نهج البلاغه که آن را فروتر از کلام خالق و فراتر از کلام مخلوق خوانده اند، کتابی است که همانند مؤلّف آن امیرالمومنین علی (ع) حاوی ابعاد و موضوع های گوناگونی همچون الهیات، ادبیات، عرفان، فلسفه، کلام، تاریخ، سیاست، اقتصاد، مدیریت و... است.
در طول تاریخ، شارحان و مفسران بزرگی از شیعه و سنّی در صدد شرح و تفسیر این مجموعه که گلچینی از سخنان حضرت امیر (ع) است برآمده اند. یکی از دوستداران امام علی (ع) مفسّر بزرگ و شارح سترگ نهج البلاغه مرحوم ابن ابی الحدید معتزلی است. شرح نهج البلاغه وی مشتمل بر 20 جلد است که شارح محترم در مقدمه شرح خود و نیز در مواضع بسیار دیگری به توصیف ویژگی های برجسته امیرالمومنین (ع) پرداخته و به قول خود ویژگی های اختصاصی ایشان را که کسی توان همسری با او ندارد، بیان می کند. اما در عین حال، گاهگاه در مقام تفسیر سخنان امام علی (ع) به تأویلات دور از ذهن متمسّک شده و با مشرب اعتزالی خود، پاره ای از سخنان حضرت را برخلاف ظاهر حمل نموده است.
در این مقاله برآنیم ضمن ارائه سیمای علی (ع) در شرح نهج البلاغه به پاره ای از تأویلات دور از ذهن این شارح محترم اشاره کنیم.
ساخت هر شهر، نحوه قرارگیری عناصر و فضاهای شهری و روابط متقابل آنهاست. ساخت و توسعه فیزیکی شهرها در ادوار مختلف تاریخی تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله شرایط محیط طبیعی به عنوان بستر شهر عوامل سیاسی، مذهبی-ایدئولوژیکی و خلاصه فرهنگ هر جامعه در بستر محیط طبیعی شکل گرفته و دستخوش تغییر و تحولات می گردد.
در تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل عوامل مؤثر در توسعه فیزیکی و ساخت اکولوژی شهر یزد در ادوار مختلف تاریخی پرداخته، الگوی توسعه فیزیکی-کالبدی و ساخت اکولوژی شهری یزد تبیین گردیده است. در این راستا از روش های تحقیق تاریخی، توصیفی تحلیلی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوی توسعه فیزیکی شهر بعد از سال 1340 (ه.ش) به بعد تحت تأثیر تحولات شرایط اقتصادی و اجتماعی ناموزون حاکم در کشور و به تبع آن در استان یزد، سازمان فضایی موزون شهری دچار از هم گسیختگی و عدم تعادل گردیده است. در نهایت الگوی ساخت اکولوژی اجتماعی شهر به ساخت قطاعی نامتعادل تبدیل شده است.