درخت حوزه‌های تخصصی

د ر دهه های اخیر، دانش و مؤلفه های دانش محور در فعالیت های اقتصادی و دستیابی به رشد و توسعه اقتصای مستمر و باثبات اهمیت ویژه ای داشته و از این رو، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر سرریز دانش ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با استفاده از رهیافت پانل دیتا به بررسی تأثیر حکمرانی1 و حقوق مالکیت فکری2 بر سرریز دانش3 (از کانال واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی) کشورهای درحال توسعه منتخب در دوره زمانی 2011-2001 پرداخته و نتایج آن نشان می دهد حکمرانی و حقوق مالکیت فکری بر سرریز دانش (از کانال واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی) کشورهای درحال توسعه، اثر مثبت و معنا داری دارد. همچنین، براساس نتایج تخمین، متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه و سرمایه انسانی در کشورهای مورد مطالعه بر سرریز دانش اثر مثبت و معنا دار دارند. به علاوه، رابطه مثبت و معنا داری بین درجه باز بودن اقتصاد و سرریز دانش (از کانال واردات کالاها) و رابطه منفی و معنا داری بین درجه باز بودن اقتصاد و سرریز دانش (از کانال سرمایه گذاری مستقیم خارجی) برقرار است. لذا انتظار می رود با توجه به وضعیت نامطلوب بیش تر کشورهای درحال توسعه در شاخص های حقوق مالکیت فکری و حکمرانی، سیاستگذاران و تصمیم گیران اقتصادی کشورهای مورد مطالعه، شاخص های مذکور را در راستای افزایش سرریز دانش بهبود بخشند.

دانش چگونه ایجاد، توسعه و گسترش می یابد؟ شاید بتوان گفت تجربه، نزدیکترین و مهمترین راه ایجاد و توسعه دانش سازمانی است که علی رغم اهمیت آن در یادگیری فردی و سازمانی،کمتر مورد توجه و اقبال کارشناسان داخل سازمان و محققین دانشگاهی واقع شده است . در این مقاله سعی شده تا نقش پررنگ تجربه در یادگیری سازمانی و توسعه دانش ضمنی با رویکردی عملیاتی ارائه گردد . در ابتدا پس از بیان مقدمه ای مبنی بر مساله اصلی مورد بحث، مروری تفصیلی بر مدلها و مبانی تئوریک موضوع انجام می گردد سپس فرآیند های مدیریت تجربه )مساله یابی، حل مساله، مستند سازی، حافظه سازمانی و یادگیری ( تشریح و فعالیت های هریک بیان خواهد شد . الزامات علمی و سازمانی جهت بکارگیری مدیریت تجربه و همچنین الگوی عملیاتی آن طراحی و ارائه شده که در واقع نقشه جریان کار و طرح عملیاتی مدیریت تجربه را بیان می کند . در نهایت به جمع بندی مطالب ارائه شده و همچنین کاربرد، مزایا و نتایج حاصل از بکارگیری مدیریت تجربه در سازمان ها می پردازد .

جهان همواره شاهد تغییر و تحولات زیادی بوده است. در نیمه دوم قرن بیستم و در نخستین دهه های قرن بیست و یکم بر سرعت و گستره این تحولات به طور قابل ملاحظه افزوده شده است. فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی یکی از قلمروهایی به شمار می رود که از بیشترین تحولات برخوردار بوده است. نه تنها اختراع ها و نوآوری های بی شمار، بلکه تنوع فرآورده ها و خدمات مبتنی بر فنّاوری اطلاعات بسیار چشمگیر است. کافی است به نوآوری ها و توانمندی های فرآورده ای به نام تلفن همراه بیاندیشیم که در طول چند سالی که از آغاز آن گذشته است تا چه اندازه دچار تحول شده است. هوشمندی انسان در مدیریت تحولات فناوری اطلاعات به ویژه در هماهنگ سازی محیط، فرآورده ها، و خدمات توانسته است شرایطی را فراهم کند که گذشت زمان و تفاوت میان سامانه ها اختلالی در دسترسی و استفاده از محیط، فرآورده ها، و خدمات وارد نکند. همان گونه که اشاره شد، فناوری تلفن همراه را می توان یکی از نمونه های موفق ""سامانه های یکپارچه"" به شمار آورد که فرد را قادر می سازد اطلاعات خود را به اشتراک گذارد، اطلاعات دیگران را دریافت کند، با سامانه های بانک، راه آهن، هواپیمایی، ترافیک، آب و هوا و... به راحتی ارتباط برقرار و از خدمات آنها استفاده کند. یکی از رویکردها در مدیریت تحولات فنّاوری اطلاعات، استفاده از استانداردها و پروتکل های ملی و جهانی برای ایجاد و گسترش یکپارچگی و میانکنش پذیری است. این ابزارها در طول چند دهه اخیر رو به گسترش بوده و مورد توافق جهانی قرار گرفته اند. مزیت عمده استانداردها و پروتکل ها، نه تنها همخوان کردن محیط ها، محصولات، و خدمات با هم است ، بلکه یکی از دستاوردهای مهم آنها ایجاد یکپارچگی سامانه های (سیستم های) اطلاعاتی است. اکنون بیشتر سامانه ها به شکل فیزیکی قادرند با هم تعامل (میانکنش) داشته و از این رو برای کاربران قابل دسترس تر، قابل فهم تر، و قابل استفاده تر شوند.

مقاله حاضر باهدف ارائه الگوی عوامل سیستمی مؤثر بر توسعه نوآوری مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری انجام شده است. این الگو، بر اساس مطالعه تطبیقی حاصل شده و روش تحقیق مورد استفاده از نوع کیفی بوده که برای استخراج مفاهیم، مقوله ها و قضیه ها از روش داده بنیاد، استفاده شده است. روایی و پایایی الگوی تحقیق از طریق روش های خاص ارزیابی تحقیق کیفی بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق، «عوامل سیستمی» مؤثر بر توسعه نوآوری بر مبنای اندیشه های مقام معظم رهبری، شامل «عوامل سازمانی»، «عوامل گروهی» و «عوامل فردی» و عوامل اصلی «توسعه نوآوری» شامل «موفقیت های راهبردی» و «دستاوردها» شناخته شدند که توسط مطالعات تطبیقی نیز مورد تأیید قرار گرفتند.

این پژوهش ارتباط فن آوری اطلاع رسانی با قابلیت های مدیریت فن آوری را مورد بررسی قرار میدهد. آیا ما می توانیم در قابلیت های سازمانی کسب شده یا فراهم آمده به وسیله مؤسسات بر مبنای میزان استفاده از فن آوری, تفاوت ها را تشخیص دهیم؟ پیمایش گروهی از مهندسان انجمن مکانیک مشخص می نماید که در مؤسساتی که دارای بینش بالاتری از فن آوری اطلاع رسانی هستند آشکارا تأکید بیش تری بر قابلیت های مدیریت فن آوری اعمال می شود. نتایج حاصله بیان کننده این مطلب است که کارخانه ها باید هم در فن آوری اطلاع رسانی و هم در کسب قابلیت های سازمانی در مدیریت فن آوری سرمایه گذاری کنند.

در این تحقیق با مرور ادبیات موضوع و تحلیل معیارهای مورداستفاده در مدل های موجود، مدل 7 اس مکینزی و بعد عوامل محیطی برای ارزیابی آمادگی دانشگاه کاشان جهت استقرار سیستمERP آموزشی استفاده شده است. این مدل دارای 8 معیاراصلی (استراتژی، ساختار، سامانه ها، سبک مدیریتی، کارکنان، ارزش های مشترک و عوامل محیطی) و 25 زیر معیار است که با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و روش مقایسات زوجی به ارزیابی معیارها و زیرمعیارها و وزن دهی آن ها پرداخته است و در ادامه در مطالعه میدانی، پرسشنامه ارزیابی آمادگی به کارگرفته شده است.یافته های تحقیق نشان می دهد که بعد ارزش های مشترک با 42% بیشترین میزان آمادگی و سبک مدیریتی با 7% کمترین میزان آمادگی را جهت استقرار سیستمERP دارا است؛ بنابراین دانشگاه کاشان از لحاظ بعد ارزشی و ساختار شرایط مطلوب تری در پیاده سازی سامانه برنامه ریزی منابع سازمان دارد. نتایج و پیشنهاد های مرتبط جهت سطح مطلوبیت هر معیار و زیر معیار ارائه شده است.

مقدمه : امروزه یکی از استراتژی های مهم برای استقرار و کاربست مدیریت دانش در سازمان ها ، فرآیند تسهیم دانش می باشد. لذا سازمان ها خصوصاً دانشگاه ها که از مراکز مهم اشاعه دانش به شمار می روند با دستیابی به این قابلیت تسهیم دانش می توانند، بهبود کیفیت علمی خود را تضمین کنند. هدف از این پژوهش، تعیین رابطه بین تسهیم دانش و بهبود کیفیت علمی از دیدگاه اعضای هیئت علمی در دانشگاه های منتخب اصفهان بود . روش بررسی : روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه های اصفهان (593 نفر) ، علوم پزشکی اصفهان (643 نفر) و دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (236 نفر) در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی جمعاً به تعداد 1472 نفر بودکه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب با حجم، تعداد 177 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه تسهیم دانش با 10 سؤال و پرسشنامه بهبود کیفیت علمی با 30 سؤال با مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه ها به صورت محتوایی، صوری و سازه مورد تأیید قرار گرفت و ضرایب پایایی آنها با استفاده از Cronbach's alpha به ترتیب 87/0 و 95/0 محاسبه گردید . داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری 16SPSS و 18Amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها : نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تسهیم دانش و بهبود کیفیت علمی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (01/0p >)، هم چنین بین مؤلفه های تسهیم دانش با تمام مؤلفه های بهبود کیفیت علمی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت(01/0p >) . نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری نشان داد که تسهیم دانش تأثیر مثبت و معناداری بر بهبود کیفیت علمی دارد و میزان تأثیر تسهیم دانش بر بهبود کیفیت علمی برابر با مقدار برآورد شده استاندارد 60/0 محاسبه گردید . به عبارت دیگر تسهیم دانش 35 درصد از واریانس بهبود کیفیت علمی را پیش بینی و تبیین می کند. نتیجه گیری : دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با استقرار و کاربست فرهنگ تسهیم دانش می توانند بهبود کیفیت علمی خود را تضمین کرده و آن را ارتقاء ببخشند .

این مقاله با استفاده از تحلیل داده های تابلویی به بررسی تاثیر فناور ی اطلاعات و ارتباطات[1](فاوا) بر تولید و بهره وری کل عوامل تولید پرداخته است. به این منظور تحلیل با استفاده از اطلاعات آمارگیری کارگاه های صنعتی مرکز آمار ایران با بکارگیری مدل داده های تابلویی در سطح بنگاه و بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده ( سال های 1385 و 1386 ) انجام شده است. این مطالعه با دو رویکرد انجام شده است. در رویکرد اول به بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید از طریق برآورد تابع گسترش یافته کاب داگلاس با درنظرگرفتن اندازه بنگاه و نوع صنعت با استفاده از 6 شاخص اندازه گیری بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنایع ایران در سطح بنگاه پرداخته و در رویکرد دوم با برآورد تابع تولید گسترش یافته کاب داگلاس برای دو گروه بنگاه ها، شامل بنگاه هایی که از رایانه در انجام فعالیت های بنگاه استفاده می کنند و بنگاه هایی که استفاده نمی کنند برآورد و مقادیر بهره وری کل عوامل تولید مقایسه شده است. بدین ترتیب، در رویکرد اول اثر فاوا بر تولید و در رویکرد دوم اثر آن بر بهره وری کل عوامل [2](TFP) بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد که اکثر شاخص های ICT اثر مثبت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید در سطح بنگاه را تائید می کنند. همچنین نتایج رویکرد دوم دال بر اثر انکار ناپذیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری کل عوامل تولید است.

خدمات بیمارستانی موجب تولید پسماندهایی می شوند که بخشی از آن عفونی و خطرناک بوده و عدم مدیریت صحیح آنها می تواند خطرات جبران ناپذیری را به جامعه وارد سازد. آموزش کارکنان و اطلاعات در قالب فرآیند مدیریت دانش برای موفقیت جداسازی پسماندها ضروری است. به علت پیچیدگی موجود در دانش سازمانی، مدیریت آن امری مهم و در عین حال دشوار است. نگاه سیستمی کمک می کند تا بتوان مجموع این پیچیدگی ها را به نحوی مناسب مهار کرد. این پژوهش، به بررسی تاثیر مدیریت دانش بر مدیریت پسماندهای بیمارستانی با رویکرد دینامیکی و استفاده از تعامل های مرتبط و اثرگذار بر یکدیگر پرداخته است. این پژوهش، شامل سه حلقه بازخوردی است به نحوی که با افزایش تولید پسماندهای بیمارستانی و افزایش هزینه های امحا و دفع آن، فشار مسئولان در به کارگیری دانش و انتقال آن به پرسنل ذی ربط افزایش می یابد. اثر انتقال دانش و بازخوردهای حاصل از جداسازی علمی پسماندها باعث ارتقا و ثبات دانش کاربردی پرسنل در این زمینه می شود. در این رابطه، افزایش انگیزش پرسنل و آموزش های ضمن خدمت به آنان، بر سطح دانش کاربردی پرسنل اثر گذاشته و روند باثبات تری را در این باره سبب می شود.

مدیریت دانش به عنوان یکی از منابع حیاتی در راستای کسب مزیت رقابتی محسوب می گردد. یکی از اساسی ترین مباحث در حوزه مدیریت دانش، چگونگی پذیرش این رویکرد می باشد. در این تحقیق به منظور شناسایی و اولویت گذاری، نخست با مطالعه ادبیات نظری موضوع مجموعه عوامل کلیدی و تاثیر گذار بر پذیرش مدیریت دانش از نقطه نظر صاحب نظران مختلف جهانی شناسایی گردید. سپس به مدل های ارائه شده توسط خبرگان امر مدیریت دانش بررسی و در نهایت مدل مفهومی تحقیق تبیین گردید. در این مدل چهار عامل کلیدی به عنوان عوامل موثر بر آمادگی جهت پذیرش مدیریت دانش شناسایی شد. در ادامه برای هر یک از چهار عامل مزبور، شاخص های سنجش استخراج و تبیین گردید و نظرات خبرگان مدیریت دانش در خصوص شاخص های انتخابی ارزیابی شد و از این رو بواسطه جمع بندی نتایج حاصل از مصاحبه ها ، از صحت و اعتبار شاخص ها اطمینان حاصل گردید.گام دوم طراحی پرسشنامه به منظور ارزیابی وضعیت سازمان مورد مطالعه در خصوص هر یک از عوامل موثر بر پذیرش مدیریت دانش می باشد. بدین منظور برای هر یک از شاخص های مرتبط با هر یک از عوامل سوالاتی تدوین و در قالب پرسشنامه در اختیار خبرگان سازمانی قرار داده شد. برای سنجش اعتبار عاملی از تحلیل عامل اکتشافی استفاده گردید. جهت اعتبار سنجی مدل آزمون تی تک نمونه ای انجام شد.

کاهش اشتباهات انسانی و ارتقای سطح یادگیری در سازمان ها، مستلزم تبادل یا تسهیم دانش و اطلاعات به طور مستمر می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش عوامل سه گانه اعتماد، روابط متقابل بین فردی و توانمندی مدیر بر نگرش و رفتار مبتنی بر تسهیم دانش پرستاران انجام گرفته است . نوع تحقیق ،مقطعی بوده و به روش تصادفی ساده 66 پرستار بیمارستان 17 شهریور در شهر مشهد، به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیده است. از پرسشنامه برای جمع آوری دادهها استفاده شد و برای آزمون فرضیه ها در قالب معادلات ساختاری از روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار PLS استفاده به عمل آمد. مدل ساختاری نشان داد که عوامل سه گانه اعتماد، روابط متقابل بین فردی و توانمندی مدیر، بر تغییرات رفتار مبتنی بر تسهیم دانش به طور معنی داراثر می گذارد و نگرش نسبت به تسهیم دانش نیز متغیر میانجی می باشد.نتایج به دست آمده از یافته ها نشان داده است : اعتماد متقابل بر ترغیب همکاری و تبادل اطلاعات بین پرستاران اثر می گذارد و جلب مشارکت، ابراز قدردانی و اطلاع رسانی به پرستاران از سوی مدیران، زمینه را برای ایجاد فضای یادگیری جمعی فراهم می سازد.