درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۰۲۱ تا ۳٬۰۴۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۳۰۲۱.

تبیین پیامدهای فضایی تراکم کارکردهای فرا شهری بر کیفیت محیط محله ای (مورد پژوهش: منطقه 12 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷۷ 135 - 164

کلیدواژه‌ها: پیامد فضایی کارکرد کارکردهای فراشهری کیفیت محیط شهری محله منطقه 12 شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۶۷
تراکم کارکردها به ویژه در مقیاس فراشهری، به دلیل ماهیت عملکردی متفاوت می تواند کارکردهای محله ای و کیفیت محیط شهری را دچار افت و زوال کند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تبیین پیامدهای فضایی تراکم کارکردهای فراشهری، بر کیفیت محیط محله های منطقه 12 شهر تهران تهیه شده است. روش پژوهش به لحاظ هدف، شناختی- تبینی و به لحاظ ماهیت موضوع پژوهش، کاربردی است و روش گردآوری داده ها نیز به صورت آماری و اسنادی می باشد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از آمار فضایی (ابزار تحلیل الگوهای فضایی، ابزار اندازه گیری توزیع جغرافیایی و ابزار تحلیل مدل سازی روابط فضایی) استفاده شده است. متغیرهای پژوهش شامل: متغیر مستقل (کارکردهای فراشهری) و متغیر وابسته (کیفیت محیط شهری در سطح محله ای) است. یافته های پژوهش نشان داد که تمرکز کل کارکردهای فراشهری در سطح مناطق شهر تهران، به صورت خوشه ای و نامتوازن توزیع یافته اند. همچنین تراکم کل کارکردهای فراشهری در سطح محله های منطقه 12 شهر تهران بجز کارکرد فرهنگی- تاریخی که به صورت تصادفی توزیع شده است، به صورت خوشه ای و نامتوازن توزیع یافته اند. همچنین یافته های حاصل در بخش مدل سازی روابط فضایی با استفاده از رگرسیون وزنی جغرافیایی، بیانگر این است که پیامد کارکردهای فراشهری بر روی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی کیفیت محیط شهری، موجب افت محیط و زوال شهری در اکثر محله های منطقه 12 شهر تهران شده است؛ بنابراین یکی از گام های مهم و اساسی برای تجدید ساختار منطقه 12 شهر تهران و ارتقای کیفیت محیط محله ها و توان مرکز شهری آن، پالایش و ارتقای کیفیت نظام کارکردهای فراشهری از طریق انتقال کارکردهای مزاحم و ناسازگار و جایگزینی کارکردهای فراشهری برتر در این منطقه خواهد بود.
۳۰۲۲.

تحلیل قانونمندی های حاکم بر فرآیند شکل گیری و گسترش اسکان غیر رسمی در محدوده های روستایی واقع در حریم کلان شهرها، مطالعه موردی: روستاهای حریم کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 87 - 107

کلیدواژه‌ها: فقر نابرابری فضایی سکونتگاه های غیررسمی روستایی حریم کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۶۷
طی چند دهه اخیر روند جمعیت پذیری سکونتگاه های انسانی واقع در فضای حریم کلان شهرهای کشور، تأثیرپذیری فراوانی از فرآیندها و روندهای حاکم بر کلان شهرها داشته اند. در این میان اسکان جمعیت در نقاط روستایی واقع در این فضا در اشکال مختلف، از جمله به صورت سکونتگاه های غیررسمی و محدوده های فقیرنشین از چالش های عمده ای است که در این عرصه ها رخ داده است. این موضوع به سبب ماهیت پدیده، شیوه ساماندهی و مدیریت و بسیاری ابعاد دیگر و نو بودن برای مدیریت های محلی و روستایی و عدم تجربه لازم در این زمینه، نیازمند توجه در سطوح مختلف پژوهشی، حقوقی - قانونی، سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریتی– اجرایی می باشد. هدف از این پژوهش، تحلیل قانونمندی های حاکم از جمله واکاوی ابعاد، مؤلفه ها و عوامل مختلف نهادی، اقتصادی و مکانی بر فرآیند شکل گیری و گسترش سکونتگاه های غیررسمی در محدوده روستاهای واقع در حریم کلان شهرها با تأکید بر شهر تهران است. روش شناسی پژوهش کیفی بوده که با استفاده از تکنیک های پژوهشی مختلف از جمله تحلیل محتوا، کدگذاری و طبقه بندی بر روی 26 مصاحبه انجام شده در نرم افزار MAXQDA تا رسیدن به مرحله اشباع نظری نسبت به مقوله بندی نظرات اقدام شد. بر اساس یافته های پژوهش 39 مقوله اصلی در قالب 5 مضمون شامل؛ «دافعه ها و جاذبه های جغرافیایی- محیطی- زیستی»، «انگیزه ها و محرک های اجتماعی- اقتصادی»، «فقدان و عدم اجرای طرح ها و برنامه ها»، «خلأ و ناکارآمدی قوانین، ضوابط و مقررات» و «ناتوانی و ضعف ساختارهای مدیریتی- اجرایی» به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر شکل گیری و گسترش سکونتگاه های غیررسمی در محدوده روستاهای واقع در حریم کلان شهر تهران شناسایی و مورد تأکید قرار گرفتند.
۳۰۲۳.

ارتقای فضاهای شهری دوستدار کودک بر مبنای مدل حق به شهر، مطالعه موردی: محله سرداران ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 39 - 58

کلیدواژه‌ها: حق به شهر محله سرداران ارومیه فضاهای دوستدار کودک مدل چیدمان فضایی داده های مکانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۶۰
این پژوهش با هدف ارتقای فضاهای دوستدار کودک در محله سرداران ارومیه که دارای بافت سنتی و تاریخی می باشد، انجام شده است. بر اساس مدل حق به شهر حضور و تعامل هر یک از گروه های سنی و هر گروه کاربری (تجاری، مسکونی، مذهبی، اداری) در این ارتقاء کیفیت فضاها به عنوان یک عامل کلیدی شناخته می شود. پژوهش حاضر از منظر روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. نمونه آماری را از مابین 4 کاربری که بیشترین درصد از کاربری های موجود محله سرداران را در برمی گیرد، انتخاب شده است. مطابق با فرمول کوکران حجم نمونه پژوهش برابر با 135 می باشد. داده های جمع آوری شده در سه دسته تقسیم بندی می شود: مدل چیدمان فضایی -پرسشنامه و برداشت های میدانی. در مدل چیدمان فضایی نقشه عمق کلی از نقشه محوری محدوده استخراج گردید و با تحلیل روابط توپولوژیکی نقشه های پیوستگی و یکپارچگی دسترسی های محدوده تولید گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد دسترسی های محلی محدوده از جمله صحبه، شیشه گرخانه و کوچه حشمتی دارای بیشترین پیوستگی (10) و اتصال بالا با همسایگی بلافصل می باشد و قطعات ملکی موجود در این مسیرها مطابق اطلاعات گردآوری شده بیشترین پتانسیل شکل دهنده و ارتقای فضاهای دوستدار کودک مبنی بر تأمین منافع همه گروه های سنی محله و کاربری های محله از طریق روابط فضایی همسایگی از جمله مسکونی و تجاری دارد، به طوری که می تواند با وجود پایه ای ترین تسهیلات محلی دعوت کنندگی بسیار بالایی برای تمامی گروه های سنی در شرکت در تعاملات اجتماعی محله داشته باشد
۳۰۲۴.

سنجش شاخص های حمل و نقل پایدار با رویکرد زیست محیطی (مطالعه موردی: شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 161 - 174

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار حمل ونقل پایدار شهر محیط زیست شهری شهر ساری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۷۴
یکی از نیازهای مهم کشورها در فرایند حمل و نقل، ایجاد سیستم حمل و نقل پایدار، کامل، منظم می باشد که در این میان نقش عامل زیست محیطی، بنا به عدم منفعت های سوداگرانه کمتر مورد توجه بوده است. از طرفی حمل و نقل پایدار در پی یافتن کاراترین راه برای هرگونه جابجایی است که با بهینه سازی انرژی همراه بوده و بر آن است تا از آثار سوء زیست محیطی بکاهد. هدف از این پژوهش نیز سنجش شاخص های حمل ونقل پایدار در شهر ساری با تاکید بر محیط زیست است. روش پژوهش از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر به تعداد 170 نفر از کارشناسان برنامه ریزی شهری، حمل ونقل و محیط زیست در شهر ساری بوده که حجم نمونه به صورت گلوله برفی هدفمند از میان جامعه آماری انتخاب شده و پرسشنامه میان حجم نمونه به تعداد 50 نفر توزیع شد. اطلاعات از طریق ابزار مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده و برای تجزیه و تحلیل از تکنیک های کمی و کیفی در نرم افزار SPSS همانند آزمون تی تک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی استفاده شده است و نتایج آن به صورت کمی و کیفی ارائه گردیده است. پس از شاخص سازی، این شاخص ها با استفاده از تحلیل عاملی مورد ارزیابی و اولویت بندی قرار گرفت و هر کدام از آنها تحلیل شده اند. در نهایت نیز مشخص شد که جهت ایجاد پایداری در حمل ونقل شهر ساری لازم است توجه مسئولین (در مقیاس های کلان و محلی و شهری) به تهیه طرح هایی که هم راستا با حمل ونقل پایدار باشد و اثر تخریبی توسعه حمل ونقل با ایجاد فضای سبز جدید در شهر ساری متعادل-سازی گردد.
۳۰۲۵.

تبیین میزان سطوح پایداری نواحی و مناطق شهری با تأکید بر امنیت شهری (مورد پژوهی: شهر کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 175 - 190

کلیدواژه‌ها: امنیت شهری پایداری کیفیت زندگی شهر کاشان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۶۴
امروزه امنیت شهری به عنوان یکی از ابعاد پایداری، ضمن فراهم نمودن آرامش و احساس ایمنی در فضاهای شهری، نقش قابل توجهی در دستیابی به رفاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای ساکنین شهری دارد، به طوری که فقدان آن موجب ناپایداری کیفیت زندگی ساکنین در فضای شهری می گردد. هدف پژوهش حاضر تبیین میزان سطوح پایداری نواحی و مناطق شهری کاشان با تأکید بر شاخص امنیت شهری می باشد تا بدین وسیله ضمن شناسایی نواحی و مناطق ناپایدار شهری در حوزه امنیت، اقدام به تدوین راهبردهایی مبتنی بر اصول توسعه پایدار شهری جهت افزایش امنیت در نقاط بحرانی گردد. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی- تحلیلی با استفاده از شاخص های امنیت شهری و از طریق مدل تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS است و بدین طریق تلاش گردیده به این پرسش پاسخ داده شود که سطح پایداری نواحی و مناطق شهر کاشان به لحاظ شاخص های امنیت شهری از چه الگویی تبعیت می کند؟ بررسی ها و تحلیل های انجام شده در سطح مناطق شهری کاشان از نظر اولویت بندی سطوح برخورداری به لحاظ شاخص های امنیت نشان می دهد که مناطق 5 و 4 در رتبه اول و دوم به لحاظ برخورداری قرار دارند و منطقه 3 با کسب رتبه سوم جزء مناطق نیمه برخوردار و در نهایت مناطق 2 و 1 با کسب رتبه های چهارم و پنجم جزء مناطق محروم و بسیار محروم شهری به لحاظ شاخص های امنیت می باشند. نتایج پژوهش نشان می دهد پایداری نواحی و مناطق شهر کاشان به لحاظ شاخص های امنیت شهری با قرار گرفتن در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار و فرو برخوردار از الگوی نامتعادل پیروی می کند و لذا نواحی و مناطق از امنیت شهری یکسان برخوردار نمی باشند و در این زمینه می بایست نسبت به توزیع متعادل امکانات و خدمات در مناطق و نواحی فرو برخوردار اقدام نمود.
۳۰۲۶.

تحلیلی بر بازآفرینی بافت محله تاریخی سنگ سیاه شهر شیراز با استفاده از تحلیل ترکیبی ALM-Gis(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۶ 27 - 40

کلیدواژه‌ها: باز آفرینی بافت تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز ALM-Gis

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۵۷
بازآفرینی شهری به مفهوم احیاء، تجدید حیات و نوزایی ش هری و ب ه عب ارتی دوب اره زن ده ش دن ش هری اس ت. در بازآفرینی شهری، توسعه شهری به مفهوم رشد کمی عناصر کالبدی ش هر ب رای اسکان جمعیت و ارتقای کیفیت زندگی، در قالب طرحهای توسعه شهری رخ خواه د داد. هدف مقاله ی حاضر انجام تحلیل بر بازآفرینی بافت تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز است لذا قلمرو پژوهش بافت محله سنگ سیاه شهر شیراز است. این محله دارای بافت تاریخی و جمعیت متراکم است که از وضعیت نامناسب کالبدی برخوردار است. این محله دارای 12 کوی با جمعیتی معادل 13755 نفر و 13663 ساختمان مسکونی با مساحت 2972 هکتار است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی است. متغیرهای های مورد مطالعه در آن اسکلت ساختمان، جنس مصالح،، تعداد طبقات، دانه بندی، قدمت ساختمان، نفوذپذیری، کیفیت ابنیه و تعداد واحد است. در این مقاله شاخص های باز آفرینی در 6 دسته و با ابزار پرسشنامه و نمونه گیری از 359 نفر تحلیل شدند. برای وزن دهی به لایه ها در داده های فضایی از روش خودهمبستگی فضایی موجود در نرم افزارGeoda استفاده شد. همچنین برای بررسی توزیع فضایی اولویت بندی باز آفرینی بافت محله سنگ سیاه از روش خودهمبستگی فضایی موران(Anselin local Morans) در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان داد که در محدوده بافت؛ 9/9994 هکتار یعنی 63/33 در وضعیت مقاومت خیلی پایین قرار دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آزمون پارامتریک نشان داد که شاخص حکمروایی و شاخص برنامه ریزی با میانگین(41/3=Mean) و (55/2=Mean) به ترتیب بالاترین و پایین ترین شاخص هستند که این وضعیت نشان از وضعیت نامناسب بافت محله سنگ سیاه دارد.
۳۰۲۷.

کاربرد رویکرد تلفیقی ISM-MICMAC در توسعه گردشگری پایدار (مورد مطالعه: شهرستان اردکان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش فضا و ژئوماتیک (برنامه ریزی و آمایش فضا سابق) دوره ۲۸ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۶) 96 - 122

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی جاذبه های گردشگری متغیر مدیریت گردشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۵
این پژوهش با هدف شناسایی پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری در شهرستان اردکان و ارائه راهکارهای راهبردی برای توسعه پایدار این صنعت انجام شده است. در این مطالعه، از رویکرد آینده پژوهی اکتشافی و ترکیب روش های مدل سازی ساختاری-تفسیری (ISM) و نرم افزار MICMAC برای تحلیل سیستماتیک پیشران های توسعه گردشگری و تعیین روابط سلسله مراتبی میان آنها در شهرستان اردکان استفاده شده است. پیشران های کلیدی و مستقل با غربالگری براساس میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری در اثرات مستقیم و غیرمستقیم شناسایی شده اند. بر اساس نتایج به دست آمده ده پیشران کلیدی و مستقل شناسایی شد که شامل: فقدان مدیریت یکپارچه و متولی واحد گردشگری طبیعی و فرهنگی، فقدان برنامه ریزی بلند مدت و نداشتن چشم انداز توسعه درخور، فقدان افراد سیاسی علاقمند به گردشگری در سطوح بالای تصمیم گیری، عدم آشنایی برخی از مدیران، تصمیم گیران و پیمانکاران با خصوصیات اقتصادی- اجتماعی و بوم شناختی منطقه، برنامه ریزی ضعیف در صنعت گردشگری، بی علاقگی و عدم همکاری مردم جهت حفظ محیط طبیعی، مورد مشورت قرار نگرفتن نیروهای دانشگاهی در تصمیم گیری ها و نظارت بر طرح های اجرایی، عدم مشارکت مردم در تصمیم گیری های مرتبط با زندگی و معیشت آنها، عدم تخصیص اعتبارات مصوب و یا تخصیص اعتبارات در زمان نامناسب و عدم استفاده صحیح از بودجه های تخصیص یافته، عدم نیازسنجی و اولویت بندی اقدامات مدیریتی دستگاه ها براساس نظرسنجی مستقیم از مردم است. این یافته ها می تواند به عنوان چارچوبی راهبردی توسط برنامه ریزان و مدیران حوزه گردشگری مورد استفاده قرار گیرد تا با طراحی بسترهای مناسب و ارائه آموزش های تخصصی، زمینه رفع موانع موجود و تحقق توسعه پایدار و همه جانبه گردشگری در منطقه فراهم گردد.
۳۰۲۸.

نقش مدیریت یکپارچه در تحقق حمل و نقل هوشمند(مطالعه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷۳ ۴۶-۲۶

کلیدواژه‌ها: مدیریت یکپارچه حمل ونقل هوشمند شهری زاهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۶۱
با توسعه شهرها و افزایش جمعیت، چالش های بسیاری ایجادشده که از مهم ترین آن ها، حمل ونقل شهری است. عدم توانایی مدیریت شهری سنتی در حل این چالش، منجر به مطرح شدن رویکردهای مختلفی از جمله حمل ونقل هوشمند شد. اتخاذ و اجرای چنین رویکردی در کلان شهرها، نیازمند تغییر رویکرد مدیریتی است که مدیریت یکپارچه شهری به عنوان مهم ترین آن ها شناخته می شود. هدف این تحقیق، بررسی وضعیت مدیریت یکپارچه شهری و سپس تأثیر آن در تحقق حمل ونقل هوشمند در شهر زاهدان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده ها به صورت میدانی از طریق ابزار پرسش نامه است. روایی ابزار مشخص و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ بیشتر از 70/0 تأیید شد. جامعه آماری تحقیق را کارشناسان شهری در شهر زاهدان تشکیل داده اند. حجم نمونه برابر با 100 نفر تعیین شد. نتیجه آزمون نشان می دهد که متغیرهای مدیریت یکپارچه شهری در سطح کمتر از 05/0 معنادار هستند. از نظر جامعه آماری، 7 متغیر حکمروایی خوب، همپایایی، وحدت فرماندهی شهری، بسترسازی، تعامل، ساختار تشکیلاتی و دیدگاه سیستمی، وضعیت مناسبی نداشته و این شرایط سبب شده که شاخص مدیریت یکپارچه شهری در شهر زاهدان شرایط مطلوبی نداشته باشد. همچنین بررسی معناداری آزمون نشان می دهد که 5 متغیر حمل ونقل هوشمند یعنی نظارت هوشمند، پرداخت هوشمند، ثبت تخلف هوشمند، اطلاع رسانی هوشمند و مدیریت مکانیزه ناوگان در سطح کمتر از 05/0 معنادار هستند. جهت معناداری، نشانگر وضعیت نامناسب شاخص حمل ونقل هوشمند در شهر زاهدان است. تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای مدیریت یکپارچه شهری می توانند بیش از 68 درصد در تحقق حمل ونقل هوشمند تأثیرگذار باشند و 32 درصد به عوامل دیگر وابسته هستند. متغیر حکمروایی خوب با 12 درصد و سپس دیدگاه سیستمی با 11 درصد، بیشترین تأثیر را در این زمینه دارد. واژگان کلیدی: مدیریت یکپارچه، حمل ونقل هوشمند شهری، زاهدان.
۳۰۲۹.

برآورد دمای سطح زمین در ارتباط با کاربری اراضی با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۷۵-۵۸

کلیدواژه‌ها: الگوریتم پنجره مجزاء دمای سطح زمین روش شی گراء کاربری اراضی شهری شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۲۲۳
هدف پژوهش حاضر بررسی دمای سطح زمین در ارتباط با کاربری اراضی برای شهر تبریز با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. از تصاویر ماهواره لندست 8 به منظور تهیه نقشه دمای سطح زمین برای منطقه مورد مطالعه استفاده شد. تصحیح اتمسفری با استفاده از روش فلش بر روی تصویر مورد نظر اعمال و دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره مجزاء برای منطقه مورد مطالعه با دقت 51/1 درجه محاسبه شد. نقشه کاربری اراضی شهر تبریز در 6 کلاس با استفاده از روش شی گراء در نرم افزار اکوقونیشن با دقت 03/90 بدست آمد. نتایج حاصل از بررسی ارتباط بین دمای سطح زمین و کاربری اراضی بیانگر آن است که اراضی کشاورزی با دمای 22/18 درجه سانتی گراد، بالاترین دمای سطح زمین را دارا می باشند. همچنین نواحی آبی (رودخانه ای) به دلیل این که توان تشعشعی نزدیک به یک دارند کمترین دمای سطح زمین یعنی معادل 30/10 درجه سانتی گراد را به خود اختصاص داده اند. نتایج تحقیق همچنین نشان دهنده ی این مهم است که الگوریتم پنجره مجزاء نتایج قابل اعتمادی را در برآورد دمای سطح زمین ارائه می دهد که می تواند در مطالعات زیست محیطی و علوم زمین مورد استفاده قرار گیرد.
۳۰۳۰.

بررسی اثر نو زمین ساخت بر سیستم های رودخانه ای (مطالعه موردی: دامنه ی شرقی ملاداغی. استان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷۵ 56 - 73

کلیدواژه‌ها: نوزمین ساخت شاخص های مورفوتکتونیک سیستم های رودخانه ای دامنه ی شرقی ملاداغی استان زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
رودخانه ها، اشکال محیطی هستند که به تغییرات بستر خود به شدت واکنش نشان می دهند. تکتونیک مهم ترین عامل تأثیرگذار بر مورفولوژی رود است، به طوریکه موجب تغییرات بسزایی در سیستم های رودخانه ای می شود. در این پژوهش با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی (DEM)، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GlS) و Global mapper 13 ، اثر فعالیت های تکتونیکی بر سیستم های رودخانه ایدر دامنه ی شرقی ملاداغی واقع در جنوب شرقی استان زنجان در محیط GlSمورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا تصاویر ماهواره ای و نقشه های مورد نیاز (نقشه های زمین شناسیتوپوگرافی و ...) تهیه شد. برای دست یابی به اهداف تحقیق از شاخص های فعالیت تکتونیکی از جمله شاخص سنوزیته چبهه کوهستان (Smf)، شکل حوضه (Bs)، تراکم زهکشی (P)، گرادیان طولی رودخانه (Sl)، عدم تقارن حوضه ( Af)، انتگرال هیپسومتریک (Hi)، تقارن توپوگرافی حوضه (T)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، استفاده شده است. از ترکیب این شاخص ها با یکدیگر شاخص فعالیت های تکتونیکی IAT به دست می آید. نتایج به دست آمده از طریق شاخص IAT بیانگر فعلا بودن تکتونیک و نئوتکتونیک در حوضه های آبریز اردجین و ابهر و فعالیت های متوسط در حوضه آبریز زره باش می باشد. تأثی این فعالیت ها بر سیستم های رودخانه ای با استفاده از شاخص های تکتونیکی انجام شده استکه در حوضه های مورد مطالعه متفاوت می باشد که به صورت پیج و خم رودخانه (رودخانه اصلی)، تشکیل مخروط افکنه حوضه آبریز اردجین،کج شدگی حوضه های مورد مطالعه و شکل حوضه ها (کشیدگی حوضه آبریز زره باش) می باشد
۳۰۳۱.

تحلیل تحولات ساختاری- کالبدی حریم شهر تهران و آینده آن (مطالعه موردی: حریم منطقه 22 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷۵ 330 - 352

کلیدواژه‌ها: رشد شهری تحولات ساختاری- کالبدی حریم شهری منطقه 22 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
رشد شتابان جمعیت تهران و نیاز روافزون به زمین برای پاسخ گویی به نیازهای سکونت، فعالیت، خدمات شهری و مانند آن، سبب پیشروی شهر در زمین های حریم و تغییر چشمگیر و سریع کاربری این زمین ها شده است. هدف این مقاله بررسی این تحولات و آینده نگری آن در حریم منطقه 22 شهرداری تهران است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و ماهیتی کاربردی دارد. اطلاعات مورد نیاز از منابع اسنادی و کتابخانه ای به دست آمده و به استناد آنها روند تغییرات و وضعیت موجود به شکل کیفی و توصیفی، تحلیل شده است. برای شناسایی پیشران های تغییرات آینده، مدل -تفسیری ساختاری در نرم افزار میک مک اجرا گردیده است. در این راستا، با مراجعه به ادبیات تحقیق، تمامی کاربری ها و فعالیت های حریم شهرها (64 کاربری و فعالیت) استخراج و فهرست شده و با اجرای روش دلفی با شرکت 8 نفر خبره مسائل حریم، 25 کاربری محتمل تعیین شده اند و پس از تکمیل ماتریس مربوط با درج نزدیک ترین عدد صحیح به میانگین ارزیابی خبرگان، خروجی نرم افزار مبنای تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان دادند که پیش از تشکیل منطقه 22 شهرداری در سال 1371، محدودی شهری منطقه یادشده که حریم وقت شهر بوده، بر مبنای طرح جامع و طرح های بالادستی دیگر، به سرعت با استقرار کاربری های بزرگ مقیاس فراشهری چون کاربری های ورزشی، پژوهشی- آموزشی، تفریحی و نظامی و نیز کاربری های مجموعه های شهرکی و سکونتگاهی از حالت زمین های کشاورزی و بایرخارج شده و پس از این سال نیز با شهرک سازی، توسعه فضاهای سبز و تفریحی، کاربری های نظامی، پژوهشی- آموزشی و توسعه راه ها بقیه فضاهای خالی ، تغییر کاربری داده اند. تحلیل پیشران ها نیز نشان داد که در آینده، از مجموع 25 کاربری محتمل، جنگل کاری، طبیعت گردی، ویلاسازی، احداث بوستان ، فروشگاه های بزرگ، اماکن نظامی، اماکن ورزشی و کاربری حمل و نقل، بیشترین تاثیر را بر تغییرات ساختاری-کالبدی حریم خواهند داشت.
۳۰۳۲.

بررسی نقش مدیران در قانون مندسازی و فرهنگ سازی شهروندان در رابطه با مخاطرات شهری (مطالعه موردی: شهر نوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۴ 205 - 224

کلیدواژه‌ها: مدیران شهری قانون مندسازی فرهنگ سازی مخاطرات شهری شهر نوشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۳۷
فرآیند مدیریت مخاطرات شهری با تکیه بر اصول قانون مندسازی و فرهنگ سازی به عنوان مهمترین بحث در استراتژی کاهش آسیب های ناشی از مخاطرات محیطی می باشد. مخاطرات طبیعی مانند زمین لرزه و سیلاب های سالیانه از یک سو و مخاطرات انسانی مانند تمرکز بالای ساختمانی و سهل انگاری در رعایت استانداردهای لازم سازه ها از سویی دیگر بررسی آسیب پذیری ناشی از مخاطرات شهری را دوچندان کرده است. در پژوهش حاضر، شاخص های قانون مندسازی و فرهنگ سازی در عملکرد مدیران شهری، با هدف کاهش آسیب های ناشی از مخاطرات شهری در شهر نوشهر برآورد شده است. روش پژوهش حاضر با توجه به مسئله و موضوع مورد بررسی از نوع توصیفی و تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی، با تأکید بر روشهای کمی می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی و مقایسه میانگین t تک نمونه ی انجام شده است. براساس یافته های تحقیق، بیشترین تأثیر عملکرد مدیران شهری در کاهش آسیب های شهری مربوط به زیر شاخص مصالح ساختمانی و توجه به بافت های فرسوده شهری دارای کمترین تأثیر کلی را داشته است. نتایج این پژوهش این حقیقت را روشن می سازد، علاوه بر شاخص های قانون مندسازی و فرهنگ سازی، توجه به متغیرهای تبیین کننده دیگر مانند خواستگاه طبیعی شهر و زیرساختهای خدماتی شهر و شبکه های حمل ونقل، مقاوم سازی تأسیسات بندری و توزیع مناسب فضاهای پرخطر، در جهت کاهش آسیب های ناشی از مخاطرات محیطی برآمد.
۳۰۳۳.

سنجش شاخص ها و تحلیل پیشران های کلیدی کارآفرینی و کسب وکارهای گردشگری اثرگذار بر پایداری روستاهای هدف گردشگری چهارمحال و بختیاری در دوران پساکرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۹) 233 - 254

کلیدواژه‌ها: پیشران ها کارآفرینی کسب وکارهای گردشگری پساکرونا پایداری چهارمحال و بختیاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۴
بهبود کارآفرینی و کسب وکارهای مقاصد گردشگری به ویژه گردشگری روستایی نقش بسیار مهمی در پایداری روستاها دارد و می تواند زمینهٔ کاهش خسارت های سنگین ناشی از کووید-۱۹ و رسیدن به پایداری را فراهم کند. هدف پژوهش حاضر تحلیل پیشران های کلیدی کارآفرینی و کسب وکارهای گردشگری اثرگذار بر پایداری روستاهای هدف گردشگری چهارمحال و بختیاری در دوران پساکرونا است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و، براساس ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. همچنین، جمع آوری اطلاعات به روش اسنادی و میدانی بوده است. به منظور استخراج پیشران های کلیدی کارآفرینی و کسب وکارهای گردشگری اثرگذار بر پایداری روستاهای هدف در دوران پساکرونا، سؤالاتی در قالب پرسش نامه آماده و در بین اعضای جامعهٔ نمونه توزیع و تکمیل شده است. پرسش نامه برای کارشناسان، متخصصان و استادان دانشگاهی، مالکان کسب وکارها و مسئولان اجرایی در حوزهٔ گردشگری تهیه شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها و تحلیل ساختاری تأثیرگذاری هریک از شاخص های کارآفرینی و کسب وکارهای گردشگری بر پایداری روستاهای هدف در دوران پساکرونا از نرم افزارمیک مک (Mic Mac) استفاده شد. درنتیجه، در بین 54 عامل استخراج شده، براساس ادبیات نظری و پیشینهٔ پژوهشی، 15 پیشران کلیدی تأثیرگذار شناسایی شد که با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم به ترتیب شامل ایجاد کسب وکارهای مرتبط با اقامتگاه های بوم گردی با اثرگذاری مستقیم (12+) و غیرمستقیم (20228+)، تشویق سرمایه گذاران محلی برای ایجاد فرصت های شغلی با اثرگذاری مستقیم (10+) و غیرمستقیم (17266+)، میزان فعالیت مدیران روستایی برای گسترش کارآفرینی، آشنایی با زمینه های کسب وکارهای جدید با اثرگذاری مستقیم (8+) و غیرمستقیم (6202+) هستند که دارای بیشترین تأثیرگذاری در مقایسه با دیگر پیشران ها هستند.
۳۰۳۴.

تحلیل عوامل مؤثر در توسعه گردشگری جامعه محور در نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۷ 103 - 137

کلیدواژه‌ها: گردشگری اجتماع محور جامعه محلی استان مرکزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۱
در اواخر قرن بیستم، بسیاری از برنامه ریزان اجتماعی - اقتصادی گردشگری را یکی از راهبردهای مطمئن با چشم انداز بسیار روشن به منظور توسعه روستاها، به ویژه در کشورهای درحال توسعه، معرفی کرده اند؛ اما موضوع اساسی این است که جامعه محلی از این گردشگری انتفاع محدودی دارد و مشارکت بسیار اندکی در این زمینه می کند؛ ازاین رو گردشگری اجتماع محور می تواند در کنار حفظ منابع طبیعی و فرهنگی، مردم روستایی را از گردشگری منتفع کند؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، یافتن متغیرهای مؤثر در گردشگری جامعه محور در روستاهای هدف گردشگری استان مرکزی است. روش انجام این پژوهش کیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده و داده ها ازطریق نرم افزار مکس کیودا نسخه 20 تحلیل شده است. نتایج نشان می دهند که منشأ عدم استقرار توسعه گردشگری اجتماع محور در محدوده مطالعه شده را عوامل مدیریتی    ساختاری، زیست محیطی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی تشکیل می دهند؛ اما مهم ترین عامل برای توسعه این فعالیت، مؤلفه های مدیریتی ساختاری است؛ زیرا با استفاده از مدیریت صحیح و اصولی می توان ازیک سو جامعه محلی را آموزش داد و برای پذیرش گردشگران مهیا ساخت و از سوی دیگر، با فراهم کردن زیرساخت ها (اقامتگاه ها، راه ها، رستوران ها، پارکینگ ها، فضاهای تفریحی و...) شرایط اساسی ورود گردشگران را فراهم کرد. سپس می توان با رعایت اصول زیست محیطی، پایداری اجتماعی فرهنگی و رشد اقتصادی، به توسعه گردشگری مبتنی بر جامعه در محدوده موردمطالعه کمک کرد.
۳۰۳۵.

بازشناسی اصول هندسی و تناسباتی در فضاهای باز و نیمه باز اقلیم گرم و مرطوب (مطالعه موردی: خانه های تاریخی بوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱۴ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: خانه های تاریخی بوشهر فضاهای باز و نیمه باز تناسبات هندسه اقلیم گرم و مرطوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۶
تناسبات، یکی از اصول مهم به کار گرفته شده در ساخت بناهای تاریخی ایران است. عوامل متعددی در بکار بردن یک نوع مشخص از تناسبات در فضا، مؤثر هستند؛ که بوم منطقه و اقلیم، از مهم ترین آن ها است. بوشهر یکی از شهرهای اقلیم گرم و مرطوب ایران است که خانه های بافت تاریخی آن، دارای فضاهای باز و نیمه باز متعددی است. سیمای کلی فضاهای مذکور در بناهای تاریخی به گونه ای است که به نظر می رسد تناسبات این فضاها از اصول مشخصی پیروی می کند. از این رو نگارندگان با هدف بازشناسی اصول تناسباتی و هندسی حاکم بر فضاهای باز و نیمه باز خانه های تاریخی بوشهر، در راستای بازبه کارگیری و بهره گیری از عملکردهای حاصل از آن در معماری معاصر، این تحقیق را صورت دادند. در این راستا، تحقیق در دو بخش مبانی نظری و مطالعات میدانی، تنظیم شده است. بخش مبانی نظری با استفاده از مطالعات اسنادی و در جهت معرفی، بررسی پیشینه و عملکرد این فضاها بوده است و بخش میدانی با استفاده از مشاهده مستقیم نمونه های مطالعه و استفاده از نقشه های از پیش تنظیم شده از بناها و تطبیق آن با اندازه گیری های عددی با استفاده از متر لیزری انجام شده است. بررسی های یافته های حاصل از هندسه، اعداد و اندازه های استخراج شده از فضاهای باز و نیمه باز در خانه های تاریخی بندر بوشهر، نشان می دهد که هر یک از این فضاها دارای هندسه تناسباتی مشابهی در تمام نمونه ها بوده اند؛ فضاهای حیاط دارای هندسه مربع و یا نزدیک به آن، با نسبت ارتفاعی زیاد، عرض دالان ها، رواق ها و طارمه ها زیاد و تقریبا نزدیک به ۳ متر است که جهت ایجاد عمق بیشتر سایه اندازی بوده است. هندسه غالب فضاهای نیمه باز مستطیل کشیده و ارتفاع آن ها زیاد و نزدیک به عدد ۴ می باشد که جهت انتقال گرما به بالا بوده است. 
۳۰۳۶.

برآورد فرسایش کنار رودخانه ای و تعیین عوامل موثر در بازه پل الماس-گیلانده رودخانه بالخلوچای اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هیدروژئومورفولوژی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۰ 101 - 87

کلیدواژه‌ها: مورفولوژی رودخانه فرسایش کناری رودخانه رگرسیون چندمتغیره حوضه بالخلوچای استان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۵
تعیین وسعت فرسایش کناره رودخانه ای خاک و نمایش آن به صورت نقشه در محیط GIS، در مدیریت بهینه از منابع آب و خاک موثر است. هدف تحقیق حاضر تعیین محدوده فرسایش رودخانه ای از روی عکس های هوایی، مدل سازی رگرسیونی و تعیین عوامل موثر بر توسعه فرسایش کنار رودخانه ای با استفاده از داده های مکانی مختلف فیزیوگرافی، هیدرولوژی، زمین شناسی و محیطی در بازه هایی از رودخانه بالخلوچای در استان اردبیل است. ابتدا پارامترهای موثر در ایجاد فرسایش کنار رودخانه ای موجود در منطقه شامل عوامل توپوگرافی، خاک و زمین، هیدرولوژی، تغییرات کاربری محاسبه شدند. در این راستا، متغیرهای مورد مطالعه در چهار مقطع زمانی 1334 با استفاده از عکس های هوایی، سال 1359 با استفاده از تصاویر ماهواره ای TM، سال های 1389 و 1392 با تصاویر Google Earth تهیه شد و سطح موثر فرسایش رودخانه ای مورد مقایسه قرار گرفت. سپس با استفاده از متغیرهای مستقل (شامل عوامل توپوگرافی، هیدرولوژی، فرسایش پذیری خاک و عوامل زمینی) و سطح موثر فرسایش رودخانه ای به عنوان متغیر وابسته، تجزیه و تحلیل رگرسیونی چند متغیره در نرم افزار SPSS انجام و مدل های مناسب برآورد مقدار فرسایش کنار رودخانه ای مختلف به دست آمدند. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی، پارامترهای محیط بازه، دبی اوج، مساحت تحت کشت زراعت آبی، زمان تمرکز، پوشش مرتع و مناطق مسکونی نقش مهم تری در تشدید فرسایش کنار رودخانه ای داشته اند.
۳۰۳۷.

پارادایم پیشرفت و بایسته های اجرایی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 63 - 75

کلیدواژه‌ها: Paradigm progress interpretation Genette Analysis پارادایم پیشرفت تفسیر تحلیل ژانتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۰۰
تحول اجتماعی و ویرایش متن جوامع، بدون داشتن اهداف خاص آن هم در سپهری معنایی که اصطلاحا بدان پارادایم گفته می شود امکان پذیر نمی نماید ولی اجرای هر پارادایمی مستلزم شکل گیری زیر نظام هایی است تا حصول هدف های آن در چهارچوبی مدیریت شود. پارادایم "پیشرفت" که حاصل تامل ایرانیان در مواجه با پارادیم "توسعه" و تلاش محققان ایران در یک قرن اخیر است، رفته رفته به درجه ای از بلوغ میل کرده که زمان فراهم آوردن زمینه های اجرای آن را طلب می کند. بدون تردید هر پارادایمی دارای ریشه های معرفتی، خاستگاه، دکترین و اهداف خاصی است و تحقق آن محتاج شکل گیری سه نظام حکمرانی، علمی، فلسفی و فرهنگی است. پارادایم "پیشرفت" را باید زبان ناملموس رفتاری انقلاب جامعه ایرانیان تفسیر و تدوین این زبان رفتاری را به سندی راهبردی، حاصل کار محققان ایران در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دانست. نتایح حاصل از فرایند طی شده در اندیشکده آمایش بنیادین که براساس روش تحلیل ژانت صورت گرفته نشان می دهد که: * پارادایم پیشرفت تلاشی در تدوین آرمان های انقلاب ایران در قالب سندی راهبردی است. * پارادایم پیشرفت در اجرا مستلزم ایجاد سه زیر "نظام علمی – فلسفی"، "حکمرانی" و "نظام فرهنگی" است. *پارادایم پیشرفت براساس پنج اصل یعنی تعادل فضایی، راستی و درستی، زیست پذیری و تاب آوری سرزمینی، هویت مکانی و جمهور به دنبال دستیابی به فراورش مدنی است. *محققان ایرانی در تالیف و تدوین شاخص ها واستاندارهای هر یک از این اصول باید همتی جدی مبذول دارند تا به توان میزان تحقق هریک از اهداف را درمقاطع زمانی ارزیابی نمود.  
۳۰۳۸.

توسعه اجتماعی روستایی با تمرکز بر نقش زنان کارآفرین (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان صومعه سرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) ۱۳۶-۱۲۱

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی زنان کارآفرین روستا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۴
هدف: کارآفرینی روستایی، مفهومی است که تاکنون از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. باور بر این است که به عنوان راهبردی کارآمد برای توسعه اجتماعی روستا ضرورت دارد. کارآفرینی زنان در روستا پدیده ای چند بُعدی وتحت تأثیر عوامل مختلف است. در جامعه امروز ایران، زنان نقش قابل توجه ودر حال گسترشی در زمینه کسب کارها ایفا می کنند. روش پژوهش: پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش زنان کارآفرین در توسعه اجتماعی روستاهای شهرستان صومعه سرا انجام شد. روش پژوهش کاربردی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS ومدل های تلفیقی (FARAS+FCOPRAS) ومدل فازی WASTPAS، استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، بین توسعه اجتماعی روستاهای شهرستان صومعه سرا و زنان کارآفرین ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین شاخص های اجتماعی، به ترتیب شاخص مشارکت اجتماعی با مقدار امتیاز 44/71، بهبود کیفیت زندگی با مقدار امتیاز 31/71، تحول جمعیتی روستا با مقدار امتیاز 20/71، آموزش وآگاهی با مقدار امتیاز 15/71، تقویت ارتباط واعتماد اجتماعی با مقدار امتیاز 11/71، بیشترین وکمترین میزان تأثیرپذیری را از نقش زنان کارآفرین در روستاهای شهرستان صومعه سرا به خود اختصاص داده اند. در ادامه یافته های پژوهش نشان داد، به ترتیب بخش های مرکزی با مقدار وزن 891/3، بخش تولم با مقدار وزن 775/3، بخش میرزا کوچک با مقدار وزن 678/3، بیشترین وکمترین میزان توسعه اجتماعی را با تاکید بر نقش زنان کارآفرین به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری: بر این اساس، با توجه به نتایج پژوهش، زنان کارآفرین روستایی به عنوان نیروهای خلاق، نوآور و متفکر در زمینه فعالیتی خود توانسته اند، تحولی در توسعه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان صومعه سرا ایجاد کنند و به پویایی روستاهای این شهرستان کمک نمایند.
۳۰۳۹.

تعیین اهمیت عوامل مؤثر در مکان یابی محل های جمع آوری آب باران درجا در حوزه آبخیز تجره کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۲۵۱-۲۳۴

کلیدواژه‌ها: رگرسیون گام به گام عمق خاک شماره منحنی سامانه اطلاعات جغرافیایی لایه های اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۸۳
جمع آوری آب باران گزینه ای مناسب جهت ذخیره رواناب سطحی جهت کاربرد های بعدی طی دوره های با محدودیت دسترسی به آب است. مهم ترین مرحله در به کارگیری سامانه های جمع آوری آب باران، مکان یابی عرصه های مناسب است. لذا با شناسایی محل های مناسب برای این منظور، در زمان و هزینه صرفه جویی می شود. در این پژوهش، برای مکان یابی روش جمع آوری آب باران درجا در حوزه آبخیز تجره از مدل رگرسیون چند متغیره و همچنین سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. بدین منظور لایه های تاج پوشش، لاشبرگ، سنگ و سنگ ریزه، خاک ل خت، شماره منحنی، بارش، شیب و عمق خاک به عنوان متغیر مستقل و عامل نفوذ نیز به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد. سپس با توجه به نقشه های تهیه شده، مقادیر آن ها به صورت متوسط برای هر یک از زیرحوضه های 27 گانه محاسبه شد. همچنین برای بررسی ارتباط بین این متغیر ها و وزن دهی به هر یک، عوامل موثر از رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل رگرسیون چند متغیره خطی با ضریب تبیین 0/993 به خوبی توانسته است مقادیر عامل نفوذ را برآورد نماید. از لحاظ درجه اهمیت نیز متغیر های شماره منحنی با ضریب 2/433-، عمق خاک با ضریب 0/348 و درصد سنگ و سنگ ریزه با ضریب 0/057 به ترتیب دارای بیشترین اهمیت بوده و سایر عوامل دارای اهمیت معنی داری نبودند. مقایسه نقشه حاصل از مکان یابی رگرسیون چند متغیره در این تحقیق با برخی معیار های توصیه شده سوابق پژوهشی مختلف نشان داد که کلاس های پیش بینی شده با تناسب خوب در بخش های مرکزی حوضه و بسیار خوب مناطق بالادست حوضه که در قسمت شرقی و جنوب شرقی حوضه دارای هم پوشانی با مناطق توصیه شده با این معیار ها است.
۳۰۴۰.

واکاوی نقش مکان های سوم شهری در کیفیت محیطی شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال ۹ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۹ 187 - 223

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیط مکان سوم پایگاه اجتماعی مناطق شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۳۹
هدف از این پژوهش واکاوی نقش مکان های سوم شهری در کیفیت محیطی شهر اهواز است. این پژوهش با رویکردی کمَی، به روش پیمایشی و متکی بر مطالعات کتابخانه ای- اسنادی در سال 1402 در شهر اهواز انجام شد. جامعه آماری کلیه شهروندان اهوازی (885000 نفر) در سال 1395 می باشند که به وسیله فرمول کوکران تعداد 390 نفر به عنوان حجم نمونه و به صورت تصادفی به وسیله پرسشنامه محقق ساخته مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های ANOVA، تحلیل رگرسیون، T تک نمونه ای، تحلیل مسیر و... استفاده شد. یافته ها نشان می دهد، تمامی 10 شاخص بررسی شده بالاتر از میانگین مبنا (3) بودند. همچنین در مدل رگرسیونی مشخص شد، متغیرهای پیش بین حدود (741/0= R2) از واریانس متغیر ملاک (کیفیت محیط) را تبیین می کنند؛ و منطقه 6 (میانگین 08/4) برتری بیشتری نسبت به سایر مناطق 8 گانه اهواز ازلحاظ کیفیت محیطی داشت. نتایج نشان داد؛ کیفیت محیط و میزان رضایت شهروندان اهوازی از مکان های سوم شهری با توجه به فرهنگ بومی ساکنین این شهر، ارتباطی تنگاتنگ با وضعیت مکان های سوم این شهر (با بار عاملی 722/0) دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان