فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۰۰۱ تا ۱٬۰۲۰ مورد از کل ۴٬۲۰۶ مورد.
حوزههای تخصصی:
علل، زمینه ها و شرایطی که باعث صدور خطبه ای از جانب امام علی× شده است «فضای صدور خطبه های نهج البلاغه» قلمداد میشود که در کتب حدیثی آن را «اسباب صدور حدیث» می گویند. این مقاله به منظور فهم بهتر معانی خطبه های نهج البلاغه و حل برخی تضاد های ظاهری به بررسی فضای فرهنگی ـ اجتماعی صدور این خطبه ها میپردازد. در این راستا علاوه بر بررسی روایات معتبر مربوط به خطبه های نهج البلاغه، مطالعه برخی شرح ها، کتب تاریخی مربوط به حوادث قرن اول هجری نیز سودمند است. ذکر این نکته نیز لازم است که ما در نقل فضای صدور حکم را به یک مورد خاص منحصر نمی کنیم؛ بلکه در فهم بهتر حدیث و روایت از آن بهره مند می شویم.
در این نوشتار تلاش شده است تا با توجه به اهمیت مسئله، پیشینه تاریخی آن بازگو و روش های فهم فضای صدور تبیین و با آسیب شناسی بحث، میزان تأثیر فرهنگ زمانه در این خطبه ها واکاوی گردد.
`
الگو پذیری از دعاهای صحیفه سجادیه و تاثیر آن بر سلامت
حوزههای تخصصی:
بهداشت روان ازحوزه های مهم سلامت است وآموزه های دینی درتحقق آن دخیل می باشد. ازجمله امور مؤثر در بهداشت روانی، مکانیسم های ارتقاء سلامت است که مهمترین آن ها عبارتند از:الف - راه سایکونورو فیزیولوژیک ب- مسیر رفتار بهداشتی ج - برخورداری از حمایت های اجتماعی. نظر به نقش مؤثر دینداری و پایبندی دینی در سلامت روانی ، نوشتار حاضر به بررسی و ارائه مکانیسم های ارتقاء سلامت روانی در ادعیه امام سجاد (ع) و تاثیر آن بر سلامت پرداخته است زیرا ادعیته امام تنها عرصه خواندن نبوده بلکه صحنه شناختن هم می باشد و الگوهای سلامت در آن آمده است. مؤلّفه های این مکانیسم عبارتند از: فضل الهی، هدفمندی، شکر و سپاس (راه سایکونور و فیزیولوژیک)، اجتناب از پرخوری، روزه داری، دوری از هوی و هوس، سحرخیزی، رعایت اعتدال در امور (رفتار بهداشتی) انفاق و زکوه و همدلی و نوع دوستی (حمایت اجتماعی و مالی). بنابراین اگر دعا را عرصه شناخت صحنه دریافت بدانند و ابعاد شناختی رفتاری خود را با الگوی سجادی شکل دهند ارتقای سلامت جسمی و روانی در پی خواهد داشت. امید است این رهیافت بتواند دریچه تازه ای به سوی نگرش بدیع به دعا به ویژه بر ادعیه امام سجاد(ع) ایجاد نماید.
امامان و توحید خداوند
بررسی سه شگفتی علمی قرآن در آیة «دحوالأرض»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در راستای تقابل با چالش های قرون اخیر در ارتباط با قرآن کریمو پندارهای مغرضانة برخی مستشرقان مبنی بر ناکارآمدی آیات قرآندر عصر حاضر، دانشمندان حوزة علوم قرآنبه دفاع از ساحت قرآن کریمبرخاسته اند و بحث اعجاز علمی قرآنرا مطرح ساخته اند. از جمله آیات مرتبط با این مضمون، آیة معروف به «دحوالأرض» است:P وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَئهَاO (النازعات/ 30). پژوهش حاضر که مبتنی بر بررسی های کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی است، بیانگر سه شگفتی علمی قرآندربارة زمین است که عبارتند از: «چگونگی آفرینش اولیه، حرکت و کُروی بودن زمین». بدین ترتیب، علاوه بر آنکه فحوای آیه دلالت بر نظریه ای متضمن پرتاب زمین از خورشید، حرکت دورانی و انتقالی و نیز شکل کُروی زمین دارد، مبین شگفتی های ادبی بلاغی قرآندر استخدام واژة «دحو» و نیز بیانگر اشاراتی از قرآناست که حقایق آن بر علم سبقت گرفته است.
براهین توحید ذاتی در روایات
حوزههای تخصصی:
خرد و خردورزی از ویژگی ها و امتیازات مهم بشری شمرده می شود و همواره راهنمای بشر به سوی سعادت بوده است و می توان آن را زبان مشترک همة انسان ها برشمرد. لذا اولیای دین در تبلیغ پیام الهی از این نعمت الهی فراوان استفاده کرده اند. در این مقاله برآنیم تا گوشه ای از این راهبرد را به نظاره بنشینیم و براهین توحید ذاتی در روایات را بررسی کنیم؛ بنابراین می کوشیم با روش کتابخانه ای و شیوة توصیفی ـ تحلیلی براهین مورد استفاده در روایات را استخراج کنیم. براهین پرشماری در آثار معصومین مورد استناد واقع شده است که می توان برهان نفی ترکیب، برهان نفی محدودیت، برهان فرجه، برهان عدم آثار و برهان عدم دلیل را از جملة آنها برشمرد.
امام سجاد(ع) و تربیت فرزند(قسمتسوم)
منبع:
فرهنگ کوثر ۱۳۷۷ شماره ۲۱
حوزههای تخصصی:
تحلیل خطبه حضرت زینب سلام الله علیها در کوفه براساس نظریه کنش گفتار سرل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نظریه کنش گفتار یکی از رویکردهایی است که در حوزه تحلیل گفتمان مطرح شده است. این نظریه در آغاز توسط آستین مطرح شد و سپس به کوشش جان سرل توسعه و تکامل یافت. سرل کنش های گفتاری را به پنج دسته اظهاری، اعلامی، عاطفی، ترغیبی و تعهدی تقسیم بندی نمود. مقاله حاضر براساس نظریه کنش گفتار سرل، خطبه حضرت زینب سلام الله علیها را در کوفه بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که کنش های اظهاری، عاطفی و ترغیبی به ترتیب بیشترین کاربرد را در این خطبه داشته و در مقابل کنش های اعلامی و تعهدی به هیچ وجه به کار نرفته است. تطابق بافت موقعیتی خطبه با انواع کنش های به کار رفته در متن و بسامد آن ها، نشان از قدرت بالای مخاطب شناسی و درک عمیق آن حضرت از بافت موقعیتی است. روش استفاده شده در این بررسی، تحلیل محتوا (یا گفتمان) است و واحد تحلیل، مضمون در نظر گرفته شده است.
بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نوشتار پیش رو با عنوان بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، در صدد پژوهش و پاسخ این سؤال است که یمانی در روایات چگونه تصویر شده و موارد مشترک و مفترقات روایات فریقین درخصوص یمانی کدام است؟ این مقال به شیوه کتابخانه ای، اهم مباحث روایات را به صورت تطبیقی بررسی نموده و تصویر روشنی از یمانی را ارائه کرده و به این نتیجه رسیده است که روایات فریقین درخصوص یمانی در مواردی مانند نام یمانی، حتمیت قیام، هدایتگری پرچم یمانی، مکان قیام، اقدامات و فتوحات یمانی، قریب به هم بوده و تفاوت محتوایی چندانی ندارد، اما محتوای روایات فریقین در القاب یمانی، زمان قیام و فرجام شخص یمانی و حرکت او متفاوت اند.
آموزش نهج البلاغه در دانشگاه ها و ارائه راه کاری مناسب برای تدریس آن در مقطع کارشناسی (بررسی موردی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
آموزش نهج البلاغه به عنوان یکی از شاخه های مهم متون اسلامی در قالب واحدهای درسی اصلی و اختیاری، بیش از سه دهه در دانشگاه های ایران مورد توجه قرارگرفته است. یکی از شیوه های مطرح و تقریباً سنّتی آموزش این متنِ عظیم، بیان آموزه های دینی، معرفتی، اعتقادی و تربیتی نهج البلاغه است. این در حالی است که نهج البلاغه در تقسیم بندی متون، یکی از شاخه های مهم متون ادبی شناخته می شود؛ لذا، توجه به جنبه های ادبی آن امری ضروری در آموزش است، زیرا استادان می توانند با استفاده از روش های کارآمد و نوین تدریس، مهارت هایی همچون صحیح خوانی، درک و فهم معنایی، ذوق ادبی و تشخیص ویژگی های سبکی حضرت علی (ع) را در دانشجویان افزایش دهند.
امروزه، نظریه پردازان و متخصصان آموزش متون ادبی، راهبردهای کارآمدتری را برای آموزش نهج البلاغه ارائه داده اند که نه تنها به آموزش آموزه های محتوایی آن اهمیت می دهد، بلکه ادبیّت این متن عظیم ادبی را نیز پوشش می دهد. از این رو، جستار حاضر درصدد معرفی این راهبردها و میزان اجرای آن ها در دانشگاه های تهران است.
روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و ابزار اصلی آن را پرسشنامة محقق ساخته است. برخی از مهم ترین یافته های پژوهش نشان داد که نهج البلاغه در دانشگاه های تهران به عنوان یک متن ادبی تدریس نمی شود و بیشتر به مسائل محتوایی آن توجه می شود.
روش تربیت در نهج البلاغه
چرایى دوستى اهل بیت(ع)
حوزههای تخصصی:
نقش عقل در معرفت از دیدگاه علامه مجلسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بحث درباره جایگاه عقل در ادراک وگفتگو از گستره اعتبار آن در حوزه تحصیل معارف الهى واحکام آن نفیاً یا إثباتاً از مهمترین ومطرح ترین مباحث جارى تاریخ بشر است. ودر برهه خاصى از تاریخ فکر اسلامى به کانونى از جذب ودفع افکار واندیشه ها مبدل گشته است. اخباریون ومحدثین که مرحوم مجلسى در میان آنان جایگاه ویژه دارد به نفى مطلق اعتبار وارزش عقل وجایگزینکردن تمسک به اخبار وکلام معصومین منسوب گشتهاند. مقاله اى که فرا روى شما خواننده محترم قرار دارد به بررسی و تحلیل کلماتى از علامه مجلسى پرداخته که ادعا شده است در راستاى مطالب فوق قرار دارد. در پرتو تحلیل وارزیابى کلمات ایشان به حدود اثرگذارى عقل در کسب معرفت وارزش واعتبار احکام عقلى آشنا خواهید شد.
زیارت، دیدارى با برکت
آفریدگان یا پرورش یافتگان؟ بررسی تحلیلی روایت «نحن صنایع الله... »(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از جمله روایات امامیه که نیازمند به بررسی است، توقیعی منسوب به حضرت حجت است. ضمن این روایت، عبارت «نحن صنایع الله و الخلق بعد صنایعنا» که عبارتی ثقیل و موهم غلو است، جلب نظر می کند. پژوهش حاضر در مسیر دست یابی به فهم شایسته از آن، در آغاز به بررسی سندی روایت دست یازیده و در مرحله بعد، با مراجعه به لغت و ادب عربی، معانی محتمل این عبارت را بررسی کرده است و با توجه به واژه کلیدی آن، یعنی لفظ «صنایع»ـ که در لغت به معانی «آفرینش، احسان و برگزیدن» و به طور التزامی به معنای «پرورش دادن» است ـ ارتباط معنای آن واژه را با اهل بیت، پیش رو نهاده است. آن گاه با بهره گیری از قواعد فهم حدیث، مقدار اعتبار این معانی را در ترازوی نقد قرار داده و در نهایت با ابطال معنای نخست از معانی پیش گفته، که موهم غلو و تفویض است، سه معنای معتبر از روایت را شناسانده، و در پایان، با ملاحظه سیاق و قراین متنی، آخرین معنا از معانی یاد شده را بر دیگر معانی رجحان داده است.
مخالفان نگارش در صدر اسلام-2
منبع:
علوم حدیث ۱۳۷۷ شماره ۹
حوزههای تخصصی:
تربیت جوان از دیدگاه معصومین(ع)
منبع:
فرهنگ کوثر ۱۳۷۷ شماره ۱۴
حوزههای تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی اخلاق و تربیت در روایات