درخت حوزه‌های تخصصی

رسانه های اجتماعی، پلتفرمی برای کاربران شان فراهم کرده اند که کاربران از طریق آنها می توانند در سریع ترین زمان با کاربران دیگر ارتباط و نظام پیام رسانی مؤثری برقرار کنند؛ ظهور این نوع پلتفرم ها در جامعه شبکه ای امروز، به طور تقریبی همة عرصه های زیست اجتماعی ازجمله فرایندهای حرفه ای و سازمانی تولید خبر به مثابه یکی از ارکان موجده و مبقیه جوامع و حکومت های مدرن را به چالش کشیده است؛ اگر خبرهای منتشرشده در فضای این رسانه های اجتماعی جعلی باشند، کاربران به وسیله این خبرها فریفته می شوند و احتمال می رود که تصمیمات اجتماعی شان نامتعارف شود، چنانچه در عصر پساحقیقت، کاربران، بررسی های واقعی و تجزیه وتحلیل اطلاعات دریافتی را کنار گذاشته و تقریباً بی چون وچرا مقهور انواع اطلاعات مخرب می شوند. در این دوران جدید، شناخت کامل ابعاد، اهداف و پیامدهای خبر جعلی که پدیده ای نوظهور و آسیب زاست برای مقابله با ابعاد ویرانگر آن ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با بررسی جامع منابع علمی موجود و انجام مصاحبه عمیق، چهار مضمون سازمان یافته «تفاوت خبر جعلی با خبر»، «تشابه خبر جعلی با خبر»، «اهداف» و «پیامدهای» خبر جعلی را با کمک روش تحلیل مضمون ارائه دادیم. از این رو خبر جعلی در مؤلفه هایی چون قالب خبری و سازمانی و حرفه ای بودن مشابه و در مؤلفه هایی چون تولید بر بستر رسانه های غیررسمی متمایز از خبر واقعی است. خبر جعلی با اهدافی چون تشکیل جنگ روانی و تأمین منافع مالی، سیاسی و ایدئولوژیک تولیدکنندگان منتشر می شود. خبر جعلی پیامدهایی نظیر مخاطره انداختن امنیت ملی و روان عمومی جامعه و بالابردن احتمال تصمیم گیری مبتنی بر اطلاعات غلط را در پی دارد.

بی‌تردید از دیدگاه علم«ارتباطات جمعی»(mass communications)رسانه‌ای همچون «تلویزیون» با قدرت خاصی که از جنبه های متعدد سمعی-بصری دارد، از جایگاهبسیار ویژه‌ای برخورداراست. جامعه‌شناسان ارتباطگرا برقدرت بیشتر رسانه‌ تلویزیون در مقایسه با سایر رسانه ها (رادیو،مطبوعات،سینماو...) تاکید بسیاری می‌ورزند و در برخی از مواقع از تلویزیون به عنوان «رسانه‌ای با ساختار اجتماعی پیچیده» نام می‌برند و مقام شاخصی را برای آن قائل می‌شوند. به عقیده برخی از پژوهشگران رسانه‌ای، تلویزیون از حدود سالهای 1950 به بعد به صورت کالای مصرفی عمومی مطرح شد؛ خانواده ها بسرعت آن را پذیرفتند و در محدوده خانوادگی آن را وارد کردند.