درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از اجرای این پژوهش تعیین اثربخشی بازی مشترک مادر - کودک بر علائم اختلال کمبود توجه / بیش فعالی در دانش آموزان پسر دوره ابتدایی شهر اصفهان بود. بر این اساس، در قالب یک مطالعه نیمه تجربی همراه با گروه کنترل و با ارزیابی به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، تعداد 32 دانش آموز پسر دارای نمره بالا در دسته مقیاس های اختلالات رفتار ایذایی CSI-4 از مدارس ابتدایی شهر اصفهان به شیوه در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل گمارده شدند (16=n2=n1). آزمودنی های گروه آزمایش یک دوره هشت جلسه ای به صورت هفتگی با مشارکت مادران و بازی با کودک دریافت کردند، درحالی که آزمودنی های گروه کنترل در لیست انتظار مداخله قرار گرفتند. آزمودنی های دو گروه با استفاده از فرم والد چک لیست مرضی کودکان (CSI-4) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که ارائه مداخله بازی مشترک مادر - کودک باعث کاهش 9/57% علائم کمبود توجه و کاهش 2/28% علائم بیش فعالی و کاهش 55% علائم نوع مرکب این اختلال در پس آزمون می شود (05/0p<). علاوه بر این، مداخله در مرحله پیگیری هم باعث کاهش 2/54% علائم کمبود توجه، کاهش 5/22% علائم بیش فعالی و کاهش 1/58% علائم نوع مرکب این اختلال شد (05/0p<).بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت ارائه مداخله مبنی بر آموزش بازی مشترک مادر - کودک در کاهش علائم کمبود توجه و بیش فعالی مؤثر بوده است و با استفاده از این روش مداخله ای، ضمن کاهش شدت علائم بیش فعالی - کمبود توجه، می توان در جهت بهبود رابطه مادر و کودک بیش فعال و جلوگیری از تبدیل این اختلال به سایر اختلالات رفتاری استفاده کرد.

هدف: ادراک تنیدگی در نظام والد-کودک را تنیدگی والدینی گویند که ویژگی های تنیدگی زای کودک و پاسخ های والدین به این ویژگی ها را در برمی گیرد. بنابراین آموزش مهارت های تنیدگی به ویژه به والدین کودکان با نیازهای ویژه ازجمله ناشنوا بسیار حایز اهمیت است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های مقابله با تنیدگی والدینی، مادران کودکان ناشنوا 1 تا 3 ساله صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر، از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش، شامل مادران دارای کودک ناشنوای تحت پوشش اداره بهزیستی شهر گرگان بودند. ابتدا 24 نفر از این مادران به صورت تصادفی انتخاب، سپس با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گواه (12 نفر) جاگماری شدند. گروه آزمایش طی 12 جلسه مهارت های مقابله با تنیدگی والدینی را آموزش دیدند. هر دو گروه نیز در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با پرسشنامه مقیاس تنیدگی والدینی بری و جونز (1995) مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش مهارت های مقابله با تنیدگی، سطح تنیدگی مادران کودکان ناشنوادر گروه آزمایش را به طور معناداری کاهش داده است. نتیجه گیری: برنامه مقابله با تنیدگی ارائه شده، می تواند میزان تنیدگی این مادران را در حد قابل توجهی کاهش دهد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افکار غیرمنطقی، کیفیت خواب و وسوسه مصرف در مبتلایان به اختلال مصرف مواد انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل مردان 20 تا 40 سال مبتلا به اختلال مصرف مواد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر مشهد در سال 1396 بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 30 نفر از افراد با اختلال مصرف مواد از سه کلینیک انتخاب و به روش تصادفی در ۲ گروه 15 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسش نامه باورهای غیرمنطقی جونز، شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ و پرسش نامه عقاید وسوسه انگیز استفاده شد. گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش افکار غیرمنطقی و وسوسه مصرف و افزایش کیفیت خواب اثربخش بود. با توجه به اهمیت افکار غیر منطقی، کیفیت خواب و وسوسه مصرف در افراد با اختلال مصرف مواد، مراکز ترک اعتیاد می توانند با ارائه درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی سبب کاهش افکار غیرمنطقی، بهبود کیفیت خواب و کاهش وسوسه مصرف در افراد با اختلال مصرف مواد شوند.

درمان نگه دارنده با متادون یکی از مهم ترین اقداماتی است که از حدود 10 سال پیش و با توجه به افزایش موارد ابتلا به اچ.آی.وی در گروه معتادان تزریقی در راستای کاهش آسیب در زندان های ایران اجرا می شود. مطالعه حاضر با هدف شناخت راهکارهای ارتقاء این برنامه از دیدگاه پزشکان، مشاوران، کارشناسان، رؤسا و مدیران زندان های کشور انجام شد. داده های مطالعه ازطریق ۱۴ بحث گروهی متمرکز که در هر گروه بین 8 تا 11 نفر شرکت کننده وجود داشت، طی سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹در میان پزشکان، مشاوران، کارشناسان، رؤسا و مدیران زندان های کل کشور جمع آوری شد. از روش تحلیل محتوا برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. تهیه و بازبینی و اجرای صحیح پروتکل ها، توجه به هم سوکردن فعالیت های درمان نگه دارنده با متادون در زندان ها و جامعه عمومی، ارائه آموزش های توجیهی به تمام افراد مرتبط با برنامه (زندانیان، خانواده زندانیان، قضات و مسئولان زندان ها)، توجه به اشتغال زندانیان و تقویت مراقبت های پس از خروج و همچنین تقویت روش های روان درمانی در کنار درمان نگه دارنده با متادون تعدادی از مهمترین راهکارهای ارائه شده بودند. استفاده از این نتایج می تواند به ارتقاء برنامه درمان نگه دارنده با متادون در زندان های ایران کمک کند.

هدف: ﺑﺎ ﺗﺮﺳیﻢ ﮔﺮاﻓیکی یک حوزه علمی، راه ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ و دﻗیﻖﺗﺮ آن ﺷﺎﺧﻪ از داﻧﺶ ﺑﺸﺮی و ﺗﺒﺪیل ﻣﻔﻬﻮم اﻧﺘﺰاﻋی آن ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣی ﻋیﻨیﺗﺮ ﻫﻤﻮار ﻣیشود. هدف از این پژوهش، ترسیم نقشه موضوعی مقالات مرتبط با اعتیاداست. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کاربردی با رویکرد علم سنجی انجام شد. توصیف گرهای مقالات مرتبط، با جستجوی عبارت «behavior, addictive» در سرعنوان موضوعی «مش»، از وبگاه پاب مد در بازه زمانی 2014-2005، استخراج شدند. تحلیل داده ها و ترسیم تقشه علمی با استفاده از نرم افزارهای Ucinet، Netdraw و Ravar Matrix انجام شد. یافته ها: رشد تولیدات علمی در حوزه اعتیاد در بازه زمانی پژوهش سیر صعودی دارد. با توجه به شاخص های مرکزیت، مفاهیمی از قبیل: اختلالات مرتبط به سوءمصرف مواد، سیگار و دخانیات، و ... از پرکاربردترین موضوعات این حوزه به شمار می روند. نتیجه گیری: استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی در تحلیل نقشه های علمی موثر است. دانش و بینش جدیدی که از طریق تحلیل نقشه های موضوعی به دست می آید، به مسئولین و نهادهای ذی ربط حوزه اعتیادکمک می کند.

هدف: یکی از شکایت های اصلی معتادین در حال ترک اعتیاد، کسالت و ملالت است و این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت حل مسئله بر افزایش شادکامی و تغییر نگرش معتادین تحت درمان شهر تهران صورت گرفت. روش: با استفاده از یک طرح آزمایشی، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، تعداد 36 معتاد انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای داده شدند. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و پیگیری سه ماهه با آزمون شادکامی آکسفورد و نگرش نسبت به مواد، مورد انداره گیری قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش تحت آموزش مهارت حل مسئله قرار گرفتند. نتایج با تحلیل کوواریانس، تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون بن فرنی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: با ملاحظه مجذور اتا (28/0)، سطح شادکامی گروه آزمایشی که از آموزش مهارت برخوردار بودند، پس از شرکت در درمان افزایش نشان داد. می توان نتیجه گرفت که مداخله آزمایشی منجر به تغییراتی در گروه آزمایش شده که 28/0 کل تغییرات ناشی از عمل آزمایشی بوده است و با اطمینان 99% بین میانگین های گروه آزمایشی در سه مرحله اندازه گیری یا مراحل مداخله تفاوت آماری معناداری وجود دارد. در زمینه نگرش نسبت به مواد آموزش مهارت حل مسئله به طور معنادار موثر بوده است (مجذور اتا= 51/0) و نگرش گروه آزمایشی که از آموزش مهارت حل مسئله برخوردار بودند، پس از شرکت در جلسات تغییر نشان داده است. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت آموزش مهارت حل مسئله موثر بوده و سطح شادکامی و نگرش گروه آزمایشی که از آموزش مهارت برخوردار بودند، پس از شرکت در درمان تغییر مثبت نشان داده است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه راهبردهای تنظیم هیجان و ذهن آگاهی در دانش آموزان واجد و فاقد باورهای وسواسی انجام گرفت. نمونه این پژوهش شامل291 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. از این تعداد 71 نفر دارای باورهای وسواسی آسیب شناختی بودند. همین تعداد دانش آموز فاقد باورهای وسواسی با همتاسازی از نظر جنس، سن، پایه و رشته تحصیلی انتخاب شدند. سپس پرسشنامه های تنظیم هیجان و ذهن آگاهی پنج وجهی (FFMQ) بر روی آزمودنی ها اجرا شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) تحلیل گردید. یافته ها نشان دادند دو گروه در زیرمؤلفه های سرکوبی و ارزیابی مجدد راهبردهای تنظیم هیجان با یکدیگرتفاوت معنی داری دارند (05 /0 P<). همچنین نتیجه پژوهش نشان داد بین دو گروه در ذهن آگاهی و زیرمؤلفه های عمل از روی آگاهی، عدم واکنش به تجربه درونی و عدم قضاوت به تجربه درونی تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0P<).

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تغییر سبک اسناد بر کاهش میزان افسردگی نوجوانان دختر نابینا بود روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 30 دختر نوجوان نابینای افسرده که در مقاطع راهنمایی و دبیرستان مدرسه نابینایان نرجس شهر تهران، در سال تحصیلی 91- 1390 مشغول به تحصیل بودند و در موقعیت های منفی سبک اسناد «درونی، پایدار و کلی» قرار داشتند، انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آزمودنی های گروه آزمایش طی ده جلسه 45 دقیقه ای به صورت گروهی تحت آموزش برنامه تغییر سبک اسناد قرار گرفتند اما گروه کنترل هیچ گونه آموزشی در این زمینه دریافت نکردند. داده های پژوهش به وسیله آزمون افسردگی کودکان و نوجوانان و پرسشنامه سبک اسناد کودکان و نوجوانان گردآوری و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس یک راهه (آنکوا) و آزمون تحلیل کواریانس چند راهه (مانکوا) تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که تغییر سبک اسناد از درونی، پایدار و کلی به بیرونی، ناپایدار و اختصاصی بر کاهش میزان افسردگی تأثیر معنادار دارد (0001/0> P). به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تغییر سبک اسناد در کاهش میزان افسردگی نوجوانان دختر نابینا مؤثر بوده است.

رویکردهای مناسب متفاوت درمانی در سوء مصرف مواد مخدر وجود دارد، اما در مجموع می توان 2 گروه عمده را در این رویکردها در یکدیگر متمایز ساخت: رویکرد اول مبتنی بر کاهش صدمع و استفاده کنترل شده از مواد مخدر (بصورت نگهدارنده، جایگزین،...) و دیگری رویکرد پرهیز کامل از سوء مصرف مواد مخدر و ممنوعیت استفاده از ترکیبات مخدر ، مگر بصورت کوتاه مدت، محدود و کنترل شده برای شده برای سم زدایی. این دو رویکرد با یکدیگر با حدی در تناقض هستند و تجمع آنها لزوما مفید نیست چنانچه بحث خواهد شد در کشورهای غربی در حال حاضر دیدگاههای آکادمیک بیشتر به سوی مصرف کنترل شده و کاهش مصرف متمایل است و پرهیز کامل در اکثریت موارد هدف نهایی نیست.

جریان سیال اطلاعات، کالاها، خدمات و انسان ها، فراسوی مرزهای ملی، شرایط متفاوتی برای زیست فردی، اجتماعی و فرهنگی انسان معاصر در همه ابعاد و سطوح فراهم کرده و هویت و مسئله ی معنا را در کانون برساخت پدیده های اجتماعی مرتبط با وی قرار داده است. پژوهش حاضر با تمرکز بر نقش فزاینده صنعت ارتباطات در حذف فاصله های جغرافیایی و تنوع و گسترش سازوکارهای هویت یابی در گستره جهانی، بر آنست تا چنین تغییری را در رابطه با پدیده اعتیاد که از ابتدا به عنوان آسیبی اجتماعی محصول نابسامانی های زندگی شهری شناخته می شده مورد بررسی قرار دهد. به این منظور، مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا، به مطالعه 42 مقاله علمی- پژوهشی منتخب مرتبط با این موضوع در دهه هشتاد هجری شمسی و مقایسه آنها با طیف نظریه های مطرح در این حوزه پژوهشی و همچنین گروه های اجتماعی هدف آن می پردازد. نتایج حاکی از وجود شکافی میان محور نظری پژوهش های انجام شده و بستر اجتماعی پدیده اعتیاد است. به بیان دیگر، در سنت پژوهشی دهه هشتاد، اعتیاد همچنان فارغ از تغییرات زمینه ای و بافت اجتماعی ایران، متأثر از فرایندهای جهانی شدن، فقط به عنوان نوعی انحراف اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته و سایر ابعاد آن در این حوزه چندان تأملی را برنیانگیخته است. حال آنکه تغییر در سن، جنس، پایگاه طبقاتی و جغرافیایی مصرف کنندگان مواد مخدر و همچنین نوع و الگوی مصرف آنها، همه به تغییری در ماهیت این پدیده دلالت دارد.