درخت حوزه‌های تخصصی

معلولان مانند سایر افراد حق دارند که به راحتی در فضاهای شهری به ویژه معابر و پیاده رو ها تردد کنند و در این رابطه با مشکل و مانعی مواجه نباشند . رعایت نکردن قوانین مناسب سازی و رفع موانع معماری در سطح شهر مشکلات عدیده ای برای افراد معلول، جانباز، افراد کم توان، سالمندان و ... ایجادکرده است . هدف پژوهش حاضر ایجاد معابر شهری منطبق با نیازهای معلولین می باشد. جامعه آماری پژوهش مسئولین ذیربط در شهرداری و سازمان بهزیستی مناطق 2 و 10 شهر تهران و همچنین معلولین ساکن و در حال تردد در سطح مناطق مذکور می باشد که از روش های نمونه های در دسترس یا نمونه های اتفاقی استفاده شده است برای محاسبه حجم نمونه ی معلولین و جانبازان از روش کوکران استفاده شده است. و به طور تصادفی 384 نفر از معلولین و 164 نفر از مسئولین مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور گردآوری داده های پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها، با نرم افزار spss انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که در منطقه 2 و 10 تهران مناسب سازی مطابق با استاندارد صورت جزئی صورت گرفته است و در صورت اجرای ضوابط متناسب با نیاز جامعه معلولین تردد سایر افراد جامعه نیز بهبود می یابد. در شرایط کنونی کم بودن سهم جامعه معلول از کل جامعه در سرشماری ها؛ نبود کفایت منابع مالی شهرداری ها و نبود درک ضرورت اجرای ضوابط و مقررات متناسب با نیاز جامعه معلولین از سوی مسئولین ذیربط از اهم دلایل عدم انطباق معابر متناسب با نیاز معلولین می باشد.

بر طبق مدل های تعریف شده برای نیازهای انسانی، تعاملات اجتماعی یکی از موارد ضروری می باشد که عدم توجه مناسب به این امر در طراحی مجتمع های مسکونی امروزی و در نظر نگرفتن پیامدهای روانشناختی آن، زندگی فردی و اجتماعی ساکنین را با مشکلاتی مواجه ساخته است. فضای باز و نیمه باز مؤثر درمجموعه های مسکونی به عنوان زمینه ساز تعامل فعال از جمله مواردی می باشد که کمتر در طراحی ها به اهمیت آن ها توجه شده است. منطقه۲۲ تهران به دلیل ویژگی های خاص خود از قبیل دسترسی مطلوب به پارک ها، دریاچه ها، آبشارها و سایر جاذبه های گردشگری جدیدالاحداث و موقعیت جغرافیائی خاص از جمله مناطقی از تهران بزرگ می باشد که بیشترین میزان ساخت و ساز مسکن انبوه در آن مورد انتظار می باشد. از این رو، مقاله حاضر می کوشد ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در فضای باز و نیمه باز مجموعه مسکونی منطقه 22 تهران ساکنان مجموعه های مسکونی را از مصرف کننده غیر فعال (در فضای بیرونی) به مشارکت کننده فعال تبدیل نماید. در این راستا، عوامل موثر بر افزایش تعاملات اجتماعی شناسائی و کدگذاری گردیده اند. همچنین، با بهره گیری از روش تحقیق تئوری زمینه ای و روش تحلیل «آنتروپی شانون» به بررسی برهمکنش و تاثیر این موارد بر افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین و درجه اهمیت آنها در مقایسه با یکدیگر پرداخته شده و با تقریب قابل قبول محوری بودن تمامی موارد و لزوم به کارگیری همزمان آنها در طراحی نشان داده شده است. در پایان، راهبردهایی جهت بهبود تعاملات اجتماعی با تمرکز بر بهبود فضای باز و نیمه باز برای مجتمع هایی که در آینده در این منطقه ساخته می شوند ارائه گردیده است.

مقصود از طراحی فضاهای سبز در حقیقت جستجوی عوامل ضروری در ایجاد فضای سبز مناسب شهری از دیدگاه زیست محیطی، اوقات فراغت، زیباشناسی و فرهنگی می باشد. همچنین نقش گسترده فضای سبز در تمدد اعصاب بر کسی پوشیده نیست. تا حدی که مبحث پارک درمانی به عنوان یکی از نسخه های سلامت بخش شناخته می شود. از سوی دیگر، فضایشهری بخشی از ساختارهای شهر می باشند که طراحی آنها می بایست در راستای ضروریات زندگی شهری و در جهت پاسخگویی به نیازهای شهروندان باشد تا بتوان به الگوهای با ارزشی که دارای معانی و مفاهیم فرهنگی منتج از درون جامعه است، دست یافت. این امر می تواند زمینه ساز ایجاد فضای سالم و با ارزش شهری باشد. در این پروژه برای جمع آوری اطلاعات از سه روش میدانی، مصاحبه و کتابخانه ای استفاده شده است. در روش نظری (تحقیقات کتابخانه ای) با رجوع به منابع فارسی و انگلیسی موجود (انواع مجلات، ماهنامه ها و فصلنامه های فضای سبز و کتب مربوطه) و همچنین وب سایت های مربوطه اطلاعات لازم گردآوری گردید. روش توصیفی شامل مشاهده مستقیم و غیرمستقیم از فضاهای سبز تازه احداث شده شهرهایی همچون تهران، اصفهان، شیراز و مشهد می باشد. مصاحبه هایی نیز با صاحبنظران صورت گرفت که قسمت اعظم و مهمّ این پژوهش بر اساس نظرات و عقاید و تجربیات آنها شکل گرفته است و اساس تجزیه و تحلیل اطّلاعات و نتیجه گیری را تشکیل می دهد. نتایج حاصل بر طبق نظر متخصصان نشان داد که دقت در تأثیرگذاری ویژگی های گیاهان مانند بو، رنگ، فرم و بافت آنها در روح و روان آدمی در طراحی پارک ها و دیگر فضاهای سبز ایران کمتر مورد توجه واقع شده است. همچنین از دیگر مؤلفه های تأثیرگذار بر کیفیّت بهداشتی و روانی پارک های شهری ایران می توان به ویژگی های روحی طراح اشاره کرد که واجد چه نگرشی به جهان اطراف خود است. چرا که مصاحبه ها نشان دادند که طراح بر اساس آن نگرش پارک را طراحی خواهد نمود. عوامل دیگری نیز مانند نیاز به سایه و تغییر درجه حرارت، کنترل آلودگی صوتی، کنترل آلودگی هوا و ... که همگی بر روی چینش گیاهی پارک و در نهایت بر انتخاب سبک پارک سازی ها تأثیرگذار خواهند بود در درجه اهمیّت بعدی قرار گرفتند و تاحدودی می توان گفت امروزه استفاده از ویژگی های بهداشتی پارک ها از قبیل مهار صوت، مهار آلودگی و مهار نور در ایجاد فضای پاک و سالم و همچنین ویژگی های روانی آنها مانند القاء حس سکون و آرامش و زدودن خستگی بوسیله رنگ و در نهایت بوسیله گیاهان در کشور رو به گسترش است.

اگرچه مفهوم منظر شهری همیشه مثمر بر روی الگوی شهری اروپایی متمرکز است، اما براساس یک تجربه بین المللی شکل گرفته و دستاوردهای آن قابل قیاس و نیز سازگار با دیگر الگوهای شهری است. این منظر با ارایه راهکاری منسجم به، زیربنای پایداری شهری جدید را خلق کرده و به بازتعریف کاربرد فضاهای باز شهری می پردازد. مقاله حاضر کشاورزی شهری را به عنوان یکی از اصلی ترین مؤلفه های منظر شهری پایا مورد توجه قرار داده و به بررسی نقش منظر حاصلخیز در بستر طراحی منظر شهری همیشه مثمر می پردازد. امروز نمایشگاه های بین المللی و انتشارات زیادی این موضوع را مورد توجه قرار داده اند. همچنین این مقاله تغییر قابل توجه کشاورزی شهری را از یک موضوع حاشیه ای به موضوعی اصلی در معماری و شهرسازی معاصر دنبال می کند. این نوشتار اذعان می کند توجه کافی به کشاورزی شهری باعث می شود طراحی منظر حاصلخیز اساس سیاست های توسعه پایه ریزی شود که حمایت از فعالیت های آن نیازمند اقدامات انتظامی، ضربتی و ماهرانه ای است تا بتواند از تمامی پتانسیل های کانسپت هایی منظر شهری همیشه مثمر برای ساختن زیربنای ضروری درون شهرهای پایدار آینده به درستی استفاده کند.

در دنیای مدرن که اکثر فضاهای درمانی تنها به تکنولوژی و پیشرفتِ متدهای پزشکی متکی است، طبیعت و نقش آن به عنوان عاملی مؤثر بر درمان و سلامتی انسان کمتر مورد توجه قرار گرفته و در نتیجه محوطه بیمارستان ها به فضاهایی خشک و بی روح تبدیل شده است. پروژه بیمارستان فیونا استنلی در غرب استرالیا، یکی از نمونه های موفق در طراحی منظر با رویکرد شفابخش در استرالیا به شمار می آید. این مقاله درصدد معرفی تحلیلی و تبیین رویکردهای حاکم بر طراحی یکی از بزرگ ترین و مهم ترین پروژه های استرالیا است. برای تهیه آن به منابع مختلف ازجمله مقالات درزمینه طراحی فضاهای درمانی و شفابخش، استناد شده است. در بررسی این پروژه این سؤال مطرح می شود که مهم ترین ویژگی های منظر شفابخش که در بیمارستان فیونا استنلی به عنوان یک نمونه موفق و معاصر وجود دارد، چیست؟ راهکارها در طراحی و ایجاد منظر شفابخش در این مجموعه فراتر از یک ایده فرمالیستی و صرفاً توجه به ویژگی های عینی سایت است و ظرفیت آن را دارد به عنوان یک ایده منظرین واحد در نظر گرفته شود. این امر موجب ایجاد بستری مناسب برای هم زیستی سازگار بین زندگی انسان و دیگر گونه های حیاتی می شود که همه از منابع مشترکی برای ادامه حیات خود استفاده می کنند. در این پروژه برای ایجاد منظری شفابخش، با توجه به ویژگی های زمینه و الگوی رفتاری انسان ها، منظر به عنوان یک رویکرد کل نگر، در طراحی و برنامه ریزی مورد توجه قرار گرفته است. همچنین اقداماتی مانند تعریف مقیاس انسانی برای فضاها، ایجاد فضاهای یکپارچه و متنوع، منظر بومی آشنا با استفاده از طراحی های مفهومی و چشم اندازهای طبیعی، ساختار کلی بیمارستان فیونا استنلی را شکل داده است. تجربه های تاریخی نیز نشان می دهد طبیعت سبز، نور خورشید و هوای تازه از ملزومات شفابخشی در محیط های درمانی محسوب می شود. به همین دلیل یکی از راهکارهای مهم در راستای ارتقاء کیفیت محیط مراکز درمانی، ایجاد ارتباط بیمار با طبیعت است. 

امروزه در عصر صنعت، انقلاب صنعتی و پیشرفت های فنی- تکنولوژیکی مسائل و مشکلات فراوانی را به وجود آورده است. مصرف انرژی فسیلی و آلودگی ها و تغییرات اقلیمی حاصل از آن و تولید گازهای گلخانه ای از جمله دی اکسید کربن به معضلی برای جوامع بشری تبدیل شده است. همچنین با توجه به رو به اتمام بودن منابع سوخت فسیلی، امروزه نیاز به یافتن جایگزین مناسبی به عنوان سوخت بیش ازپیش احساس می شود. در راستای حل این موضوع لزوم بررسی همه جانبه و اصلاح ساختار ساختمان های در حال احداث، امری ضروری به نظر می رسد. یکی از راه کارهای ارائه شده در این راستا طراحی و ساخت ساختمان های انرژی صفر (ZEB) می باشد، (ZEB) ساختمانی است که انرژی مصرفی کل سال آن با منابع انرژی تجدید پذیر فراهم شود. اصل مصرف انرژی شبکه صفر به عنوان یک ابزار برای کاهش آلایندگی کربن و کاهش میزان وابستگی به سوخت های فسیلی در نظر گرفته می شوند. تکنولوژی استفاده از انرژی جلبکی، یکی از روش های ارائه شده جهت ساختمان های صفر انرژی می باشد. این پژوهش به بررسی چگونگی استفاده از انرژی جلبکی به عنوان انرژی مصرفی در ساختمان ها می پردازد، در این راستا مطالعات به صورت اسنادی- کتابخانه ای انجام شده و شاخص های انرژی تولید شده از این طریق و همینطور عوامل موثر بر میزان آن، از طریق مطالعات ادبیات موجود و آزمایشات صورت گرفته استخراج شده است.

باغ ایرانی یکی از دستاوردهای مهم و منحصر به فرد فرهنگ ایرانی است که نه تنها در محدوده جغرافیایی ایران بلکه در سراسر فلات ایران گسترده و شناخته شده است. آنچه هویت این دستاورد را ارزشی یگانه میبخشد، حضور آن در درازای تاریخ تمدن ایران زمین است. نکته مهم این است که تعریف پردیس نه تنها چراغی بر تمدن زاینده ایران زمین می افکند، بلکه بنابر ضرورت، عنصری حیاتی برای تداوم زندگی باغ ایرانی محسوب م یشود. تردیدهای تاریخی ما درباره باغ ایرانی در دوران هخامنشی به یقین می رسد. پردیس های هخامنشی جایگاه والایی در هنر دوران باستان دارند و اسناد و مدارک مهم و مستندی درباره این دستاورد عظیم فرهنگی نه تنها به عنوان یک باغ، بلکه به عنوان یک نهاد سیاسی، اقتصادی و هنری وجود دارد. امروز برای ما شناخت «باغ ایرانی » یک ضرورت است و برای ادای این فریضه باید قدم را در پله اول گذارد و هستی باغ ایرانی را در دوران هخامنشی جستجو کرد. این مقاله ضمن تبیین جایگاه باغ ایرانی در نخستین روزهای تولد این دستاورد مهم فرهنگی، زوایای کمتر شناخته شده «نهاد باغ » را در دوران هخامنشی مورد بررسی قرار می دهد.

در میان کاخ های شاه عباس اول در مازندران، عمارت عباس آباد به جهت ویژگی های بارزی که دارد، قابل توجه است. این عمارت را می توان محل تلاقی باغسازی غیررسمی و باغسازی رسمی دانست؛ چنانکه در آن یک دریاچه مصنوعی که عناصر باغسازی آزادانه اطرافش شکل گرفته اند و فضایی کاملاً هندسی که با ارتفاع از سطح دریاچه قرارگرفته، به هم متصل می شوند. همزیستی این دو بخش و ارتباط نزدیک این اقامتگاه با طبیعت جنگلی اطراف، نمایانگر نوعی ارتباط اصیل میان برخی از باغ های صفوی با منظر طبیعی است؛ رابطه ای که به صورت تمایل برای «حفظ» یا «بازتولید» طبیعت با ویژگی های بکر و رام نشده آن بروز می کند. ازاین روی در عباس آباد بهشهر به جای یک کاخ سلطنتی باشکوه، اقامتگاه شکاری ساده ای ساخته می شود که گوشة عیش شاه عباس اول است.