کتابداری و اطلاع رسانی
کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم زمستان 1384 شماره 4 (پیاپی 32) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
اشتراک منابع به عنوان یکی از راههای ضروری غلبه بر محدودیتهای کتابخانه ها در پاسخگویی به نیاز مراجعان، در قالب برنامه ها و اقدامهایگوناگون و براساس محورهای مختلفی قابل انجام است، اما آنچه پیش از طراحی و اجرای هر گونه برنامه ای باید از آن اطمینان حاصل کرد، میزان موفقیت این برنامه ها و آگاهی از عواملی است که بر میزان موفقیت آنها تأثیرگذار هستند. در این مقاله ابتدا عوامل موفقیت اشتراک منابع و همکاری بین کتابخانـه ها که در نوشته ها به آنها اشاره شده است ارائه گردیده اند و سپس برای شناخت و تحلیل بهتر، این عوامل با دید سیستمی و استراتژیک دسته بندی و تحلیل شده اند.
مطالعه کتابسنجی کتابهای ترجمه شده در حوزه های علوم پایه، مهندسی، کشاورزی و پزشکی بین سالهای1379-1370(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با استفاده از روش کتابسنجی، وضعیت کلی کتابهای ترجمه شده بر اساس متغیرهایی نظیر: موضوع، زبان، نویسنده، کشوراصلی محل نشر، تجدید چاپ، نوع فعالیت ناشران، جنسیت و فعالیت مترجمان در زمینه های علوم پایه، مهندسی، کشاورزی، پزشکی بین سالهای 1379-1370 در سطح کشور به تصویر کشیده است. همچنین سمت و سوی دانش انتقال یافته، میزان حضور علمیکشورهای مختلف در ایران و رابطه زمینه های موضوعی کتابهای ترجمه شده با متغیرهایی نظیر زبان و کشور در حوزه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهدکه از کل 6677 عنوان کتاب مترجم در طول سالهای مورد بررسی در رده موضوعی علوم 2484 عنوان، پزشکی 2206 عنوان، مهندسی 1568 عنوان و کشاورزی 419 عنوان کتاب ترجمه شده است. بیشترین کتابهای ترجمه شده از زبان انگلیسی با فراوانی 2/87 درصد است. دو کشور انگلستان و آمریکا به میزان 91/79 درصد در عرصه کتابهای ترجمه شده حوزه های چهارگانه حضور داشته ا ند
بررسی نگرش دانش آموزان دختر و پسر سال های سوم و پیش دانشگاهی دبیرستان های ناحیة یک شیراز در بارة کتابخانة مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف تحقیق بررسی نگرش دانش آموزان دختر و پسر سالهای سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی ناحیه یک آموزش و پرورش شهر شیراز درباره کتابخانه مدرسه بود. جامعة آماری پژوهش را دانش آموزان پسر شاغل به تحصیل در 72 مرکز آموزشی و دانش آموزان دختر شاغل به تحصیل در 78 دبیرستان در ناحیه یک آموزش و پرورش شهر شیراز تشکیل میداد. نگرش دانش آموزان نسبت به کتابخانه به چندین زیرمقیاس و مقوله که همگی روی هم نگرش کلی دانش آموزان نسبت به کتابخانه مدرسه خود را تشکیل میدادند تقسیم شد و علاوه بر سنجش دیدگاه دانش آموزان نسبت به هر یک از مقوله ها و نگرش کلی آنان، تأثیر دو متغیر جمعیت شناختی جنسیت و پایة تحصیلی آنان نیز بر عقایدشان مورد بررسی قرار گرفت.
نگاهی به آینده کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ملاحظاتی پیرامون وظایف و خدمات کتابخانه های آینده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله برنقش و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و فناوری در کارکردهای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تأکید میورزد. در این بررسی ضمن طرح پیش بینیهای گوناگون صاحب نظران علوم کتابداری و اطلاع رسانی در مورد آینده کتابخانه ها به نقد برخی از نظرات آنها پرداخته شده است. در ادامه موضوع اصلی مورد بررسی در دو مقوله به شرح زیر آورده شده: 1) وظیفه کتابخانه در برابر تغییرات و تحولات امروز و آینده: این وظیفه در کارکردهایی مانند کارکرد تحقیق, کارکرد اطلاع رسانی و کارکرد آموزش تعریف شده است. 2) خدمات کتابخانه ها در آینده: در این بخش تاکید گردیده که در آینده خدمات کتابخانه با عمق و کیفیت بهتر ارائه خواهد شد و در واقع خدمات کاربرمدارتر, تخصصیتر و سفارشیتر خواهد شد. در خاتمه به چهارچوبها و ملزومات و عوامل دخیل در امر برنامه ریزی و آینده نگری برای کتابخانه ها با توجه به نظرات و تحولات جدید پرداخته شده است.
ملاحظاتی پیرامون جستجو در فهرستهای پیوسته(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها(به طور عام) فهرست های کتابخانه ای فهرست های پیوسته و اینترنتی
پیشرفتهای زیادی در زمینه فهرستهای پیوسته رایانه ای صورت گرفته است. امروزه این فهرستها به منزله دروازه های اطلاعاتی شناخته شده اند که از طریق آنها میتوان علاوه بر اطلاعات کتابشناختی کتابها به صفحات وب، فایلهای الکترونیکی، متن کامل مقاله ها و.... دسترسی پیدا کرد. در این مقاله به برخی چالشهای موجود در ساخت و کار با فهرستهای پیوسته از جمله نگهداری و اداره آن، ویژگیهای جستجو در آن به ویژه دشواریهای جستجوی موضوعی و نیز حضور وب سایتها در این فهرستها پرداخته شده است
جستجوی موضوعی در فهرستهای رایانه ای(اپک)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله رویکردهای مختلفی که برای بهبود طراحی فهرست رایانه ای برای انجام جستجوی موضوعی پیشنهاد شده است، مرور میشود. گرایش به سوی محیطهای رابط فهرست رایانه ای مبتنی بر وب، پیشرفت در اینترنت و فناوری کتابخانه های دیجیتالی و فرصتهای تازه ای که برای افزایش کارآیی سیستم فهرست رایانه ای در انجام جستجوی موضوعی ایجاد کرده است مورد بحث است.
وجوه کیفیت در خدمات مرجع دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله سرفصلهایی از خصوصیات و عوامل مهم برای راه اندازی خدمات دیجیتالی جهت کلیه مخاطبان وجامعه آموزشی K-12 ارائه میدهد. وجوه کیفیت، مجموعه استانداردهایی تلقی میشوند که سازمانها در ایجاد و نگهداری خدمات مرجع دیجیتالی به منظور مشارکت در شبکه میز مرجع مجاری (Virtual Reference Desk ) بهکار میگیرند. هدف این شبکه حمایت از خدمات مرجع دیجیتالی’AskA’ یا پرسش/پاسخ اینترنتی مشارکتی برای پذیرش پرسشهای بسیار زیاد و خارج از دامنه توان هر واحد مشارکتکننده است، ولی میتواند در تمام خدمات مرجع دیجیتالی و کنسرسیومها کاربرد داشته باشد.
اصل بیطرفی در تحقیق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در جریان تحقیق تفاوت عمده ای در علوم انسانی و اجتماعی در مقایسه با علوم تجربی دیده میشود. وجود احساسات طرفدارانه یا مخالفت جویانه و نیز احساس مشخص بودن نتیجه دو آفت عمده ای هستند که دقت بیشتر در تحقیقات این علوم را ضروری میسازند. طرفداری از یک دین، یک حزب سیاسی، یک شهر، یک تیم ورزشی و... مثالهایی هستند که به وفور در موضوعات تحقیق وجود داشته و خطر عدم رعایت امانت و تغییر غیر موجه نتیجه را ایجاد مینمایند. اقدامات ضروری و نکات لازم الرعایه برای جلوگیری از این مشکل (عدم رعایت بیطرفی) یکی از محور های اساسی بحث روش تحقیق میباشد که پس از تبیین ابعاد این مشکل موضوع این مقاله میباشند. این اقدامات برای پنج مرحله عمده تحقیق یعنی انتخاب همکاران، تبیین یا اصلاح موضوع، انتخاب روشهای تحقیق، انتخاب منبع و بالاخره تجزیه وتحلیل و جمع بندی نتایج پیشنهاد و توضیح داده شده است.