درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۲۱ تا ۱٬۲۴۰ مورد از کل ۱۰٬۳۰۳ مورد.
۱۲۲۱.

بررسی نشانه معناشناسی تصاویر در مثنوی های عطار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 119 - 140

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی معناشناسی دیداری زیبائی آفرینی عطار نیشابوری دلالت ضمنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۶۳
استفاده عطار از تصویر و آفرینش تصویرهای گوناگون و خلاق از ویژگی هایی است که به آثار وی امکان تحلیل های ورای تحلیل های گفتمانی رایج می دهد. عطّار در آثار خود به فراخور موضوع، برای بیان مضامین و اصطلاحات حکمی و فلسفی، و تاثیرگذاری بیشتر ، از تصویرپردازی و ظرفیا های آن در خلق زیبایی استفاده کرده است. تصاویر موجود در آثار عطار در خدمت گسترش مفاهیم در داستان هستند و بر زیبایی آفرینی و ابهام مجود در متن می افزایند، بنابراین ضرورت دارد که به شکلی روشمند بررسی شوند. نگاه عطار به تصویر فراتر از نظام ادبی نگاهی جهان شناختی نیز هست وی باور دارد؛ عالَم، تصویری از جمال حّق است که همه زیبایی های معشوق را در خود منعکس کرده و به راحتی می توان صفات جمال حق را در دنیا و مخلوقات نظاره کرد. این پژوهش با استفاده از نشانه شناسی دیداری به بررسی رمزهای موجود در تصاویر به کار رفته در مثنوی های عطار پرداخته است. در این فرایند نخست برخی تصاویر مورد مطالعه قرار می گیرند؛ و ویژگی های نظام دیداری موجود در تصاویر تا حد امکان بررسی می شوند و در مرحله بعدی دلالت های ضمنی و رمزگانی آنها مورد بررسی و اشاره قرار می گیرد تا نقش تصاویر در زیبایی آفرینی و تکمیل گفتمان مفهومی مورد نظر عطار در آثارش آشکار شود.
۱۲۲۲.

بررسی نشانه - معنا شناختی واژه ها و اصطلاحات کاربردی در علم پزشکی و کاربرد آن ها در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 33 - 48

کلیدواژه‌ها: شانه نماد نمایه شمایل انتخاب و ترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۰
در این مقاله به منظور بررسی مفهوم ضمنی واژه ها و اصطلاحات نظام نشانه ای پزشکی که بعنوان نماد به نظام نشانه ای زبان فارسی راه یافته و بکار می روند،  از "فرهنگ شفاهی سخن" و "فرهنگ فارسی گفتاری"، داده های مناسب با موضوع پژوهش استخراج شده و با استفاده از دانش  معنی شناسی و نشانه شناسی و بر اساس چارچوب نظری پیرس به تحلیل معنای ضمنی آن ها پرداخته شده و با ذکر نمونه برای هر یک در مفهوم صریحشان در نظام نشانه ای پزشکی، هم چنین ضمن ارائه نمونه هایی برای کاربرد مفهوم ضمنی این واژه ها و اصطلاحات در زبان فارسی، مشخص شد که هر یک از این نماد ها به هنگام انتقال به نظام نشانه ای زبان فارسی از رفتار تازه ای برخوردار می شوند. بیشترین میزان استفاده از واژه ها و اصطلاحات پزشکی، کاربرد اندام واژه ها در زبان فارسی محاوره ای می باشد و در این میان چند اندام واژه کاربرد گسترده تری نسبت به بقیه در اصطلاحات فارسی گفتاری دارند و اکثرا در معنای ضمنی خود به کار می روند؛ مانند  اندام واژه "روده" در " یک روده راست تو شکمش نداره". به طور کلی این نتایج حاصل شد که واژه ها و اصطلاحات مذکور در ضرب المثل های زبان فارسی عموماً بصورت شمایل بازنمایی می شوند و در واقع استعاره محسوب می شوند و استعاره را می توان جزو نشانه شمایلی محسوب کرد.
۱۲۲۳.

Investigating Iranian EFL Student Teachers’ Attitude toward the Implementation of Machine Translation as an ICALL Tool(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: English Language Teaching and Learning. No. ۳۰, Fall & Winter ۲۰۲۲ 165 - 179

کلیدواژه‌ها: Machine Translation English as a Foreign Language Learner use and perception Iranian academic context

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۶۹
This quantitative study aimed to investigate Iranian EFL student teachers’ perceptions on the use of Machine Translation (MT) for foreign language learning in academic context. To this end, 107 EFL student teachers from a women-only state university in Tehran, Iran, completed a recently developed and validated questionnaire in the field. The findings revealed that most participants were familiar with digital technology including MT and its different types such as Google Translate (GT). Satisfied with MT output, the majority of the participants in the study installed MT apps on their smartphones or used its website on their computers to complete assignments or to translate from Persian to English and vice versa. However, they were neutral about whether their instructors confirmed their MT use, or whether they preferred their teachers know they use MT or not. They were also not sure whether consulting MT was against the regulations. The results showed that authorities in the field of foreign language teaching are required to take a positive stand on this emerging technology; in addition, considering the importance of training for both instructors and learners, they should hold workshops for more responsible and effective MT implementation. 
۱۲۲۴.

برساخت گفتمانی هویت در زندگی نامه های خودنوشت زنان ایزدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۷) 97-65

کلیدواژه‌ها: هویت زنان ایزدی نظریه گفتمان زندگی نامه خودنوشت لاکلائو و موف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۶۹
نقش زبان در ساختن هویت یکی از مهم ترین بحث های نظری مدرن در باب هویت است. ساختارگرایی و پساساختارگرایی با قاطعیت خاص بر نقش سازنده زبان در شکل گیری هویت تأکید می کنند. پژوهش پیش رو با این پیش فرض که زبان ابزاری قدرتمند در برساخت گفتمانِ هویتی محسوب می شود، با بررسی دو رمان آخرین دختر و دختری که از چنگ داعش گریخت نشان می دهد که زنان ایزدی با کدام سازوکارهای زبانی ژانر «زندگی نامه خودنوشت» را به مثابه راهبردی در مبارزه علیه گفتمان سلطه به خدمت می گیرند و با عرضه پادگفتمان هایی متفاوت به ساخت شکنی گفتمان های مسلط و کلیشه سازی های جهانی می پردازند تا برخی از پیامدها یا بازخوردهای منفی تجاوز و ظلم به جامعه استعمارزد ه ایزدی را بزدایند و در حیات بخشیدن به سنت های فرهنگی و قومی ایفای نقش کنند. در این راستا از نظریه گفتمان «لاکلائو و موف» و ابزارهای روش شناختی آن برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش بهره بردیم . نتایج نشان می دهد چهار گفتمان در کشمکش و تخاصم با یکدیگر درصدد بازنمایی هویت زن ایزدی برآمده اند: الف) گفتمان «حزب ملی گرای کرد»؛ ب) گفتمان «دولت مرکزی عراق و اعراب»؛ ج) گفتمان «داعش» و د) گفتمان «نویسندگان زن ایزدی». زنان ایزدی می کوشند با تمام هویت هایی که گفتمان های مسلط برایشان تعریف کرده اند همچون برده، قربانی تجاوز و پناهنده مبارزه کنند و هویت های تازه ای چون رهبر ایزدی و مدافع حقوق زنان و ایزدیان برای خود برسازند.
۱۲۲۵.

الگوهای گفتمانی بین قضات و متهمان در دادگاه های کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 33 - 61

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی حقوقی دادگاه الگوهای گفتمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۲۶۳
هدفِ این پژوهش، کاربرد الگوهای گفتمانی مک منامین (McMenamin, 2002) - الگوهای تجویزی، توصیفی و آماری- برای بررسی انحراف از معیارهای گفتمانی مابین قضات و متهمان در دادگاه کیفری بود. داده های پژوهش، به روش نمونه گیری تصادفی منظم گردآوری شدند. این داده ها، مشتمل بر 27 فایل کوتاه تصویری پنج دقیقه ای بودند که از بین 54 پرونده کیفری قتل، درگیری، کلاه برداری، جعل امضا، دزدی، و تجاوز به عنف انتخاب شده و از رسانه صدا و سیما و در برنامه 20:30 پخش شده بودند. سپس، داده های موردِ اشاره به صورت نوشتاری درآمدند. همه جمله های قضات و متهمان از نظر فراوانی رعایت، تغییر و انحراف در کلامِ معیار از منظر الگوهای تجویزی، توصیفی و آماری شمارش و دسته بندی شدند. در پایان، روشن شد که انحراف از این الگوها، نقش تعیین کننده ای در ارزیابی عملکرد این دو گروه بر عهده دارد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد گفتمان قضات و متهمان از نظر تغییر در زبان معیار تفاوت معناداری با هم دارند. ولی در رعایت زبان معیار و انحراف از آن در معیارهای تجویزی، توصیفی و آماری بین گفتمان قضات و متهمان اختلاف معناداری مشاهده نشد. یافته ها نشان داد که قضات و متهمان روابط قدرت را در گفتمان های خود به کار برده اند تا هویت خود را نشان دهند، ولی قضات از نشانگرهای بیشتر قدرت مانند تحکم، صدای بلند و حرکات دست و صورت بیش از متهم ها سود جسته اند. 
۱۲۲۶.

تحلیل انتقادی گفتمان عرفانی در غزلیات حافظ مطابق با الگوی سه سطحی فرکلاف و با تکیه بر فرانقش اندیشگانی زبان در نظریه نقش گرای نظام مند هلیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 27 - 65

کلیدواژه‌ها: غزلیات حافظ تحلیل انتقادی گفتمان عرفانی فرکلاف هلیدی فرانقش اندیشگانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۱۷
پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و مطابق با الگوی سه لایه ای نورمن فرکلاف، زبان عرفانی حافظ را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین، بررسی و تحلیل می کند و به این مسئله اصلی پاسخ می دهد که حافظ چرا، چگونه و با استفاده از کدام ساختارهای زبانی، گفتمان عرفانی اش را تولید و موجبات درک و دریافت آن را فراهم کرده است. بدین منظور پس از توصیف غزل های عرفانی حافظ مطابق با چارچوب نظریه نقش گرای نظام مند مایکل هلیدی و با تکیه بر فرانقش اندیشگانی زبان در آن چارچوب، با عنایت به بافت درون زبانی و برون زبانی غزل ها و با تحلیلی بینامتنی، به تفسیر و تبیین ایدئولوژیک آنها می پردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد، ویژگی های عرفانی شاخص در زبان حافظ، ویژگی هایی است که با دیگر متون عرفانی، اشتراکاتی دارد و ضمن ارائه مختصات بینامتنی و قواعد عام گفتمان عرفانی، منعکس کننده دیدگاه های شخصی و ایدئولوژیک حافظ در ارتباط با اوضاع فرهنگی- اجتماعی زمانه اوست. دستاورد پژوهش، توجیه و تبیین علمی، نظام مند و الگومدار زبان عرفانی حافظ و بیان چگونگی و چرایی شکل گیری، تولید و دریافت گفتمان عرفانی او، با استفاده از ابزارهای دقیق و قابل اتکاء تحلیل انتقادی گفتمان است که نتایج پژوهش را بر پایه های مستدل و موثق زبان شناسی نوین، استوار و از برچسب کلی گویی و خطاهای حاصل از آن، مبرّا می سازد.
۱۲۲۷.

تحلیل خطاهای زبان آموزان فارسی زبان در هنگام کاربرد تکواژهای پایان جمله «ne»، «yo» و «yone» در زبان ژاپنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 580 - 595

کلیدواژه‌ها: زبان ژاپنی تکواژ پایان جمله زبان آموزان فارسی زبان وجهیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۸۴
در مکالمات زبان ژاپنی، تکواژهای دستوری پایان جمله، بخصوص تکواژهای «yo»، «ne» و «yone» نقش مهمی ایفا می کنند؛ چرا که دیدگاه گوینده نسبت به محتوای کلام را مشخص می نمایند. تاکنون تحقیقات زیادی در رابطه با کارکردها، روش کاربرد و خطاهای زبان آموزان هنگام استفاده از آنها صورت گرفته است. در پژوهش حاضر با هدف روشن ساختن نقاط ضعف زبان آموزان فارسی زبان در زمینه یادگیری این سه تکواژ، نخست به بررسی نقش و کارکرد آنها پرداخته، سپس به تحلیل پاسخ های آزمون مرتبط با آنها، که از 116 نفر از زبان آموزان ایرانی و گویشور ژاپنی از طریق پرسشنامه بدست آمده بود، پرداختیم. با مقایسه ی پاسخ های زبان آموزان ایرانی و گویشوران ژاپنی، خطاهای زبان آموزان را مشخص و در 3 مقوله خطاهای مرتبط با تکواژ «yo»، خطاهای مرتبط با «ne» و خطاهای مرتبط با تکواژ «yone» بررسی نمودیم. در ارتباط با تکواژ «yo»، بیشترین خطا در تشخیص کارکرد «برانگیختن توجه»، «مطالبه آگاهی و تشخیص»، «تأکید بر اراده و خواست»، «ابراز رضایت و موافقت» و «درخواست اصلاح»، در ارتباط با تکواژ «ne»، در تشخیص کارکردهای «ابراز موافقت و هم نظری»، «خود تأییدی» و «مطالبه رضایت ظاهری»، در ارتباط با تکواژ «yone»، در تشخیص «دریافت تأیید برای یک پیش فرض» و «ارائه توضیح با مخاطب» رخ داده بود. سپس به بررسی منشاء خطا پرداخته و علل آن را در چهار عامل «عدم شناخت کارکرد وجهی تکواژها»، «عدم ارائه توضیحات در منابع و خطاهای ناشی از رویه های آموزشی»، «کارکردهای متعدد و مشابه این تکواژها» و «منحصر به فرد بودن ویژگی های تکواژها» تحلیل و راهکار-هایی برای نحوه ی آموزش آنها ارائه نمودیم.
۱۲۲۸.

چهارچوب های ارجاع سطح افقی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 75-100

کلیدواژه‌ها: چارچوب های ارجاع مکانی سطح افقی چارچوب ارجاع نسبی چارچوب ارجاع ذاتی زبان فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۹۱
مقاله ی حاضر چارچوب های ارجاع نسبی و ذاتی سطح افقی را در زبان فارسی بررسی می کند. داده های واقعی زبانی از پنج جفت گویشور با استفاده از 48 عکس بازی استاندارد «توپ و صندلی» (بوهنمایر، 2008) اخذ شده اند. تحلیل داده ها نشان داد در سطح افقی کاربرد چارچوب ارجاع نسبی به وضوح غالب است، اما کاربرد چارچوب ذاتی هم نادر نیست. چارچوب ارجاع ذاتی درخصوص صندلی بسیار بیشتر از توپ به کار رفته است و به علاوه درخصوص صندلی عمده ی موارد کاربرد آن مستقیم بوده، درحالی که درخصوص توپ به ندرت کاربرد مستقیم وجود داشته و از اینجا لزوم تفکیک اطلاعات مربوط به موقعیت قرار گرفتن یک شی ء از اطلاعات مربوط به جهت قرار گرفتن آن مشخص شده است. رابط های به کاررفته هم در چارچوب نسبی و هم در چارچوب ذاتی درخصوص توپ متنوع تر از صندلی بوده اند. نگاشت مختصه ها در چارچوب ارجاع نسبی نیز در زبان فارسی از نوع بازتابی است که در آن محور جلو-پشت وارونه می شود، اما محور چپ-راست بدون تغییر باقی می ماند.
۱۲۲۹.

بررسی سویه های زبان شناختیِ مدلول استعلایی در رمان قصر کافکا با تأکید بر سطوح زبانی والتر بنیامین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۷) 700-671

کلیدواژه‌ها: زبان شناختی مدلول استعلایی ژاک دریدا والتر بنیامین قصر کافکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۲۵۵
هرچند بررسیِ مفهوم مدلول استعلایی از دل مطالعات فلسفی برمی خیزد، اما زبان شناسی و ادبیات نیز از ظرفیت های این مفهوم بهره برده اند. جستار حاضر با بررسی رویکرد زبان شناختی والتر بنیامین به موضوع زبان شناختی مدلول استعلایی در رمان قصر کافکا می پردازد. این رمان به دلیل قابلیت بالایی که برای بررسی و یافتن زنجیره ای از مدلول های استعلایی در مؤلفه های اصلی اش داراست، انتخاب شده است. مارتین هایدگر و به ویژه پس از او ژاک دریدا تلاش کردند برای نقد سنت تفکر متافیزیک مفهوم مدلول استعلایی را به کار ببندند. اما هدف این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیل محتوا به این موضوع بپردازد که چگونه بدون به کار گرفتن مشخص اصطلاح مدلول استعلایی، چنین رویکردی در اندیشه های والتر بنیامین و نظریه مشهور او در باب سه سطح از زبان حضور دارد . در سطح سوم زبان که بنیامین از آن با عنوان «عرصه یاوه گویی» یاد می کند، همان سطح تولید معنا و در عین حال ناممکن بودن آن است. این گزاره بنیامین که مترادف با نفی حضور مدلول استعلایی در اندیشه دریداست، در قصر کافکا کاربرد عملی یافته است. درنهایت مقاله به این نتیجه می رسد که رابطه صراحت و ابهام در سه مؤلفه های اصلی داستان یعنی شخصیت «ک»، «قصر» و همچنین شغل «مساحت گری» ناممکن بودن مدلول استعلایی و سطح سوم زبانی بنیامین را به شکل یک روایت داستانی نشان می دهد.
۱۲۳۰.

Can We Learn about Culture by EFL Textbook Images? A Semiotic Approach Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم مرداد و شهریور ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۹) 499-479

کلیدواژه‌ها: Keywords: culture cultural representation English as a Foreign Language semiotics Textbook Evaluation

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۳۲
A close look at the education system reveals that too much attention is attached to text while visuals, such as pictures and cartoons, are often deemed as “decoration”, or are not incorporated in the textbooks at all. Visual texts constitute a part of daily communication, which can potentially bear many layers of meaning. Such a complexity involved in visuals turns them into an ideal resource for not only L2 learning but also the improvement of intercultural communicative competence (ICC), along with cultural awareness. The status of cultural elements and representation of culture in English instruction has proved to be a tricky issue. This is mainly because of the diverse range of contexts where English is used on an international scale globally. Given the integral relationship between language and culture, it is essential to teach cultural elements in L2 classes, in particular, the representation of cultural values and elements as an integral part of the L2 curriculum of English language teaching (ELT). Furthermore, from a critical linguistics viewpoint, language textbooks should be viewed as social and cultural vehicles. Therefore, the incorporation of cultural symbols and raising cultural awareness are considered essential issues in ELT textbooks, particularly in the context of English as a foreign language (EFL). Furthermore, multiple approaches to the analysis of textbooks and cultural contents have been adopted by different researchers. Here, the present study is based on the core principles of semiotic analysis which implies that texts, pictures, and other modes of communication can be used as potential semiotic resources. This review study can yield important theoretical and pedagogical implications for researchers, L2 instructors, and the developers of ELT textbooks to take the images into account to represent culture in the textbook.
۱۲۳۱.

نظام شمارش در چند زبانِ ایرانی و ناایرانیِ درون و برون ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (شماره ۱۳) 25 - 50

کلیدواژه‌ها: نظام شمارش نظام دَه گانی نظام بیست گانی زبان های ایرانی زبان های ترکی تبار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
در این پژوهش، نظام شمارشِ شماری از زبان های رایج در درون و بُرون ایران بررسی شده است. روش شناسی پژوهش، ترکیبی از روش شناسی استقرایی و قیاسی است؛ و داده های آن به روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بررسی شده . هدف کانونی پژوهش، شناخت و تبیینِ ویژگی های نظام شمارش زبان هاست. زبان هایی که داده های آنها در این پژوهش بررسی و تحلیل شده، دو دسته اند: شماری از زبان های ترکی تبار رایج در ایران و شماری از زبان های ایرانیِ رایج در درون و بُرون ایران. به اقتضای نیاز، در تحلیل ها و بررسی های مقاله، از نظام شمارش زبان های دیگری نیز سخن به میان آمده است. این پژوهش نشان می دهد که در نظام شمارش زبان های ترکی تبار رایج در ایران و زبان های ایرانیِ رایج در درون و بُرون ایران، گوناگونیِ چشم گیری دیده می شود؛ و زبان های ایرانی و ناایرانی، در سطح نظام شمارش، اثرپذیری های زیادی از یکدیگر داشته اند. همچنین استدلال شده که برخی همانندی های نظام شمارش زبان های ایرانی و ناایرانی، برایند اثر تماس زبانی درازمدت است.
۱۲۳۲.

واکاوی بازنمود نظام نوبت گیری سخن در گفتگوهای مجموعه درسنامه پرفا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: گفتگوکاوی نوبت گیری واگذاری نوبت خودنوبت گیری پرفا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۴۳
گفتگوکاوی یکی از حوزه های مهم در زبان شناسی است که به بررسی گفتگوهای واقعی می پردازد و آن ها را از جهات مختلف مورد بررسی قرار می دهد؛ یکی از مباحث مهم در گفتگوکاوی نوبت گیری است که تعیین می کند، چه کسی چه وقت با چه نشانه-های زبانی و غیرزبانی برای واگذاری یا دریافت نوبت اقدام کند. هدف پژوهش حاضر واکاوی بازنمود نظام نوبت گیری در گفتگوهای مجموعه درسنامه پرفا با روش توصیفی- تحلیلی است. از 11 تکنیک مطرح شده توسط سَکس و همکاران (Sacks et al. ، 1974) و جفرسون (Jefferson، 1973) برای تحلیل داده ها استفاده شده است. بررسی 98 گفتگو در مجموعه سه جلدی پرفا نشان داد در 75 درصد موارد نوبت گیری، گوینده خود تصمیم به واگذاری نوبت سخن نمود و در 25 درصد باقیمانده خودنوبت گیری رخ داد. در موضوع واگذاری نوبت سخن، تکنیک «سوال و جواب» سهم بسیار زیاد و دو تکنیک «سوالات تاکیدی و عذرخواهی» سهم بسیار اندک و تقریباً صفر درصدی را در واگذاری نوبت داشتند. در موضوع خودنوبت گیری نیز تکنیک «بیان عقیده در زمان مناسب» سهم بسیار زیاد و تکنیک «پیش بینی کردن پایان سخن گوینده» سهم صفر درصدی داشتند. در میزان به کارگیری نسبی تکنیک های واگذاری نوبت و خودنوبت گیری در کتاب های سطح مقدماتی، میانی و پیشرفته نظم خاصی مشاهده نشد. در مجموع به نظر می رسد نظام نوبت گیری سخن به طور کلی در درسنامه پرفا بازنمود داشته ولی به صورت جزئی در آن اختلافاتی با نظام نوبت گیری طبیعی فارسی زبانان وجود دارد.
۱۲۳۳.

نقدی بر مقاله «بررسی صوت شناختی رخداد انسدادی چاکنایی پیش از واکه آغازین در واژگان زبان فارسی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۵ 457 - 470

کلیدواژه‌ها: بست چاکنایی چاکنایی شدگی ساخت هجایی آواشناسی آکوستیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۹۸
نواب صفوی و همکاران (۱۳۹۹) در مقاله ای که در شماره یازدهم نشریه علم زبان (بهار و تابستان ۱۳۹۹) با عنوان "بررسی صوت شناختی رخداد انسدادی چاکنایی پیش از واکه آغازین در واژگان زبان فارسی" منتشر شده است، به گزارش پژوهش خود راجع به ویژگی های آکوستیکِ بست چاکنایی پیش از واکه های آغازین در زبان فارسی پرداخته اند. این پژوهش برپایه بررسی تلفظِ هجای اول و دومِ تعدادی ناواژه با ساخت هجایی CVCV و همچنین هجای اولِ سی واژه فارسی با استفاده از نرم افزار پرت انجام شده است. نتیجه گیری اصلی پژوهشگران آن است که همخوان انسدادی چاکنایی، با توجه به انسداد ناقص پیش از واکه ها، به عنوان واج مستقل در ابتدای واژه های فارسی وجود ندارد و بست چاکنایی در این واژه ها، از ویژگی های واکه آغازین به شمار می رود. به نظر می رسد مقاله مذکور از نظر پیش فرض ها، نقدِ پژوهش های پیشین، روش تحقیق، نتیجه گیری، و منابع و ارجاعات دچار اشکالاتی است و خصوصاً در آن، دو حوزه آواشناسی و واج شناسی، و جایگاه و ویژگی های هر یک از این دو حوزه با یکدیگر خلط شده است. در یادداشت حاضر به بررسی نقاط ضعف مقاله مذکور می پردازیم.
۱۲۳۴.

تاثیر آگاهی رده شناختی در یادگیری زبان فارسی توسط ایتالیایی زبان ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 111 - 130

کلیدواژه‌ها: رده شناسی ترتیب واژه مؤلفه دستور زبان زبان دوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۴۴
یکی از مشکلات اصلی زبان آموزان در یادگیری زبان دوم، دستور زبان است. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از دستاوردهای رده شناسی زبان، یادگیری دستور زبان فارسی برای فارسی آموزان ایتالیایی تسهیل شود. بدین منظور، بر پایه ی مؤلفه-های رده شناسی ترتیبِ واژه، شباهت ها و تفاوت های رده شناختی زبان فارسی و زبان ایتالیایی معیار، تعیین گردید. در مرحله بعد، بدون اشاره به شباهت ها و تفاوت های رده شناسیِ دو زبان فارسی و ایتالیایی، نکات دستوری به آزمودنی ها، آموزش داده شد و سپس از آنها پیش آزمون به عمل آمد. آزمون دارای سه بخش بود. بخش اول: جملاتی از زبان ایتالیایی ارائه شد و آزمودنی ها می بایست که معادل آنها را از میان چهار گزینه انتخاب کنند. در بخش دوم: از آزمودنی ها خواسته شد که جملات ایتالیایی را به فارسی ترجمه کنند. در بخش سوم: آزمودنی ها یک متن ایتالیایی طراحی شده را به فارسی ترجمه کردند. در پایان، پس از گذشت مدت زمان مشخص، مجدداً نکات دستوری مدنظر این بار با تاکید بر تفاوت ها و شباهت های رده شناختی بین دو زبان فارسی و ایتالیایی به آزمودنی ها آموزش داده شد و سپس پس آزمون به عمل آمد. تجزیه و تحلیل نتیحه آزمون ها نشان داد که میانگین نمرات آزمودنی ها در پس آزمون از میانگین نمره های آنها در پیش آزمون بالاتر است. تحلیل آمار استنباطی نیز نشان داد که بین نمره ی آزمودنی ها در پیش آزمون و پس آزمون اختلاف معناداری وجود دارد. از این رو، می توان نتیجه گرفت که هرچه آگاهی فارسی آموزان ایتالیایی از شباهت ها و تفاوت های رده ای زبان فارسی و زبان ایتالیایی بیشتر باشد، یادگیری زبان فارسی برای آنها راحت تر و سریع تر می شود.
۱۲۳۵.

Metadiscourse Markers in Quantitative and Qualitative Applied Linguistics Research Articles' Discussions: A Comparative Study(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۱۰, Issue ۴۳, ۲۰۲۲ 137 - 153

کلیدواژه‌ها: Interactional metadiscourse markers Interactive metadiscourse markers Qualitative Research quantitative research

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۲۰۵
Metadiscourse markers are aspects of a text’s organization denoting a writer’s stance toward its propositional content. Given the ideological difference between quantitative and qualitative research in terms of determinacy, metadiscourse markers can be viewed as a venue through which writers’ epistemological positions are presented. The present study was designed to compare the use frequency of interactive and interactional metadiscourse markers in the discussion section of 20 quantitative and 20 qualitative applied linguistics research articles, with reference to Hyland's (2005) framework. The analysis involved the comparison of frequency counts of metadiscourse markers across the two corpora using a series of Chi-square tests. To that end, the results were computed and analyzed through SPSS. The results revealed significant differences in terms of the frequency of all interactive and interactional metadiscourse markers except for frame markers, evidentials, attitude markers, engagement markers, and boosters. The findings of study have important implications for academic writing instruction.
۱۲۳۶.

سیر تطور زبان گونه بلوچی مرزی رایج در منطقه ریگان کرمان در قیاس با بلوچی مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) 239 - 251

کلیدواژه‌ها: گونه بلوچی ریگان آواهای مرکب خوشه همخوانی فرآیندهای واجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۹۰
گونه بلوچی ریگان گونه ای است که توسط برخی از گویشوران ساکن منطقه ریگان کرمان تکلم می شود. این گونه که نخستین بار توسط اقوام مهاجر از سیستان وارد ریگان شده است در اثر همجواری منطقه با شهرستان رودبارجنوب و هم زیستی مهاجرین با بومیان فارسی زبان منطقه سبب شد تا گونه متفاوتی از زبان بلوچی در شهرستان ریگان رواج پیدا کند. این تفاوت ها در سطح آوایی، واژگانی و نحوی مشاهده می شود. پژوهش حاضر می کوشد بر مبنای داده های معتبر و روشی علمی و نظام مند به تحلیل و واکاوی متغیرهای زبان شناختی موجود در این گونه زبانی بپردازد تا از این رهگذر سیر تحول این گونه زبانی را شناسایی کند. به منظور گردآوری داده های زبانی، از گویشوران زن و مرد با میانگین سنی 60 سال و متوسط سواد در حد آموزش ابتدایی که در گستره مکانی پژوهش یعنی شهرستان ریگان زندگی می کردند، مصاحبه به عمل آمد. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه ای حاوی 208 واژه و 10 جمله پایه بر اساس پرسشنامه های «طرح ملی اطلس زبانی ایران» و «فهرست واژگان پایه موریس سوادش» بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل و بررسی پیکره داده های پژوهش نشان داد که زبان گونه بلوچی رایج در شهرستان ریگان دارای ویژگی هایی از جمله کاربرد واژه های خاص زبان بلوچی، آواهای مرکب، خوشه همخوانی on-// ایرانی باستان، کاربرد وندهای ویژه شامل پیشوند جمع ساز، پسوندهای اسم ساز و صفت ساز، فرآیند غیردهانی شدگی و استفاده از ساخت ارگتیو است.  
۱۲۳۷.

تغییر دیدگاه و تفکر انتقادی در داستانﻫای مکتوب دانشجویان ایرانی به زبان انگلیسی: گامی به سوی آموزش انتقادی زبان انگلیسی برای اهداف دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۷) 492-459

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی داستان اول شخص داستان سوم شخص دیدگاه زبان انگلیسی برای اهداف دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۲۱۵
این پژوهش به بررسی تغییر دیدگاه در روایت و نگارش انتقادی دانشجویان ایرانی دوره های انگلیسی برای اهداف دانشگاهی به زبان انگلیسی، به عنوان زبان خارجی پرداخته است. 60 نفر (30 زن و 30 مرد) از دانشجویان کارشناسی رشته روان شناسی دردسترس را انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی « داستان اول شخص » و « خلاصه داستان سوم شخص » ﺘﻘﺴیم کردیم. ابتدا، تفکر انتقادی مشارکت کنندگان را با آزمون واتسون و گلیزر فرم الف ( 1980 ) ارزیابی کردیم. مقایﺴه نمرات ﭙیش آزمون ازطریق آزمون t مستقل نشان داد که بین تفکر انتقادی دو گروه، تفاوت ﻤﻌﻧاداری نبود. سپس، داستان کوتاه « ﭘرواﻨﻪﻫا » ( Grace, 1987 ) را به مشارکت کنندگان دادیم. گروه داستان اول شخص با تغییر دیدگاه داستان، آن را از زاویه دید اول شخص نوشتند، ولی مشارکت کنندگان گروه خلاصه داستان سوم شخص، همان داستان را از دیدگاه سوم شخص نگاشتند. از طبقه بندی انواع نوشتار انتقادی هاتن و اسمیت ( 1995 ) برای تحلیل محتوایی 60 روایت به دست آمده از گروه ها استفاده کردیم. براساس نتایج آزمون u Mann-Whitney ، تفاوت معناداری بین طول و تعداد جمله واره های نوشتار توصیفی و تأمل دوگفتاره در داستانﻫای اول شخص نسبت به تعداد نظایرشان در داستان های سوم شخص وجود داشت، اما تفاوت ﻤﻌﻧاداری بین تعداد جمله واره های تأمل توصیفی و تأمل انتقادی نبود. منطق گفت و گویی داستان ها به ترتیب از بیشترین به کم ترین عبارت بود از نوشتار توصیفی، تأمل توصیفی، تأمل دوگفتاره و تأمل انتقادی. بررسی کیفی داستان ها، چندصدایی آن ها را نشان داد. درنتیجه، روش تحلیل محتوایی داده ها ثابت کرد که تغییر دیدگاه بر ابراز دیدگاه های مشارکت کنندگان، تأمل در توصیف و دوگفتارگی نوشته هایشان افزود که درراستای هدف این پژوهش یعنی تقویت نگارش انتقادی در دوره های زبان انگلیسی برای اهداف دانشگاهی است.
۱۲۳۸.

مرد اَهلَو (یا انسان کامل در متون فارسی میانه)

نویسنده:
منبع: پازند سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۱ 65 - 76

کلیدواژه‌ها: انسان کامل فارسی میانه دادستان دینی دینکرد بندهش مرد اهلو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۴۲
از انسان کامل در بیشتر مکتب های فکری و فلسفی و ادیان و مذاهب یاد شده است. این مفهوم ممکن است با عنوان انسان آرمانی یا «مرد اَهلَو» به تفکر ایرانیان باستان نیز راه یافته باشد. همانطور که در آثار فلاسفه یونان نیز به این موضوع اشار شده است. پیشوایان کهن نظیر بودا و کنفسیوس نیز به انسان کامل توجه داشتد. در عرفان اسلامی انسان کامل کسی است که آثار صفات الهی در او مشهود باشد. به باور برخی عارفان ایرانی انسان کامل کسی است که اندیشه، گفتار و کردار نیک در او به کمال رسیده باشد. چنین کسی ممکن است رابط میان انسان و خدا باشد. افزون بر این، شواهدی از انسان کامل یا مفاهیمی نزدیک به آن در آیین گنوسی و نیز در بحث از انسان قدیم در آیین مانوی ارائه شده است. در متون پهلوی از جمله در دینکرد و دادستان دینی می توان به نمونه هایی از انسان کامل دست یافت. براین اساس، کیومرث، زردشت و سوشیانس از نمونه های انسان کامل به شمار می روند. هدف از نگارش این مقاله گردآوری و تحلیل متون مربوط به انسان کامل در ادبیات پهلوی است.
۱۲۳۹.

Native Language-Based DIF across the Subtests: A Study of the Iranian National University Entrance Exam(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: English Language Teaching and Learning. No. ۳۰, Fall & Winter ۲۰۲۲ 39 - 56

کلیدواژه‌ها: Iranian Undergraduate University Entrance Special English Exam (IUUESEE) Rasch Analysis Differential Item Functioning Native language

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۲۲
This paper reports on an investigation of native language-based differential item functioning (DIF) across the subtests of Iranian Undergraduate University Entrance Special English Exam (IUUESEE). Fourteen thousand one hundred seventy two foreign-language test takers (including four groups of Azeri, Persian, Kurdish, and Luri test takers) were chosen for the study. Uniform DIF (UDIF) and Non-uniform DIF (NUDIF) analyses were conducted on data from the four versions of IUUESEE. After establishing the unidimensionality and local independence of the data, DIF findings showed that Luri test takers were more advantaged than other native language groups across the subtests. NUDIF analysis uncovered that almost all subtests functioned in favor of low-ability test takers who haven’t been expected to outperform high-ability test takers. A probable explanation for native language-ability DIF was that Luri and low-ablity test takers were more likely to venture lucky guesses. Thoughtless errors and guessing, test-wiseness, overconfidence, stem length, unappealing distractors, and time were proposed as possible causes of DIF in IUUESEE. It was also found that the reading subtest included the large number of items with significant DIF.
۱۲۴۰.

شواهد آکوستیکی و بررسی میزان تقطیع پذیری واژه های مشتق پیشوندی زبان فارسی در پردازش گفتار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم خرداد و تیر ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۸) 654-623

کلیدواژه‌ها: همبسته های آکوستیکی تقطیع پذیری پیشوندهای اشتقاقی صرف گفتاری پردازش گفتار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
اطلاعات آکوستیکی می تواند به منزله شاهدی برای بسیاری از مسائل مطرح در حوزه های دیگر زبان شناسی به خصوص صرف گفتاری و پردازش گفتاری باشد. مقاله حاضر با استفاده از واژه های مشتق پیشوندی زبان فارسی به بررسی شواهد آکوستیکی دال بر میزان تقطیع پذیری آن ها در پردازش، درک و دریافت معنی پرداخته است. برای این منظور واژه های مشتق از پیشوندهای «نا-»، «هم-»، «فرو-» و پایه های آن ها همراه با بسامد رخداد نمونه آن ها از پیکره پژوهشگاه علوم انسانی استخراج شد. از هر پیشوند دو واژه تقطیع پذیر و تقطیع ناپذیر انتخاب و با قرار دادن آن ها در جملات حامل هم بسته های دیرش، زیروبمی، سازه ها، شدت، دیرش خیز و شفافیت منطقه گذر بررسی شد. یافته ها نشان داد دیرش نسبی واژه های تقطیع پذیر بیشتر از واژه های تقطیع ناپذیر است. در منطقه گذر وند و پایه و در حالت ایستایی وند واژه های تقطیع ناپذیر به علت پیوستگی میزان هم تولیدی در بسامد زیروبمی، سازه اول، سازه دوم و سازه سوم آن ها بیشتر از واژه های تقطیع پذیر است. در واژه های تقطیع ناپذیر، دیرش نسبی شدت خیز بیشتر و روند هموارتری را نشان می دهد. همچنین در واژه های تقطیع پذیر، شفافیت تولید سازه ها در منطقه گذر بیشتر از واژه های تقطیع ناپذیر است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان