نفــوذ اجتماعی

این نوشتار درصدد است تا در آغاز با ارائة تعریف و توضیح لغوی و اصطلاحی نظارت و کنترل اجتماعی، اهداف و ضرورت کنترل اجتماعی ـ از نگاه درون دینی و برون دینی ـ توضیح داده شود و سپس موانع این نظارت، از زوایای مختلف تببیین گردد و در ادامة این مقاله، موانع نظری و عملی که در درون جامعه تولید شده، یا از سوی بیگانگان فرستاده می شود تا ارزش ها و هنجارهایی متعارض با ارزش های جامعة اسلامی تثبیت شود و تأثیر گذاری ارزش های مطلوب، با مشکل مواجه گردد؛ مورد تحلیل و تبیین قرار می گیرد. در پایان این نوشتار نیز مبحث «کجروی های جنسی» به عنوان یکی از انواع انحرافات اجتماعی تحلیل گردیده و بر ضرورت نظارت و کنترل اجتماعی در این حوزه از رفتارها تأکید شده است.

میان بسیاری از باورهای کلامی و جهت گیری ها و مناسبات اجتماعی و سیاسی در تاریخ اسلام، رابطه ای انکارناپذیر یافت می شود. بر همین اساس، ائمه(ع) در طول دوره حدود 250 سال حضور خود در میان مردم و در شرایطی که فاقد ابزار معمول و اهرم متعارف اعمال قدرت و حاکمیت - از جمله قدرت سیاسی و نظامی- بودند، با عرضه نظریه «امامت منصوص» به جای مدل رایج امارت و خلافت در جامعه اسلامی و در قالب یک جهت گیری کلامی، زمینه تعمیق نفوذ و گسترش اثربخشی و اقتدار خود را در عرصه مناسبات اجتماعی و سیاسی فراهم نمودند. این پژوهش که بر نظریه پارسونز در باب ارجاع قدرت به اقتدارِ مبتنی بر مشروعیت استوار است، تلاش می کند چگونگی تاثیر اصل امامت در کلام شیعه - از راهی غیر از توسعه قدرت سیاسی و نظامی- بر مناسبات اجتماعی و معادلات سیاسی آن روزگار را که به شکل گیری مدل جدیدی از اقتدار انجامید و در نتیجه آن، ائمه به جدی ترین خطر برای حاکمیت دستگاه های سیاسی معاصر خود تبدیل شدند، تبیین کند.

نظریه نفوذ اجتماعی از سوی تعدادی از متخصصان در رشته ارتباطات از پذیرش گسترده ای برخوردار شده است. یکی از دلایل جاذبه این نظریه، نگرش صریح آن به گسترش ارتباطات است. این پژوهش بر اساس چارچوب نظری یوکل(2002) انجام شده است. هدف از پژوهش حاضر""بررسی رابطه بین مؤلفه های نفوذ اجتماعی مدیران گروه و تعهد اعضای هیات علمی "" از دید هیات علمی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 88-1387بود. نفوذ اجتماعی شامل یازده مؤلفه و تعهد سازمانی شامل سه مؤلفه بوده است. روش تحقیق:روش مورد استفاده، روش توصیفی – پیمایش و جامعه آماری این پژوهش تمام اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی، شامل 645نفر بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، 104 نفر از آنها به عنوان نمونه، انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استاندارد نفوذ اجتماعی یوکل (2003)، شامل 44 گویه در مقیاس پنج درجه ای و پرسشنامه استاندارد تعهد سازمانی آلن مییر (1987) شامل 24گویه و با توجه به ویژگی های جمعیت شناختی (جنسیت، تأهل، سن، تحصیلات، مرتبه علمی، سابقه مدیریت و محل اخذ مدرک) تنظیم شده است. ضریب پایایی آنها به ترتیب 83/ 0و 76/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از رگرسیون چند متغیره وضریب همبستگی استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون نشان داد که بین مؤلفه های نفوذ و تعهد با خصوصیات دموگرافیک تفاوت معناداری وجود ندارد. در ضمن، نتایج ضریب همبستگی نشان داد بین برخی از مؤلفه های نفوذ (همکاری، مورد توجه قرار دادن، ائتلاف، مشورت و جاذبه شخصی) و مؤلفه های تعهد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد.

هدف این مقاله بررسی نفوذ اجتماعی دین از طرق افزایش سرمایه اجتماعی در آموزه های قرآن است. این مهم از طریق تحلیل محتوای کیفی تفاسیر قرآن،کدگذاری و طبقه بندی مفاهیم بدست می آید. یافته های این تحقیق نشان می دهد،افزایش علاقه مندی به پیام، تحریک احساسات و عواطف، وابستگیهای دوستانه، روابط اجتماعی گرم، دوستانه وچهره به چهره، اعتماد و داشتن تعهد بر نفوذ اجتماعی دین می افزاید. نتیجه آنکه می توان با افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه، نفوذ اجتماعی دین را افزایش و زمینه تغییر نگرش و عقاید را از این طریق فراهم کرد.

این پژوهش، گسترة ایدة «همنشینی افتراقی» را در نظریه های کجروی اجتماعی شناسایی و با تحلیل محتوای قرآن و منابع تفسیری، نکاتِ نسبت پذیر به قرآن را در قالبی مقدماتی از یک الگوی نظری، سامان می دهد. هدف، امکان سنجی طرح یک نظریة اجتماعی دربارة کجروی بر اساس آموزه های اسلامی است. تحقیق همچنین به عنوان مسیری بنیادین در سیاست گذاری سازگار با آموزه های دینی و یافته های علمی معرفی می شود. در بررسی گزاره های قرآنی مربوط به مضامین پیوند همنشینی، کجروی و پیشنهادهای کنترلی، به نظر می رسد متغیرها و ساز و کار هایی مورد نظر بوده اند که با گذشت زمان، در الگوی همنشینی افتراقی شکل گرفته اند. گزاره ها واژگانی کمیت پذیر دارند. پیوندها جزئی و دوسویه اند و همنشینان بر یکدیگر تأثیر می گذارند. ارزش ها، هنجارها، جامعه پذیری، یادگیری، نفوذ اجتماعی و برچسب زنی، جاذبة میان فردی و سطوح مختلف نیازها، از جمله متغیرهای مورد استفاده در سطوح کلان، میانه و خرد می باشند که در محیط های مختلف کنش (حتی در تعامل با موجودات ماورایی) و در خلال ساز و کارهای علّی، فرد را به کجروی یا استمرار آن سوق می دهند. راهکارهای کنترلی عبارتند از: پیش گیری، پیام سازی فرهنگی، توان بخشی، هنجارسازی، کنترل ارزشی و عاطفی و تقویت.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین نفوذ اجتماعی مدیران مدارس و توانمندسازی شغلی دبیران تربیت بدنی شهرستان شهرکرد است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری، کلیه دبیران تربیت بدنی شهرستان شهرکرد بودند. حجم نمونه با توجه به جدول کرجسی و مورگان (1970)، 104 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با جامعه آماری استفاده شد. ابزار اندازه گیری دو پرسشنامه نفوذ اجتماعی و توانمندسازی شغلی با اقتباس از پرسشنامه یوکل و همکاران (2002) و پرسشنامه اسپریتزر (1995) بودند. تحلیل آماری روی 100پرسشنامه برگشتی، با استفاده از روش های آماری توصیفی، ضریب رگرسیون و ضریب همبستگی با نرم افزار spss نسخة 18 انجام گرفت. نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معناداری بین نفوذ اجتماعی مدیران مدارس و توانمندسازی شغلی دبیران وجود دارد (0001/0 =sig و 37/0=r2 ). نتایج نشان داد سه مؤلفه از مؤلفه های نفوذ اجتماعی (روش های قانونی، ائتلاف و همکاری) توانستند مؤلفه های توانمندسازی شغلی را پیش بینی کنند (05/0 P <).

سلسله های صوفیانه بعد از تأسیس در کردستان، فضای اجتماعی بخش قابل توجهی از جامعه را تحت تأثیر قرار دادند. تحقیق حاضر از شیوه ی پژوهش کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی چرایی و چگونگی جایگاه و نفوذ طریقت های تصوف بر جوامع کردنشین که مسئله محوری این پژوهش است، می باشد. بزرگان این طریقت ها در کردستان به واسطه ی حمایت مردم از آن ها و همچنین با حذف حکومت های محلی در راستای افزایش نفوذ و اعتبار سیاسی و اجتماعی خود در عرصه های گوناگون اقدامات بسیاری انجام دادند. نتیجه ی این پژوهش نشان می دهد این مشایخ با حکام و فرمانروایان رابطه ی دوسویه داشته و پیوسته به خاطر منافع خود در پی جلب رضایت طرف دیگر بودند. نفوذ سیاسی و اجتماعی؛ برخورداری اقتصادی را برای آنان به همراه داشت به طوریکه روز به روز بر تعداد مریدانشان افزوده می شد و در نتیجه زمینه نفوذ بیشتر را برای شیوخ در صحنه ی اجتماع فراهم می کرد.

در میان مباحثی که در بستر علم سنجی مورد مطالعه قرار می گیرد، مقوله نفوذ علمی از جذّابیت خاصّی برخوردار است. پژوهش حاضر در نظر دارد مؤلفه های موجود در مدل نفوذ علمی و همچنین روابط حاکم بر این مؤلفه ها را بر روی پژوهش های حوزه آی متریکس مورد آزمون قرار دهد. این پژوهش با استفاده از روش کتاب سنجی و همچنین تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است؛ و از آنجا که پژوهشگران به دنبال تعیین رابطه بین متغیرهای مدل می باشند، این تحقیق از نوع ""همبستگی"" به شمار می رود. جامعه پژوهش حاضر را مقاله های حوزه آی متریکس که در بازه زمانی 1978 تا 2014 چاپ شده اند و در وبگاه علوم نمایه شده اند، تشکیل می دهد که تعداد آن 5944 رکورد می باشد. برای محاسبه اغلب شاخص های مرتبط با متغیرهای نفوذ علمی از نرم افزارهای یو.سی.آی نت و بایب اکسل استفاده شده است؛ برخی شاخص ها نیز به صورت دستی و با استفاده از نرم افزار اکسل محاسبه شده اند. پس از محاسبه همه شاخص های مورد مطالعه در پژوهش، با استفاده از نرم افزار Smart PLS فرضیه های پژوهش بررسی و مدل مورد نظر تحت آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار Smart PLS، مدل نفوذ علمی را تأیید می کند و حاکی از وجود رابطه معنی دار بین متغیرهای موجود در مدل است. به طوری که یافته ها نشان داد نفوذ اجتماعی تأثیر معنادار و مثبتی بر نفوذ اندیشه ای و نفوذ انتشارات دارد. همچنین نفوذ انتشارات بر نفوذ اندیشه ای تأثیر مثبت و معناداری دارد. چنان چه مدل نفوذ علمی در برخی از حوزه های دیگر نیز مورد بررسی و آزمون قرار گیرد و نتیجه مثبتی در پی داشته باشد، می توان امیدوار بود که از متغیرهای ترکیبی موجود در مدل به عنوان معیاری برای برآورد نفوذ علمی پژوهشگران و در نتیجه تصمیم گیری های مربوط به مقاصدی همچون ارتقاء، استخدام، و مانند آن استفاده نمود.