شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های سنجش پایداری فرهنگی در مناطق شهری با روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۵۹
125 - 151
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف پژوهش، تلاش برای شناخت بیشتر جایگاه فرهنگ در پایداری محیط های شهری و به طور خاص تلاش برای شناسایی و معرفی مؤلفه ها و شاخص های مهم و کلیدی ارزیابی پایداری فرهنگی در شهرها است.
روش و داده: در این پژوهش از روش فراترکیب برای شناسایی و استخراج مؤلفه ها و شاخص های پایداری فرهنگی در مناطق شهری استفاده گردیده است.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های اصلی سنجش پایداری فرهنگی را می توان در ۱۲ مؤلفه اصلی شامل هویت فرهنگی، زیرساخت فرهنگی، گفتمان و تعاملات فرهنگی، میراث فرهنگی، تنوع فرهنگی، سرزندگی فرهنگی، مشارکت فرهنگی، سرمایه فرهنگی، حکمرانی فرهنگی، اقتصاد فرهنگ، تاب آوری فرهنگی و حس تعلق به مکان دسته بندی نمود. از این ۱۲ مؤلفه شناسایی شده، ۱۱ مؤلفه در بررسی منابع فارسی و انگلیسی مشترک بوده اند و تنها یک مورد اختلاف میان آن ها وجود داشته است. گفتمان و تعاملات فرهنگی در ادبیات فارسی و تاب آوری فرهنگی در ادبیات انگلیسی، بررسی چگونگی اولویت بندی مؤلفه های شناسایی شده گویای آن است که در متون فارسی سه مؤلفه دارای بالاترین اولویت عبارتند از هویت فرهنگی، زیرساخت های فرهنگی و تنوع فرهنگی. در حالی که در متون انگلیسی، سه مؤلفه دارای اولویت عبارتند از هویت فرهنگی، میراث فرهنگی و اقتصاد فرهنگ. دو مقوله با کمترین سهم نیز در منابع فارسی مشارکت فرهنگی و سرمایه فرهنگی هستند و در منابع انگلیسی نیز مشارکت فرهنگی و تاب آوری فرهنگی.
نتیجه گیری: با توجه به شکاف های موجود در حوزه سنجش پایداری فرهنگی در مناطق شهری و تعداد بسیار محدود پژوهش های صورت گرفته، ضرورت انجام پژوهش های نظری و تجربی بیشتر برای تدوین شاخص های عینی برای سنجش پایداری فرهنگی و ارزیابی پایایی و روایی ابزار سنجش ضروری است.
نوآوری، کاربرد نتایج: مهم ترین جنبه های نوآورانه و کاربردی تحقیق این است که تا کنون تحقیق جامعی که بتواند در خصوص شناسایی مؤلفه های پایداری فرهنگی بر اساس روش فراترکیب و مرور بیش از ۴۰ پژوهش داخلی و خارجی بپردازد، انجام نشده است.