درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان مرکزیت شبکه اجتماعی هم نویسندگی موجود در بین مجلات علم اطلاعات نمایه شده در پایگاهتامسون رویترز می باشد. روش شناسی:پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل شبکه ای صورت گرفته است. جامعه پژوهش تمامی مجلات علم اطلاعات است که دارای ضریب تأثیرگذاری بالاتر از 6/0 می باشند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که گلنزل بالاترین مرکزیت رتبه، بینابینی، بردار ویژه و نزدیکی را در مجله علم سنجی دارد و نیکولاس بالاترین مرکزیت رتبه، بردار ویژه و مرکزیت بتا را در مجله علوم اطلاعات دارد. نتایج حاکی از آن است که به طور کلی شبکه اجتماعی هم نویسندگی پژوهشگران علم اطلاعات کم تراکممی باشد و از لحاظ سنجه های مرکزیت در مقایسه با سایر رشته های علمی در سطح پایین تری قرار دارد.

کتابخانه های دانشگاهی به عنوان قلب دانشگاه وظایف مربوط به پژوهش به طورمستقیم ووظایف مربوط به آموزش را به طورغیرمستقیم برعهده دارند .کتابخانه های دانشگاهی تنها زمانی می توانند نقش خود را برای پژوهش دردانشگاه به نحواحسن انجام دهند که قادربه برآوردن نیازهای اطلاعاتی پژوهشگران وارائه خدمات به آنها باشند، چون آنها به دامنه وسیعی از اطلاعات نیازمندند.وظایف پژوهشی کتابخانه های دانشگاهی شاملفراهم آوری،سازماندهی ونظارت، خدمات عمومی وفراهم کردن امکان دسترسی به اطلاعات می باشد.در مقالهای برای هریک ازوظایف فوق راهبری هایی پیشنهاد شده است.

هدف: تعیین الگوهای همکاری و تحلیل شبکه های هم تألیفی تولیدات علمی دانشگاه صنعتی شریف در سال -های 2005- 2010. روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش با رویکرد علم سنجی انجام شده است و جامعه پژوهش را آن دسته از تولیدات علمی دانشگاه صنعتی شریف تشکیل می دهند که در وبگاه وب آوساینس در بازه زمانی 2005-2010 نمایه شده اند. یافته ها: تعداد عناوین منتشر شده دانشگاه صنعتی شریف در طول سال های 2005-2010 سیر صعودی داشته، اما روند رشد تولیدات دانشگاه در طی این سال ها دارای نوسان بوده است. نرخ رشد تولیدات در این پنج سال نرخ 38/10 درصد را نشان داده است. از 1017 دانشگاه و مؤسسه مختلف، پنج دانشگاه از نظر تعداد مقالات و دو شاخص ال.سی.اس و جی.سی.اس با دانشگاه صنعتی شریف بیشترین همکاری را داشته اند. همچنین یافته ها حاکی از آن بود همکاری مؤسسه ای و همکاری بین مؤسسه ای در بالاترین سطح؛ و در مقابل، همکاری بین المللی از پایین ترین سطح برخوردار بوده است. سهم تولیدات با الگوی نویسندگی تک نویسنده درحال کاهش بوده و سهم تولیدات با الگوی دونویسنده و بیش از دونویسنده، پیوسته در حال افزایش بوده است. در تحلیل ماهیت شبکه های هم تألیفی موضوع فیزیک کاربردی و مهندسی عمران از نظر تعداد خطوط و گره ها بیشترین را در میان 25 موضوع به خود اختصاص داد و نتایج نشان داد که سه موضوع شیمی تجزیه، علم پلیمر، شیمی آلی دارای بیشترین چگالی و تراکم یا پیوستگی در میان موضوعات برخوردار بوده است. موضوعات شیمی آلی، شیمی فیزیک، فیزیک پلاسما براساس شاخص رأس بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: تولیدات هم تألیفی در دانشگاه صنعتی شریف درحال افزایش است و همکاری در نویسندگی در دانشگاه صنعتی شریف از سطح قابل قبولی برخوردار است. ییشترین همکاری ها در حوزه های علوم پایه در رشته های شیمی، فیزیک و ریاضیات و در حوزه فنی و مهندسی در رشته عمران و مهندسی نفت است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر عوامل سازمانی از جمله فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، آموزش، منابع انسانی، جریان اطلاعات و ارتباطات، فنآوری اطلاعات، و شفافیت اسناد بر عملکرد مدیریت دانش و مؤلفه های خلق دانش، ذخیره دانش، بهکارگیری دانش، و انتقال و اشتراک دانش در آموزش و پرورش شهر ملکان می باشد. روش: روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه این پژوهش کارکنان آموزش و پرورش شهر ملکان هستند که با توجه به حجم جامعه، نمونهگیری تصادفی طبقه ای بهعمل آمد و در نهایت 214 نفر بهعنوان نمونه انتخاب گردید. در نهایت پس از توزیع پرسشنامه 143 مورد پرسشنامه صحیح قابل تحلیل جمعآوری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشانگر آن بودند که متغیرهای فرهنگ سازمانی، آموزش، و فنآوری اطلاعات تأثیر مثبت معنیداری روی عملکرد مدیریت دانش دارند. با این وجود سایر متغیرها از جمله منابع انسانی تنها در مؤلفه خلق دانش روی عملکرد مدیریت دانش تأثیر مثبت معنیدار دارد و سایر متغیرها نیز با وجود اینکه همبستگی مثبتی با عملکرد مدیریت دانش و مؤلفه های آن دارند تأثیر آن ها از نظر آماری معنیدار نمی باشد. اصالت/ارزش: از آنجا که اکثر کارهای انجام شده در زمینه مدیریت دانش در حوزه کسب و کار و سازمانهای انتفاعی بوده است، انجام این پژوهش در حوزه آموزش و پرورش حائز اهمیت است.

هدف: شناخت وضعیت فراهم آوری منابع الکترونیکی به عنوان بخش مهمی از کار مجموعه سازی در کتابخانه های دیجیتالی ایران. روش/ رویکرد پژوهش: پیمایشی از نوع کاربردی. داده های مربوط به 19 کتابخانه دیجیتالی در سراسر ایران با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. یافته ها: رایج ترین راه برای سفارش منابع الکترونیکی، سفارش از طریق کارگزاری ها و پرکاربردترین روش برای تهیه آنها، خرید الکترونیکی منابع است. فقط 37 درصد کتابخانه های دیجیتالی ایران کمیته تخصصی پویش منابع دارد و در تمامی این کمیته ها مدیر کتابخانه دیجیتالی از اعضای ثابت است. نتیجه گیری: کتاب ها و نشریات، بیشترین اولویت فراهم آوری در میان انواع منابع الکترونیکی را دارند.

موفقیت کتابخانه ها به عنوان یک نهاد اجتماعی، به استفاده کارآمد از منابع انسانی وابسته است. نوع نگرش و تفکر مثبت در کارکنان کتابخانه ها می تواند کیفیت و کمیت خدمات ارائه شده را بهبود بخشد. هدف این پژوهش، بررسی میزان مثبت اندیشی در بین 218 کتابدار شاغل در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های زیرپوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سطح شهر تهران است. روش پژوهش پیمایشی از نوع زمینه یابی است. با استفاده از روش تصادفی طبقه ای و جدول تصادفی موکهرجی، 144 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که جامعه پژوهش را شکل داده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد 5 گزینه ای اینگرام و ویس نیکی است که از 30 پرسش تشکیل شده است. با استفاده از نرم افزارهای آماری Excel و SPSS داده های پژوهش تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که میانگین پاسخ ها در حوزه کارکرد مثبت روزانه 3.737، در موضوع خودارزیابی مثبت 3.833، در زمینه ارزیابی دیگران از خویش 3.965، در مبحث انتظارات مثبت از آینده 3.94 و در مؤلفه خوداعتمادی 3.555 بوده است. پاسخ ها بیشتر به گزینه های «اغلب» و «همیشه» گرایش داشته اند. به طور کلی، میزان «مثبت اندیشی» در بین کتابداران شاغل در کتابخانه های مورد بررسی بیش از 50 درصد است.

هدف: هدف اصلی این پژوهش سنجش کارآفرینی سازمانی در نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری، کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور می باشد. حجم نمونه برابر با 150 نفر تعیین شد که در نهایت 147 پرسشنامه با روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری گردید. روایی پرسشنامه به وسیله روایی محتوا و پایایی آن به وسیله ضریب آلفای کرانباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که کارآفرینی سازمانی در نهاد کتابخانه های عمومی در سطح مطلوبی قرار ندارد. همچنین آزمون های آماری فرضیه ها نشان داد که سه مؤلفه ساختار سازمانی، جو سازمانی و فرهنگ سازمانی نوآور در سطح مطلوبی نیستند؛ اما مؤلفه قابلیت های نیروی انسانی در سطح مطلوبی قرار دارد. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش به مدیران نهاد کتابخانه های عمومی در شناسایی نقاط قوت و قابل بهبود کارآفرینی در سازمان کمک می نماید.

کتابداران دانشگاهی نیازمند کشف خلاقیت فردی هستند. تفکر خلاق نوعی مهارت مغفول مانده برای حل مسئله است که می­توان آن را آموخت و در هر موقعیتی به کار گرفت. این مقاله توضیح می دهد که چگونه کتابداران می توانند تفکر خلاق خود را بشناسند، آن را توسعه دهند و از آن در محیط کار استفاده کنند

اجرای هر طرح عمرانی منجر به تولید مدارکی میشود که عموماً نقشه، پلان، شیت و به طور کلی طراحی یا ترسیمه (drawing) خوانده میشوند و در واقع یک فرآوردة دانشی حاصل از طرح های عمرانی، و منابع ارزشمند اطلاعاتی به حساب میآیند و باید امکان دسترسی و بهره گیری مؤثر از آن ها وجود داشته باشد. نبود یک سیستم نظام مند برای سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این سرمایه ها لزوم طراحی الگویی برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات را آشکارتر نمود. برای این منظور پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوه ها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، استاندارد بین المللی مارک 21 و فرمت ایران مارک، الگویی برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات پروژه ها و طرح های پروژه های فنی و عمرانی کشور مبتنی بر استاندارد مارک 21 و فرمت ایران مارک ارائه شده. این الگو به گونه ای طراحی شده که بتوان با صرف حداقل زمان و تخصص به ذخیره سازی و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات پرداخت و به گونه ای مؤثر به جایابی اطلاعات طرح ها مبادرت ورزید.

استاندارد به مجموعه دستورکار ها و راهنماهای اجرایی و یا توصیه هایی اطلاق می شود که در تولید، ایجاد، خلق، یا انتشار کالا، محصول یا مدارک و منابعی خاص مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش، میزان رعایت استانداردهای نشر مؤسسه بین المللی استاندارد (ایزو) در مجله های علمی-پژوهشی چاپی فارسی حوزه کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. ساختار انتشاراتی و اجزای اطلاعاتی که باید در بخش های مختلف یک مجله وجود داشته باشند در مجله های علمی-پژوهشی فارسی حوزه کشاورزی بررسی شده است. عناصر اطلاعاتی موجود بر روی صفحه عنوان، فهرست مندرجات، عناوین مکرر، پانویس ها، چکیده، اطلاعات صفحه اول مقالات در مجله، ساختار استناد به منابع مورد استفاده، و فهرست منابع از جمله عناصر اطلاعاتی هستند که در این پژوهش مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته اند. 47 مجله علمی- پژوهشی حوزه کشاورزی که تا بهمن 1387 در حال انتشار بوده اند، جامعه پژوهش این تحقیق را تشکیل می دهد. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میزان رعایت استانداردهای ایزو در مجله های مورد بررسی 47/53 درصد بوده است. در حوزه کشاورزی، هیچ ناشر خصوصی اقدام به انتشار مجله علمی- پژوهشی ننموده است. رعایت استاندارد در بخش هایی چون ارائه چکیده و کلیدواژه مقاله در سطح بالایی قرار داشته است.

دانش منبعی ارزشمند برای توانمندساختن سازمان ها در جهت نوآوری و رقابت است. این دانش در میان کارکنان و همچنین از طریق حس همجوشی میان آنان به وجود میآید. فرایند مدیریت دانش شامل خلق دانش، ارزشیابی دانش، ارائة دانش، توزیع دانش، و کاربرد دانش است. برای تبدیل دانش به یک کالای سرمایه ای، سازمان ها باید در جهت ایجاد تعادل میان فعالیت های مدیریت دانش بکوشند. ولی موانع متعددی برسرراه خلق و بهکارگیری دانش در سازمان ها وجود دارد. وظیفة مدیریت دانش آن است که این موانع را شناسایی، و برای برطرفکردن آن ها چاره اندیشی کند.

یکی از کارکردهای خاص آموزش عالی، تولید و مصرف اطلاعات است. در این فرایند ارتباطات علمی نقشی اساسی ایفا می کند چنان که صاحبنظران، ارتباطات علمی را اساس علم توصیف می کنند. بنابراین می توان گفت که هیچ نوع آموزشی بدون برقراری ارتباط محقق نمی شود. محققان علم سنجی، ارتباطات علمی رسمی را از طریق بررسی میزان استنادهای بروندادهای علمی اعم از کتابها، مجلات و مانند آن، تحلیل و ارزیابی می کنند. با وجود این، نوع خاصی از ارتباطات نیز وجود دارد که فاقد نمود خارجی از جمله استنادهاست و آموزشها و یادگیریهای غیررسمی نیز مرهون چنین ارتباطاتی است. این نوع ارتباطات غیررسمی در تولید علم، به تشکیل مجموعه ای غیررسمی در میان دانشمندان منجر می شود که صاحب نظران آن را «دانشگاه نامرئی» می نامند. تعاریف و تعابیر مختلفی از یک دانشگاه نامرئی وجود دارد که در این جا به تعبیر پرایس اشاره می شود. تصور پرایس از یک دانشگاه نامرئی گروههایی متشکل از بیش از 100 نفر همکار بود که اقدام به برقراری ارتباط بین همدیگر می کردند. به عقیده او افراد در چنین مجموعه ای به طور معقول با یکدیگر در حال تماس اند و قدرت همرایزنی و نفوذ بر یکدیگر را دارند. در این مقاله سعی خواهد شد تا با بازشناسی مفهوم دانشگاه نامرئی به نقش روابط غیررسمی در تولید دانش و نظام آموزش عالی، انواع روش شناسیهای ارزیابی و نقدهای وارد بر مفهوم دانشگاه نامرئی و تاثیر ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی جدید بر مفهوم دانشگاه نامرئی پرداخته شود.