکوم به حرمت تکلیفی است و به جهت عدم قتل نفس حکم وضعی بر آن مترتب نمی شود. نتیجه گیری: تمام اقسام هشت گانه ی اتانازی حرام است و توصیه می شود به جای آن تلاش به احیاگری شود و پژوهش های لازم برای یافتن درمان بیماری های صعب العلاج صورت گیرد.
۵۹۲.

موانع خردورزی در قرآن کریم با نگاه روان شناختی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹) 29 - 44

کلیدواژه‌ها: خردورزی تعقل قرآن روان شناسی فطرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۳۰۴
یکی از تمایزهای ویژه انسان با سایر مخلوقات تعقل است. خردورزی در اسلام و روان شناسی دارای جایگاه ویژه ای می باشد که عدم شکوفایی و بهرمندی از آن پیامدهای زیان باری در پی خواهد داشت و شناخت موانع خردورزی یکی از گام های اساسی بهره مندی انسان از این نیروی تمایزبخش به حساب می آید. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع خردورزی در قرآن به روش کیفی تحلیل محتوی انجام شد. برای دسترسی به هدف پژوهش، آیات قرآن مرتبط با خردورزی در تفاسیر المیزان، نمونه، نور و مانند آن بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف. موانع خردورزی از منظر قرآن در سه دسته قرار می گیرد: موانع شناختی، عاطفی و رفتاری؛ ب. موانع شناختی خردورزی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: عدم توجه به ندای فطرت، خودفراموشی و باورهای خرافی؛ ج. دوستی و صمیمیت با دشمنان خدا، تعصب و لجاجت برخی از موانع عاطفی خردورزی است؛ د. گناه، عدم پایبندی به حریم و مرزها، انتخاب غلط، دنیاگرایی، توجه نکردن به نشانه های قدرت الهی، بی توجهی به مراحل خلقت و مرگ، نفاق و کتمان حقیقت، تقلید کورکورانه و بی توجهی به سرگذشت پیشینیان از موانع رفتاری خردورزی به شمار می روند.
۵۹۳.

کارکردهای روان شناختی توبه بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۹ 5 - 28

کلیدواژه‌ها: توبه معنای زندگی تعارضات و کشمکش های روانی - معنوی سلامت روانی رشد توحیدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۳۵
یکی از اهداف اساسی علوم روان شناختی و ادیان آسمانی تحول و دگرگونی انسان ها است. «توبه» مهم ترین و پرکاربردترین واژه ای است که در قرآن کریم گویای ضرورت بازسازی و دگرگونی انسان است. بر اساس آیات قرآن و سخنان پیشوایان دین، «توبه» دو کاربرد معنایی اساسی دارد: 1. توبه به معنای «روی آوری بنیادین به خدا (ایمان آوری)» که واژه هایی مانند «تَوَلّی» و «اِعراض» در برابر آن قرار می گیرد و در این صورت معادل «روی گردانی بنیادین از خدا» می شود؛ 2. توبه به معنای «روی آوری به خدا از خطا و گناه خاص» که در این صورت تعابیری مانند «اصرار بر گناه» در برابر آن قرار می گیرد. بر اساس کاربردهای معنایی توبه، دست کم چهار کارکرد روان شناختی را برای توبه می توان در نظر گرفت: 1. «ایجاد و ارتقاء معنای زندگی»، 2. «کاهش کشمکش ها و تعارضات روانی - معنوی»، 3. «افزایش سلامت روانی» و ۴. «ارتقاء رشد توحیدی». این کارکردها را می توان در الگویی سلسله مراتبی قرار داد، به گونه ای که کاهش کشمکش ها و تعارضات روانی - معنوی در سطح پایین، افزایش سلامت روانی و ایجاد و ارتقاء معنای زندگی در سطوح میانی و ارتقاء رشد توحیدی در بالاترین سطح این سلسله مراتب قرار گیرد.
۵۹۴.

دورنمایی از «روان شناسی اسلامی به عنوان یک مکتب»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 69 - 100

کلیدواژه‌ها: روان شناسی اسلامی مکاتب روان شناسی جامعه سازی اسلامی سیستم مفهومی علوم انسانی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۸ تعداد دانلود : ۵۶۲
هدف این پژوهش عبارت است از ارائه چارچوب اولیه جامعی برای روان شناسی اسلامی (قرآن بنیان)، به عنوان یک «مکتب روان شناختی»؛ پرسش اصلی پژوهش این است که روان شناسی اسلامی به عنوان یک مکتب، چه نوع «محتوا»، «ساختار» و «نقشه راه»ی خواهد داشت؟ برای پاسخگویی به این سؤال، تاریخچه و ادبیات «روان شناسی اسلامی» گردآوری و از راه فراتحلیلی نظری (نه آماری) بررسی شد؛ بعضی از یافته های پژوهش عبارت است از: 1. مسائل و موضوعات پژوهش باید از جامعه و متون اسلامی اخذ شود؛ 2. روان شناسی اسلامی، دارای «مفاهیم اساسی» ویژه خود است؛ 3. تفاوت ها و تشابه های آشکاری با روان شناسی معاصر دارد؛ 4. محقق شدنِ روان شناسی اسلامی، نقشه راهی دارد که تمام ارکانِ یک مکتب روان شناختی (تعریف، موضوع، روش، اهداف نظری، اهداف کاربردی، مسائل، مفاهیم اساسی، ارتباطش با دیگر علوم اسلامی و انسانی) را به صورت منسجم در کنار هم ترسیم می کند.
۵۹۵.

سنخ شناسی زندگی از دیدگاه علامه طباطبایی و سلیگمن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹) 45 - 73

کلیدواژه‌ها: زندگی سنخ های زندگی سلیگمن علامه طباطبایی اندیشه اسلامی و روان شناسی مثبت نگر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۷۱
این پژوهش، با هدف بررسی سنخ های زندگی از دیدگاه سلیگمن و شناسایی سنخ های زندگی بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی و مقایسه این دو با یکدیگر انجام شده است. بدین منظور به روش توصیفی _ تحلیلی به منابع دست اول دیدگاه های سلیگمن و آثار علامه طباطبایی مراجعه و با همدیگر مقایسه گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که سلیگمن با انتخاب مدل ارسطوییِ رشد از ساده به پیچیده، چهار سنخ زندگی لذت بخش، متعهدانه، بامعنا و کامل ترسیم می کند. بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی با توجه به دو ملاک حقیقی و غیرحقیقی بودن حیات و حیات خصوصی و زندگی عمومی، سه نوع زندگی «ذلت محور»، «لذت محور» و«سعادت محور» استخراج گردید. مفاهیم عاجله، حیات دنیا و متاع غرور بیانگر زندگی لذت محور می باشد که حیات عمومی است. مفهوم معیشت ضنک حیاتی غیرحقیقی است که به زندگی ذلت محور اشاره دارد. افرادی که در این دو سنخ زندگی هستند، از رسیدن به بالاترین درجات کمال باز می مانند. حیات حقیقی منحصر در زندگی آخرت و حیات طیبه است که همان زندگی سعادت محور می باشد. روحانی بودن منشأ سنخ های زندگی، هدفمندی سنخ های زندگی جهت دستیابی به سعادت جاودانه فرامادی، نقش انگیزه الهی در رسیدن به هدف زندگی، فراشمولی قلمروی ارزشی سنخ های زندگی بر اساس دیدگاه علامه طباطبایی از جمله تفاوت های شاخص با دیدگاه سلیگمن می باشد.
۵۹۶.

تحلیل روان شناختی ایثار در منابع اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 7 - 19

کلیدواژه‌ها: ایثار نوع دوستی تحلیل روان شناختی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
هدف این پژوهش تحلیل روان شناختی ایثار، از منظر منابع اسلامی است.در این پژوهش از روش تحلیل کیفی محتوای متون دینی استفاده شده و از اصل هم معنایی، چند معنایی، حوزه واژگانی و تحلیل مؤلفه ای بهره گرفته شد. واحد نمونه، آیات و روایات مرتبط با واژه ایثار بودند. داده ها با به کارگیری اصول پیش پردازش متن، ابتدا مورد تحلیل قرار گرفت و سپس با استفاده از اصل هم کنشی در بافت روان شناختی صورت بندی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد ایثار به معنای مقدم داشتن دیگری بر خود در چیزی که شخص به آن نیاز دارد، است. مؤلفه های آن عبارتند از: بی منت و بدون آزار بودن، بدون درخواست کمک گیرنده باشد، شخص یاری رساننده خود محتاج آن چیز باشد و کمک رسانی بجا باشد. در رفتارهای ایثارگرانه، افراد تحت تکفل انسان اولویت داشته و در صورت نیاز آنها، ایثار بر دیگران شایسته نیست. می توان بین ایثار و نوع دوستی، تمایز قایل شد. در واقع ایثار اخص از نوع دوستی است و چه بسا رفتاری نوع دوستی باشد ولی ایثار شمرده نشود. لازم به ذکر است که ایثار در منابع دینی به سه قسمِ ایثار در جان، ایثار در مال، ایثار در سوال کردن و  ایثار در دعا کردن تقسیم می شود.
۵۹۷.

پیش بینی رضایت از زندگی بر اساس جهت گیری مذهبی و کمال گرایی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹) 139 - 158

کلیدواژه‌ها: جهت گیری مذهبی بیرونی جهت گیری مذهبی درونی رضایت از زندگی کمال گرایی مثبت کمال گرایی منفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۳۷
یکی از مهم ترین مؤلفه های بهداشت روانی، رضایت از زندگی است. رضایت از زندگی تأثیر بسزایی در افزایش بهزیستی روانی و پیشگیری از آسیب های روانی دارد. لذا پژوهشگران زیادی با هدف یافتن راه های افزایش رضایت از زندگی به بررسی متغیرهای همبسته با رضایت از زندگی پرداخته اند. هدف این پژوهش، پیش بینی رضایت از زندگی بر اساس دو متغیر جهت گیری مذهبی و کمال گرایی می باشد. این پژوهش، از نوع توصیفی _ همبستگی می باشد. نمونه مورد مطالعه 292 نفر از دانشجویان کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در دانشگاه دولتی و آزادشهر شهرضا است که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسش نامه های جهت گیری مذهبی آلپورت، رضایت از زندگی دینر و کمال گرایی تری شورت را تکمیل نمودند. در بررسی رابطه بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شده است. کلیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزار Spss 24 انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد که جهت گیری مذهبی درونی با رضایت از زندگی رابطه مثبت و معنادار دارد. همچنین کمال گرایی مثبت با جهت گیری مذهبی درونی رابطه مثبت و معنا دار و با جهت گیری مذهبی بیرونی رابطه منفی و معنا داری دارد. در مجموع می توان گفت: رضایت از زندگی می تواند توسط متغیرهای جهت گیری مذهبی درونی و کمال گرایی مثبت پیش بینی شود.
۵۹۸.

پیش بینی وسواس و فوبیا در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران: نقش مفهوم خدا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ 59-68

کلیدواژه‌ها: دانشجویان فوبیا مفهوم خدا وسواس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۹۲
سابقه و هدف: مفهوم خدا که از طریق فرهنگ زبانی و کلامی به انسان ها انتقال می یابد و برداشت انسان ها را از خداوند مشخص می کند با سلامت روان شناختی افراد ارتباط تنگاتنگی دارد. هدف پژوهش حاضر پیش بینی وسواس و فوبیا بر اساس مفهوم خدا در دانشجویان است. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی و جامعه ی آماری آن شامل همه ی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری سهمی، تعداد 367 نفر از آنان انتخاب شدند و مقیاس مفهوم سازی فرد از خدا (GCS) و مقیاس های وسواس و فوبیا در فهرست نشانه های مرضی (R90SCL - ) بر روی آنان اجرا شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها : تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که میزان وسواس و فوبیا را می توان از روی مفهوم خدا در دانشجویان پیش بینی کرد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد دانشجویان پسری که مفهوم مثبتی از خدا داشتند دارای فوبیای کمتر (05/0P< و 24=r)؛ و دانشجویان دختری که مفهوم مثبتی از خدا داشتند دارای وسواس کمتری بودند (05/0P< و 28=r). نتیجه گیری: از یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که وسواس و فوبیای دانشجویان تابعی از کیفیت و چگونگی مفهوم خدا است. Haddadi kuhsar AA, Ghobari Bonab B. Predicting Obsessive-compulsive behavior and Phobic Anxiety among Students of Medical Sciences: The role of the Concept of God. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 59- 68. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.12673
۵۹۹.

نگاهی روان شناختی- اجتماعی به باورهای تمدن ساز امام خمینی قدس سرّه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۲ 85 - 108

کلیدواژه‌ها: تمدن اسلامی تمدن مادی توحید مداری دنیامداری روان شناسی اجتماعی امام خمینی (ره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۵۰۸
هدف این پژوهش پاسخ دادن به این سؤال است که «عوامل و مؤلفه های تمدن اسلامی (در بعد مادی و معنوی) چیست و چه تلازمی بین این دو بعد وجود دارد؟». روش پژوهش عبارت است از تحلیل نظری در محتوای آثار مکتوب باقی مانده از امام خمینی (ره). نتایج به دست آمده نشان می دهد که: 1. «تمدن اسلامی» حقیقتی است که در آن، عوامل مادی و معنوی تلازم دارند؛ 2. بعضی از مؤلفه های تمدن اسلامی عبارتند از: دانش، پیشرفت و رفاه، معنویت، امنیت، سیاست، امت اسلامی و وحدت اسلامی و...؛ 3. تمدن اسلامی مبتنی بر منظومه فکری امام خمینی (ره) توحید محور است و تمام مولفه های فوق، بر محور توحید جریان می یابند؛ 4. علم و فناوری و پیشرفت مادی اگر با مدیریت عقل و وحی باشد جامعه رو به تکامل و تعالی خواهد بود و چنانچه با مدیریت عقل و وحی نباشد جامعه رو به انحطاط می گذارد.
۶۰۰.

نسخه کوتاه مقیاس سنجش دینداری برای جامعه دانشجویی ایران: ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: پرسش نامه دینداری مقیاس نگرش دینداری نسخه کوتاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۴
این پژوهش، با هدف تهیه نسخه کوتاه مقیاس دینداری بر اساس فرم بلند مقیاس دینداری صورت گرفت. نمونه پژوهش، 4000 نفر از دانشجویان شهر تهران بود که با بهره گیری از نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. نتایج تحلیل آیتم و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان داد مقیاسی با 36 آیتم، دارای بهترین ساختار به لحاظ روان سنجی است که بیشترین برازش و مناسبت را با الگوی نظری سه مؤلفه ای آن دارد. ضرایب اعتبار آیتم ها، خرده مقیاس ها و کل مقیاس مدل سه مؤلفه ای نسخه کوتاه شده نشان داد که کلیه زیرمقیاس ها از ضرایب مناسب همگونی برخوردارند. مقدار آنها 92/0 برای باور دینی، 81/0 برای عواطف دینی و 91/0 برای رفتار دینی است. بررسی ضرایب همبستگی نمره آیتم ها، با نمره کل زیرمقیاس مربوطه نشان می دهد که این ضرایب بین 41/0 (آیتم 37) و 77/0 (آیتم 25) متغیر است. به این نسخه از ابزار، پنج آیتم وانمود اجتماعی نیز اضافه شد. ابزار نهایی با 40 آیتم از ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری روا و معتبر در پژوهش ها استفاده کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان