فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۶۱ تا ۷۸۰ مورد از کل ۷٬۹۰۱ مورد.
حوزههای تخصصی:
هدف: با توجه به اهمیت بازیابی موضوعات منابع اطلاعاتی و جستجوی موضوعی کاربران ، در این پژوهش چیستی«موضوع» و چگونگی تحلیل و استخراج موضوعات در فرایند تعیین کلیدواژه های موضوعی، و مسائل و راه حل های ممکن مورد بحث قرار می گیرند. روش پژوهش: این مقاله پژوهشی مفهومی است که با روش کتابخانه ای- سندی مفاهیم «موضوع» و «تحلیل موضوعی» را در گزیده ای از متون شاخص علم اطلاعات و دانش شناسی با نگاهی بر مفاهیم متناظر در حوزه پردازش زبان طبیعی بررسی می کند. یافته ها: «موضوع» یا «دربارگی» منابع و تحلیل موضوعی عبارت است از شناسایی موضوعات و مفاهیم مندرج در منبع اطلاعاتی با قوای فکری نیروی انسانی، با الگوریتم های کامپیوتری، یا ترکیب این دو. تعدد ابزارهای تحلیل موضوعی و انتساب کلیدواژه ها، میزان پایین کاربرد طرح های استاندارد توصیف، عدم همگونی در تحلیل موضوعی، عدم همخوانی عبارت های جستجوی کاربران با کلیدواژه های انتساب داده شده، و روزآمد نبودن توصیف منابع از نقاط ضعف رویکرد تحلیل موضوعی توسط انسان است. روش های خودکار هوش مصنوعی و پردازش زبان طبیعی توان افزایش سرعت و یکدستی در فرایندهای مختلف توصیف و سازماندهی اطلاعات و از جمله استخراج کلیدواژه های موضوعی را دارند، اما ارزیابی کارآمدی خروجی این روش ها، به تنهایی، یا در مقایسه با کلیدواژه های تولید انسان، و از دیدگاه های مختلف ضروری است. نتیجه گیری: کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی می توانند به دور از شتابزدگی، از روش های پردازش زبان طبیعی و هوش مصنوعی در تحلیل موضوعی و انتساب یا استخراج کلیدواژه-های موضوعی استفاده کنند و نیروی انسان را در ارتقاء کیفیت خدمات و فرایندها به کارگیرند.
نسخه نفیس و قدیمی از تذکرهالشعرا در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (دولتشاه سمرقندی، کتابت 7 رجب 893ق)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: تذکره الشعرا، تذکره ای عمومی است که در شرحال شاعران ایرانی و عرب نوشته شده است. نسخ زیادی از این کتاب در ایران و جهان وجود دارد که از نظر کارشناسان نسخه مشهد کتابت مؤلف است؛ اما با توجه به پختگی خط نستعلیق آن به نظر می رسد که نسخه شماره ۱۵۰۳۹ کتابخانه ملی قدمت بیشتری دارد. پژوهش های کمی که شاید بتوان گفت تنها یک تصحیح و چند مقاله مختصر درباره تذکره الشعرا انجام شده است. یک نسخه از تذکره به کتابت 7 رجب 893 ه.ق. در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است. مقاله حاضر، این نسخه قدیمی را معرفی کرده و با تعدادی از نسخ دیگر همین کتابخانه مقایسه کوتاهی انجام می دهد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر بر اساس بررسی کیفی و تحلیل نگارش و زبان نسخه تذکره الشعراست که با روش کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته ها: این مقاله ساختار زبانی، واژگان و شیوه کتابت در نسخه 2468را معرفی و بررسی می کند. کتابت نسخه رسم حروف و کلمه در قرن ۹ را نشان می دهد. نسخه بدون افتادگی و نیمه مشکول بوده و اصالت و امانت متن بر اساس قدیمی ترین متن موجود حفظ شده و احتمال تصرف زبانی در این نسخه بسیار کم است. دولتشاه در تذکره شاعران را براساس دوران زندگی آنها تقسیم بندی کرده است. در شرح حال بعضی از آنها به توصیف مختصری بسنده کرده و بعضی را مفصل شرح داده است. نتیجه گیری: متن نسخه تقریبا یکدست و رسم حروف و کلمات در طول یک نسخه ثابت و به پختگی رسیده است. نگارش و محتوای متن به قدیمی ترین نسخه موجود که احتمالاً خط مؤلف است بسیار نزدیک است.
مدل راهبرد اجرای خط مشیء های وزارت صمت در صنعت خودرو مبتنی بر کاربست دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۸ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۸)
121 - 146
حوزههای تخصصی:
هدف: امروزه صنایع خودروسازی برای به کارگیری دانش سازمانی، به دستاوردهای علمی روی آورده اند. اما در این فرایند با کاستی هایی روبه رو هستند که ازجمله آن ها می توان به عدم توجه به تجربیات کاری و مهارت های افراد باتجربه اشاره کرد. در شرایط متغیر و نامطمئن کنونی، وزارت صمت باید منابع ملموس و ناملموس و دانش سازمانی خود را گسترش داده تا بتوانند به تغییرات محیطی پاسخ دهند. لذا، در صورتی می توانند به اهداف کلان و بلندمدت دست یابند که برنامه راهبردی مدونی داشته باشند. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل راهبرد اجرای خط مشی ءهای وزارت صمت در صنعت خودرو مبتنی بر عوامل زیرساختی و قابلیت های دانشی است. صنعت خودرو در اقتصاد جهانی همواره عامل رشد اقتصادی بوده و بخش قابل توجهی از ارزش افزوده بسیاری از کشورهای پیشرفته و نوظهور را به خود اختصاص داده است. روش: جامعه پژوهش حاضر مدیران صنعت خودروسازی با تخصص مدیریت دانش و مدیران اجرایی بودند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند گلوله برفی 20 نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته نیز به جمع آوری داده ها پرداخته شد. براساس مشاهده تجربی و مطالعات کتابخانه ای، شناسایی مدل راهبردی اجرای خط مشیء انجام شد. 72 معیار در 24 مقوله و در نهایت 6 کد محوری دسته بندی مدل داده بنیاد، بخش بندی شده و در نهایت مدل کیفی با استفاده از مدل داده بنیاد ارائه گردید. یافته ها: براساس نتایج به دست آمده، صنعت خودرو به عنوان یک صنعت مادر با سطح فناوری متوسط، از پیشران های بخش صنعت، معدن و تجارت کشور به شمار می رود و در زمره صنایع اولویت دار و منتخب در بخش تولید و تجارت در راستای تحقق اهداف مندرج در سند چشم انداز کشور محسوب می گردد. با توجه به سیاست های اجرایی تعیین شده در این صنعت، به طور اخص سیاست های تمرکز بر کیفیت و کاهش قیمت تمام شده محصولات، توأم با افزایش تولید و نیز بهبود فضای کسب وکار در جهت سرمایه گذاری های مستقیم خارجی و مشترک با شرکت های دارای نام و نشان تجاری معتبر جهانی، به نظر می رسد صنعت خودروی کشور بتواند محصولات خود را در سبد انتخاب خریداران در سطح بین المللی ارائه نماید. نتیجه گیری: صنعت خودرو به دلیل ارتباط گسترده با دیگر صنایع، میزان تولید و اشتغال زایی بالا، نقشی پررنگ در اقتصاد ایران دارد. از این رو بهبود سیاست گذاری و راهبردپردازی در این صنعت بسیار حائز اهمیت است. ویژگی های دانش و یادگیری، یک روش شناسی ایجاد راهبرد جدید، به همراه دارد. صنعت خودروسازی می تواند کاربست دانش در اجرای خط مشیء سازمانی را به عنوان عامل برتری در بازار رقابتی شناسایی کند.
مروری بر هستان نگارهای ایرانی به منظور بازیابی معنایی اطلاعات فارسی از منظر تحلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۸ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۸)
201 - 232
حوزههای تخصصی:
هدف: امروزه در حوزه وب معنایی فعالیت های ارزشمندی در داخل و خارج کشور بر روی مفاهیم هستان نگار ارائه شده است. تاکنون بیشتر مطالعات انجام شده در ایران، بر نکات نظری و تعاریف متمرکز بوده اند و ذکر نمونه های عملی انجام شده توسط محققین ایرانی به ندرت انجام شده است. ارزیابی یکپارچه هستان نگارهای ایرانی تولید شده برای ایجاد درک صحیح از مفاهیم و عملیات موردنیاز برای تولید هستان نگار، لازم و ضروری است. هدف پژوهش حاضر مرور تحلیلی هستان نگارهای ایرانی به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها از مرحله ساخت تا کاربرد است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نوع، ارزیابانه و با رویکرد تحلیلی است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل شش هستان نگار ایرانی است که پیکره آن به صورت آزاد در دسترس قرار دارد یا به صورت مقاله، پایان نامه و طرح های پژوهشی منتشر شده است. این هستان نگارها شامل هستان نگار شاهنامه، برهان، قرآن جوی، فرقان، علم سنجی و حملات کامپیوتری است. در این پژوهش نرم افزارهای ساخت و نمایش هستان نگار براساس سیاهه محقق ساخته نیز مورد بررسی قرار گرفته اند. داده های گردآوری شده از هستان نگارها با استفاده از سیاهه، مبنای تجزیه و تحلیل اطلاعات بود که موردبحث و بررسی قرار گرفته است. به منظور گردآوری داده ها از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و همچنین مصاحبه با تیم های تولیدکننده هستان نگارها استفاده شد. روش نمونه گیری هدفمند بود و روایی صوری محتوایی ابزار گردآوری داده ها با ارسال برای 4 نفر از متخصصان هستی شناسی تأیید شده و پس از انجام اصلاحات، مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که حرکت به سوی هستی شناسی در جامعه علمی ایرانی، در زمینه های مختلف شامل علوم اسلامی (فقه) و متون کهن فارسی (شاهنامه) تا حوزه های جدیدی مانند علم سنجی در حال گسترش بوده که نشانگر پیاده سازی هستان نگار در مباحث مختلف است. مشکلی که در اغلب هستان نگارهای فارسی وجود دارد، عدم توسعه و به روزرسانی آن ها است. همچنین نرم افزارهای سازنده هستان نگار از نظر پایه بسیار مشابه یکدیگرند و عموماً توسعه پذیر هستند؛ اما تفاوت هایی نیز دارند. برخی نرم افزارها موتور استنتاج را پشتیبانی می کنند، اما برخی در نمایش هستان نگار و امکان ارائه خروجی های مختلف قوی تر عمل می نمایند. نتیجه گیری: در این پژوهش سازوکارهای پیاده سازی و ابزارهای نرم افزاری مورد استفاده در تولید هستان نگارهای ایرانی به همراه ارزیابی امکانات و قابلیت های آنها با رویکردی تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این پژوهش توانست براساس ارزیابی مؤلفه های بررسی شده، علاوه بر بررسی هستان نگارهای ایرانی و ارائه برخی از نقاط قوت و ضعف مربوط به آن ها، نرم افزار های هستی شناسی را نیز مورد بحث و بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش به مدیران و پژوهشگران امکان درک صحیحی از مفاهیم و عملیات موردنیاز برای تولید هستان نگار را می دهد.
بررسی تاثیر مدیریت دانش و سرمایه های فکری در کسب مزیت رقابتی و اولویت بندی آن به روش AHP (مورد مطالعه: شرکت بیمه ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این تحقیق بررسی تاثیر مدیریت دانش و سرمایه های فکری در کسب مزیت رقابتی و اولویت بندی آن به روش AHP در شرکت بیمه ایران می باشد. روش شناسی: روش ﺗﺤﻘﯿﻖ حاضر از ﻧﻮع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ اﺳﺖ. برای جمع آوری داده ها، از روش کتابخانه ای (مطالعه اسناد و مدارک) و روش میدانی (پرسشنامه) استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق از کارکنان شرکت بیمه ایران به تعداد 3000 نفر انتخاب شدند. برای تعیین اندازه نمونه آماری از جدول مورگان استفاده گردید که با توجه به حجم جامعه آماری، تعداد نمونه آماری 341 نفر برآورد شد. مقدار آلفای کرونباخ برای متغیرهای مدیریت دانش، سرمایه فکری و مزیت رقابتی به ترتیب 956/0، 926/۰ و 250/1 بدست آمد که بیانگر قابلیت اعتماد بالای پرسشنامه ها است. فرضیه های پژوهش نیز با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزارهای lisrel و Spss مورد بررسی قرار گرفته و همه فرضیه ها تأیید شدند. نتایج: ﻧﺘﺎﯾﺞ بدست آمده از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎی آﻣﺎری در ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﯽ داری 05/0، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ وﺟﻮد تاثیر مدیریت دانش و سرمایه های فکری در کسب مزیت رقابتی می باشد. نتیجه اولویت بندی نیز بیانگر این است که توزیع دانش با وزن 0.246 بیشترین تاثیر را در بین ابعاد مدیریت دانش دارد و نگهداری دانش با وزن 0.119 کم ترین تاثیر را دارد. همچنین سرمایه رابطه ای با وزن 0.210 بیشترین تاثیر را در بین ابعاد سرمایه فکری و سرمایه سازمانی با وزن 0.130 کم ترین تاثیر را دارد. ابعاد سرمایه فکری با اشتراک دانش ارتباط مستقیم و معناداری داشته و سرمایه فکری ارتباط معناداری با اشتراک دانش دارد. به علاوه، سرمایه فکری منجر به بهبود اشتراک دانش کارکنان می شود. ﻧﺘﺎیﺞ آزﻣﻮن فرضیه ها ﺣﺎکی از ﺗﺎییﺪ راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدارى ﺑیﻦ ﺳﺮﻣﺎیﻪ ﻓکﺮى و ﻣﺰیﺖ رﻗﺎﺑﺘی ﻣی ﺑﺎﺷﺪ؛ بدین معنی که متغیر مدیریت داﻧﺶ ﺑﺮ کﺴﺐ ﻣﺰیﺖ رﻗﺎﺑﺘﻰ در شرکت بیمه ایران تاثیر مثبت و معنی داری می گذارد. نتیجه گیری: سازمان های برخوردار از مدیریت سرمایه فکری اصولاً عملکرد بهتری نیز دارند.لذا، سازمان ها باید تلاش بیشترى در جهت ایجاد تمایل و توانمند ساختن کارکنان خود براى به اشتراک گذارى دانش و کسب مزایای رقابتی انجام دهند. توسعه و بهبود سرمایه اجتماعی، سرمایه فکری و مدیریت دانش در سازمان، نه تنها مستلزم بهبود ارتباطات و تعاملات مبتنی بر اعتماد میان اعضای سازمان بوده، بلکه نیازمند ساختار و فناوری مطلوب و مناسب هر سازمان است. بنابراین، سرمایه اجتماعی می تواند به عنوان یکی از قابلیت های سازمان به شمار آید و در خلق و تسهیم دانش موجود در سرمایه های فکری و مدیریت دانش سازمان کمک بسیار نماید.
تدوین الگوی مدیریت دانش در شهرداری های کلانشهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی مدیریت دانش در شهرداری های کلان شهرهای ایران است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع، توصیفی همبستگی می باشد. جامعه پژوهش تعداد 5000 هزار نفر از کارکنان 5 استان از شهرداری های کلان شهرهای کشور است. روش نمونه گیری پژوهش خوشه ای بوده که براساس فرمول کوکران 360 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که از تحلیل کیفی پژوهش بدست آمد که شامل هفت مؤلفه و 59 سؤال می باشد. نتایج: نتیجه آزمون t تک نمونه ای نشان داد که بین وضعیت مطلوب و وضعیت موجود همه مؤلفه های الگوی مدیریت دانش در بین کارکنان شهرداری های کلان شهرهای ایران، تفاوت وجود دارد و وضعیت موجود نسبت به وضعیت مطلوب در حد پایین تری ارزیابی شده است. همچنین نتایج بار عاملی بزرگ تر از 6/0 بوده که در محدوده خوب و قابل قبول قرار دارد و با توجه به اینکه اعداد معنی داری یا همان t-value بزرگ تر از 96/1 است، معنی دار بودن همه مؤلفه های مدیریت دانش در شهرداری های کلان شهرها تأیید می گردد. بر این اساس، الگوی مدیریت دانش در شهرداری های کلان شهرهای ایران، از برازش مناسبی برخوردار می باشد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود در سازمان شهرداری ها از روش های جدید و خلاقانه برای انتقال دانش استفاده شود، توسعه خدمات الکترونیک در شهرداری ها صورت گیرد، کارکنان ترغیب شوند تا آموخته هایشان را به نیروی های جدید شهرداری انتقال دهند و کارکنان و مدیران از مزایای حاصل از پیاده سازی مدیریت دانش اطلاع یابند.
تحلیل استنادهای ویکی پدیا به مجله های انگلیسی زبان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش، شناسایی میزان استناد به مجله های انگلیسی زبان ایرانی در دانشنامه ویکی پدیا بود.
روش : پژوهش حاضر کاربردی از نوع توصیفی بوده که با روش تحلیل استنادی و فنون علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، 239 مجله انگلیسی زبان ایرانی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. داده ها از طریق جستجو، یادداشت برداری و مشاهده مستقیم به دست آمدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل انجام شد.
نتایج: از میان 239 مجله مورد تأیید وزارت عتف، تنها 78 مجله در مقاله های ویکی پدیا استناد دریافت کرده اند که این مجله ها در مجموع 464 استناد جذب نموده اند. مجله Iranian Journal of Botany با دریافت 75 استناد بیشترین استناد را از ویکی پدیا دریافت کرده است. مجله های حوزه موضوعی «علوم پایه» بیشترین تعداد استناد را دریافت کرده اند. از میان مقاله های استنادکننده در ویکی پدیا، 165 مقاله به زبان انگلیسی است که بیشترین سهم را میان زبان های مقاله های ویکی پدیا دارا هستند. در میان مقاله های استنادکننده در ویکی پدیا، مقاله های دارای طبقه بندی موضوعی «گیاهان» بیشتر به مجله های وزارت عتف استناد کرده اند.
نتیجه گیری: مجله های ایرانی با بهبود سیاست ها و تصمیم های خود می توانند نقش بهتری در ویکی پدیا و دانشنامه های برخط فارسی به عنوان یک ابزار ترویج علم ایفاء کنند و تأثیر استنادی و اجتماعی بیشتری داشته باشند. متولیان و سیاست گذاران علم در کشور بایستی توجه بیشتری به رابطه مجله های علمی با عموم مردم به منظور ترویج علم و تأثیرگذاری اجتماعی داشته باشند.
شناسایی و اولویت بندی ابعاد توسعه فناوری اطلاعات در مدیریت منابع انسانی با رویکرد چابکی سازمانی: یک رهیافت فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۹)
329 - 358
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش و مطالعه در مورد منابع و توانایی های فناوری اطلاعات که سازمان ها را قادر می سازد در مقابل تغییرات چابک باشند، نوظهور است. ایجاد چابکی در یک سازمان از طریق فناوری اطلاعات، یک فرآیند طولانی مدت و کار دشواری برای هر سازمانی محسوب می شود. در همین راستا، قابلیت های فناوری اطلاعات از چابکی سازمان پشتیبانی نموده و نقش اساسی و محوری در درک و واکنش نسبت به محیط دارند. امروزه استفاده از فناوری اطلاعات در سازمان ها تأثیر شگرفی بر مدیریت منابع انسانی داشته، با اِعمال روش های مختلف، باعث افزایش بهره وری مدیریت منابع انسانی شده است. بر همین اساس پژوهش حاضر نیز برای اولین بار و با هدف شناسایی ابعاد توسعه فناوری اطلاعات در مدیریت منابع انسانی با رویکرد چابکی سازمانی در ستاد فرماندهی انتظامی استان اردبیل انجام گرفته است.
روش: این تحقیق ترکیبی از نوع توصیفی- اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش 20 نفر از کارکنان ستادی فرماندهی انتظامی استان اردبیل بودند که در قسمت انفورماتیک و فناوری اشتغال داشته و به صورت هدفمند و به شیوه نمونه گیری ارجاع زنجیره ای (روش گلوله برفی) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان بوده که با استفاده از روش دلفی و در دو دُور انجام شده است. همچنین برای بررسی پایایی پرسشنامه مورد استفاده، از شاخص آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی آن از روش فورنل و لاکر استفاده گردید. در این پژوهش و بعد از مشخص شدن ابعاد، با بهره گیری از رویکرد سلسله مراتبی و با اسفاده از نرم افزار Expert Choice اولویت ها تعیین شد. همچنین از ضریب هماهنگی کندال نیز برای تعیین میزان هماهنگی نظرات خبرگان استفاده گردید. تحقیق حاضر در فاصله زمانی بهمن ماه 1400 تا مرداد ماه 1401 انجام شده است.
یافته ها: هوشمندی و سرعت نیروی انسانی، شایستگی فناوری و نیروی انسانی، اشتراک دانش و مسئولیت پذیری و انعطاف پذیری در فناوری اطلاعات به عنوان ابعاد توسعه فناوری اطلاعات با رویکرد چابکی سازمانی در ستاد فرماندهی انتظامی استان اردبیل شناسایی شدند.
نتیجه گیری: شایستگی فناوری و نیروی انسانی با ارزش 319/0 به عنوان مهم ترین بُعد، در رتبه اول ابعاد توسعه فناوری اطلاعات با رویکرد چابکی سازمانی قرار گرفت. هوشمندی و سرعت نیروی انسانی با ارزش 255/0، اشتراک دانش و مسئولیت پذیری با ارزش 236/0 و انعطاف پذیری در فناوری اطلاعات با ارزش 186/0 به ترتیب به عنوان اثرگذارترین ابعاد توسعه فناوری اطلاعات با رویکرد چابکی سازمانی در ستاد فرماندهی انتظامی استان اردبیل قرار گرفتند. در نهایت نرخ سازگاری نیز در این پژوهش 004/0 بدست آمد.
مقایسه دیدگاه پژوهشگران حوزه فنی- مهندسی و علوم انسانی در ارتباط با اهمیت معیارهای ارسال مقاله به نشریه و میزان ربط موضوعی نتایج پیشنهادی سامانه ژورنال یاب رایسست(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه دیدگاه پژوهشگران حوزه فنی- مهندسی و علوم انسانی در ارتباط با اهمیت معیارهای ارسال مقاله به نشریه و میزان ربط موضوعی نتایج پیشنهادی سامانه ژورنال یاب رایسست است. روش شناسی: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش گردآوری داده ها، پیمایشی بوده و در دو گام انجام شده است. ابتدا با توجه به نبود پرسشنامه ای استاندارد، ضمن مطالعه متون، معیارهای مهم و مشترک مد نظر پژوهشگران دو حوزه مورد مطالعه، استخراج و پرسشنامه ای محقق ساخته متشکل از 13 معیار تهیه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی انجام بررسی گردید. سپس به منظور شناسایی میزان اهمیت معیارها و همچنین ربط موضوعی نتایج پیشنهادی سامانه، از نظر متخصصان موضوعی (داور) در دو حوزه از سراسر ایران بهره برده شد. نتایج: یافته ها نشان داد معیارهای بررسی کارشناسانه/ داوری، ربط موضوعی مقاله با دامنه موضوعی نشریه و داشتن ضریب تاثیر، از دیدگاه پژوهشگران در هر دو حوزه مورد بررسی، دارای بیشترین میزان اهمیت و قدمت نشریه در رتبه آخر قرار داشت. همچنین سنجش میزان ربط موضوعی نتایج پیشنهادی سامانه، بر اساس نظر متخصصان نشان داد که در بیش از 85 درصد پرس وجوها، نشریه پیشنهادی برای مقاله مورد نظر کاملاً مرتبط است و تفاوت معنی دار آماری بین نظر متخصصان/داوران در این دو حوزه وجود ندارد. لازم به توضیح است که ارزیابی میزان ربط موضوعی نتایج، پس از بهبود چالش های موجود در سامانه ژورنال یاب رایسست، انجام شده است. نتیجه گیری: با توجه به افزایش تعداد نشریات علمی و دشواری انتخاب نشریه مرتبط جهت ارسال مقاله و همچنین امکان پالایش نتایج پیشنهادی بر اساس معیارهای دارای اولویت از دیدگاه پژوهشگران، به نظر می رسد در مجموع استفاده از سامانه های پیشنهاددهنده نشریه می تواند به عنوان یک ابزار کمکی مفید واقع شود.
واکنش موتورهای کاوش وب به پیشینه های فراداده ای نشانه گذاری شده موجودیت شخص (چهارده معصوم(ع)) مبتنی بر فرانمای تولید داده های ساختارمند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش بررسی واکنش موتورهای کاوش وب به پیشینه های فراداده ای نشانه گذاری شده موجودیت شخص (چهارده معصوم(ع)) مبتنی بر فرانمای تولید داده های ساختارمند در دو سطح نمایه پذیری و پیدانمایی معنایی است. روش : روش پژوهش حاضر از نوع تجربی می باشد. جامعه پژوهش مشتمل بر 42 پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه آزمون (14 پیشینه در فرمت داده های خرد و 14 پیشینه در فرمت جی. سان- ال. دی.) و یک گروه گواه (14 پیشینه در فرمت اچ. تی .ام. ال.) هستند. جامعه آماری دیگر، موتورهای کاوش وب می باشند که با روش هدفمند، موتورهای کاوش گوگل و بینگ انتخاب شدند. این پیشینه ها در وب سایتی مستقل منتشر و به صورت مستقیم به موتورهای کاوش معرفی شدند. روش گردآوری داده ها، روش مشاهده ساختارمند و ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی محقق ساخته بود. نتایج: یافته ها نشان داد که موتورهای کاوش گوگل و بینگ، پیشینه های فراداده ای موجودیت شخص در دو گروه آزمون (داده های خرد و جی. سان- ال .دی.) را نمایه و همچنین به صورت معنادار پیدانمایی کردند. همچنین پیشینه های گروه گواه در موتورهای کاوش، نمایه شد، اما به سطح پیدانمایی معنایی نرسید. نتیجه گیری: استفاده از فرانمای تولید داده های ساختارمند و بستر نحوی آن برای نشانه گذاری جهت ایجاد خرده های غنی موجب بهبود نمایه پذیری و پیدانمایی معنایی آنها در موتورهای کاوش وب خواهند شد. ایجاد داده های ساختارمند در محیط وب، تحقق وب معنایی، و بازیابی دانش را به دنبال خواهد داشت.
طراحی ره نگاشت فناوری اطلاعات سازمانی (مورد مطالعه: بانک مجازی سازمانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۸ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۶)
301 - 338
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف اصلی این پژوهش تدوین ره نگاشت فناوری اطلاعات برای پیاده سازی بانک مجازی اختصاصی سازمانی است.
روش : روش انجام این پژوهش، رویکرد آمیخته اکتشافی مبتنی بر تدوین ابزار کرسول بود. نمونه آماری به صورت یک پانل خبرگان مشتمل بر سی نفر از متخصصین حوزه های مرتبط با موضوع پژوهش در شرکت فولاد مبارکه انتخاب شدند. فاز کیفی پژوهش با مصاحبه و پرسشنامه نیمه ساختاریافته آغاز گردید و پس از تحلیل محتوای مصاحبه ها، ابزار (پرسشنامه) جهت فاز کمّی تدوین گردید. پس از آن، مرحله کمّی با اجرای روش دلفی آغاز شد که این روند سه دور به طول انجامید. سرانجام، پنجاه شاخص فناوری اطلاعات نهایی گردید. سپس، برای ارزیابی این شاخص ها و کشف شکاف های فناوری اطلاعات از روش ماتریس تحلیل اهمیت- عملکرد استفاده شد.
نتایج: در فاز کیفی، نود و هشت شاخص فناوری اطلاعات شناسایی شد که در فاز کمّی تعداد پنجاه شاخص نهایی گردید. پس از تحلیل اهمیت- عملکرد، تعداد نه شکاف شناسایی شد. این شکاف ها در ره نگاشت فناوری اطلاعات بکار می روند و می بایست پوشش داده شوند. در پایان، براساس یافته های حاصل از پژوهش، سند ره نگاشت فناوری اطلاعات در راستای استقرار بانک مجازی اختصاصی سازمانی تدوین گردید.
نتیجه گیری: این پژوهش یک فرآیند جدید، یکپارچه، بومی سازی شده، کاربردی و تلفیقی (مبتنی بر برخی از روش های اصلی آینده نگاری) در راستای تدوین ره نگاشت را ارائه داده است که به راحتی می تواند نیاز پژوهشگران و سازمان ها را در زمینه تدوین ره نگاشت فناوری اطلاعات، برآورده سازد. بنابراین، سند ره نگاشت فناوری اطلاعات حاصل از این پژوهش یک سند ره نگاشت آسان فهم، خودتوصیف و کاربردی بوده که می تواند نقش مؤثری در اجرا و یا توسعه پروژه های فناوری اطلاعات در سازمان ها داشته باشد.
رابطه سواد اطلاعاتی، میزان آشنایی و کاربرد فناوری اطلاعات با عملکرد مربیان ورزشی (قهرمانی و همگانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۸ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۸)
233 - 250
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و کاربرد فناوری اطلاعات با عملکرد مربیان ورزشی استان قم (قهرمانی، همگانی) انجام شد. روش : روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن کلیه مربیان ورزشی هیأت های فعال استان قم هستند. حجم نمونه براساس جدول مورگان، 215 نفر تعیین گردید که به شیوه تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، مقیاس استاندارد نقش فناوری اطلاعات در ورزش لایبرمان (2005) و دو پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش میزان کاربرد فناوری اطلاعات و عملکرد بود که روایی و پایایی آنها تأیید شد. داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تی مستقل و تک نمونه ای و ضریب همبستگی پیرسون) در نرم افزار SPSS-22 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سواد اطلاعاتی و کاربرد فناوری اطلاعات با عملکرد مربیان ورزشی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین نظر مربیان در دو بُعد قهرمانی و همگانی در متغیر سواد اطلاعاتی، تفاوت معناداری وجود دارد، اما در میزان کاربرد فناوری اطلاعات، تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0< P). نتیجه گیری: سواد اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در افزایش عملکرد مربیان موثر است.
کاوش تجربیات اعضای هیأت علمی پیشکسوت دانشگاه شیراز درباره مستندسازی ایده های پژوهشی: مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف : هدف از این پژوهش، فهم تجربیات اعضای هیئت علمی پیشکسوت دانشگاه شیراز و طراحی و تبیین مدل مستندسازی ایده های پژوهشی میان آن هاست. روش : در این پژوهش، از رویکرد کیفی و طرح نظام مند نظریه داده بنیاد استفاده شد. به این منظور، با 25 عضو هیئت علمی پیشکسوت دانشگاه شیراز مصاحبه انجام شد. روش نمونه گیری این پژوهش، روش متوالی گلوله برفی (ارجاع زنجیره ای) است؛ پژوهشگر در یک مصاحبه ابتدایی با یک نمونه کلیدی از اعضای هیئت علمی دانشگاه شیراز که در رابطه با موضوع پژوهش دارای اطلاعات غنی بودند، مصاحبه را آغاز نمود؛ سپس، با توجه به ارجاع زنجیره ای، از مشارکت کننده درخواست می کرد تا عضو هیئت علمی دیگری که برای مصاحبه مناسب بودند، معرفی کند. جمع آوری و تحلیل داده ها همزمان انجام و داده ها، به روش تحلیل مقایسه ای مداوم و مطابق مدل استراوس و کوربین (1998) طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل داده ها انجام شد. در مجموع، 1050 کد باز از عبارات و جملات مشارکت کنندگان تهیه شد که پس از طی مرحله حذف تکراری ها و کدهای غیرمرتبط، 106 مفهوم، 21 زیر مقوله و 9 مقوله اصلی دسته بندی و استخراج شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مستندسازی ایده های پژوهشی با داشتن چهار مقوله ایده پژوهشی، نظم دهی ایده ها، ذخیره سازی ایده ها و مستندسازی ایده ها، پدیده کانونی این پژوهش شناخته شد. اعضای هیئت علمی سه مؤلفه ترس از فراموشی، ضرورت ماندگاری ایده، تسهیل بهره برداری از ایده (انگیزه های درونی ثبت) و مؤلفه شهره شدن (انگیزه بیرونی ثبت) را از عوامل و انگیزه های مستندسازی ایده های پژوهشی تشخیص دادند که موجب ایجاد انگیزه در اعضای هیئت علمی برای ثبت ایده های پژوهشی می شود. همچنین دو مؤلفه ثبت دستی و الکترونیکی به عنوان راهبردها و تعاملات در قوام بخشیدن ایده های پژوهشی به آن ها کمک می کند. به عقیده مشارکت کنندگان دو مقوله رعایت اخلاق علمی و تضمین امنیت ایده ها (تدابیر و ملاحظات فردی)؛ و چهار مقوله مشوق ها و حمایت های مالی، امکانات ثبت درون دانشگاهی، آموزش و بهسازی و سیستم ارزیابی عملکرد (تدابیر و ملاحظات سازمانی) از شرایط بسترساز خاص در مستندسازی ایده های پژوهشی بود. طبق دیدگاه های موجود مشارکت کنندگان در پژوهش، قوانین و الزامات ثبت ایده ها و دو زیرمقوله آن یعنی رعایت حقوق مالکیت معنوی و نهادسازی و ساختارسازی، از جمله شرایط عام (مداخله گر) ثبت ایده های پژوهشی اعضای هیئت علمی است. دو ره آورد فردی و فرافردی از جمله نتایج و پیامدهای فرایند مستند سازی ایده ها است. نتیجه گیری: با توجه به پدیده محوری حاصل از یافته های به دست آمده، می توان گفت نیل و دستیابی به اهداف سازمانی، مستلزم وجود فرهنگ سازمانی قوی و اساسی است. دانشگاه ها به عنوان مراکز علمی به واقع نیازمند به فرهنگ غنی اند. بنابراین، از فرهنگ های مورد نیاز دانشگاه ها، فرهنگ مستند سازی ایده های پژوهشی است و آن ها باید فرهنگ مستند سازی ایده های پژوهشی را نهادینه کنند. همچنین به منظور افزایش تمایل اعضای هیئت علمی به مستندسازی ایده های پژوهشی، فراهم آوری بسترهای لازم از جمله ایجاد مرکز مجزا برای مستند سازی ایده های پژوهشی، تربیت و آموزش نیروی انسانی آگاه و خبره و نیز، در نظر گرفتن ابزارهای مناسب جهت مستند سازی ایده ها ضروری است.
بررسی تاثیر مکانیسم های فناوری اطلاعات بر چابکی سازمان با نقش دوسوتوانی فناوری اطلاعات (مطالعه موردی: کارکنان شرکت هلدینگ تدبیر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: تحقیقات در مورد منابع و توانایی های فناوری اطلاعات که شرکت ها را قادر می سازد، در بازار با تغییر سریع، چابک باشند، نوپاست. ایجاد چابکی از طریق فناوری اطلاعات، یک فرآیند طولانی مدت و کار دشواری برای هر بنگاهی است. پژوهش حاضر با هدف، تعیین تاثیر مکانیسم های حاکمیت فناوری اطلاعات بر چابکی سازمانی با نقش دوسوتوانی فناوری اطلاعات انجام شد. روش شناسی: این تحقیق از نظر نوع کاربردی و به صورت کمّی بوده و از نظر روش تحقیق نیز یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، مدیران و کارشناسان شرکت هلدینگ تدبیر به تعداد 215 نفر می باشد که با استفاده جدول کوکران تعداد 138 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه دوسوتوانی فناوری اطلاعات، چابکی سازمانی و مکانیسم های حاکمیت فناوری اطلاعات ژن و همکاران (2021) بود. روایی پرسشنامه به صورت صوری و محتوایی و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه و تایید شد. داده های به دست آمده با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد که ابعاد مختلف مکانیسم های حاکمیت فناوری اطلاعات (حاکمیت ساختاری، حاکمیت فرآیندها و حاکمیت رابطه ای) بر اکتشاف و بهره برداری از فناوری اطلاعات در هلدینگ تدبیر تاثیر داشته و از سوی دیگر، اکتشاف و بهره برداری از فناوری اطلاعات بر چابکی هلدینگ تدبیر تاثیر دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق می توان استنباط نمود که فراهم نمودن چابکی هلدینگ تدبیر نیازمند آن است که ابعاد مختلف مکانیسم های حاکمیت فناوری اطلاعات همراه با مولفه های دوسوتوانی فناوری اطلاعات مورد توجه قرار گیرد.
معیارهای ارزیابی و رتبه بندی محتوایی کتاب های تخصصی در حوزه علوم انسانی از نظر متخصصان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر در نظر دارد تا با تبیین معیارهای سنجش کتابهای تخصصی، معیارهایی برای رتبه بندی کتاب ارائه دهد که متخصصان بتوانند با بهره گیری از معیارهای ارائه شده، به ارزیابی و رتبه بندی کتاب بپردازند. روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش، در چهارچوب پژوهش های توصیفی-پیمایشی دسته بندی می شود. جامعه آماری پژوهش حاضر، 2449 نفر از صاحب نظران حوزه های علوم انسانی و رفتاری دانشگاه های جامع بزرگ کشور می باشد. اطلاعات گردآوری شده از طریق پرسشنامه با نرم افزار اس.پی.اس اس تجزیه وتحلیل شدند. برای تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی و میانگین) و آزمون های استنباطی (فریدمن) بهره گرفته شد. یافته ها: پژوهش حاضر نشان داد که از دیدگاه صاحب نظران حوزه علوم انسانی دانشگاه های بزرگ کشور، معیارهای نشر و ناشر، پدیدآور، مترجم، محتوای تألیفی، محتوای ترجمه ای، ساختار و ظاهر در ارزیابی و رتبه بندی کتابهای تخصصی حوزه علوم انسانی نقش اساسی می تواند داشته باشد. بحث و نتیجه گیری: حاصل مطالعه پژوهش حاضر ارائه معیارهای ارزیابی است که هم برای متخصصان و نیز برای کتابداران جهت مجموعه سازی منابع می تواند بسیار حائز اهمیت باشد، معیارهای رتبه بندی منابع می تواند برای ناشران نیز جهت تولید منابع باکیفیت، مفید واقع شود. با استفاده از دیدگاه صاحب نظران در پژوهش حاضر، رتبه بندی کیفی آثار با اولویت بندی معیارها توسط صاحب نظران در هر حوزه ی دانشی، ممکن می شود. این رتبه ها می تواند به خوانندگان و پژوهشگران جهت یافتن منابع باکیفیت تر و به کتابداران نیز البته درصورتی که سازمانی بزرگ به انجام رتبه بندی پرداخته باشد، در گزینش و خرید منابع باکیفیت تر کمک کند.
واکاوی کارکرد هوشمندی کسب وکار درکتابخانه های دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر هوشمندی کسب وکار بر فعالیت های کلیدی کتابخانه های دانشگاهی انجام شده است. روش: پژوهش از نوع کاربردی با ماهیت اکتشافی به روش آمیخته است. رویکرد آن جزء به کل، و استقرائی است. ابتدا، فعالیت های کلیدی با روش مطالعه اسنادی، شناسایی و از طریق روش کیفی دلفی فازی، طی دو مرحله اعتبارسنجی شدند. سپس، با روش کمی پیمایش تأثیر هوشمندی کسب وکار بر فعالیت های شناسایی شده بررسی شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ساختاریافته بود. پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ محاسبه شد. جامعه آماری با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: 43 فعالیت کلیدی در 11 حیطه عملکردی شناسایی شدند: 1) مدیریت راهبردی، 2) برنامه ریزی، 3) مدیریت منابع انسانی، 4) مدیریت دانش، 5 ) مدیریت فضای فیزیکی، 6) ارزیابی، 7) ارتباطات برون سازمانی 8) مجموعه سازی 9) مشارکت و همکاری، 10) مدیریت اطلاعات و ساماندهی، و 11) خدمات مرجع و اطلاع رسانی. هوشمندی کسب وکار در حیطه های عملکردی برنامه ریزی، بیشترین تأثیر و در مدیریت فضای فیزیکی کمترین تأثیر را داشته است. بیشترین تأثیر در فعالیت کلیدی مدیریت تغییر و کمترین، در چابک سازی در سازگاری با تغییرات محیطی مشاهده شد. نتیجه گیری: کتابخانه های دانشگاهی با همسو کردن فعالیت های خود با پیشرفت های فناورانه به ویژه هوشمندی کسب وکار، می توانند خدمات نوآورانه و خلاقانه با استفاده از داده ها و روش های تحلیلی ارائه داده و به طور مؤثر کارایی را در کتابخانه ها افزایش دهند. پیشنهاد می شود که با افزایش گاهی در سطوح مدیریتی در مورد اهمیت هوشمندی کسب وکار در کتابخانه ها و فرهنگ سازی جزء برنامه های با اولویت بالای مدیران ارشد کتابخانه های دانشگاهی قرار گیرد.
نگرش مبتنی بر تسهیم دانش و واکاوی عوامل مرتبط با آن در بین اعضای هیات علمی دانشگاه یزد در سال 1399(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بازیابی دانش و نظام های معنایی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۰
119 - 137
حوزههای تخصصی:
تسهیم دانش یکی از فرایندهای دانشی است که چرخه حیات دانش درون سازمان به ویژه توزیع دانش را در سراسر دانشگاه شکل می دهد. هدف از این پژوهش بررسی نگرش اعضای هیئت علمی دانشگاه یزد پیرامون تسهیم دانش و واکاوی عوامل مرتبط با آن است. در این پژوهش از روش توصیفی و پیمایشی بهره برده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه یزد بود. که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 115 نفر تعیین گردید. در تبیین عوامل مرتبط با نگرش اعضای هیئت علمی پیرامون تسهیم دانش، ویژگی های فردی شامل جنسیت، سن، سابقه کاری و مرتبه علمی موردتوجه قرار گرفت. همچنین رابطه نگرش با آگاهی، رفتار، ابزارها، ترغیب کننده ها، و موانع تسهیم دانش در بین پاسخگویان بررسی شد. در تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 21 استفاده شد. یافته ها نشان داد رابطه معناداری (05/0p˃) بین جنسیت، مرتبه علمی، سابقه کاری و سن پاسخگویان از نظر سه متغیر رفتار، نگرش و آگاهی وجود ندارد. اما، رابطه بین نگرش اعضای هیئت علمی و متغیرهای رفتار، آگاهی، ابزارها و عوامل ترغیب کننده و محدودکننده (001/0P˂) معنادار بود. با توجه به وجود رابطه مثبت و معنی دار بین عوامل مؤثر بر تسهیم دانش و نگرش پیرامون تسهیم دانش، می توان گفت که وجود فرهنگ سازمانی قوی منجر به افزایش تمایل به تسهیم دانش در افراد و موفقیت هر چه بیشتر آن ها در انجام این مهم با همکاران می شود.
مؤلفه های رابط کاربر و اثر آن بر استفاده کاربران از وبگاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر سعی دارد تا مؤلفه هایی از رابط کاربر را شناسایی کند که به منزله اجزاء کاربردی و دیداری آشنا و یا عناصر جدید، مورد توجه کاربر قرار گرفته اند. انتظار می رود که نتایج این پژوهش به طراحان رابط کاربر، متخصصان تعامل انسان- رایانه و انسان- اطلاعات کمک کند تا بر پایه یافته های به دست آمده از این پژوهش، مؤلفه هایی را در طراحی رابط کاربر به کار گیرند که ویژگی های لازم برای تمرکز چشم کاربران و در نهایت جلب توجه آن ها داشته باشند. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش اکتشافی است؛ جامعه آماری را دانشجویان تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) تمامی رشته های تحصیلی دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل دادند. از نمونه گیری تصادفی برای گردآوری داده ها استفاده شد و فناوری ردیاب چشمی به کار گرفته شد. صفحات ویکی پدیا به عنوان تکلیف ها (محرک در آزمون ردیاب چشمی) استفاده شدند. یافته ها: تعداد خیره شدن ها در مؤلفه محتوا از گرافیک و مسیریابی به طور معنی داری کمتر، در مؤلفه گرافیک به طور معنی داری از مسیریابی کمتر و از ساختار بیشتر و برای مؤلفه مسیریابی بیشتر از ساختار است. در مجموع، بیشترین و کمترین میانگین تعداد خیره شدن ها، به ترتیب برای مؤلفه مسیریابی (0/87) و ساختار (0/34) بود. مدت خیره شدن ها در مؤلفه محتوا از گرافیک و مسیریابی به طور معنی داری کمتر، در مؤلفه گرافیک به طور معنی داری کمتر از مسیریابی و در نهایت برای مؤلفه مسیریابی بیشتر از ساختار است. در مجموع، بیشترین و کمترین میانگین مدت خیره شدن ها، به ترتیب برای مؤلفه مسیریابی (0/81) و محتوا (0/42) بود. نتیجه گیری: تغییر الگوهای طراحی باعث شده که کاربران توجه کمتری به عناصر محتوایی یک وبگاه داشته باشند و در عمل سایر مؤلفه های داخل یک وبگاه، توجه دیداری آن ها را به خود جلب می کند.
واسپاری قانونی در ایران: تحلیل محتوای اسناد حاکمیتی براساس چهارچوب پیشنهادی ایفلا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: براساس پژوهش های انجام شده، واسپاری قانونی منابع در ایران کامل اجرا نمی شود و ضعف قانون ازجمله دلایل آن است. در این پژوهش، نقاط قوت و ضعف متون قانونی واسپاری منابع براساس چهارچوب واسپاری پیشنهادی ایفلا تحلیل و پیشنهادهایی برای اصلاح آن ها ارائه می شود. روش شناسی: برای بررسی متون قانونی از روش تحلیل محتوای کیفی و از رویکرد قیاسی استفاده شد. جامعه آماری را متون قانونیِ مصوب از 1284 (1323 ق) تا 1395ش تشکیل می دهد.20 مدرک قانونی (واحد تحلیل) با استفاده از اجزای «چهارچوب واسپاری قانونی» ایفلا مقوله بندی و در نرم افزار مکس.کیو.دی.ای کدگذاری شد. برای سنجش روایی دو نفر از اعضای هیئت علمی و نیز دو دانشجوی آشنا به موضوع کدها را مرور کردند و نظراتشان اعمال شد. برای سنجش پایایی از روش درصد توافق استفاده شد. یافته ها: مفهوم واسپاری طی سال ها در قالب قانون، آیین نامه، مصوبه و بخشنامه در ایران مطرح شده است. واژه «واسپاری» فقط در یک مدرک به کار برده شده است. مؤلفه های «جامعیت» و «مؤسسه واسپاری» در همه مدارک، مؤلفه های «اصالت آثار»، «واسپارنده» و «تعداد نسخه ها» در 19 مدرک ذکر شده است. مؤسسه واسپاری در 13 مدرک کتابخانه ملی است. در 16 مدرک واسپاریِ حداقل دو نسخه ذکر شده است. ذکر زمان واسپاری در 9 مدرک با عباراتی مانند «بلافاصله» و «بعد از صحافی» ابهام دارد و لازم است به وضوح ذکر شود. رایگان بودن واسپاری، که فقط در 4 مدرک ذکر شده، نیز مسئله مهمی است که باید به صراحت در متن قانون ذکر شود. نت های موسیقی، شمایل ها، انتشارات برخط و منابع دیداری شنیداری در متون واسپاری قانونی ایران ذکر نشده اند. همچنین منابع ضمیمه مناسب انتشارات الکترونیک برخط و غیربرخط، ازجمله نرم افزاری بازخوانی آن ها، نیز باید همراه این منابع واسپاری شود. این مسئله در مصوبه واسپاری انتشارات الکترونیک نادیده گرفته شده است. نتیجه گیری: وجود مصوبه های مرتبط با واسپاری برای انواع منابع در طول زمان نشان می دهد که مسئولان فرهنگی و کتابداران از اهمیت گردآوری میراث مکتوب و غیرمکتوب و واسپاری منابع آگاه بوده اند و در زمان های مختلف برای تصویب قوانین تلاش کرده اند. درحال حاضر نیز تصویب مصوبه ای برای واسپاری انتشارات برخط ضروری است. قانون واسپاری باید ضمانت اجرا داشته باشد و برای ناقضان باید جریمه درنظرگرفته شود؛ در نوزده مدرک بررسی شده چنین شرطی برای ناقضان مطرح نشده است. همچنین مشخص نبودن چگونگی دسترسی به منابعی که واسپاری می شوند و حق مؤلف آن ها در متن قوانین ازجمله کاستی های این مدارک است. هدف اصلی واسپاری حفاظت و نگه داری از میراث فرهنگی و ملی هر کشور و دسترس پذیرکردن آن برای استفاده در زمان حال و آینده است؛ بنابراین باید علاوه بر توصیف مکان نگه داری و امکانات حفاظتی و امنیتی آن در متن قانون، اطلاعات لازم درباره تهیه نسخه کپی از منابع به ویژه منابع الکترونیک برای حفاظت و یا مهاجرت منابع و رابطه آن با حق مؤلف ذکر شود.
بازنمایی رتبه درباری رجال و صاحب منصبان در مکاتبات رجال درباری ایران و هند در دوره شاه سلیمان صفوی (1077- 1105ق)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گنجینه اسناد سال ۳۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۶)
6 - 24
حوزههای تخصصی:
هدف : بررسی رابطه میان رتبه اجتماعی فرستندگان و گیرندگان مکاتبات رجال درباری ایران و هند هم عصر سلطنت شاه سلیمان صفوی (1077-1105ق) با محتوا و شکل ظاهری این دسته از اسناد. روش/ رویکرد پژوهش : در این مقاله در گام نخست با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا (Content Analysis)، شواهد تاریخی موجود در کتب و سایر اسناد تاریخی و هم چنین اطلاعات یادشده در دست نویسِ شماره 5032 مجلس شورای اسلامی ذیل توصیفات مرتبط با مکاتبات دیوانی دوره شاه سلیمان صفوی استخراج شد و در گام دوم رابطه میان متن و مشخصات ظاهری این مکاتبات با رتبه اجتماعی فرستندگان و گیرندگان در قالب مطالعه تطبیقی (Comparative Study) بررسی شد. یافته ها و نتیجه گیری : شواهدی قوی بر وجود رابطه مستقیم میان محتوای متنی و غیرمتنی مکاتبات رجال درباری ایران و هند در دوره سلطنت شاه سلیمان صفوی و رتبه اجتماعی افراد دخیل در روند صدور این مکاتبات دیده می شود؛ بدین ترتیب که عناصر متنی مانند الگو و واژگان استفاده شده در متن مکاتبات و عناصر غیرمتنی مانند قطعِ نامه، نوع کاغذ، نوع خط، تزیینات و نوع بسته بندی بازنمایاننده رتبه اجتماعی افراد مرتبط با مکاتبات دیوانی اعم فرستنده و گیرنده یا مکتوبٌ الیه است و با تحلیل و بررسی آن می توان علاوه بر قضاوت درباره رتبه اجتماعی، به برخی از مشخصات این افراد ازقبیل منصب، سن و جنسیت پی برد.