سید هادی حسینی

هدف اصلی این تحقیق، تحلیل سطح پایداری توسعه در شهر سبزوار می باشد. روش شناسی تحقیق، رویکردی کمی تحلیلی است. در بخش مبانی نظری و ادبیات موضوع از روش اسنادی استفاده گردید و از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی نیز جهت تحلیل سطح پایداری بهره گرفته شد. در جهت تحلیل سطح پایداری توسعه شهر سبزوار، با بررسی مبانی نظری و ادبیات تحقیق و هم چنین انجام مطالعات اکتشافی در سطح شهر سبزوار، در نهایت 58 شاخص انتخاب گردید که در قالب پنج بعد اصلی پایداری شهری شامل ابعاد محیطی، اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و کالبدی دسته بندی گردیدند. بعد محیطی شامل 5 شاخص، بعد اقتصادی شامل 7 شاخص، بعد اجتماعی شامل 23 شاخص، بعد کالبدی شامل 19 شاخص و بعد مدیریتی شامل 4 شاخص می باشد. یافته های حاصل از تحقیق بیانگر این است که بیشترین ناپایداری از آن بعد مدیریتی با ضریب نهایی 234/0 و کمترین ناپایداری مربوط به بعد محیطی با ضریب نهایی 044/0 است. هم چنین تلفیق ضرایب حاصل از مجموعه شاخص ها حاکی از این است که این شهر درشرایط ناپایداری قرار دارد، به طوری که ضریب نهایی پایداری برای گزینه کاملاً ناپایدار برابر با 356/0 و برای گزینه نسبتاً ناپایدار 243/0 می باشد، در حالی که این ضرایب برای گزینه های کاملاً پایدار و نسبتاً پایدار به ترتیب برابر با 123/0 و 122/0 است. بر این اساس به نظر می رسد که هرگونه برنامه ریزی در جهت پایدار ساختن توسعه شهر سبزوار باید درگام اول مبتنی بر بهبود سازوکارهای نظام مدیریت شهری و به خصوص ایجاد مدیریت واحد شهری باشد. قطعاً بهبود نظام مدیریت و برنامه ریزی شهری، تاثیرات شگرفی را بر بهبود و پایداری سایر ابعاد توسعه، برجای خواهد نهاد.

موضوع کیفیت زندگی به خصوص در زمینه ی شهری در سال های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده و به طور فزاینده ای به موضوع تحقیقات مختلف تبدیل شده است. بر این اساس، هدف اصلی این تحقیق بررسی تفاوت های فضایی کیفیت زندگی در شهر همدان است. با توجه به اهمیت جایگاه عدالت در ابعاد مختلف بر رضایتمندی شهروندان از کیفیت زندگی، مطالعه ی چگونگی ارتباط میان عدالت فضایی و رضایت مندی شهروندان از کیفیت زندگی خود، از موضوعات دیگری است که موردمطالعه قرار خواهد گرفت. محدوده ی موردمطالعه تمام نواحی شهر همدان که دربرگیرنده ی 4 منطقه ، 12 ناحیه و 75 محله است. با توجه به گستردگی محدوده ی موردمطالعه، از میان محلات شهر همدان، 17 محله به عنوان محلات منتخب برای مطالعه انتخاب گردیدند. روش شناسی تحقیق، توصیفی زمینه یابی (پیمایشی) و همبستگی است و ازآن رو که تحقیق در یک محدوده ی جغرافیایی خاص صورت می گیرد، می توان آن را در زمره ی پژوهش های موردی دانست. ابزار اصلی تحقیق پرسش نامه ی محقق ساخته بر اساس پرسش نامه ی استاندارد کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی است. بر اساس یافته های پژوهش، امتیاز کلی کیفیت زندگی در محله های موردمطالعه در شهر همدان برابر با 13/3 و بیشتر از حد متوسط است. هم چنین یافته های تحقیق گویای آن است که رابطه ی معنی دار و مستقیمی میان بهره مندی از عدالت فضایی (بهره مندی از خدمات و امکانات شهری) و رضایت مندی از کیفیت زندگی در محلات موردمطالعه وجود داشته است.

زمینه و هدف: در وضعیت مصرف مسئولانه، گردشگر تاثیر رفتار مصرف را بر محیط زیست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ مقصد در نظر می گیرد؛ و بطورهوشیارانه تاثیرات مثبت را به حداکثر و تاثیرات منفی را به حداقل می رساند. با توجه به اهمیت مصرف مسئولانه به خصوص اهمیت این نوع رفتار در میان گردشگران این تحقیق تلاش داشته است تا تحلیلی جامعه شناختی از مصرف مسئولانه با تاکید بر نظریه بوردیو ارائه کند.روش شناسی: این تحقیق با تاکید بر رویکرد کمی و با تمرکز بر راهبرد پیمایش صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران مراجعه کننده به اماکن گردشگری استان مازندران بوده است. اطلاعات تحقیق از طریق پرسشنامه از میان 385 نفر از گردشگران با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای گردآوری گردید.یافته ها: نتایج تحقیق بیانگر تاثیر انواع سرمایه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نمادین بر رفتار مصرف مسئولانه گردشگران بوده است. سازه سرمایه ( با 4 بعد) تاثیر مستقیم و مثبت (Beta= 0/76) بر رفتار مسئولانه گردشگران داشته است. در واقع با افزایش سطح سرمایه گردشگران مصرف آنها نیز مسئولانه تر خواهد شد. همچنین سازه سرمایه (با 4 بعد) توانسته است 57 درصد متغیر وابسته ( مصرف مسئولانه) را تبیین کند.نتیجه گیری و پیشنهادات: در میان ابعاد سرمایه، سرمایه فرهنگی بیشترین نقش را در مصرف مسئولانه در میان گردشگران داشته است. نوآوری و اصالت: براساس یافته های تحقیق، واقع فرهنگ علاوه بر تاثیرگذاری بر ویژگی های شخصی و روان شناختی خریدار بر نحوه تصمیم گیری خریدار نیز تاثیر دارد.

هدف: این پژوهش، مسئله توزیع فرصت های برابر آموزشی در مقطع ابتدایی دولتی استان گلستان را در سال تحصیلی 1401- 1400 مورد مطالعه قرار داده است. روش شناسی: روش پژوهش، مطالعه کاربردی از نوع توصیفی بود. جامعه آماری جمعیت واجب التعلیم شهرستان های استان گلستان و نمونه برابر با جامعه بود. ابزار تحقیق چک لیستی شامل جمعیت واجب التعلیم، جمعیت ثبت نام شده، ساختمان های آموزشی و تعداد مدارس ابتدایی بود. داده های مورد نیاز این پژوهش از اداره کل آموزش و پرورش، اداره کل ثبت احوال و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گلستان بدست آمد. جهت محاسبه برخورداری از فرصت های برابر آموزشی از منحنی لورنز و ضریب جینی، محاسبه فرصت های برابر جنسیتی از ضریب جنسیت (GPI) و جهت محاسبه فرصت های برابر در دسترسی به فضای آموزشی از ضریب بهره برداری استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد ضریب جینی در تمامی پایه های دوره ابتدایی دولتی استان گلستان نزدیک به عدد صفر بوده، که نشان دهنده شدت نابرابری پایین در فرصت های آموزشی مقطع ابتدایی شهرستان های استان می باشد. در بخش محاسبه فرصت های برابر جنسیتی، یافته ها نشان داد که در شهرستان های (بندرترکمن و علی آباد) نابرابری جنسیتی به ضرر پسران، در شهرستان (بندرگز) نابرابری جنسیتی به ضرر دختران وجود دارد. همچنین در سایر شهرستان ها برابری جنسیتی در دسترسی به آموزش ابتدایی دولتی وجود داشت. در محاسبه فرصت های برابر در دسترسی به فضای آموزشی یافته ها نشان داد مقدار ضریب بهره برداری برای تمامی شهرستان ها بالاتر از 1، که نشان دهنده نابرابری در دسترسی به فضاهای آموزشی در تمامی مناطق شهری استان بود.

یکی از جنبه های پویایی شهر، حرکت خانواده ها از یک محل مسکونی به سایر محله ها در داخل شهر است. این جابه جایی ها که به دلایل و انگیزه های فردی، اجتماعی و اقتصادی صورت می گیرد، نقش عمده ای در شکل گیری و یا تغییر ساختار اجتماعی فضایی شهر ایفا می کند. در مطالعات شهری، بررسی چگونگی و چرایی تحرکات سکونتی، برای دست یابی به قانون مندی های حاکم بر آن، از ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است. هدف این تحقیق بررسی مهاجرت های درون شهری خانواده ها در داخل شهر سبزوار و تحلیل عوامل تأثیرگذار بر این تحرکات است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز به روش پیمایشی گردآوری شده و با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بیش از نیمی از خانواده های مورد بررسی (4/56 درصد) حداقل یک بار محل سکونت خود را در داخل شهر تغییر داده اند. بیش ترین حجم جابه جایی خانواده ها در داخل و بین مناطق درآمدی متوسط، متوسط به پایین تا کم درآمد صورت گرفته است. البته این جابه جایی ها همیشه در جهت مثبت یعنی از مناطق درآمدی پایین به سمت مناطق درآمدی بالاتر نبوده است بلکه تحرکات سکونتی معکوس به سوی مناطق درآمدی پایین تر نیز وجود داشته است. از دیگر نتایج این تحقیق وجود رابطه ی معنادار بین شاخص های اجتماعی اقتصادی، به ویژه سطح درآمد و تحصیلات با چگونگی تحرکات سکونتی خانواده ها است. دلایل و انگیزه های اقتصادی (بهبود وضعیت مالی یا کاهش درآمد)، سنخیت اجتماعی - اقتصادی و احساس منزلت اجتماعی، نزدیکی به خویشاوندان و آشنایان و محیط ساکت و آرام از مهم ترین عوامل مؤثر در انتخاب محل سکونت وتغییر آن توسط خانواده ها بوده است.

طی سال های اخیر، اختلاط کاربری اراضی و توسعه ی ترکیبی به یکی از حوزه های مهم پژوهش در مطالعات شهری تبدیل شده است. یکی از مباحث مهم در ارتباط با اختلاط کاربری، چگونگی سنجش آن در مناطق شهری است. با توجه به اینکه در بسیاری از پژوهش ها، اختلاط کاربری به عنوان یک متغیر مستقل فرض گردیده که بر سایر ابعاد زیست شهری تأثیر می گذارد، لذا چگونگی سنجش آن برای دست یابی به نتایج قابل اعتماد بسیار مهم است، لذا هدف این پژوهش، ارزیابی نتایج روش های مختلف در سنجش اختلاط کاربری اراضی در شهر مشهد است. نوع پژوهش، کاربردی و به لحاظ روش شناختی دارای رویکردی تحلیلی-تطبیقی است. داده ها از طریق بررسی اسنادی کاربری اراضی شهر مشهد گردآوری شده است. از چهار روش فرانک و همکاران، هرفیندال-هریشمن، سیمپسون و آنتروپی شانون برای سنجش اختلاط کاربری اراضی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که چهار روش مورداستفاده در این پژوهش را می توان بر اساس نسبت مشابهت در نتایج، در دو دسته طبقه بندی نمود؛ روش های آنتروپی شانون و فرانک در یک طبقه و روش های تنوع سمپسون و هرفیندال– هریشمن نیز در طبقه ا ی قرار می گیرند. بررسی ها نشان داد که نوع روش مورداستفاده برای سنجش اختلاط کاربری اراضی می تواند بر نتیجه ی به دست آمده تأثیرگذار باشد و بر این اساس، ضروری است که در بررسی اختلاط کاربری اراضی و مخصوصاَ زمانی که قرار است این موضوع به عنوان یک متغیر مستقل مهم در پژوهش مورداستفاده قرار گیرد، نوع روش انتخابی باید با دقت و اهتمام بیش تری انتخاب گردد و به ویژه اینکه در صورت لزوم ضروری است از دو یا چند روش مختلف نسبت به بررسی وضعیت اختلاط کاربری اراضی اقدام نمود. در خصوص این که کدام یک از روش های چهارگانه مورداستفاده در این پژوهش از قابلیت اعتماد بیش تری برخوردار هستند، نمی توان پاسخی مطمئن ارائه نمود و بر این اساس پیشنهاد می شود که در سنجش اختلاط کاربری، بر اساس ماهیت موضوعی که در حال بررسی است، نسبت به وزن دهی به کاربری های مختلف بر اساس اهمیت آن اقدام نمود.

این تحقیق به بررسی مدل های تصمیم گیری کوانتومی در مدیریت استراتژیک و نقش آن ها در مقابله با عدم قطعیت های سازمانی پرداخته است. در دنیای پیچیده و متغیر امروز، مدل های سنتی تصمیم گیری قادر به تحلیل دقیق و بهینه وضعیت های پیچیده و مبهم نیستند. مدل های کوانتومی، با استفاده از اصول نظریه کوانتوم، به تحلیل هم زمان گزینه ها و وضعیت های مختلف پرداخته و به مدیران این امکان را می دهند که تصمیمات استراتژیک بهتری در شرایط عدم قطعیت اتخاذ کنند. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل مضمون، مضامین اصلی و کدهای فرعی مرتبط با کاربرد مدل های کوانتومی در مدیریت استراتژیک را شناسایی کرده و آن ها را در پنج طبقه اصلی طبقه بندی کرده است. نتایج نشان می دهد که این مدل ها می توانند به طور مؤثری به مدیران در تحلیل ریسک ها، پیش بینی آینده و اتخاذ تصمیمات مبتنی بر داده های پیچیده کمک کنند. همچنین، چالش ها و موانع پیاده سازی این مدل ها در سازمان ها نیز شناسایی شده است. در نهایت، پیشنهادات کاربردی برای بهبود استفاده از مدل های کوانتومی در تصمیم گیری های استراتژیک ارائه شده است.

خانه و محیط کالبدی و اجتماعی پیرامون آن، بخش عمده ای از زندگی افراد را احاطه کرده است. میزان رضایت افراد از این فضاها، نقشی تأثیرگذار بر رضایتمندی افراد از زندگی شان دارد و بر این اساس، شناخت مؤلفه های تأثیرگذار بر رضایتمندی افراد از محیط مسکونی شان مهم می باشد. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی رضایتمندی سکونتی و عوامل تأثیرگذار بر آن در محدوده توحید شهر سبزوار است. شناخت عوامل تأثیرگذار بر رضایتمندی سکونتی، میزان اهمیت هر یک از آن ها و بررسی تأثیر متغیرهای زمینه ای بر رضایتمندی سکونتی، از مهمترین پرسش های پیش روی این پژوهش هستند.  این مطالعه، پژوهشی مقطعی و موردی از نوع کاربردی است که با روش توصیفی– تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل تمامی خانوارهای ساکن در محدوده توحیدشهر و نمونه آماری آن برابر با 316 نفر می باشد. نتایج نشان داد که مهمترین عوامل تأثیرگذار بر رضایتمندی سکونتی عبارتند از: سرمایه اجتماعی، کیفیت مسکن، امکانات و خدمات، احساس امنیت، خوانایی محیط، حس تعلق به محیط، راحتی داخلی، نما و منظر، بی نظمی محیط، کیفیت محیط، حریم و اشراف و شرایط اقتصادی. این عامل ها 43/60 درصد از تغییرات رضایتمندی سکونتی را تبیین نموده اند. با تفیکیک عوامل به دو گروه تعیین کننده های عینی و ذهنی محیط، نتایج نشان داد که تعیین کننده های ذهنی 02/35 درصد و تعیین کننده های عینی 41/25 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند. بررسی ها نشان داد که میان تعیین کننده های ذهنی و تعیین کننده های عینی رضایتمندی سکونتی، همبستگی مستقیم و معنی داری وجود دارد. بر مبنای نتایج، متغیرهای زمینه ای؛ نوع مالکیت و سن، تعداد اتاق در واحد مسکونی، زیربنای مفید واحد مسکونی، مساحت عرصه و اعیان واحد مسکونی و سابقه سکونت در محله، بر رضایتمندی سکونتی افراد تأثیرگذار بوده اند. در تحلیل نهایی از میان این متغیرها، سه متغیر؛ مساحت عرصه و اعیان، سابقه سکونت و سن در تحلیل نهایی در مدل باقی ماندند و توانستند بر روی هم 6/15 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که رابطه بین تعیین کننده های عینی و ذهنی در رضایت از مسکن موضوعی پیچیده است. هر دو نقش حیاتی دارند اما اهمیت آن ها بسته به زمینه و شرایط خاص زندگی متفاوت است.

مقدمه: هدف این پژوهش در گام نخست بررسی کارکردهایی است پارک های شهری و به طور خاص پارک های بانوان می توانند در بهبود کیفیت زندگی زنان داشته باشند و در کنار آن، شناخت میزان رضایتمندی کاربران این پارک ها از این فضاهای نوظهور در مقایسه با پارک های عمومی (مختلط) نیز بررسی خواهد شد. داده و روش: این تحقیق، پژوهشی مقطعی و موردی از نوع کاربردی است که با روش توصیفی – تحلیلی انجام پذیرفته است. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه زنان 15 سال به بالای حاضر در پارک ملت و پارک بانوان حجاب شهر مشهد و پارک بانوان و پارک عمومی (مختلط) لاله شهر سبزوار می باشد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که کارکردهای اصلی پارک های شهری برای زنان بر اساس اولویت شامل کارکردهای تسکین و سلامت بخشی، بهبود سرمایه اجتماعی، ارتقاء کارایی و اثر بخشی، ارتقاء آگاهی سیاسی و اجتماعی و کارکرد فرهنگی و آموزشی می باشد. همچنین نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 5 عاملِ موقعیت و کیفیت طراحی فضا، کیفیت تجهیزات و امکانات، احساس امنیت، نیازهای خاص زنانه و آزادی و استقلال در پوشش و رفتار از معیارهای اصلی رضایتمندی زنان از پارک های بانوان بوده است که این معیارها در مجموع 88/53 درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی رضایتمندی زنان از پارک بانوان را تبیین نموده اند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق، ضرورت مشارکت فعالانه زنان در طراحی پارک های بانوان و انجام پژوهش های کیفی بیشتر در ارتباط با شناخت ابعاد مختلف ادراک زنان از این فضاها در راستای افزایش کارآیی بیشتر پارک های بانوان باید مورد توجه قرار گیرد.

هدف این مقاله مطالعه تطبیقی سیاست های اقتصادی دولت های رفسنجانی و احمدی نژاد و پیامدهای آن در عرصه توسعه سیاسی و اجتماعی کشور می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، اسناد و قوانین مرتبط با استفاده از روش فیش بردای بوده است. در پاسخ به این سؤال که سیاست های اقتصادی دولت های رفسنجانی و احمدی نژاد چگونه بوده است؟ و پیامدهای آن در عرصه توسعه سیاسی و اجتماعی کشور کدام اند؟ نتایج نشان داد که دولت هاشمی رفسنجانی، با شعار و هدف بازسازی و توسعه روی کارآمد، ولی پس از اجرای اقداماتی در عرصه اقتصاد، فرهنگ و،... تغییرات قابل توجهی در حوزه ساخت اقتصادی، اجتماعی و متعاقب آن ساخت سیاسی به وجود آمدکه ازجمله آن ها می توان به تضرر اقشار پایین جامعه و در پی آن باعث تضعیف وجوه پوپولیستی، به کارگیری تکنوکرات ها در دولت، توزیع نسبی قدرت اقتصادی، رشد و نوسازی جامعه در برخی از زمینه ها، گسترش کمی و کیفی طبقه متوسط جدیددر جامعه، افزایش فشار اقتصادی بر طبقات پایین و نارضایتی آنان و توسعه و نوسازی اقتصادی و گسترش طبقه متوسط جدید اشاره کرد و همچنین دولت احمدی نژاد نیز که از درون بستری اقتصادی و با شعار برقراری عدالت و به واسطه حمایت اقشار پایین جامعه روی کارآمد، اقدام به اتخاذ سیاست های در عرصه اقتصاد کرد که باعث ایجاد سیاست های توزیعی و در عرصه خارجی، توسعه و گسترش روابط اقتصادی با کشورهای جهان سوم، ایجاد تغییراتی در قراردادهای اجتماعی (یا همانکارکرد توزیعی) میان خودو طبقات اجتماعی، رابطه بین ارتش، اقتصاد و سیاست، غیر یکپارچه شدن دولت وتبدیل دولت اصول گرا به یک دولت غیر یکپارچه شد.

هدف: هدف پژوهش، تلاش برای شناخت بیشتر جایگاه فرهنگ در پایداری محیط های شهری و به طور خاص تلاش برای شناسایی و معرفی مؤلفه ها و شاخص های مهم و کلیدی ارزیابی پایداری فرهنگی در شهرها است. روش و داده: در این پژوهش از روش فراترکیب برای شناسایی و استخراج مؤلفه ها و شاخص های پایداری فرهنگی در مناطق شهری استفاده گردیده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های اصلی سنجش پایداری فرهنگی را می توان در ۱۲ مؤلفه اصلی شامل هویت فرهنگی، زیرساخت فرهنگی، گفتمان و تعاملات فرهنگی، میراث فرهنگی، تنوع فرهنگی، سرزندگی فرهنگی، مشارکت فرهنگی، سرمایه فرهنگی، حکمرانی فرهنگی، اقتصاد فرهنگ، تاب آوری فرهنگی و حس تعلق به مکان دسته بندی نمود. از این ۱۲ مؤلفه شناسایی شده، ۱۱ مؤلفه در بررسی منابع فارسی و انگلیسی مشترک بوده اند و تنها یک مورد اختلاف میان آن ها وجود داشته است. گفتمان و تعاملات فرهنگی در ادبیات فارسی و تاب آوری فرهنگی در ادبیات انگلیسی، بررسی چگونگی اولویت بندی مؤلفه های شناسایی شده گویای آن است که در متون فارسی سه مؤلفه دارای بالاترین اولویت عبارتند از هویت فرهنگی، زیرساخت های فرهنگی و تنوع فرهنگی. در حالی که در متون انگلیسی، سه مؤلفه دارای اولویت عبارتند از هویت فرهنگی، میراث فرهنگی و اقتصاد فرهنگ. دو مقوله با کمترین سهم نیز در منابع فارسی مشارکت فرهنگی و سرمایه فرهنگی هستند و در منابع انگلیسی نیز مشارکت فرهنگی و تاب آوری فرهنگی. نتیجه گیری: با توجه به شکاف های موجود در حوزه سنجش پایداری فرهنگی در مناطق شهری و تعداد بسیار محدود پژوهش های صورت گرفته، ضرورت انجام پژوهش های نظری و تجربی بیشتر برای تدوین شاخص های عینی برای سنجش پایداری فرهنگی و ارزیابی پایایی و روایی ابزار سنجش ضروری است.     نوآوری، کاربرد نتایج: مهم ترین جنبه های نوآورانه و کاربردی تحقیق این است که تا کنون تحقیق جامعی که بتواند در خصوص شناسایی مؤلفه های پایداری فرهنگی بر اساس روش فراترکیب و مرور بیش از ۴۰ پژوهش داخلی و خارجی بپردازد، انجام نشده است.