درخت حوزه‌های تخصصی

در دهه های اخیر، به دلیل افزایش رقابت میان سازمان ها در توسعه محصولات، خدمات و بازارهای جدید، نرخ ایجاد و توسعه تکنولوژی های نوین به شدت افزایش یافته است. در چنین شرایط رقابتی، چالش اصلی شرکت ها، توسعه یا کسب تکنولوژی های صحیح براساس اهداف سازمان است. از این رو مطالعه پیش رو تلاش دارد بر اساس مدل پیشنهادی خود که با استفاده از یک روش پژوهش آمیخته به دست آمده است، مقیاسی را برای ارزیابی تکنولوژی ها در صنعت ارتباطات سیار معرفی کند. در این پژوهش مدل اولیه برمبنای مرور ادبیات مدیریت تکنولوژی و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد تکنولوژی بیان می شود. سپس با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی اعتبار مدل و مقیاس نهایی سنجیده می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که ابعاد فنی، دانش تکنولوژی ، بازار، استراتژیک و مالی با ارزیابی تکنولوژی های ارتباطی در صنعت ارتباطات سیار ایران، همبستگی دارد. در این میان بُعد معیارهای دانش تکنولوژی حائز بیشترین اهمیت است و پس از آن ابعاد معیارهای استراتژیک و بازار قرار دارند.

  هدف اصلی این مقاله بررسی نقش و اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رابطه بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی و نابرابری درآمد در مجموعه ای از کشورهای منتخب است. کشورهای منتخب بر اساس تقسیم بندی اتحادیه بین المللی مخابرات به دو گروه کشورهای با مخارج فناوری اطلاعات و ارتباطات بالا و متوسط تفکیک شده اند. مدل سازی تحقیق نیز بر اساس الگوهای پانل طی دوره زمانی (2016-2001) صورت گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل بیانگر این است که متغیرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در هر دو گروه از کشورها، به صورت معناداری نابرابری درآمدی را کاهش می دهند. همچنین میزان اثرگذاری متغیرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و سرمایه گذاری خارجی بر کاهش نابرابری درآمد در کشورهای با مخارج فناوری اطلاعات و ارتباطات بالا بیشتر از کشورهای با فناوری اطلاعات و ارتباطات متوسط بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده، فناوری اطلاعات و ارتباطات در هر دو گروه از کشورهای منتخب رابطه باثبات سرمایه گذاری مستقیم خارجی و توزیع درآمد را تغییر می دهد.

پژوهش با هدف بررسی رابطه کانونی تسهیم دانش با یادگیری سازمانی در جامعه آماری معلمان مدارس ناحیه دو شهر همدان انجام شد که از این جامعه با روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر مبنای جدول مورگان نمونه ای به حجم 274 نفر انتخاب گردید. روش پژوهش کمی، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی و ابزار پژوهش نیز پرسشنامه تسهیم دانش واندن هوف و وان وینن (2004)، یادگیری سازمانی نیفه (2001) است. برای تعیین روایی و پایایی ابزار گردآوری اطلاعات از شیوه های تحلیل عاملی تأییدی و آلفای کرانباخ استفاده شده، ضرایب پایایی پرسشنامه تسهیم دانش، 945/0 و برای یادگیری سازمانی، 927/0 به دست آمده؛ هم چنین با توجه به نتایج تحلیل عاملی تأییدی، ابزارهای پژوهش از برازش مناسب و قابل قبول (روایی سازه) برخوردار است. برای تحلیل داده ها از همبستگی کانونی و رگرسیون خطی چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS 25 استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مقادیر بار کانونی ابعاد یادگیری سازمانی در دامنه (396/0-) تا (876/0-)  قرار دارد؛ ابعاد یادگیری سازمانی قادر به تببین 5/41 درصد واریانس متغیر یادگیری سازمانی است. مقادیر بار کانونی ابعاد تسهیم دانش در دامنه (339/0-) تا (899/0-) قرار داشت. ابعاد تسهیم دانش قادر به تببین 2/46 درصد واریانس متغیر تسهیم دانش است. ابعاد یادگیری سازمانی قادر به تببین 7/7 درصد واریانس متغیر تسهیم دانش، و ابعاد تسهیم دانش قادر به تببین 9/6  درصد واریانس متغیر یادگیری سازمانی است. هم چنین با توجه به مقادیر اثر معنادار می توان گفت تنها بعد اهدای دانش دارای اثر مثبت و معنادار (353/0) بر متغیر یادگیری سازمانی در سطح 01/0 است. بعد گردآوری دانش فاقد اثر رگرسیونی معنادار بر یادگیری سازمانی است.

نوآوری مدل کسب و کار (BMI)، یک فرآیند نوآوری است که با هدف ایجاد و حفظ مزیت های رقابتی، تغییراتی اساسی (طراحی شده، بدیع و غیر پیش پا افتاده) در پیکربندی مدل کسب و کار فعلی شرکت ایجاد می کند. از موضوعات مهمی که در خصوص این مفهوم مورد توجه است، محرک هایی است که موجب شکل گیری این سطح از نوآوری در کسب و کارها می گردد. لیکن با وجود علاقمندی بسیاری از پژوهشگران به مفهوم BMI در سال های اخیر، مقالات اندکی به مطالعه مستقیم و جامع پیشران های آن پرداخته اند و بیشتر در مطالعات موردی به آن توجه شده است. به همین جهت در این مطالعه تلاش شده تا با روش فراترکیب، عوامل پیشران گزارش شده در مطالعات موردی پراکنده، ادغام شده و ضمن تلفیق آن ها با روش تحلیل مضمون، لیست تجمیع شده ای از محرک های نوآوری مدل کسب و کار ارائه گردد. بدین منظور پس از جستجوی مقالات مرتبط در پایگاه اسکوپوس و پالایش عناوین و چکیده مقالات یافت شده، 140 مطالعه موردی گزارش شده در مقالات منتخب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. استخراج مصادیق محرک ها، کدگذاری، جستجوی مضامین و نامگذاری آن ها طی مراحل بازگشتی روش تحلیل مضمون، منجر به شناسایی 10 مضمون اصلی مشتمل بر 30 مضمون فرعی شد. در این مقاله گزارش پژوهش انجام شده به همراه تعریف محقق از تمامی 10 محرک اصلی و 30 محرک زیرمجموعه ارائه شده است.

اصولاً هر برنامه راهبردی بدون توجه به وضعیت دانش موردنیاز در وضع موجود و مطلوب و تحلیل شکاف دانشی، عملاً ناکارآمد خواهد بود.ضمن آنکه، رویکردهای تجویزی، توصیفی و ترکیبی در مدیریت راهبردی دانش در محیط ج.ا.ا. به دلیل ساختار و بافتار خاص آن دچار چالش ها و عدم قابلیت های جدی است. این مقاله تلاش دارد با ارائه مدلی باعنوان مدل شکیبا هادی ، باتکیه بر اصول دینی و اسلامی و رفع نواقص مدل های غربی ضمن به کارگیری رویکرد تعاملی، مدلی بومی و اقتضایی برای سازمان های سطح ملی ارائه دهد. این مدل با شناسایی ملاک های اصلی موفقیت، آنها را در 9 عامل و 198 شاخص باتمرکزبر حوزه های دانشی درقالب رویکرد نقطه مرجع، البته در دو گروه قابلیت سازان و مقوم ها منظور می نماید. همچنین داده ها به صورت کمی و کیفی درقالب عددی و با منطق فازی محاسبه و پس از دفازی شدن ازطریق آنتروپی شانون، نظر ممیزین و اوزان مدنظر ایشان، ازطریق حداقل مجذور مربعات تعیین می شوند. درضمن، برای تأیید قابلیت کاربردی مدل، در یکی از صنایع دفاعی پیاده سازی شده است. نتایج حاصله نشان می دهد، سازمان مزبور از بین 9 عامل فقط به7 عامل اصلی و از 198 شاخص ارائه شده فقط به 20 شاخص نیاز دارد که نتایج حاکی از آن است که سازمان در عواملی نظیر اصولی، راهبردی و مکتبی در وضعیت ماند، و در عواملی نظیر فیزیکی و فرهنگی با مقدار 158/0 در وضعیت ممانعت کننده (پَسرانه) قرار دارند. کل سازمان در وضعیت ضعیف قرار دارد، لذا پیشنهاد شده است پیش از هر اقدام راهبردی ابتدا عوامل ممانعت کننده (پَسرانه ها) تبدیل به ماند و سپس پیشرانه شوند، ضمن آنکه، پیشرانه ها نیز باید تقویت شوند.

مشکلات فراروی ترجمه متون و معادل یابی واژگان و اصطلاحات علوم اسلامی اقتضا می کند که از نویسه گردانی واژگان استفاده شود. استفاده از نویسه گردانی و شرح واژگان، سبب انتقال دقیق تر مفاهیم اسلامی، تعمیق آشنایی کاربر با اصطلاحات اسلامی و تسهیل در نشر معارف اسلامی در جهان می شود. از طرفی، عدم انضباط در نویسه گردانی، سبب هرج ومرج در کیفیت ورود اطلاعات در پایگاه داده ها شده و نیز سردرگمی کاربر، صرف وقت بسیار و عدم دست یابی به همه اطلاعات موردنظر در زمان بازیابی اطلاعات را در پی دارد.<br /> هدف این پژوهش، اثبات ضرورت مدیریت نویسه گردانی از طریق استاندارد سازی و نظام ارجاعات در مترادف ها است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با مراجعه به اسناد و مدارک موجود به صورت نشر مکتوب یا دیجیتال انجام شده است. دستاوردهای تحقیق عبارتند از: لزوم سیاست گذاری، استانداردسازی نویسه های اصطلاحات همراه با تبیین مفهومی واژگان نویسه گردانی شده و ضرورت استفاده از نظام ارجاعات برای ارجاع به نویسه های استانداردشده. موفقیت در این کار، نیازمند مشارکت و همکاری مراکز پژوهشی، آموزشی، کتاب خانه ها، مراکز نشر و پایگاه های اطلاعاتی برخط به ویژه راهنماهای اینترنتی و موتورهای جستجو در سطح ملی و بین المللی است.

ویژگیهای محیط تحصیلی دانشگاهی در عصر حاضر به طور بنیادی متفاوت از گذشته است. دانشگاه ها با واقعیت های جدیدی مانند تحولات تکنولوژیکی، رقابت، رشد توقعات جامعه و دانشجویان، محدودیت های مالی و رشد فزاینده تغییر روبه رو هستند. این واقعیت های محیطی برای آموزش عالی بوجود آمده که تشابهی با محیط های قبلی ندارد و به انواع مختلفی از تخصص ها در محیط و اقتصاد جدید نیاز دارد. دانشگاه ها دیگر نمی توانند با ساختارها و راهبردهای قدیمی، دانشجویان را برای محیط جدید آماده کنند و باید به سمت استفاده از متغیرهای مدرن سازمانی حرکت کنند. هدف این پژوهش بررسی انطباق پذیری دانشگاه المصطفی قم با مؤلفه های سازمان یادگیرنده، چابک وکوآنتومی بود. نوع پژوهش، توصیفی پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام کارکنان ستاد مرکزی دانشگاه المصطفی به تعداد حدود 300 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی طبقه ای 168 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه سازمان یادگیرنده، سازمان چابک و سازمان کوآنتومی استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی محتوایی و سازه استفاده، و پایایی پرسشنامه ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای سازمان یادگیرنده 94/0، سازمان چابک 88/0 و سازمان کوانتومی 78/0 برآورد گردید. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) و استنباطی (ضریب همبستگی، آزمون تی و مدل معادلات ساختاری) با استفاده از نرم افزار SPSSو Lisrel  انجام گردید. نتایج نشان داد که میانگین همه ابعاد سازمان یادگیرنده بجز مؤلفه مهارت فردی از حد متوسط بیشتر،  میانگین همه مؤلفه های سازمان کوانتومی از حد متوسط، کمتر و سازمان چابکاز حد متوسط بیشتر بود. هم چنین بین سازمان یادگیرنده و سازمان چابک 66/0 همبستگی مثبت و معنادار، بین سازمان یادگیرنده و کوانتومی 22/0 همبستگی مثبت و معنادار و بین سازمان چابک و کوانتومی 11/0 همبستگی مثبت و غیر معنادار وجود دارد.

از مهم ترین مفاهیم هر سازمانی در هر بخش و اندازه ای عملکرد بازار می باشد که نقش مهمی در موفقیت سازمان دارد. اندازه گیری عملکرد باعث ارزیابی اجرای راهبردها می گردد و در صورت فقدان آن، تصمیم گیرندگان نمی توانند از دستیابی به اهدافشان اطمینان حاصل نمایند. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش و جهت گیری بازار بر عملکرد بازار با میانجی گری نوآوری باز انجام شد. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی و از لحاظ زمانی، مقطعی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل کارمندان، کارشناسان و مدیران بانک تجارت منطقه 5 در شهر تهران بود که با مراجعه به جدول مورگان حجم نمونه 242 نفر در نظر گرفته شد و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های مدیریت دانش (لاوسون، 2003)، جهت گیری بازار نارور و اسالتر (1990)، نوآوری باز روتر و همکاران (2018) و عملکرد بازار ریمان، اسچیلک و توماس (2010) استفاده گردید. روش تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی از میانگین، انحراف معیار، چولگی و کشیدگی و در بخش استنباطی مدل یابی معادلات ساختاری به کارگرفته شد و با استفاده از نرم افزارهای SPSS 23  و Lisrel 8.8  مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان دادند که متغیرهای مدیریت دانش (با ضریب مسیر 37/0)، جهت گیری بازار (با ضریب مسیر 41/0) و نوآوری باز (با ضریب مسیر 32/0) بر عملکرد بازار اثر مستقیم مثبت و معنادار دارند؛ همچنین مدیریت دانش و جهت گیری بازار علاوه بر تأثیر مستقیم، از طریق نوآوری باز بر عملکرد بازار اثر غیرمستقیم و معنادار نیز دارند که با توجه به میزان به دست آمده برای آماره VAF مشاهده گردید که 2/23 درصد تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد بازار و 7/33 درصد تأثیر جهت گیری بازار بر عملکرد بازار از طریق نوآوری باز می تواند تبیین گردد. با توجه به تأثیر مثبت مدیریت دانش بر عملکرد بازار، اگر بانک ها صلاحیت لازم در توسعه دانش را نداشته باشند، مزیت رقابتی مبتنی بر دانش را کسب نمی کنند. همچنین با توجه به اهمیت جهت گیری بازار در دستیابی به عملکرد بازار بیشتر، باید رقابت پذیری در بازار افزایش یابد. فهم بازار در جهت شناخت دیدگاه مشتریان می تواند در افزایش عملکرد بازار نقش داشته باشد. بانک ها باید روش های مناسبی را جهت حفظ مشتریان کلیدی خود به کارگیرند تا رضایت آن ها افزایش یابد.

استفاده از استعاره اکوسیستم در حوزه علوم اجتماعی به طور روزافزون در حال گسترش است و برای مطالعه حوزه های مختلف مدیریتی از جمله نوآوری، کسب و کار و کارآفرینی استفاده شده است. ویژگی تکامل در اکوسیستم ها بیشتر مورد توجه واقع شده است. هدف این تحقیق شناسایی مدل مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی است. اکثر مطالعات قبلی در حوزه تکامل اکوسیستم ها بر مبنای مطالعات موردی انجام شده و لذا متاثر از شرایط موضوع مورد مطالعه بوده و از قابلیت تعمیم قابل اتکائی برای همه حوزه های صنعتی برخوردار نیست. در این تحقیق مدل جامعی برای مراحل تکامل اکوسیستم های کسب و کار صنعتی با استفاده از فراترکیب ارائه شده است. با مطالعه ادبیات موضوع، از 14 مطالعه که درباره مراحل تکامل بوده اند، 105 کد استخراج و در قالب 19 مفهوم به هم ترجمه شدند و یک مدل 4 مرحله ای استخراج شد. این مدل با برجسته کردن دو مفهوم زنجیره ارزش و پلتفرم صنعتی و زیر بخشهای آن، مدل جامعی برای مراحل اکوسیسمهای کسب و کار صنعتی است و صنعتگران و پژوهشگران می توانند با استفاده از آن، الگوی تکامل برای اکوسیستم صنعتی مورد نظرشان طرح-ریزی کنند یا اکوسیستمهای موجود را مطالعه و تکامل آن را ارزیابی کنند.

این پژوهش با هدف طراحی مدل مدیریت دانش بر مبنای عوامل بومی مؤثر بر مدیریت دانش با رویکرد تئوری داده بنیاد انجام شده است. نوع مطالعه از طیف مطالعات کیفی و به روش نظریه داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری شامل همه افراد آگاه در حوزه مدیریت دانش سازمان بسیج استان آذربایجان شرقی می باشد. نمونه گیری به روش هدفمند بوده و حجم نمونه با استفاده از این روش و رسیدن به حد اشباع نظری 31نفر تعیین گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه عمیق و نیمه ساختمند است. تجزیه و تحلیل داده ها با رهیافت نظام مند نظریه داده بنیاد به کمک نرم افزار MAX-QDA انجام شده است. مطابق این رویکرد در مرحله کدگذاری باز، عبارات مستخرج از مصاحبه ها که مختص فضای سازمان بسیج و برگرفته از فرهنگ وتفکر بسیجی می باشند که در 230 کد اصلی و 70 مقوله خلاصه شده و در کدگذاری محوری 27 طبقه شناسایی گردیده است. در مرحله نمایش بصری، مدل مورد نظر مطابق الگوی پاردایمی با دسته بندی کدهای کلیدی در شش دسته طراحی شده است. اعتبارسنجی پژوهش با استفاده از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری، انجام شده است. بر اساس نتایج پژوهش، مفاهیم طرح شده در شرایط علّی باعث ایجاد و توسعه پدیده یا مقوله محوری یعنی مشارکت عموم اعضای بسیج در فرآیندهای مدیریت دانش می شود. از طرفی شرایط زمینه ای و مداخله گر مکشوف با تأثیرگذاری بر کنش ها و تعاملات، منجر به اجرای صحیح راهبردهای فرآیند مدیریت دانش در سازمان بسیج و در نتیجه ظهور پیامدها و تحقق ارزش آفرینی یعنی معرفت الهی و رشد معنوی، تبدیل شدن به سازمان پیشرو و دانش آفرین، افزایش بهره وری، ارتقاء روحیه جهاد علمی، ارتقاء روحیه مردم یاری، افزایش اعتماد عمومی به بسیج و نیز غرور ملّی و یأس دشمنان می گردد.

این پژوهش با هدف سنجش وضعیت مدیریت دانش و شناسایی موانع موجود بر سر راه اشتراک گذاری و مستندسازی دانش در فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیقات آمیخته هم زمان است. در بخش کیفی پژوهش از رویکرد پدیدارشناسی و در بخش کمی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. نمونه آماری در بخش کیفی 10 نفر از فرماندهان و کارکنان فرماندهی انتظامی است که به روش نمونه گیری گلوله برفی در پژوهش مشارکت داشتند. در بخش کمی پژوهش جامعه آماری شامل کلیه فرماندهان و کارکنان فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی است که نمونه آماری به روش طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب و تعداد 320 نفر در پژوهش مشارکت داده شده است. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختمند است و در بخش کمی از پرسشنامه های استاندارد فرایندهای مدیریت دانش و عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت دانش استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی صوری و محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ جهت سنجش پایایی برای پرسشنامه فرایندهای مدیریت دانش 93/0 و برای عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت دانش 90/0 به دست آمد. در بخش کیفی قابلیت اعتماد نتایج از طریق بررسی داده ها و ثبت و ضبط جزئیات پژوهش و طولانی کردن فرایند مصاحبه ها به دست آمده است. در بخش کیفی برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری استقرایی و در بخش کمی برای پاسخ به سؤال های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت مدیریت دانش از نظر فرایند (59/2X =)، عوامل مؤثر (73/2X =) بر آن در فرماندهی انتظامی استان با وضعیت مطلوب (5/3 t value =) فاصله دارد. موانع اصلی در رابطه با مدیریت دانش در فرماندهی انتظامی استان شامل اعتماد، ارتباطات، مدیریت سازمان، ساختار و تعهد و نیروی انسانی، فرهنگ و فناوری می باشد. فرماندهی انتظامی استان با تقویت هیئت های اندیشه ورز، مستندسازی تجارب، حذف موانع ساختاری و افزایش اعتماد بین فردی و سازمانی وضعیت مدیریت دانش را در این سازمان بهبود بخشد.

موفقیت سازمان ها افزون بر تدوین استراتژی، در گرو همسوسازی استراتژی هاست. یکی از حوزه های وظیفه ای مهم که شرکت ها درآن به تدوین استراتژی می پردازند عملیات است. همسویی استراتژی های عملیات را همسویی افقی می گویند. هدف مقاله حاضر ارائه ی الگویی برای همسوسازی افقی استراتژی های حوزه عملیات است. بدین منظور الگوریتمی ابتکاری ارائه شده، با استفاده از آن همسویی افقی استراتژی های عملیات در صنایع غذایی و شیمیایی(شوینده ها) تحلیل شده اند. برای به دست آوردن مدل همسویی، ابتدا با روش توصیفی پیمایشی، نوع استراتژی عملیات مورد استفاده هر شرکت در نمونه ی آماری مشخص شد. سپس با استفاده از روش توصیفی همبستگی، و لحاظ کردن متغیر عملکرد، مدل عملیاتی مناسب همسویی به دست آمد. داده های این مطالعه با استفاده ازروش های داده کاوی (Data mining) و با نرم افزار Clementine از نظر همسویی مطالعه شده اند. نهایت این که در صنایع یادشده همسویی مناسب شناسایی و راهکارهای لازم ارائه شده است.