درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان رضایت استفادهکنندگان از مجموعة کتابخانه های عمومی استان اردبیل براساس متغیرهایی از قبیل شهر، شغل، مدرک تحصیلی، جنسیت، سن و غیره انجام گرفته است. جامعة آماری پژوهش شامل کلیة افراد دارای کارت عضویت از کتابخانه های عمومی استان اردبیل در سال 1382 با برآورد تقریبی 9421 نفر بوده است. پژوهش نشان داد که میزان رضایت از منابع کتابخانه ها در برخی از شهرهای استان از جمله مشگین شهر، گرمی، نیر و خلخال پایین تر از حد متوسط استانی است. همچنین در دارندگان مدرک تحصیلی بالاتر از فوق دیپلم، میزان رضایت نسبتاً پایین است. کارمندان دارای بیشترین و دانشجویان دارای کمترین میزان رضایت هستند. در بین گروه های مختلف تحصیلی، گروه تحصیلی راهنمایی دارای بیشترین و گروه های با سطوح تحصیلی لیسانس و بالاتر دارای کمترین میزان رضایت هستند. در بیشتر موارد تفاوت معناداری بین میزان رضایت گروه های مختلف مشاهده نشد.

مقاله حاضر به معرفی جنبه های مختلف بخش نابینایان کتابخانه مرکزی ومرکز اسناد دانشگاه تهران از جمله مباحثی چون نحوه ایجاد بخش نابینایان، امکانات و تجهیزات و چگونگی ارائه خدمات به دانشجویان نابینا می پردازد، در ادامه جهت رشد و ارتقاء بهتر و بیشتر ارائه خدمات به این عزیزان ، راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.

این پژوهش به ارزیابی اوپکهای مبتنی بر وب کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران پرداخته است. بدین منظور از روش کتابخانه ای جهت یافتن ویژگیهای اوپکها استفاده گردیده است. ویژگیهای به دست آمده جهت بیان معیارهای ارزیابی به صورت سیاهه وارسی دسته بندی و طراحی شد و به وسیلهی آن اوپکهای مورد نظر از طریق مشاهده مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی 9 اوپک نشان میدهد که نیاز به بازنگری در طراحی این اوپکها وجود دارد. به طور کلی از نظر دسترس پذیری و قابلیت استفاده از نظام جستجو اوپکها وضعیت نسبتاً خوبی داشتند. در زمینه های مراحل دستیابی به اطلاعات، کاربرپسندی، ارائه انواع مختلف منابع اطلاعاتی و تعامل مستقیم میان کاربر و نظام، اوپکها وضعیت مناسبی نداشتند. همچنین نتایج این پژوهش نشان میدهد در طراحی این اوپکها کمتر به کاربران نهایی و نیازهای آن ها توجه شده است.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی میزان تأثیر مطالعه کتاب های تعاملی الکترونیکی بر خلاقیت، علاقه به مطالعه و خودکارآمدی دانش آموزان دوره ابتدایی (مقطع سنی 12-9 سال) مراجعه کننده به کتابخانه عمومی هنر و اندیشه فولادشهر و نیز بررسی تأثیر عامل جنسیت بر ویژگیهای ذکر شده است. روش: پژوهش حاضر مطالعه نیمه آزمایشی مبتنی بر اندازهگیری تأثیر مداخله متغیر مستقل مطالعه کتاب های تعاملی الکترونیکی بر رفتار تک گروه آزمایشی از طریق مشاهده رفتار آزمودنی ها حین اجرا و نیز مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون بوده است. جامعه آماری، دانشآموزان دوره ابتدایی مقطع سنی 12-9 مراجعه کننده به کتابخانه عمومی هنر و اندیشه فولادشهر اصفهان بودند که از بین آنها 20 نفر دانش آموز دختر و پسر در مقطع سنی 12-9 سال به صورت تصادفی گزینش شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. در شروع کار از گروه مورد نظر پیش آزمون گرفته شد. سپس اعضای گروه طی 10 جلسه و در هر جلسه 2 کتاب تعاملی رایانهای مطالعه کردند. پس از پایان 10 جلسه امتحان، از گروه آزمایش پس آزمون گرفته شد. یافتهها: یافته ها بیانگر آن بود که از دیدگاه دانش آموزان مطالعه کتاب های تعاملی الکترونیکی سبب افزایش میزان خلاقیت، علاقه به مطالعه و خودکارآمدی در آنها می شود همچنین جنسیت تأثیری بر ویژگی های مذکور ندارد. اصالت/ارزش :ارزش این مقاله در بیان اثر کتابهای تعاملی الکترونیکی به عنوان یکی از مهم-ترین رسانههای انتقال پیام در افزایش علاقه به مطالعه و خودکارآمدی است.

با توجه به اینکه تعداد دانشجویان روز به روز در حال افزایش است، ارتباط شبکه ای در کتابخانه-های با هدف استفادة مشترک میتواند در رفع نیازهای اطلاعاتی دانشجویان نقش بسیار ارزنده ای را ایفا کند. در واقع، ایجاد این امکان در کتابخانه ها منافعی را نه تنها برای مراجعان بلکه برای کارکنان این نوع کتابخانه ها به همراه خواهد داشت. بنابراین، ارتباط شبکه ای کتابخانه ها در قالب طرح کنسرسیوم سبب کاهش هزینه ها، امکان خرید نرم افزار مدیریت کتابخانه به شکل مشترک، ایجاد فهرست های مشترک، بالارفتن میزان کارآیی کارکنان کتابخانه و از همه مهمت تر آموزش مادام العمر برای کلیه مراجعان میشود. لذا در مقاله حاضر سعی شده است که علاوه بر اشاره به منافع همکاری از طریق شبکه بین کتابخانه ها به نمونه های بسیار موفقی از پروژه هایی نظیر اونتاریو و کنیتیکا که در واقع نقطة اتصال کتابخانه عمومی و دانشگاهی به یکدیگرند. اشاره شود.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی وب سایتهای دانشگاه های علوم پزشکی ایران با استفاده از روش تحلیل تناظر و بر اساس شاخصهای ارائه شده در موتور الکسا میباشد.جامعة پژوهش را       41 وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور تشکیل میدهد. در این بررسی، عملکرد وب سایتهای دانشگاه ها، در محیط وب ارزیابی شد و نتایج نشان داد که دانشگاه های مورد بررسی در سطح وب چندان موفق عمل نکرده اند. اکثر وب سایتها به لحاظ شاخص رتبة ترافیک بسیار ضعیف عمل کرده و رتبه ای بالاتر از صدهزار دارند. به طور کلی، دانشگاه های تهران و شیراز در اکثر شاخصها موفق عمل کرده اند، در حالیکه دانشگاه قم عملکرد بسیار ضعیفی داشته است.نتایج حاصل از تحلیل تناظر، 41 وب سایت مورد بررسی را به سه دسته تقسیم کرد که هر دسته از لحاظ برخی ویژگیها، به هم مرتبط بودند

هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت مندی دانشجویان دانشکده ی تربیت بدنی دانشگاه های تهران، تربیت معلم وشهید بهشتی از خدمات کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی دانشگاه های شان می باشد که به صورت نظرخواهی از دانشجویان و با روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش 800 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد عضو کتابخانه ی دانشکده های تربیت بدنی بوده اند که تعداد 205 پرسشنامه معادل 25 درصد بین آنان توزیع شد. در پژوهش حاضر جنبه های مختلف کتابخانه از دیدگاه دانشجویان از جمله مجموعه سازی، خدمات مرجع، تجهیزات و امکانات رفاهی، قوانین و مقررات کتابخانه و خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی بررسی شد. با توجه به پرسش های اساسی، نتایج پژوهش نشان می دهد که دانشجویان عضو کتابخانه ی دانشکده های تربیت بدنی از تجهیزات و امکانات موجود، قوانین و مقررات کتابخانه و نحوه ی برخورد کتابداران رضایت دارند، اما از خدمات مرجع، خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی و خدمات عمومی راضی نیستند.

هدف: بدیهی است آشنایی و درک صحیح مدل های مدیریتی، و از آن جمله مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (European Foundation of Quality Management :EFQM) اهداف، نقش ها و کارکردهای آنها در کتابخانه ها می تواند راهگشای بسیاری از معضلات مدیریتی در کتابخانه های دانشگاهی باشد. این مدل مجموعه ای از روش ها و ابزارهایی است که به منظور ارزیابی سازمان و حرکت به سمت تعالی سازمانی مورد استفاده قرار می گیرد. روش/ رویکرد پژوهش: روش پزوهش حاضر پیمایشی از نوع تطبیقی است. جامعه پژوهش شامل کلیه مدیران و مسئولان شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز (22 نفر) است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه مورد تأیید استاندارد بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) است. به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. مقدار آلفا عدد 97/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) برای توصیف وضیعت موجود، و آمار استنباطی (آزمون t مستقل) برای بررسی ( معنی داری) اختلاف بین معیارهای الگوی تعالی سازمانی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد بررسی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، کیفیت مدیریت در کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز با کسب 45/546 امتیاز از 1000 الگوی تعالی سازمانی، در وضیعت متوسطی قرار دارد و در آن حوزه توانمندسازها 03/285 امتیاز، حوزه نتایج 41/260 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «خط مشی و استراتژی» تعلق دارد. درمقابل، کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، 07/446 امتیاز را کسب کرده است و در آن حوزه توانمندسازها 36/240 امتیاز و حوزه نتایج 71/205 امتیاز را به خود اختصاص داده اند. بیشترین امتیاز در این دانشگاه به معیار «شراکت ها و منابع» و کمترین امتیاز به معیار «نتایج منابع انسانی» تعلق دارد. نتیجه گیری: استفاده از الگوی تعالی سازمانی EFQM موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف در 9 حوزه در مدیریت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تبریز شد، که درنهایت نقاط ضعف به عنوان حوزه های بهبود مورد بررسی قرار گرفت.

هدف: هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش اثربخشی با نگاهی جامع در کتابخانه های دانشگاهی است. در این مقیاس به سازماندهی مواد به عنوان یکی از فعالیت های عمده کتابخانه توجه شده است. روش : ساخت این مقیاس بر اساس رویکرد ارزش های رقابتی با تأکید بر مدل های چهارگانه ارزش های رقابتی انجام گرفته و برای این منظور هشت عامل کلیدی در نظر گرفته شده است که عبارتند از: برنامه ریزی، بهره وری، مدیریت و دسترسی به اطلاعات، ایجاد نظم و ثبات، نیروی کار منسجم، نیروی کار ماهر، انعطاف پذیری، و جذب منابع. بر اساس این هشت عامل 54 گویه با استفاده از منابع معتبر کتابداری و اطلاع رسانی و تجربیات عملی مدیریتی تهیه شد. مجموعه این گویه ها در قالب یک پرسش نامه با استفاده از روش دلفی به نظرخواهی 30 نفر از اساتید و متخصصین رشته گذاشته شد که در دور دوم به اتفاق نظر رسید. برای رسیدن به اتفاق نظر از آزمون فریدمن و برای تعیین روایی گویه ها از آزمون سازگاری درونی و برای تعیین پایایی آن ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها:بر اساس یافته های پژوهش، اعضای دلفی 53 گویه (52 گویه اولیه و یک گویه جدید) را در هشت عامل کلیدی برای سنجش اثربخشی در فعالیت سازماندهی مواد کتابخانه های دانشگاهی پذیرفتند.

کتابخانه های عمومی وظیفه ی خدمات دهی به همه ی افراد جامعه را بر عهده دارند. به این لحاظ، تعداد جمعیت مهم ترین پارامتر برای ایجاد کتابخانه های عمومی است و منابع آنها نیز باید بر حسب ترکیب و ساختار جمعیتی فرآهم آوری شود. در این مقاله، با نگاهی به آمارهای جمعیتی ایران، ابتدا دسترسی جمعیت به کتابخانه های عمومی در دو حوزه ی شهری و روستایی بررسی می شود. سپس، نقش مؤلفه های جمعیتی مانند سن، جنس، سواد، مذهب، نوع فعالیت در تعیین نوع نیاز به منابع و خدمات کتابخانه های عمومی بررسی می گردد.