درخت حوزه‌های تخصصی

"مقصود از حقوق رسانه‌ها، مجموعه قواعد و مقرراتی است که بر کار رسانه‌ها و افراد فعال در این عرصه حکومت می‌کند. مباحث این رشته، گاه مربوط به حقوق عمومی و گاه مربوط به حقوق خصوصی است؛ همان‌گونه که در عین داخلی بودن، بی‌ارتباط با مقررات بین‌المللی نیست. تأثیر دو سویه و فزایندة رسانه و توسعه موجب شده است حقوق رسانه‌ها در برنامه توسعه کشورها از جایگاه رفیعی برخوردار شود. قانون برنامه چهارم توسعه در کشور ما نیز چشم‌انداز قابل قبولی در این زمینه ترسیم کرده و از جمله، تدوین قانون جامع رسانه‌ها را تکلیف کرده است. نگارنده، پس از تشریح موضوعات یاد شده تلاش کرده است براساس بیش از یک دهه تحقیق و تدریس حقوق ارتباطات و با استفاده از تجربه عملی و نیز مطالعه تطبیقی در حقوق سایر کشورها، بایسته‌ها و ضرورت‌های لازم را برای برداشتن این گام بلند تبیین کند. جامعیت میان حقوق و حدود، عمومیت و رسانه محوری، تقویت جایگاه خود تنظیمی و اخلاق حرفه‌ای، تاکید بر نظارت‌های صنفی و مدنی و سرانجام رعایت اصول قانون‌نویسی، پنج معیاری است که برای دستیابی به نظام حقوقی مطلوب رسانه‌ها مورد تأکید قرار گرفته است. "

تحولات گسترده در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در دهه های اخیر، بسیاری از تجربه های انسانی را تحت تأثیر خود قرار داده است. یکی از مهم ترین این تحولات، حاکم شدن منطق رسانه های ارتباطی بر سیطره زندگی مدرن است که بسیاری از سنن جوامع را با چالش جدی روبرو نموده است. سبک زندگی و تجربه فراغت یکی از حوزه هایی از زندگی اجتماعی انسان مدرن است که تحت تأثیر رسانه های ارتباطی، تغییراتی را تجربه نموده است. مقاله حاضر در همین راستا، به دنبال بررسی تجربه فراغت جوانان در بستر رسانه های ارتباطی است. به عبارتی دیگر، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیرات رسانه های ارتباطی بر تجربه فراغت جوانان می باشد. روش پژوهش از نوع کیفی و ابزار پژوهش، مصاحبه روایی می باشد که طی آن با 35 نفر از دانشجویان دانشگاه مازندران مصاحبه روایی صورت گرفته شده است. یافته های پژوهش نشانگر این مسئله است که مناسبات قدرت رسانه ای و ایدئولوژی نهفته در آن که «متن تجارت محور» را رمزگذاری می کند، تجربه فراغت جوانان را تحت تأثیر قرار می دهد. تجربه رسانه ای فراغت، سبب تضعیف ارتباطات واقعی گشته و ارتباطات را به درون شبکه های سایبری انتقال می دهد. تجربه فراغت در چنین حالتی، بیشتر از آنکه جمعی باشد، نوعی تجربه فردی است. رسانه های ارتباطی درحالی که خود ابزاری برای کنترل فراغت محسوب می شوند، می توانند ابزاری هم برای مقاومت باشد و سبب احساس رهایی (هر چند ظاهری) در جوانان گردد. چنین تجربه ای می تواند به عنوان رها شدن از زندان روزمرگی معنا پیدا کند. رهایی ذهنی تنها به معنای فارغ شدن از مشغولیت های روزمره نیست، بلکه اختیار انتخاب فراغت نیز قابل توجه است

در دنیای معاصر انسان به فضای حیاتی خود عرصه دیگری به نام گذران اوقات فراغت افزوده است. تفاوت ها و افتراق ها در سرمایه اقتصادی، سلیقه ها و ترجیحات متفاوتی در نحوه گذران اوقات فراغت ایجاد می کند. هدف مقاله شناسایی میزان انواع فراغت ها، رابطه شیوه های گذران اوقات فراغت دانشجویان با سرمایه اقتصادی خانواده آنان و مقایسه شیوه های مختلف گذران اوقات فراغت در دو دانشگاه است. روش تحقیق پیمایشی و جامعه آماری دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در سال 92 می باشد . حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 804 نفر و روش نمونه گیری طبقه بندی نامتناسب و تصادفی ساده بوده است. انواع فراغت به پنج گروه فکری، اجتماعی، تفریحی سرگرمی، هنری فرهنگی و جسمانی طبقه بندی شد. نتایج حاکی از آن است که میانگین فراغت فکری در بین دانشجویان دانشگاه تهران و فراغت تفریحی سرگرمی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد بیشتر است. در دانشگاه تهران انواع فراغت به غیر از جسمانی با سرمایه اقتصادی رابطه معناداری دارند و شدت رابطه به ترتیب: هنری فرهنگی، اجتماعی، فکری و تفریحی سرگرمی است و زمان اختصاص یافته به جسمانی بیشترین و هنری - فرهنگی کمترین میزان است. در دانشگاه آزاد اسلامی انواع فراغت به غیر از فکری با سرمایه اقتصادی رابطه معناداری دارند و شدت رابطه به ترتیب: اجتماعی، تفریحی سرگرمی و هنری فرهنگی است و زمان اختصاص یافته به تفریحی سرگرمی بیشترین و هنری فرهنگی کمترین میزان را به خود اختصاص داده اند

از نگاه بسیاری از صاحب نظراتی که به مطالعه انقلاب اسلامی سال 1357 ایران پرداخته‌اند، عامل رهبری (Leadership)واجد یک نقش محوری درمیان سایر عوامل بوده است. تاکید براین امر باعث شده است که یکی از معیارهای مقوله‌بندی تبیینهای صاحبنظران و پژوهشگرانی که به مطالعه این انقلاب پرداخته‌اند، نقش رهبری باشد. بعلاوه چنین تاکیدی هر محققی را برآن می‌دارد تا از ارزیابی نقش رهبری در پیروزی انقلاب غافل نشود و جایگاه مناسبی را در چهارچوب تبیینهای علی خود بدان اختصاص دهد.درمیان پژوهشگرانی که چهارچوب نظری خود را برنقش رهبری متمرکز کرده‌اند، توجه به پیامهایی که از جانب رهبر یک انقلاب صادر می‌شود، اهمیتی فوق‌العاده دارید؛به گونه‌ای که برای مثال، نظریه پردازان، پیروزی انقلاب اسلامی سال 1357 ایران را بدون وجود نوارهای صوتی و نامه‌هایی که حاوی پیامهای رهبر انقلاب بود، غیرممکن ارزیابی می‌کنند. باتوجه به چنین تبیینهایی، هر محققی باید جاری درخوری را در بررسی انقلاب اسلامی ایران به نقش رهبری اختصاص دهد و از طریق ارزیابی سخنرانیها و پیامهای حضرت امام، نمای روشنی از عوامل ذهنی که پیروزی این انقلاب را تسریع کردند، در معرض دید مخاطب قرار دهد.

"دین مبین اسلام به عنوان آخرین و کامل ترین دین به همه نیازهای انسان - اعم از دنیوی و اخروی - توجه کامل مبذول داشته و بهترین برنامه ها را برای موفقیت در امر دین و دنیا ارائه کرده است . هر چند پیامبر مکرم اسلام هدف از بعثت خود را تکمیل مکارم اخلاقی بشر ذکر می فرمایند اما نکته قابل توجه این است که اسلام از هر گونه افراط و تفریط به دور است و قرآن مجید وپیامبر اسلام نه تنها به رهبانیت و ترک دنیا توصیه نکرده اند بلکه آن را مذموم نیز دانسته اند. قرآن مجید رهبانیت را بدعت راهبان مسیحی می شمارد.امام صادق ع می فرمایند : جدا از مزاح بپرهیزید که کینه را به دنبال دارد . لذا از طنزهاو مزاح هایی که میان مسلمانان ایجاد اختلاف و کینه توزی کند ، باید پرهیز کرد. "

نخبگان جزو سرمایه های مهم هر جامعه ای محسوب می شوند که اگر به موقع و به درستی شناسایی، جذب، هدایت و به کارگیری نشوند آسیب هایی جدی به پیشرفت جامعه وارد می شود. از طرف دیگر نوجوانی دوره ای است که شخصیت افراد شکل می گیرد و مقدمه ای اساسی برای مراحل بعدی زندگی انسان ها به شمار می رود. بدین جهت این دوره برای قشر نخبه می تواند سرنوشت ساز باشد و اگر درست و بهینه مورد استفاده قرار نگیرد، هم خود فرد، هم جامعه ای که در آن زندگی می کند خسارت های جبران ناپذیری را متحمل خواهند شد. نوجوان در این دوره برای ساختن هویت خود و پاسخگویی به سایر نیازهای مادی و معنوی اش عضو گروه های مختلف می شود. ارتباطات گروهی ذیل عنوان روان شناسی اجتماعی موضوعات مختلفی را با عنوان پویایی گروه بررسی می کند؛ از ماهیت و شاخصه های یک گروه گرفته تا نظریه های تشکیل آن، نوع ارتباط اعضا و کارکردهای آن. شناخت این ظرفیت ها درسیاست گذاری ارتباطات گروهی حوزه نخبگان می تواند نقش بسزایی در شناسایی، جذب و هدایت نخبگان یک جامعه از مقطع نوجوانی باشد. در این پژوهش سعی شده تا با استفاده از ظرفیت های موجودِ ارتباطات گروهی در حوزه نخبگان نوجوان، سیاست های مجموعه کانون دانش پژوهان نخبه که با تشکیل گروه هایی نخبگانی در مقطع نوجوانی در مناطق جنوبی تهران فعالیت می کند مورد مطالعه قرار گیرد و نهایتاً مدلی از ظرفیت های ارتباطات گروهی به منظور سیاست گذاری در حوزه نخبگان نوجوان ارائه گردد. برای این کار علاوه بر استفاده از روش های اسنادی، از مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق برای شناخت ظرفیت های ارتباطات گروهی و مطالعه مجموعه مورد نظر بهره گرفته شده است.

دفتر مبادلات بین‎المللی کودکان و خشونت در رسانه‎ها در سال 1997 میلادی، با حمایت‎های مالی دولت سوئد و سازمان یونسکو پایه‎گذاری شد. یکی از مهم‎ترین وظایف این دفتر که با هدف افزایش آگاهی و دانش در زمینه کودکان و خشونت‎های رسانه‎ای به ویژه رسانه‎های جدید ارتباطی نظیر تلویزیون‎های ماهواره‎ای و اینترنت به فعالیت می‎پردازد، انتشار کتابِ سال است. برخی از عناوین کتاب‎های سال منتشر شده در این دفتر عبارتند از: کودکان و خشونت رسانه‎ای 1998، کودکان و رسانه‎ها 1999 و کودکان در چشم‎انداز رسانه‎های جدید 2000. کتاب سال 2001 این دفتر به کودکان و رسانه‎ها، دیدگاه‎ها و چشم‎اندازها اختصاص یافته است. در بخش اول مقاله زیر ابتدا به معرفی این کتاب (در دست ترجمه و انتشار) و فصل‎های مختلف آن پرداخته می‎شود. هدف کتاب سال 2001، به ویژه ارائه خطوط کلی و گسترده در زمینه کودکان و رسانه‎ها در جهان با نقطه توجه و کانونی سواد رسانه‎ای و جهات مختلف آن است. بخش دوم مقاله نیز به ارائه دیدگاه نویسنده در زمینه از بین رفتن دنیای کودکی به بهانه حمایت از کودکان اختصاص دارد.

زندگی اجتماعی انسان مبتنی بر ارتباطات میان فردی است در دین اسلام ضوابطی وجود دارد که تعیین کننده حدود روابط بین افراد است و عنصر تواضع از جمله آنهاست که نقش مهمی برای برقراری ارتباط و تداوم آن دارد. تواضع به معنای کوچک کردن خود در برابر دیگران در قرآن و روایات به وفور در این مورد پرداخته شده است و اغراض بکار گیری آن حد و مرز تواضع ممدوح و مذموم است مثلا بکار بردن آن با اغراض مادی و شهواتی و غیر الهی از مصادیق تواضع مذموم است.   ارتباطات میان فردی فرآیندی است که دارای دو قسم کلامی و غیر کلامی می باشد. و تواضع می تواند   نمود خود را در رفتار و کلام نشان دهد و چه بسا ضروری است با به کار بستن عوامل پیدایش تواضع و آثار آن تواضع به معنای واقعی نمود پیدا کند تا از ابزار سوء ا ستفاده و نیل به مقاصد دنیوی محفوظ باشد عواملی که باعث اصلاح رابطه با دیگران می شود اشاره شده است که عبارتند از ادب و احترام متقابل، مثبت اندیشی، راز داری، همگامی، هنرخوب گوش کردن، استفاده از نشانه های غیر کلامی، سلامت و عفت کلام، شایسته سخن گفتن، استوار و سنجیده بودن، ضایع نکردن حقوق دیگران، دوری از افراط و تفریط، ترک عجب و کبر، کینه توز نبودن، انتقاد مودبانه، دوری از خودنمایی کردن، داشتن ارتباط دو طرفه، دوری از تجسس، ترک مجادله، طعنه نزدن، ترک غیبت، ترک دروغ، اجتماعی بودن، پرحرف نبودن، زشت حرف نزدن، ترک در گوشی حرف زدن (ترک نجوا) و نداشتن گفتگوهای دستوری و منفعلانه. شناخت ظرفیت درونی، کنترل غضب و گذشت از مردم برخی از اموری است که طبق آیات و روایات تواضع در ایچاد آنها نقش اساسی دارد تا شکل گیری ارتباطات میان فردی بوسیله تواضع مشخص شود. عنصر تواضع با نمود خود در محبت، حق پذیری، منظم شدن کارها، بزرگی و سربلندی و رشد علمی و ... در تقویت ارتباطات میان فردی نقش اساسی دارد.

"در تمام دنیا ، فقط یک مساله مطرح است .فقط یک مطلب . این که برای آدمی معنایی روحی بیابی و دردی و دلهره ای روحی .. دیگر نمی توان بی شعر و رنگ زیست و بی شور عشق.سرشت و طینت طنز دروغ ستیز است و شریف ترین و خستگی ناپذیر ترین مدافع راستی و درستی است.طنز بر نمایش دقیق وآگاهانه جانمایه درونی خود کهاز عینیت واقعیت بیرونی وتخیل نیرومند طنز پرداز و دخالت عنصر تازه مایه می گیرد، تکیه دارد اما در این نمایش هنرمندنه خود را ناگزیر می بیند که تنها به تصویر نمودهای خاصی از واقعیت بپردازد ونه بر آن است تا تجسم کننده وبیانگر خشک و بی روح رویدادها یا تضادها و پارهای آن واقعیت باشد .ما در یک اثر طنز آلود نه تنها با یک ادیب ، بلکه با یک هنرمند زبان شناس مواجهیم. "