درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف این پژوهش مطالعه جایگاه کشورهای خاورمیانه و تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف آن ها براساس چارک تولیدات علمی و همکاری های علمی در جغرافیای سیاسی اطلاعات است.<br /> روش : این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نوع علم سنجی است که با روش های اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 کشور خاورمیانه است که براساس تولیدات علمی و همکاری های علمی منطقه ای و فرامنطقه ای از سال 2008-2017 مورد مطالعه قرارگرفته اند. داده ها از پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس، بانک جهانی و سایت مرکز آمار فلسطین استخراج، و برای تجزیه و تحلیل آن ها از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس استفاده شده است.<br /> یافته ها : براساس یافته ها بترتیب کشورهای ترکیه، عربستان، ایران و مصر در جایگاه اول تا چهارم در جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن بالای 75درصد چارک(3Q) شاخص ها به خود جزو کشورهای قدرتمند اطلاعاتی محسوب می شوند. کشورهای رژیم صهیونیستی، قطر، امارات، اردن، عمان، کویت، عراق و فلسطین بترتیب در جایگاه پنجم تا دوازدهم خاورمیانه قرار دارند و با اختصاص دادن 25تا50درصد چارک(2Q) شاخص ها به خود جامعه کشورهای وابسته را تشکیل می دهند. و چهار کشور لبنان، بحرین، یمن و سوریه در جایگاه سیزدهم تا شانزدهم جغرافیای سیاسی اطلاعات خاورمیانه قرار دارند و با کسب 25درصد چارک(1Q) شاخص ها کشورهای ضعیف خاورمیانه را تشکیل می دهند.

هدف: اثربخشی دوره های آموزش الکترونیکی علوم کتابداری و آرشیوی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از نظر آموزش گیرندگان سنجیده شده است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی است. ابزار پژوهش پرسشنامه ای با 23 سؤال در مقیاس طیف لیکرت است. فرضیه پژوهش با ضریب آلفای کرونباخ برابر با 981/0 تأیید و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 19 و نرم افزار Excel 2007به تناسب متغیرها استفاده شد. یافته ها: بیشترین امتیاز مربوط به ارائه و بیان اهداف کلی دوره های الکترونیکی با بیش از 43 درصد، تسلط و احاطه علمی استادان به موضوع درس و محتوای علمی با 52/40 درصد، نحوه سازماندهی و برنامه ریزی دوره ها با بیش از 51/40 درصد، بیان مثال های کاربردی متناسب با موضوعات مورد بحث با بیش از 50/37 درصد، با گزینه زیاد و در مقوله سازماندهی و برنامه ریزی اجرایی دوره ها بود. نتیجه گیری: آموزش با استفاده از فناوری الکترونیکی نقش بسزایی در فرآیند یاددهی و یادگیری دانش آموختگان داشته است و کاربران نیز به کارگیری روش های آموزش الکترونیکی را مثبت می دانند.

هدف: هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر مطالعه غیر درسی در شهر اهواز است. پژوهش حاضر از میان عوامل مختلف، بر نقش انواع سرمایه(سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) بر میزان مطالعه افراد تاکید دارد. روش: جامعه ی آماری این پژوهش کلیه ی ساکنان شهرستان اهواز است که بین سنین 15 تا 70 سال قرار دارند. از بین آنها 400 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. روش تحقیق این پژوهش، پیمایش بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با نرم افزارspss16 انجام شد. یافته ها: نتایج توصیفی نشان داد که میزان مطالعه در بین جامعه مورد تحقیق در حد پایینی است. 43 درصد افراد فاقد مطالعه آزاد در طول هفته هستند. و تنها 25/1 درصد بیشتر از 4 ساعت مطالعه در هفته را گزارش داده اند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نیز حکایت از آن دارد که بین هر سه نوع سرمایه یعنی سرمایه فرهنگی و ابعاد آن(فرد، خانواده و محیط) سرمایه اقتصادی و سرمایه اجتماعی، با میزان مطالعه رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. بدین معنا که افرادی که دارای میزان بالاتری از سرمایه ها هستند، بیشتر از سایر افراد به مطالعه می پردازند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشانگر آن است که متغیر های مستقل قادر به تبیین39/0درصد از واریانس مطالعه هستند. ارزش/اصالت: امروزه مصرف کالای فرهنگی خصوصا کتاب و سایر کالای خواندنی نظیر روزنامه و مجلات، عاملی موثر در تسریع فرایند توسعه اجتماعی و فرهنگی جوامع است. اما همانگونه که نتایج پژوهش حاضر نیز نشان می دهد میزان مطالعه در جامعه ایران که جامعه ای در حال توسعه محسوب می گردد، بسیار اندک است. بر این اساس شناخت عواملی که در ایجاد و تداوم چنین پدیده ای موثرند از اهمیت بسزایی برخوردار است. نتایج این پژوهش می تواند به مسؤلان نهادهای فرهنگی کشور کمک می کند تا با شناخت کافی از عوامل مؤثر بر مطالعه، در جهت ایجاد و تقویت فرهنگ مطالعه و خروج از تنگناهای موجود در این حوزه، گام بردارند.

در میان مباحثی که در بستر علم سنجی مورد مطالعه قرار می گیرد، مقوله نفوذ علمی از جذّابیت خاصّی برخوردار است. پژوهش حاضر در نظر دارد مؤلفه های موجود در مدل نفوذ علمی و همچنین روابط حاکم بر این مؤلفه ها را بر روی پژوهش های حوزه آی متریکس مورد آزمون قرار دهد. این پژوهش با استفاده از روش کتاب سنجی و همچنین تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است؛ و از آنجا که پژوهشگران به دنبال تعیین رابطه بین متغیرهای مدل می باشند، این تحقیق از نوع ""همبستگی"" به شمار می رود. جامعه پژوهش حاضر را مقاله های حوزه آی متریکس که در بازه زمانی 1978 تا 2014 چاپ شده اند و در وبگاه علوم نمایه شده اند، تشکیل می دهد که تعداد آن 5944 رکورد می باشد. برای محاسبه اغلب شاخص های مرتبط با متغیرهای نفوذ علمی از نرم افزارهای یو.سی.آی نت و بایب اکسل استفاده شده است؛ برخی شاخص ها نیز به صورت دستی و با استفاده از نرم افزار اکسل محاسبه شده اند. پس از محاسبه همه شاخص های مورد مطالعه در پژوهش، با استفاده از نرم افزار Smart PLS فرضیه های پژوهش بررسی و مدل مورد نظر تحت آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Smart PLS، مدل نفوذ علمی را تأیید می کند و حاکی از وجود رابطه معنی دار بین متغیرهای موجود در مدل است. به طوری که یافته ها نشان داد نفوذ اجتماعی تأثیر معنادار و مثبتی بر نفوذ اندیشه ای و نفوذ انتشارات دارد. همچنین نفوذ انتشارات بر نفوذ اندیشه ای تأثیر مثبت و معناداری دارد. چنان چه مدل نفوذ علمی در برخی از حوزه های دیگر نیز مورد بررسی و آزمون قرار گیرد و نتیجه مثبتی در پی داشته باشد، می توان امیدوار بود که از متغیرهای ترکیبی موجود در مدل به عنوان معیاری برای برآورد نفوذ علمی پژوهشگران و در نتیجه تصمیم گیری های مربوط به مقاصدی همچون ارتقاء، استخدام، و مانند آن استفاده نمود.

امروزه سیستم های اطلاعاتی از عوامل مؤثر در دستیابی به مزیت رقابتی برای سازمان ها محسوب می شوند؛ چرا که کیفیت خروجی این سیستم ها نقش مهمی در بهبود عملکرد سازمان دارد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی مؤثر بر اثربخشی سیستم های اطلاعاتی است. بر همین اساس، نقش متغیرهایی چون «عوامل سازمانی»، «عوامل انسانی» و «عوامل فنی» مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، خبرگان و کارشناسان فناوری اطلاعات یکی از سازمان های بخش عمومی کشور به تعداد 60 نفر است. پس از جمع آوری داده ها، به منظور تأیید مؤلفه ها و شاخص ها از نرم افزار «اس پی اس اس» استفاده شد و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی اولویت بندی عوامل صورت گرفت. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت عوامل سازمانی، عوامل انسانی و فنی به ترتیب بر اثربخشی سیستم های اطلاعاتی است. همچنین، از بین شاخص های مؤثر بر اثربخشی سیستم های اطلاعاتی، حمایت مدیر ارشد، امنیت، پذیرش و مدیریت دانش فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی، به ترتیب رتبه های نخست را به خود اختصاص داده اند.

دراین پژوهش، مضامین یادداشتهای نسخه های خطی (قرن 6ـ 12 ق) موجود درکتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (مجموعه سیدمحمد مشکوه شامل 183 جلد و 45 یادداشت بررسی شده است و نگارنده سعی کرده است تا با بررسی عناوین و مضامین یادداشتهایی که در أغاز یا پایان نسخ خطی نگاشته شده و ارزش کتابشناسی ونسخه شناسئ دارند ویژگیهای آنها را- با تحلیل محتوا و تجزیه تحلیل علمی و تحقیقی، شناخت نوع موضوعات، ارتباط موضوعات با متن نسخه شناخت و استخراج انواع اطلاعات تاریخی جغرافیایی علمی و ادبی- ازمتن یادداشتهامورد مطالعه قراردهد.