درخت حوزه‌های تخصصی

فلسفه و منطق

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
توضیحی درباره چارت حکمت و فلسفه شرق فلسفه غرب گروه های ویژه منطق
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۰۴۱ تا ۴٬۰۶۰ مورد از کل ۱۴٬۷۰۹ مورد.
۴۰۴۱.

چیستی زبان و بازتاب آن در مسئله دین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: ذهن زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ شماره ۳۶ و ۳۷
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه تحلیلی آباء فلسفه تحلیلی
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه تحلیلی عبور از پوزیتیویسم منطقی
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه زبان
تعداد بازدید : ۱۹۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۲۸
۴۰۴۳.

روش شناسی حکمت اشراق و اعتبار معرفت شناختی آن

نویسنده:
منبع: معرفت فلسفی سال پنجم پاییز ۱۳۸۶ شماره۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: عرفان فلسفه اشراق شهود عقل اعتبار معرفت شناختى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۸ تعداد دانلود : ۷۷۱
یکى از عناصر اصلى حکمت اشراق به لحاظ روشى، اتّکاى آن بر شهود و اشراق است. اما از پرسش هاى مهم درباره این روش، جایگاه عقل و نحوه جمع میان عقل و شهود است. همین امر پرسشى را نیز درباره جایگاه خود حکمت اشراق در میان مکاتب همگن به وجود مى آورد. نوشته حاضر درصدد است از طریق روش شناسى حکمت اشراق، به پرسش هاى مزبور پاسخ دهد. بدین منظور، نخست به تبیین روش شناسى حکمت اشراق پرداخته، سپس جایگاه عقل را در آن مشخص نموده است. از نظر مؤلف، شیوه کشف و رسیدن به واقع، عقل و شهود هردو است؛ اما در مقام تحلیل، تبیین و تبدیل آن داده ها به نظام فکرى، حاکمیت مطلق از آن عقل است. به دلیل آنکه التزام به تعقّل و استدلال، مشخصه بارز و جامع میان تمامى نحله هاى فلسفى است، باید حکمت اشراق را به لحاظ روشى، نوعى فلسفه دانست. بخش پایانى این نوشته به ارزیابى روش شیخ اشراق اختصاص دارد و بعد از بررسى مناسبات عقل و شهود، معلوم مىکند که شهود و عقل مى توانند در مواردى با یکدیگر همگام نباشند و به دنبال آن، همواره نمى توان منطق پذیرى و اعتبار شهود را از طریق عقل استنتاج کرد؛ همان گونه که عقل به تنهایى در تمامى حوزه ها کارایى ندارد و این امر بیانگر مزیّت روشى حکمت اشراق نسبت به فلسفه مشّاء و عرفان نیز است.
۴۰۴۵.

آزادی و علوم انسانی

نویسنده:
منبع: فرهنگ تابستان و پاییز ۱۳۷۶ شماره ۲۲ و ۲۳
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه تاریخ فلسفه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ
  3. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ نوع نگاه به علوم انسانی
تعداد بازدید : ۱۹۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۳۸
آزادی به معنای وسیع آن، فقدان فشار است؛سقوط آزاد جسم یعنی آزاد بودن از تأثیر هر قوه ای جز قوه ثقل.در سیاست، از آزادی فکر و بیان و تشکیل جمعیت یاد می شود که مستلزم نوعی فراغت از قدرت دولت است.مبادله آزاد در بازرگانی به معنای معافیت از موانع و عوارض گمرکی است. فلاسفه مابعد طبیعی مفهوم آزادی مطلق را بر همین مبنا ساخته اند.عمل، در آزادی مطلق، از سلسله علل فارغ می گردد-از جبر برونی و درونی.اعمال نه با فکر شخص موجب می شوند نه با غرایز وعادا او.اختیار در قاموس فلاسفه مابعد طبیعی همین است:قدرت برای عمل آزادانه، چندان که گویی حرکات وجدان و اعمالی که بدان وابسته اند با چیزی در وجود آدمی تغییر می یابد.عمل آزادانه تابع هیچ چیز نیست حتی حال خود آدمی پیش از عمل. آیا می توان چنین تعریفی از آزادی پذیرفت؟اثبات وجود چنین آزادی مطلقی محال است؛چون اثبات یک قضیه نشان دان وجوب و ضرورت آن است و حال آنکه آزادی مطلق، اگر قدرت انجام دادن یا ندادن کاری باشد، خود مستلزم امکان است.در (*).این مقاله، متن سخنرانی نویسنده است که در تاریخ 03/11/1375 در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ایراد شد.
۴۰۴۹.

بررسی و نقد نظام قوانین اخلاقی در نظریه اخلاقی شخص گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات فلسفی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: شخص گرایی نظریه اخلاقی شخص گرا قوانین صوری قوانین ارزش شناختی قوانین شخص گرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۷ تعداد دانلود : ۸۴۵
هدف این مقاله بررسی نظام قوانین اخلاقی در نظریه اخلاقی شخص گراست. برای دستیابی به این هدف، از دو روش «توصیفی- تحلیلی» و «نقد توسّعی» استفاده می شود. مطالب در چهار بخش ارائه می شوند: نخست، به چیستی قانون اخلاقی پرداخته شده است، دوّم، چگونگی شناسایی و کشف قوانین اخلاقی بیان شده است، سوّم، نظامی از قوانین اخلاقی معرفی شده که از سه طبقه «قوانین صوری»، «قوانین ارزش شناختی» و «قوانین شخص گرا» تشکیل یافته است و چهارم، هم چالش های نظام قوانین اخلاقی مطرح شده و هم شکل اصلاح یافته این چالش ها نیز بیان شده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که قوانین اخلاقی، جایگاه بسیار برجسته ای در نظریه اخلاقی شخص گرا دارند؛ به این معنا که راهنمای خوبی برای شخص در موقعیّت انتخاب هستند. همچنین نظریه اخلاقی شخص گرا، با اتّخاذ رویکردی کُل گرایانه، دوگانه انگاری قوانین صوری و ارزش شناختی را نمی پذیرد و آن ها را در ترکیبی هماهنگ و سازوار ارائه می دهد. علاوه بر این، اضافه کردن قوانین جدیدی به فهرست قوانین صوری و ارزش شناختی و مطرح ساختن طبقه نوینی با عنوان قوانین شخص گرا، از دیگر نوآوری های این نظریه در حوزه اخلاق است. سرانجام، چالش هایی چون زائد بودن قوانین اخلاقی در اخلاق منش شخص گرا و عدم کفایت این قوانین در نقش هدایتگری و تجویز بیان شده اند. از دید این مطالعه، هرگاه نقش وحدت بخشی را برای قوانین اخلاقی قائل باشیم، می توان آ نها را در اخلاق منش گنجاند و کفایت اخلاقی آن ها نیز اثبات می گردد.
۴۰۵۰.

ویتگنشتاین و دین

نویسنده:
منبع: فصلنامه فلسفه دانشگاه تهران ۱۳۷۹ شماره ۱
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه تحلیلی آباء فلسفه تحلیلی
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه تحلیلی عبور از پوزیتیویسم منطقی
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
تعداد بازدید : ۱۹۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۳۹
۴۰۵۵.

گفت و گوی ادیان و جهانی شدن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات ۱۳۸۶ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن گفت‌وگوی ادیان فن‌آوری ارتباطی تحول فرهنگی فرصت‌های گفت‌وگوی ادیان تهدیدهای فراروی گفت‌وگوی ادیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۰ تعداد دانلود : ۸۴۶
طرح مباحثی چون گفت‌وگوی ادیان، مسبوق به سابقه است؛ امّا زمان طرح دوبارة این موضوع، حکایت از نیازمندی‌های جدید برای بشر، بررسی و تفکر مجدد در مورد آن را ضرور ساخته است. واقعیت این است که ماحصل تکاپوهای بشری در دهة 1990 در قالب «گفت‌وگو» صورتی خاص یافت و با افول جذابیت‌های ایدئولوژی‌های پرمدعای مادی و تزلزل مطلق‌انگاری علم و عقلانیت، گرایش به دین در عصر جهانی شدن افزایش یافت. از این روی این پرسش مطرح می‌شود که در فضای محیطی متأثر از فرایند جهانی شدن، گفت‌وگوی ادیان دارای چه نقش و جایگاهی در روابط متقابل انسان‌ها و مجتمع‌های انسانی نظیر دولت ـ ملت‌ها است. در این مقاله سعی شده است با تمرکز بر رشد جریان‌های ضد سکولار و گرایش به درکی نو از فرهنگ در سطح بین‌الملل، جایگاه گفت‌وگوی ادیان در فضای موسوم به جهانی شدن تبیین گردد.
۴۰۶۰.

تحقیق تطبیقی درباره تاویل نزد افلاتون و مفسران یهودی ومسیحی

نویسنده:
منبع: برهان و عرفان ۱۳۸۴ شماره ۵
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی یونانِ باستان و روم سقراط تا ارسطو افلاطون (428-348 ق.م)
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی یونانِ باستان و روم پساارسطویی فلسفه یهودی-یونانی (قرن 1 ق.م - قرن 1 ب.م)
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی عرفان تأویلی
تعداد بازدید : ۱۹۲۵ تعداد دانلود : ۱۷۰۸

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان