درخت حوزه‌های تخصصی

ادبیات

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ادبیات جهان ادبیات و مطالعات بین رشته ای انواع ادبی حوزه های ویژه سبکها و جریانهای ادبی علوم ادبی قالب های شعر کلیات گونه های نثر
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۰٬۹۲۱ تا ۵۰٬۹۴۰ مورد از کل ۵۲٬۹۰۷ مورد.
۵۰۹۲۱.

نقد شیوۀ تدوین گزیده های درسی نثر فارسی؛ مطالعۀ موردی: گزیده های تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال ۳۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۰ (پیاپی ۹۵) 291 - 310

کلیدواژه‌ها: اصول گزیده نویسی نقد تاریخ بیهقی گزیده درسی هدف آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۵۳
برنامه ریزی درسی همواره مبتنی بر نیازها، فرصت ها و محدودیت هایی برای هر رشته تحصیلی است. دراین میان، رشته زبان و ادبیات فارسی به دلیل خاستگاه بومی و فرهنگی آن از جایگاه ممتازی برخوردار است؛ ازاین رو، تدوین گزیده های درسی مطابق اصول و قواعد درست برای آشناکردن دانشجویان این رشته با متن های کلاسیک و معاصر اعم از نظم یا نثر اهمیت بسزایی دارد، اگرچه این موضوع با محدودیت هایی مانند زمان آموزشی، تدوین به قصد آموزش، فرصت ارزشیابی، و... همراه است. در این مقاله، شش گزیده از کتاب تاریخ بیهقی که با هدف آموزشی تهیه و تدوین شده اند، ازنظر صفحه آرایی، ویراستاری، و صبغه آموزشی بررسی و نقد شده اند. نگارندگان با این بررسی به پیکره بندی گزیده های یادشده پرداخته و اصول و قواعد تهیه گزیده درسی با هدف آموزشی را تبیین کرده اند.  
۵۰۹۲۲.

The Role of Contextualized Explicit Grammar Teaching on Iranian Learners’ Accuracy in Writing in Online vs. In-person Classes(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۷) 13 - 26

کلیدواژه‌ها: Explicit Grammar Teaching Implicit Grammar Teaching Accuracy online classes In-Person Classes

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۸۵
Recent research has highlighted the fact that explicit focus on language forms including explicit grammar instruction is likely to direct learners’ attention to pertinent grammatical structures and can result in their grammar structure noticing and acquisition. This study examined contextualized the explicit grammar teaching method in school. In this research 160 learners and eight teachers took part. The study was carried out in two different contexts (online and in-person). There were four experimental groups (n=80), and four control groups (n=80). The contextualized explicit grammar teaching method was employed as the treatment for the experimental groups. Contextualized grammar practices were provided using different images, videos, and copies. Explicit grammar exercises were also available at the conclusion of every instructional session. The control groups did not receive the treatment but received implicit grammar instruction instead. A quasi-experimental and a qualitative method were employed. A pre-test, three post-tests, and an unstructured interview were conducted. The data analysis was carried out using SPSS 24 software. The increased performance of the experimental groups on the post-test revealed the effectiveness of the treatment. The unstructured interview uncovered the observed differences between the teachers in teaching contextualized explicit grammar in online versus in-person classes. It was argued that the improvement in learners’ grammar learning in the experimental groups stemmed from the utility of explicit contextualized grammar instruction for empowering them to notice the functions of the examined structures and to relate them to their background knowledge.  The findings of this study can aid teachers in choosing a suitable instructional approach that can assist learners’ accuracy in writing.
۵۰۹۲۳.

رهیافت های گریز از ترجمه ناپذیری رمان النظاره السوداء اثر احسان عبدالقدوس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 179 - 218

کلیدواژه‌ها: ترجمه ادبی ترجمه ناپذیری معادل سازی النظاره السوداء عبدالقدوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۸۳
در این دنیای به هم پیوسته، ارتباط مؤثر میان زبان های مختلف امری بسیار مهم است. با این حال، ترجمه متون موجود در زبان ها به دلیل تنوع، اغلب چالش هایی را ایجاد می کند که برابر دقیق مفاهیم یا عبارات خاص را دشوار می نماید. همچنین وابستگی دوسویه فرهنگ و زبان با یکدیگر این واقعیت را تبیین می کند که در فرآیند ترجمه همواره با فرهنگ و زبان مبدأ سروکار داریم. در این صورت مترجم به عنوان واسطه فرهنگی باید فرهنگ مبدأ را در کنار زبان قرار دهد. در همین راستا رمان النظاره السوداء اثر احسان عبدالقدوس که حاوی واژگان و جملات زبانی و فرهنگی بسیاری است، انتخاب شد و به شیوه توصیفی- تحلیلی، سطح ترجمه پذیری یا ترجمه ناپذیری واژگان و جملات آن مورد بررسی قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل عبارات دریافتیم موارد بسیاری هم در حوزه زبانی و هم فرهنگی وجود دارد که ترجمه ناپذیر بوده و مترجم باید واژگان و جملات را به گونه ای ترجمه کند که با زبان و فرهنگ مبدأ (فارسی) همخوانی داشته و برای مخاطب قابل فهم باشد. بنابراین، مترجم برای ترجمه عناصر ترجمه ناپذیر، شیوه «معادل نقشی» را بیشتر از عناصر دیگر به کار گرفته است.
۵۰۹۲۴.

هویت اجتماعی در تقاطع مهاجرت (بررسی هویت هایبریدی، بینابین و گسست در رمان گسل اثر ساسان قهرمان و مای نیم ایز لیلا اثر بیتا ملکوتی)

نویسنده:
منبع: اجتماعیات در ادب فارسی سال ۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 45 - 58

کلیدواژه‌ها: هویت اجتماعی مهاجرت هایبریدی بینابین گسست گسل مای نیم ایز لیلا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۲۴۴
با درک اهمیت و جایگاه «هویت» در مناسبات اجتماعی و تعاملات گروهی و با توجه به موقعیت بین رشته ای این مفهوم، این پژوهش درصدد است تا جایگاه موضوع و مفهوم هویت سوژه مهاجر را در دو اثر گسل، از ساسان قهرمان و مای نیم ایز لیلا، از بیتا ملکوتی، بررسی کند. آثاری که بر توصیف شرایط و چالش های فردی و اجتماعی مهاجران متمرکز بوده و اشتراکات و افتراقات شرایط خاص آنان را با انتخاب، تنظیم و تفکیک صورت بیان ادبی، سبک زندگی، مواضع اشخاص، رویدادهای خطی و یا درهم آمیخته زندگی بیان کرده اند. هدف از خوانش هویت محور این آثار، مطالعه و شناسایی ظرفیت ها و رویکردهای رمان مهاجرت در پرورش و بازنمایی عناصر بنیادین زیستی انسان و به ویژه، کمک به رفع تنگناهای فرهنگی و هویتی ایرانیان برون مرز است. از این رو، با استفاده از روش تحقیق کیفی و تاریخی استنادی، با بررسی ویژگی ها و شاخصه های هویتی و خودشناسی مهاجران به تبیین و واکاوی هویت های چندگانه مهاجر از قبیل هویت هایبریدی، هویت بینابین و گسست هویتی مهاجر می پردازد و پیچیدگی های پدیده مهاجرت و ارتباط آن را با دگرگونی ها و عوامل مشترک جابجایی های برون مرزی با اشاره به واقعیت های جامعه و ارتباط آن با جایگاه مهاجران بررسی می کند.
۵۰۹۲۵.

جلوه های مسئولیت پذیری و استقلال در قصه ی کُردی «هَپلی هَپاو» از منظر نظریه ی وابستگی و تحول روانی دونالد وینیکات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 290 - 308

کلیدواژه‌ها: استقلال دونالد وینیکات قصه های کودکانه ی عامه مسئولیت پذیری وابستگی هپلی هپاو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
جلوه های مسئولیت پذیری و استقلال در قصه ی کُردی «هَپلی هَپاو» از منظر نظریه ی وابستگی و تحول روانی دونالد وینیکات   چکیده قصه های کودکانه ی عامه یکی از منابع ارزشمند برای تحلیل های بینارشته ای، به ویژه خوانش های روانکاوانه، به شمار می آیند. این قصه ها در زبان کُردی از بسامد بالایی برخوردارند و همین امر مجال مناسبی را برای خوانش های روان شناختی فراهم می کند. هَپلی هَپاو یکی از داستان های شفاهی کُردی است که در آن به رابطه ی مادر و کودک توجه شده است که بسیاری از نکات مطرح در آن را می توان با دیدگاه های تازه ی روانکاوی کودک همسو دانست. در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر آراء دونالد وینیکات درباره ی تحول روانی کودک، جلوه های مسئولیت پذیری و استقلال در قصه ی هپلی هپاو بررسی می شود. این بررسی دربرگیرنده ی دیدگاه وینیکات درباره ی وابستگی و تحلیل داستان گفته شده در بستر نظرات مطرح شده است. به باور نویسنده، این قصه بیانی نمادین از سه مرحله ی وابستگی، یعنی وابستگی مطلق (حضور در خانه)، وابستگی نسبی (رفتن به بازار) و حرکت به سوی استقلال (ازدواج و سفر) بوده است و بر شیوه ی تعامل مناسب میان والد و کودک در رسیدن به مرحله ی سوم تاکید می کند. بازنمایی مسئولیت پذیری و چگونگی رسیدن به استقلال پرسش اساسی این تحقیق را تشکیل می دهد. در پاسخ، قصه ی مدّنظر، مسئولیت پذیر و مستقل شدن کودک را در گرو وجود رابطه ا ی «به اندازه ی کافی خوب» (نه بیش از حد خوب یا بد) میان والد (مادر) و کودک و همچنین وجود محیطی تسهیل کننده که در آن کودک می تواند به تجربه ورزی و کشف جهان بپردازد، می داند.    
۵۰۹۲۶.

حافظ وسید قطب(دراسه فی المضامین الغزلیه المشترکه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۶ 9 - 35

کلیدواژه‌ها: المضامین الغزلیه المنهج العرفانی الشعر العربی المعاصر الأدب المقارن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
خلّف سید قطب فضلاً عن آثاره الإسلامیّه دیوان شعر یحتلّ الغزل أکبر مساحه منه. أصبح سید قطب مولعاً بغزل حافظ إثر قراءته لترجمه عربیّه لغزله سمّیت ب «أغانی شیراز»، أثّرت فی نفسه حتّی النخاع. افتتن بأسلوبه التغزلی ومنهجه العرفانی حتّی اکتسب شعره طابعاً من غزل حافظ واصطبغ بصبغته. فشعر سید قطب بمجمله انعکاس صارخ لغزل حافظ الحافل بالحبّ والحنان والإنسانیّه والمعرفه. هذا ویری سید قطب أنّ لغزل حافظ مکانه مرموقه لدی الأدباء العرب، ذلک لأنّه أعطی الشعر الوجدانی العربی زخماً کبیراً وزاد فیه انتعاشاً وحیویّه یصمد بهما أمام تیارات الفسلفه الجارفه قویّاً شامخاً. وأمّا هذا المقال فهو إجراء دراسه مقارنه بین غزل الشاعرین الإیرانی والمصری وهما حافظ و سید قطب . فإنّه یهدف إلی دراسه تحلیلیّه للمضامین الغزلیّه فی شعر حافظ و سید قطب مسلّطاً الأضواء علی جوانب مشترکه من غزلهما. مهما یکن من أمر فإنّ أسلوبنا فی البحث فی هذا المقال یقوم علی أساس «المدرسه الأمریکیّه» المتّبعه فی مطالعات الأدب المقارن الجدیده.
۵۰۹۲۷.

العدول الأسلوبی فی شعر محمّد مهدی الجواهری(دراسه وتحلیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۵ 27 - 44

کلیدواژه‌ها: الأسلوب العدول اللأسلوبی الاستبدالی الترکیبی الجواهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۷۰
یتناول هذا المقال بعضا من ظواهر الإنزیاح أو العدول الأسلوبی فی شعر محمد مهدی الجواهری ، أحد أقطاب شعراء العراق المعاصرین، وذلک من خلال دراسه العدول الاستبدالی والترکیبی اللذین یعتبران سمتین من سمات الإبداع ومظهرین محسوسین لانفعال داخلی من خلال الخروج عن الأنساق المألوفه، مما یکشف عن أهمیتهما فی خلق علاقات لغویه جدیده تصدم القارئ وتثیره، وقد وجدت الدراسه هذه أن هذا المنحی الأسلوبی قد أضفی علی النصّ جمالیّات مهمه أسهمت فی تقدیمها برؤیه خاصه خدمت دلالات النص، وقد حاولت الدراسه تطبیق هذه الظاهره الأسلوبیه علی دیوان الجواهری بالإعتماد علی المنهج الوصفیّ والتحلیلی وکونها تمثل قمه النضج الفنی إذ تتعمق فیها التجربه الشعریه التی عاشها الشاعر العراقی العملاق من خلال الجو السیاسی والاجتماعی فی بلاده وبخاصه الوطن الذی کان یحبه حبا شدیدا؛ فقد فجر شاعریته من خلال فیضان الحب والأسی؛ فعاطفته نابعه من أحاسیس صادقه وقد عبر الجواهری عن تجربته من خلال خروجه عن المألوف لیضفی علی فنه جمالا خاصا یتمثل فی بناء جمالی، یحکم عناصر الصوره ویشدها إلی الإبداع والتمیز.
۵۰۹۲۸.

بررسی تطبیقی«آرمان شهر» در شعر ژاله اصفهانی و فدوی طوقان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۳۸) 1 - 25

کلیدواژه‌ها: contemporary Arabic poetry contemporary Persion poetry Utopia Fadavi Taqvan and Zhaleh Esfahani شعر معاصر عربی شعر معاصر فارسی آرمان شهر فدوی طوقان ژاله اصفهانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۵
   آرمان شهر دورنمایی است وسوسه انگیز از جهان آمال و آرزوها.جایی است که هیچ اثری از رنج و درد و بیماری  در آن نیست و نمادی از یک واقعیت آرمانی و بدون کاستی است. در شعر معاصر، شاعران برای رهایی از دغدغه ها و دلتنگی های زمانه به ترسیم آرمان شهر در سروده های خود می پردازند. جستار حاضر با رویکردی تحلیلی-تطبیقی، پس از گذری کوتاه به زندگانی فدوی طوقان و ژاله اصفهانی، به بررسی خاستگاه پدیداری اندیشه ی آرمان شهر در شعر این دو بانوی شاعر می پردازد و وجوه اشتراک و تفاوت آن ها را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. هدف از این پژوهش آشنایی بیشتر با اشعار این  دو بانوی سراینده با تکیه بر اندیشه ی آرمان شهر است. از مهم ترین دستاوردهای این جستار، آن است که منشأ شکل گیری آرمان شهر در سروده های این دو شاعر، مشکلات سیاسی اقتصادی و سقوط آرمان های ملی و قومی است  و آرمان شهر در شعر این دو بانوی شاعر در محورهایی چون بازگشت به دوران کودکی و خاطرات گذشته ی سرزمین، آسایش و آرامش مطلق  و وطنِ آرمانی، نمود می یابد.
۵۰۹۲۹.

تقنیه القناع فی شعر عمر أبوریشه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال چهارم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۳ 31 - 42

کلیدواژه‌ها: عمرأبوریشه الحداثه الرمز القناع النسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۷
لقد جرّب الشاعر السوری المعاصر عمر أبوریشه، المدارس الأدبیه الکلاسیکیه والرومانتیکیه جاعلاً بذلک التراث القیم للشعر العربی مرتکزا له ومضی قدما فی مسیرته التکاملیه الشعریه مستخدما أسالیب وتقنیات الشعر الغربی، کما جرّبَ اللغه الرَّمزیه وتقنیه القناع فی قصیدته الخالده "النسر" من خِلال رَحلاته العدیده ودراسته لأعمال الأدباء الغربیین مستلهماً مِن شعراء الرمزیه، بمن فیهم الأمریکی إدغار آلن بو والفرنسی تشارلز بودلر.والنسر استخدم منذ العصر الجاهلی وإلى الآن فی الأدب العربی کرمز للقوه والکبریاء، ویعتبر فی هذه القصیده مصداقاً للعدید من الرموز.فهو یرمز من جههٍ إلى السموّ الذاتی للشاعر ومقدرته الفائقه علی مواجهه الصعاب وخیبات الأمل، ومن جههٍ أخری فهو رمز الشعب السوری وکذلک قناع للوطن العربی بوجه عام.لذلک فقد ارتأینا أن نختار هذه القصیده التی تعکس هاجس الحداثه لدی الشاعر، فی سبیل النقد والدراسه.
۵۰۹۳۰.

بازتاب تجارب زیستی کودکان کار در آثار خودنوشت آن ها در مجله ی عروسک سخنگو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات کودک سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 25 - 54

کلیدواژه‌ها: آثار خودنوشت تجارب زیستی جان دیویی عروسک سخنگو کودکان کار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۸
کودکان در محیط های اجتماعی مختلف و تعاملات و مناسباتی که با افراد دیگر دارند، تجربیاتی را از سر می گذرانند که از آن ها با عنوان تجارب زیستی نام برده می شود. این تجارب که در شکل گیری شاکله ی ذهنی، قضاوت ها و رفتار آنان تأثیرگذار است، باعث می شود هنگامی که درصدد نگارش نوشته های خود برمی آیند، این تجارب را منعکس سازند. ازآنجاکه مجله ی عروسک سخنگو برای کودکان فرصتی را فراهم آورده است تا در مقام نویسنده به تولید ادبیات برای خود بپردازند، در این پژوهش ارتباط محتوایی میان آنچه که کودکانِ کار در این مجله نگاشته اند با تجربیات زیستی آن ها موضوع تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور، در پژوهش حاضر با یاری گرفتن از نظریه ی جان دیویی درباره ی رابطه ی تجارب زیستی افراد با آثاری که می آفرینند؛ سه اثر خودنوشت کودکان کار که در این نشریه منتشر شده، تحلیل شده است. سپس برای اینکه مشخص شود این نوشته ها تجارب زیستی کودکان کار را منعکس می سازند یا خیر، برای هرکدام از آن ها پرسش های متفاوتی در قالب مصاحبه های کتبی تنظیم شده و در اختیار نویسندگان قرار گرفته است. علی رغم اینکه برخی از کودکان در پاسخ دهی به پرسش ها از افشای واقعیت طفره رفتند یا آن را انکار کردند، یافته های پژوهش بیانگر آن است که محتوای این دسته از آثار خودنوشت به تبع شرایط مختلف کودکان کار در جامعه و محیط خانواده به گونه ای آشکارا و یا پنهان، منعکس کننده و برآمده از تجارب زیستی و در مواردی نیز عقده های فروخورده ی آن هاست.  
۵۰۹۳۱.

بررسی ساختار عزیمت ها در داراب نامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۵ 353 - 370

کلیدواژه‌ها: داراب نامه ریخت شناسی عنصر عزیمت داستان های عامیانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
داراب نامه، روایت بلندی از کشور گشایی های فیروز شاه، پسر ملک داراب است. داستانی حماسی– عشقی از قرن هشتم و از نمونه های ادبیات فولکلوریک. در ریخت شناسی، براساس الگوی ولادیمیر پراپ، ساختارگرایِ روسی، تلاش می شود الگوی ریخت شناسی بر متون ادبی؛ بویژه فولکلور اعمال شود. در این شیوه، قصّه ها بر پایه اجزای تشکیل دهنده آنها و مناسبات و همبستگی این اجزا با یکدیگر و با کل قصّه توصیف می شوند و هدف در این بررسی کشف و شناخت ساختار اصلیِ قصّه(Master form) است. در داراب نامه حوادث مختلفی روی می دهد و نابسامانی هایِ بسیاری را برای لشکرایران به وجود می آورد.به دنبال هر حادثه، قهرمانی برای جبران آن عزیمت می کند.حوادثی که قهرمانان پشت سر می گذارند  با وجود تلوّن و گوناگونی از ساختاری مشابه برخوردار است. اِعمال الگوی ریخت شناسی بر داراب نامه منجر به شناخت دو نوع عزیمت در داستان شده است. نوع اول از روندی ساده و مستقیم با قهرمانی واحد برخوردار است. نوع دوم ترکیب چند عزیمت است. حرکت قهرمانان قصّه برای جبران فاجعه در نقطه ای که اغلب تقدیر تعیین می کند، به یکدیگر می پیوندند. آنچه تفاوت عزیمت ها را ایجاد کرده، عنصر شرارت و نوع شریر داستان است که به شریر انسانی و غیر انسانی یا ماورایی تقسیم می شود. شرارت هر کدام، کنش خاصّی را از سوی قهرمانان می طلبد.
۵۰۹۳۲.

بررسی تطبیقی تئوری «امر آلوده» ژولیا کریستوا در ملکه زیبایی لی نین اثر مارتین مک دونا و شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) ۳۵-۱

کلیدواژه‌ها: آلوده انگاری امر نمادین امر نشانه ای شازده احتجاب ملکه زیبایی لی نین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۲۷۶
بر اساس فرآیند آلوده انگاری، سوژه با ورود به حوزه امر نمادین، آنچه را که برای مرزهای سوبژکتیویته اش ابژه ای بیگانه و خطرناک تشخیص دهد «امر آلوده» می پندارد و در صدد طرد آن بر می آید. ژولیا کریستوا متن ادبی را همچون یک دال برتر آلوده انگاری، جایگاهی در نظر می گیرد که نویسنده آلودگی های روح افراد و هر آنچه سبب این آلودگی ها می شود را با بکار گیری کلمات و عبارات و فضاسازی متناسب به نمایش می گذارد تا افراد بتوانند به طهارت برسند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی و تطابق آلوده انگاری در دو اثر ملکه زیبایی لی نین و شازده احتجاب از دو کشور متفاوت می پردازد تا ریشه آسیب ها و پلیدی های روح «شازده» و «مورین» را از خلال امر نشانه ای بررسی نماید. این دو شخصیت در پی برائت خویش و حذف امر آلوده از زندگیشان بر می آیند و به گمان خویش در صدد پیوستن با امر پاک هستند. آنان در این راستا از شیوه های گوناگونی همچون نفی رابطه مادر فرزندی، انکار مادر به عنوان امر آلوده، تلاش برای دفاع از حریم سوبژکتیویته، جدال برای حذف امر آلوده و به کارگیری واژگان ناخوشایند استفاده می کنند. اما درنهایت تلاشهایشان بی فایده است و خود به نوعی تبدیل به امر آلوده گشته، دستشان به خون آلوده می شود و در کام نیستی فرو می روند.
۵۰۹۳۳.

تفاوت حبسیه های کلاسیک و معاصر در بازنمایی جماعت های تصوّری با تکیه بر شعر مسعود سعد و فرخی یزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای نوین ادبی تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲۱ 105 - 125

کلیدواژه‌ها: حبسیه مسعود سعد فرخی یزدی گفتمان جماعت های تصوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۶
اگرچه مفهوم حبسیه یا زندان سروده ها، می تواند به عنوان یک ژانر ادبی در طبقه بندی موضوعی و سبکی اشعار شاعران، راهگشا باشد، اما مسئله وحدت ژانر، تجلی جامعه شناختی و گفتمانی حبسیه ها را پنهان می کند. از این رو، به جای سبک شناسی، که به دنبال ترسیم فضاهای یکپارچه از سیطره یک اندیشه است، با تحلیل گفتمان دقیق تر می توان گسست های تاریخی یک ژانر را نشان داد. این مقاله با رویکرد تبارشناختی و با تأکید بر نظریه «امر خیالی» لکان و «جماعت های تصوری» آندرسن نشان می دهد که حبسیه های معاصر از همان جماعت تصوری و امر خیالی پیروی نمی کنند که درحبسیه های کلاسیک حاکم بوده است. خیال مشترکی که مسعود سعد به آن ارجاع می دهد، مشیت مدار، قدسی و عمودی است؛ در حالی که تخیّل جمعی فرخی یزدی، افقی و در سطح زمین است؛ به همین دلیل مسعود سعد برای رهایی، به ستارگان و تصمیم محتوم تقدیر نگاه می کند و فرخی به زمین و آگاهی و قیام مردم. به همین دلیل مفاهیم و استعارات مسعود سعد، معطوف به حفظ وضع موجود است و استعارات و مفاهیم فرخی یزدی معطوف به انقلاب.
۵۰۹۳۴.

واکاوی جریان های تفکر عرفانی ایرانی عصر صفوی از جهان ملموس استعاره (بررسی رسایل دهدار، جوگ بشست و اصول المعارف)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای نوین ادبی بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۲۰ 23-46

کلیدواژه‌ها: استعاره عجم گرایی تصوف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۲۵۰
در این مقاله با استفاده از نظریه شناختی استعاره مفهومی  و خوشه های تصویری مرتبط با آن در رساله های دهدار (محمد دهدار1016ق) جوگ بشست (میرفندرسکی، 1020ق) و اصول المعارف (ملامحسن فیض کاشانی1081ق)  تحلیل و تبیین می شو د.در مقاله حاضر استعاره های مفهومی در سه اثر مهم دوره صفوی که هر کدام نماینده یک جریان فکری در این دوره هستند مورد بررسی قرار گرفته است. رسایل دهدار نماینده تفکر عجم گرایی، جوگ بشست سنت ترجمه آثار هندی به فارسی و اصول المعارف نماینده تفکر کلامی شیعی اثنی عشری است. هر سه این آثار در تاکید بر باورهای کلامی و عرفانی ایرانی-اسلامی مشترکند. در این آثار مهمترین مفاهیم شناختی یعنی خداوند، وجود، هستی در قالب استعاره های مفهومی مختلف تصویر شده است که مهمترین آنها، به ترتیب، آفتاب، نقطه و دریا است. در این مقاله با بررسی و مقایسه این تصاویر و خوشه های آنها به بخشی از زیرساخت های فکری مشترک در این سه تفکر پی خواهیم برد که بازتابی از اندیشه های تصوف ایرانی است. این مقاله از رویکرد استعاره مفهومی لیکاف سود جسته است.
۵۰۹۳۵.

بررسی تطبیقی رساله قشیریه و تذکره سیرالاولیاء بر مبنای نظریه ترامتنیت ژرار ژنت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ادبیات غنایی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 102 - 114

کلیدواژه‌ها: سیرالاولیاء رساله قشیریه ترامتنیت ادبیات تطبیقی ژرار ژنت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۷۱
از آنجا که متون عرفانی مبتنی بر آیات و احادیث و اقوال مشایخ است، بیش از دیگر متون می توان روابط ترامتنیت را در آنها جستجو کرد. هدف این جستار، بررسی و تحلیل روابط و مناسبات ترامتنی رساله قشیریه و تذکره سیرالاولیاء است. روش پژوهش تطبیقی-تحلیلی و مبتنی بر نظریه ترامتنیت ژرار ژنت است. پرسش های تحقیق این است که کدام یک از انواع رابطه ترامتنی در سیرالاولیاء وجود دارد و این اثر چگونه با رساله قشیریه رابطه گفتگومندی ایجاد کرده است. حاصل پژوهش نشان داد که هدف میرخرد کرمانی از برقراری رابطه ترامتنی آگاهانه، خلق یک اثر هم تراز با رساله قشیریه بوده است. از انواع ترامتنیت، رابطه بینامتنیّت صریح، پنهان و ضمنی در سطح مضامین و نقل روایات، رابطه پیرامتنیت در ساختار کتاب و آستانه ها (عناوین اصلی و فرعی و فصول و ابواب و مقدمه ها)، رابطه سرمتنیت در سبک و زبان کتاب و پیوند بیش متنیت از نوع برگرفتگی بوده و در کاربرد اصطلاحات عرفانی، آیات و احادیث، حکایات و اقوال مشایخ است.
۵۰۹۳۶.

تطبیق دیالکت نامتعارف در شعر سپهری و سن ژون پرس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال هفتم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۵ 179 - 198

کلیدواژه‌ها: دیالکت نامتعارف ادبیات تطبیقی سپهری پرس مسافر آناباز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۴
ادبیات تطبیقی سالهاست که به عنوان یکی از روشهای مدرن نقد ادبی شناخته شده است. این نوع از نقد با بکارگیری علوم دیگر در صدد تحلیل متون ادبی است. در این نوشتار به بررسی تطبیقی اشعار سهراب سپهری و سن ژون پر س می پردازیم . علت انتخاب این دو شاعر دشواری تفسیر شعرشان، و استعانت از نقد تطبیقی برای تحلیل علت این دشواری است، که با بهره گیری از مکتب تطبیقی آمریکایی به تطبیق این دو اثر می پردازیم. به این منظور دو منظومه از این شاعران انتخاب شده است ، تا بررسی آن ها دقیقتر و آسان تر باشد « مسافر » سپهری « آناباز » از پرس مبنای بررسی ما در این مطالعه خواهند بود.
۵۰۹۳۷.

داستان رستم و سهراب در بررسی تطبیقی با تراژدی ارسطویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴۶ 79 - 99

کلیدواژه‌ها: ارسطو بوطیقا تراژدی تئاتر ارسطویی شاهنامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۲۳۱
ادبیات نمایشی در کنار ادبیات روایی و حماسی، از شاخه های اصلی ادبیات محسوب می شود که از زمان ارسطو تا قرن هجدهم میلادی به دو ژانر اصلی تراژدی و کمدی تقسیم شد. داستان رستم و سهراب است که نمونه ای از داستان های حماسی و پهلوانی ایران است، شاخصه های تئاتری ارسطویی را در خود جای داده است. این داستان بر پی رنگی استوار است که شالوده آن نمایش اراده شخصیت اصلی برای یافتن پدر در مناقشه ای دراماتیک است. هدف فردوسی تزکیه احساس است که با برانگیختن حس همدردی در مخاطب، ایجاد می شود. این مقاله با استناد به مبانی تئاتر ارسطویی برگرفته از کتاب «بوطیقا»، به بررسی عناصر نمایشی در داستان رستم و سهراب می پردازد تا دیدگاه ارسطو در مورد ادبیات نمایشی مشخص گردد، آنگاه خواننده برداشتی جامع راجع به خصوصیات این نوع تئاتر و تأثیر آن در داستان مذکور پیدا کند.
۵۰۹۳۸.

سخن دستور گریزِ مؤثر در تاریخ جهانگشای جوینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متن شناسی ادب فارسی سال ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 37 - 54

کلیدواژه‌ها: تاریخ جهانگشای جوینی نظم هنری ساخت نحوی دستورگریز زبان معیار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۰
کتاب تاریخ جهانگشای جوینی (658 ق)، از مهمترین کتب تاریخی دوره مغول است که شاید بتوان آن را از نظر زمان، مرتبه و ارزش تاریخی و ادبی بر دیگر آثار مشابه متقدّم دانست. از جمله علل اصلی این برتری را بی شک، می باید در ادبیّت متن بررسی کرد. ادبیّت متن به عوامل گوناگونی وابسته است که از جمله آنها می توان به نظم هنری (ساختِ نحویِ دستورگریز) اشاره کرد. نظم هنری، با نظم پایه (ساختِ نحویِ دستورمند)، متفاوت است. نظم نحوی دستورگریز، به کیفیت زیباشناختی در نحو سخن اختصاص دارد که در فرآیند هنری شدن سخن و شکل گیریِ ادبیّت آن نقش مهمی را ایفا می کند. این دستورگریزی هنری، از رهگذر فرایند هنجارگریزی نحوی شکل می گیرد و مبتنی بر چهار اصلِ جابه جایی، جانشینی، کاهش و افزایش است. این پژوهش با هدف شناخت هرچه بیشتر و بهتر ویژگی های نثر فنی و با بررسی چهار اصل مذکور در کتاب تاریخ جهانگشا به این نتایج دست یافت که هنجارگریزی نحوی، گرچه سبب دستورگریزی شده، باعث برجستگی سخن و تأثیر زیباشناختی آن شده است. همچنین نتیجه این بررسی نشان از آن دارد که عطاملک جوینی در این دستوری گریزی مؤثر در کتاب تاریخ جهانگشا، از اصلِ «افزایش»، در قالب جملات معترضه، به وجهی هنرمندانه تر بهره برده و آن را به یک ویژگی برجسته سبکی و رفتار ویژه زبانی بدل کرده است.
۵۰۹۳۹.

واکاوی گزاره های نیک و بد در شاهنامه، ادیان ایران باستان و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال نهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۴ 91 - 108

کلیدواژه‌ها: فردوسی خوبی بدی اسطوره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۷۱
«شاهنامه» فردوسی تنها منظومه ای حماسی در توصیف جنگ ها و شرح حال شاهان و پهلوانان نیست؛ بلکه دربردارنده مفاهیم عمیق انسانی و اخلاقی نیز هست و از نظرگاه تعلیمی و حکمی درخور توجه و تحقیق است؛ از اساسی ترین مفاهیم اخلاقی در «شاهنامه»، مفاهیم نیک و بد و کشاکش میان خیر و شر است. در این مقاله کوشش شده است مفاهیم و اندیشه های نیک و بد در «شاهنامه» فردوسی تعیین، توصیف و بررسی گردد. لذا دریافته ایم که اندیشه های نیک و بد هم چون رشته ای نامرئی و ناگسستنی، بخش های مختلف «شاهنامه» را به هم پیوند داده است و اساس شاهنامه بر پایه تبیین خیر و شر و نیکی و بدی در عرصه های مختلف و براساس تکامل اندیشگانی انسانی و عبور از دوره های مختلف اسطوره به تاریخ است. روش تحقیق از نوع کتابخانه ای و تحلیل محتوایی بوده و روش انتخاب موضوع به شکل خوشه ای است.
۵۰۹۴۰.

بررسی راهبردهایی در ایجاد ارتباط مؤثر بین فردی از نگاه مولانا در مثنوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 317 - 340

کلیدواژه‌ها: راهبردها ارتباط مؤثر بین فردی مولانا مثنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۴
ارتباط بین فردی و تعاملات اجتماعی رکن جدایی ناپذیر زندگی انسان است که از بدو تولّد تا پایان عمر ملازم اوست. مولانا ارتباط های انسان را در چهار نوع شرح داده است: با خدا، خود، دیگران و جهان هستی. از دید مولانا لازمه درک ارتباط با دیگران و داشتن روابط اجتماعی سالم، ارتباط با خود است. او با بهره گیری از آموزه های قرآنی، سیره معصومین، تجربیّات روحانی و قدرت فهم انسان شناسانه ممتازش، به خوبی توانسته است به پیچیدگی شخصّیت و روح انسان پی برد، و با اشراف بر ویژگی های روانی انسان و شناخت نیازهای بشری، راهبردهای ارزشمندی را برای سلامت روح و جسم انسان، داشتن زندگی سالم و ارتباط مؤثر ارائه کند.نگارندگان در این پژوهش می کوشند، بعد از شرح دو ارتباط انسان با خود و دیگران و خودپذیری به عنوان مقدمه ای بر خودشناسی، نگرش مولانا و راهکارهای او را در برقراری ارتباط صمیمانه بین فردی در «مثنوی» بیان کنند و با روش توصیفی- تحلیلی با واکاوی در «مثنوی» و استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی آن راهبردها بپردازند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان