درخت حوزه‌های تخصصی

هرچند هدف همهء روش هاى مختلفى که امروزه براى آموزش زبان تدوین مى شوند کمک به زبان آموز در یادگیرى زبان خارجى است، اما هر روش فلسفهء ویژه اى دارد. در این مقاله اصول و مبانى روش هاى اموزش زبان تحلیل و ارزیابى مى شود. نگارنده سعى کرده تا، هم زمان با تحلیل شالوده هاى علمی روش سمعى- بصری ساخت یکپارچه، شیوه هاى آموزش و میزان استفادهء آنها از دستور زبان را ارائه دهد. آموزش دستور را نباید از دیگر جنبه هاى یادگیرى ارتباطى در زبان خارجى جدا کنیم. به این ترتیب، تمامى مسائل آوایى و آهنگ کلام زبان خارجى واژگان مفید، دستور، گفتار کلامى و غیرکلامى (ایما و اشاره)، رفتارهاى فردی اجتماعى شده، که در موقعیت واقعى در خدمت گفتار به کار مى روند، همه به صورت یکپارچه و ساخت هاى همه جانبه با استفاده از امکانات سمعى- بصرى به زبان آموز یاد داده مى شود و از زبان آموز خواسته مى شود که بلافاصله در موقعیتى ابتدا تصنعى، سپس واقعى، که معلم با استفاده از منابع موجود فراهم مى آورد، انها را به کار ببندد.

هدف از مطالعه حاضرفراهم آوردن شواهد تجربی برای فرضیه باردرگیرشدن در یک جامعه غیر انگلیسی زبان بود. چهارگروه از پیش شکل گرفته که دربرگیرنده ۱۲٦دانش آموزدرسطح متوسط بود در این پژوهش شرکت کردند. برای حصول اطمینان از اینکه شرکت کنندگان درسطحی مشابه از لحاظ دانش زبان انگلیسی می باشند، آزمون استاندارد نلسون پیش ازشروع مطالعه برگزار شد. همچنین، زبان آموزان توسط آزمون مقیاس دانش واژگان مورد سنجش مقدماتی قرارگرفتند. درطول هفت جلسه مطالعه، به هرگروه تکلیفی متفاوت (خواندن، پرکردن جاهای خالی، نوشتن جملات ابتکاری، و انشا نویسی) با شاخص میزان درگیرشدن متغیر بر اساس فرضیه باردرگیرشدن ارائه شد. آزمون مقیاس دانش واژگان دو بار (آزمون ثانویه فوری و با تأخیر) برای اندازه گیری میزان پیشرفت و یادگیری دردوسطح تشخیص وتولید برگزار شد. نتایج حاکی ازصحت فرضیه در یادگیری تشخیصی وتولیدی و تثبیت یادگیری تشخیصی بود. اما درشرایط تثبیت یادگیری تولیدی، قسمتی از فرضیه یاد شده مورد تأیید قرارگرفت. علاوه براین، افزایش دانش واژگان درطبقه های دانش جزئی، ادراکی وتولیدی بر تأثیرمثبت تکالیف به صورت جداگانه درطول زمان صحه گذاشت.

در ارتباط کلامی، پاسخهای پسند نشده می توانند برای فراگیران غیربومی که دارای ارزشها و هنجارهای فرهنگی متفاوت با زبان مقصد هستند یک چالش باشند. این تحقیق بر آن است تا استفاده از تدابیر امتناع توسط دانشجویان ایرانی رشته ی زبان انگلیسی و میزان همانندی این الگوهای امتناع را با الگوهای زبان مقصد بررسی کند و دریابد تا چه میزان انتقال کاربردی می تواند رخ دهد. هدف دیگر تحقیق، ارزیابی رابطه ی میان سازماندهی جوابهای پسند نشده و ساختار نوبت گرفتن در ارتباط کلامی بوده است. در این راستا، ٤٠ شرکت کننده که بطور تصادفی برای این مطالعه انتخاب شدند در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، که بر اساس آنها تدابیر بکاررفته در ارائه ی جوابهای پسند نشده و پیچیدگی نوبت در صحبت استخراج شد. دیگر هدف مهم این تحقیق مقایسه ی دو روش ارزیابی زبان دوم بود. علاوه بر زبان آموزانی که در مکالمه های شفاهی شرکت کردند، ٢٠ زبان آموز دیگر هم به پرسشنامه ی تکمیل گفتمان پاسخ دادند. همه ی داده ها پس از کد گذاری براساس مدل لوینسون (1983) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که دو روش جمع آوری داده ها از نظر فراوانی، نوع تدابیر امتناع اتخاذ شده و ساختار نوبت، نمونه های متفاوتی را ارائه دادند. این تفاوت ها دال بر این نکته بود که پرسشنامه های تکمیل گفتمان فقط برای بررسی یک ویژگی خاص وارد شده در جوابهای پسند نشده عملی هستند. بطور کلی، یافته ها نشان داد که شمار قابل توجهی از یادگیرنده ها، با استفاده از عذر و نقش نماهای گفتمان که بیشترین فراوانی را در بین تدابیر بکار گرفته شده توسط شرکت کنندگان داشت، تحت تاثیر انتقال کاربردی مسئولیت جواب پسند نشده را به منبع دیگری واگذار کردند. در ارتباط با سازماندهی رجحانی نتایج نشان داد که اتفاق نظر، جنبه ی غالب در بین ایرانیان به عنوان فراگیران زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی است. همچنین، یافته ها نشان داد که پرسشنامه های تکمیل گفتمان نمی توانند پیچیدگی مکالمات طبیعی را که در آنها فراگیران اختیار کنترل مکالمه ی خود را دارند به تصویر بکشند.

بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی دانشجویان رشتة زبان و ادبیات عربی در ایران مهارت درک مطلب یکی از مهارت های اساسی و مهم برای فهم معنا و افکار موجود در متن است. توجه به این مهارت در دروس متون ادبی یکی از مهم ترین موضوعات حوزة آموزش زبان به شمار می رود. استفاده از روش های صحیح تدریس متون ادبی می تواند در تقویت مهارت خواندن و درک مطلب دانشجویان نقش ایفا کند. تدریس این متون بر مبنای مهارت های تفکر نقادانه، علاوه بر تحقق تمامی اهداف متون ادبی، درک مطلب دانشجویان را نیز بهبود می بخشد. هدف جستار حاضر، بررسی تأثیر مهارت های تفکر نقادانه بر مهارت درک مطلب متون ادبی نزد دانشجویانِ مقطع کارشناسی رشتة زبان و ادبیات عربی است. روش مورد استفاده، روش نیمه تجربی بود. نمونة آماری پژوهش 64 نفر از دانشجویان ترم سوم رشتة زبان و ادبیات عربی بود که به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه کنترل با روش سنتی و گروه آزمایش با روش مبتنی بر مهارت های تفکر نقادانه آموزش داده شدند. یافته ها نشان داد بین علمکرد دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد و استفاده از مهارت های تفکر نقادانه در تدریس متون ادبی عربی بر مهارت درک مطلب دانشجویان تأثیر دارد.