منوچهر منطقی

دستیابی و بهره برداری از فضا به واسطه توانمندی های فناورانه فضایی به دست می آید. اجرای برنامه ده ساله اول فضایی، ابلاغ سند جامع توسعه هوافضا و دستاوردهای فضایی، مبین توانمندسازی کشور در این عرصه راهبردی است. دستیابی به فناوری در کشورهای درحال توسعه مبتنی بر یادگیری و خرید فناوری است که به دلایل شرایط سیاسی، نحوه ایجاد و رشد فناوری های فضایی در ایران این گونه نیست. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدلی جهت تجویز عوامل توانمندساز فناورانه فضایی ایران انجام شد. واحد تحلیل، بخش فضایی و دوره زمانی از پیش از انقلاب اسلامی تاکنون می باشد. در این پژوهش بعد از مطالعات اسنادی و انجام مصاحبه های اکتشافی، داده های کیفی جمع آوری شد و از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری، مدل استخراج گردید. در بخش مطالعات کمّی با استفاده از پرسشنامه عوامل به دست آمده از مصاحبه های اکتشافی مورد قضاوت جامعه آماری قرار گرفته و اهمیت آن ها از طریق بار عاملی به صورت کمی مشخص شده است؛ طی انجام پژوهش، بیش از 60 عامل در قالب 8 مؤلفه به عنوان عوامل توانمندساز فناوری فضایی کشور با چارچوب سند جامع توسعه هوافضا شناسایی شدند. پایش و توجه به این عوامل در وضعیت کنونی که بخش فضایی درگیر چالش های فراوانی در سطح سیاست گذاری، اولویت دهی و تخصیص منابع برای پیشبرد برنامه های فضایی است می تواند باعث شتاب هرچه بیشتر در اکتساب و توسعه توانمندی های فناورانه مورد نیاز شود.

برای اینکه شرکت ها به سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه تشویق شوند یا موانع تحقیق و توسعه از پیش پای آنها برداشته شود، علاوه بر تقویت زیرساخت های قانونی توسط دولت ها، باید ابزارهای سیاستی مختلفی نیز در حوزه های مالی و غیرمالی (منابع انسانی، اطلاعاتی و تجهیزات) مورد استفاده قرار گیرند. هر یک از این سیاست ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و کشورها بر اساس ویژگی های بخش کسب و کار خود مجموعه های مختلفی از سیاست ها را به کار می بندند. کاربست سیاست هایی نظیر مشوق های مالیاتی و کمک های بلاعوض همچنان متداول و فراگیر است لیکن برای گروه ها و فناوری های خاص، ابزارهای هدفمندتری جایگزین ابزارهای عام شده اند. وجه اشتراک مهم کشورها، تغییر تمرکز سیاست های تحقیق وتوسعه از چارچوب علم و فناوری به چارچوب نوآوری است. بر این اساس، حرکت از ابزارهای مالی به سمت ابزارهای غیرمالی مشاهده می شود و دامنه اقدامات جهت بهبود شرایط چارچوبی برای تحقیق وتوسعه (نظیر اصلاحات قانونی) گسترش یافته است. همچنین در سال های اخیر سیاست های تحریک تقاضا، حمایت های مالی غیرمستقیم و سیاست های مشارکت دولتی-خصوصی برای تحقیق وتوسعه بیشتر مورد توجه سیاست گذاران قرار گرفته اند. در عین حال، توجه به مشخصات و اثربخشی هر یک از سیاست ها بر شاخص های افزونگی ورودی و همچنین خروجی تحقیق وتوسعه برای انتخاب مناسب ترین گزینه ها ضروری است.  

توسعه اقتصادی در کشورهای درحال توسعه، درگرو توسعه علمی است که از طریق فرآیند همپایی محقق می شود. همپایی فرآیندی است که طی آن، یک کشور دیر توسعه یافته با کاهش شکاف درآمدی و یا افزایش قابلیت فناورانه، سعی درکاهش فاصله با کشورهای توسعه یافته از جنبه های مختلف، همچون بخش دفاع و سازمان های نظامی دارد. در این امتداد، هدف از پژوهش حاضر، مفهوم پردازی همپایی فناورانه در صنایع دریایی بخش دفاعی می باشد. پژوهش از نظر هدف، اکتشافی و نحوه انجام آن کیفی است. داده ها از  طریق مصاحبه با خبرگان دانشگاهی و به شیوه تحلیل محتوا و با استفاده از نرم افزار MAXQDA، احصا شده است. یافته ها نشان می دهد در راستای مفهوم همپایی فناورانه، نه عامل اصلی «یادگیری»، «پایه دانش»، «نظام ها و شبکه نوآوری»، «رژیم فناورانه»، «رژیم نهادی»، «رژیم بازار»، «تدوین و پیاده سازی الگوی بومی توسعه سازوکارهای حمایتی حاکمیت» و «نیروی انسانی» به عنوان ابعاد همپایی فناورانه قابل توجه هستند.

سامانه هواپیما و زیر سیستم های آن از جمله موتور، جزء محصولات و سامانه های پیچیده محسوب می شوند که کالاهایی با فناوری سطح بالا و نیازمند سرمایه گذاری سطح بالا هستند. هدف این پژوهش، ارایه مدلی به منظور تبیین عوامل موثر بر همپای فناورانه موتورهای توربوفن تجاری در ایران – به عنوان یک محصول پیچیده - با تکیه بر الگوگیری از تجارب جهانی در این زمینه است. روش پژوهش در این مطالعه، کیفی و از نوع متاترکیب است. برای گ ردآوری داده ها از روش کتابخان های، برای تحلیل دادهها از فرایند هفت مرحله ای فرا ترکیب ساندلوسکی و باروس و برای صحت سنجی و نهایی سازی یافته ها از پنل خبرگان بهره گیری شده است. جمعیت مورد مطالعه ی پژوهش را تمامی مقاله های مرتبط با موضوع پژوهش شامل می شود. بدین منظور، پس از طراحی سؤالات پژوهش، جستجویی نظاممند بر اساس کلیدواژههای مرتبط- همپایی فناورانه، محصولات پیچیده، موتور توربوفن تجاری- در پایگ اهه ای داده Scopus ،SID ،ISC ،IEEE ،Science Direct و ه مچن ین با کمک موتور جستجوی های Elmnet, Googlescholar از میان مقالات انتشاریافته بین سالهای 1980 تا 2018 صورت گرفته است. با بررسی 31 مقاله از 172 مقاله ی اولیه، پژوهشگران 11 بعد و 92 مؤلفه را به عنوان عوامل مؤثر ب ر همپایی فناورانه موتورهای توربوفن تجاری ک ه در پ ژوهش های مختلف داخلی و خارجی به آن اشاره شده است، شناسایی کردند. ب ر اس اس ای ن عوام ل، چارچوبی جامع برای همپایی فناورانه موتورهای توربوفن تجاری در ایران، ارایه و اعتبارسنجی شده است. چارچوب پیشنهادی، می تواند به عنوان مبنایی برای سیاستگذاری کلان و نیز الگویی برای یادگیری در صنعت ذیربط، مورد توجه قرار گیرد.

پاسخگویی مستمر به نیازهای متنوع بخش هوایی و فضایی نیروهای مسلح، مستلزم استمرار کسب وکار نوآورانه دفاعی می باشد. این امر باعث گردیده است تا مدیران مربوطه نسبت به تحقق نوآوری سازمانی جهت بهینه سازی ویا تولید محصولات نظامی جدید اهتمام ورزند؛ لذا هدف این پژوهش، ارایه نظریه نوآوری هم بافتی سازمانی و فناورانه مبتنی بر تلاقی کنش گران نوآوری به منظور حل مسئله: ضعف کنش متقابل و پایدار متولیان نوآوری جهت استمرار نظام مند کسب وکار نوآورانه در سازمان های بزرگ صنعتی دفاعی با محصولات هوایی و موشکی بوده است؛ که برای تحقق هدف مذکور، روش کیفی «نظریۀ داده بنیان سیستماتیک» دربازه زمانی 1394 تا 1398 مورداستفاده قرارگرفت. داده ها، حاصل انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 19 نفر از خبرگان و صاحب نظران دارای تجربه زیسته در سازمان های موردمطالعه بوده است. برای جمع آوری داده ها، درابتدا براساس نمونه گیری هدف مند با جانشینان، معاونان پژوهش ونوآوری، معاونان طرح وبرنامه و بعضی از مدیران میانی مرتبط هر دو سازمان مصاحبه به عمل آمد؛ و در ادامه با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی، مشارکت کنندگان بعدی انتخاب و داده های بیشتری گردآوری شدند. طی مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی، نتایج تحلیل داده ها در قالب 12 مقوله شامل: گستردگی تغییرات و میزان تحولات، تنوع نیازها و انتظارات ذینفعان دفاعی، یادگیری مستمر سازمانی، ظرفیت های ملی وفراملی، پیچیدگی های عوامل محیطی، قابلیت ها و محدودیت های سازمان های دفاعی، تداوم کسب وکار نوآورانه دفاعی، اعتلای نوآوری های غیرفناورانه، ارتقاء نوآوری های فناورانه دفاعی، بهبود اقتصاد دفاعی و ارتقاء قدرت بازدارندگی انتزاع شدند و با نگارش خط داستان مربوطه، درنهایت «نظریه نوآوری هم بافتی و12 فرضیه مرتبط» برساخت گردیدند؛ به طوری که به کارگیری جامع آنها می تواند زمینه را برای ایجاد هم فهمی بهتر و ارتقاء ادبیات مشترک ذینفعان دفاعی فراهم تر نماید.

تحولات سریع فناوری و رقابت شدید اقتصادی باعث می شود شرکت ها به تنهایی منابع لازم برای پاسخ گویی به این شرایط را نداشته و رشد و توسعه را در همکاری با سایر شرکت ها و تجمیع منابع دنبال نمایند. اما آمارهای بین المللی نشان از شکست 80 درصدی همکاری های نوآوری و کارایی اندک آن ها دارد. یکی از عوامل مهم در کاهش کارایی، شیوه حاکمیت همکاری های نوآوری است. در این پژوهش با بررسی چهار مورد مطالعه شامل طرح فیلتر نانوالیاف، داروی ضد سرطان، نمایشگاه تجهیزات ساخت داخل و طرح ملی ساخت داخل توربین گازی، به بررسی رابطه میان الگوی حاکمیت همکاری های نوآوری و کارایی همکاری ها پرداخته شده است. براساس نتایج حاصل شده، بسته به موضوع و شرایط همکاری، حاکمیت همکاری در چارچوب سه نظریه «نگرش منبع محور»، «هزینه تبادل» و «حاکمیت شبکه ای» قابل تعریف و تفسیر است و چنانچه نظریه مفسر صحیحی انتخاب گردد، میان الگوی حاکمیت همکاری و کارایی همکاری رابطه مستقیمی قابل مشاهده است. لذا در موردهای مطالعه، در مواردی که سازوکار های حاکمیت به طور مؤثر به کار گرفته شده، شاهد کارایی همکاری هستیم.  

این پژوهش به بررسی نقش واسطه های نوآوری باز در تسهیل برقراری ارتباط بین شرکت های صنعتی (متقاضیان فناوری) و شرکت های فناوری محور (ارائه دهندگان فناوری) می پردازد. همواره تبادلات فناورانه و رفع نیازهای صنعت با چالش های بسیاری مواجه است. در این میان، وجود نهادی به منظور تسهیل فرآیند تبادل فناوری در جهت افزایش تعاملات از اهمیت بسیاری برخوردار خواهد بود. با این حال، آن گونه که تجارب گذشته نشان می دهد، در کشور ما نهادهای واسطه، عملکرد مناسبی نداشته و تبادلات فناورانه، از شرایطی مطلوبی برخوردار نیست. بدین منظور ارائه الگویی برای راه اندازی چنین نهادی، هدف این پژوهش است. روش استفاده شده در این پژوهش به صورت کمی است. در ابتدا کارکردهای نهاد واسطه استخراج شده و سپس با استفاده از تکنیک دلفی فازی کارکرد مناسب برای یک نهاد واسطه در کشور شناسایی و تقسیم بندی شده است. در ادامه اقدام به بررسی اثرگذاری و اثرپذیری و تعیین ارتباطات میان عوامل با استفاده از تکنیک دیمتل فازی کرده و با تکنیک تحلیل شبکه فازی وزن دهی و اولویت بندی کارکردهامورد بررسی قرار گرفته است.

صنعت بانکداری جهانی، متأثر از فناوری های جدید و تغییر در رفتار مشتریان، ناگزیر از تحولات اساسی در طول تاریخ خود شده است. هم زمان که بانک ها مشغول تحولات و چالش نوآوری در فرایندهای خود هستند، شرکت های فین تک با بهره مندی از قابلیت های دیجیتال، خدمات نوآورانه و مشتری مدارانه عرضه می کنند. در دنیای کسب وکار، همکاری میان این دو نهاد، به شکل های گوناگونی انجام شده است. این موضوع، توجهات جامعه دانشگاهی را نیز به خود جلب کرده و مقالات و کتبی در این زمینه نگارش شده است. هدف مقاله حاضر، مرور این مقالات علمی و سؤال اصلی مقاله از این قرار است: ادبیات علمی چه دستاوردهایی در زمینه همکاری بانک و فین تک داشته است؟ برای پاسخ به این سؤال از روش مرور نظام مند بر ادبیات (منطبق بر بازبینه پریزما) استفاده شده و ضرورت، سیر تطور، چالش ها، پیشران ها، منافع، موانع و انواع همکاری بانک و فین تک در مقالات علمی بررسی شده است. مهمترین دستاوردهای علمی مقالات ذیل هر کدام از سؤالات فرعی مقاله بررسی شده و در نهایت، پس از بررسی انواع همکاری بانک و فین تک در ادبیات علمی، الگوریتم همکاری بانک و فین تک ارائه شده است. در پایان، خلاءهای پژوهش های پیشین و پیشنهادهایی برای پژوهش آینده بیان شده است.

بسیاری از بنگاه های خودروسازی در سراسر دنیا برای پاسخ به طیف گسترده تری از مشتریان و کاهش هزینه ها به صورت همزمان و به عبارتی برای سفارشی سازی انبوه به رویکرد توسعه محصول مبتنی بر پلتفرم رو آورده اند. در مسیر پذیرش چنین رویکردی مفهوم سازی و شناسایی توانمندی های توسعه پلتفرم یک اصل حیاتی است. بنابراین هدف اصلی در این تحقیق مفهوم سازی توانمندی توسعه پلتفرم محصول از طریق شناسایی توانمندی های توسعه ماژولهای اصلی و توانمندی های یکپارچه سازی آنها در صنعت خودروسازی می-باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث نوع داده، پژوهشی کیفی و اکتشافی مبتنی بر مطالعه موردی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق صنعت خودروسازی ایران و جامعه پاسخگویان متخصصان دو شرکت ایرانخودرو و سایپا به عنوان دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور ایران و همچنین متخصصان دانشگاهی در دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت که همگی سابقه و تجربه توسعه پلتفرم را داشتند، بود. نمونه گیری به صورت هدفمند و قضاوتی و مطابق با اشباع نظری انجام شد. برای تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و اسناد از تحلیل محتوا استفاده شد. توانمندی دانشی فنی پایه، توانمندی مهندسی نیازها و خواسته ها، توانمندی طراحی و معماری سیستم، توانمندی مهندسی زیرسیستمها و توسعه و تکوین قطعات، توانمندی یکپارچه سازی سیستم، و توانمندی آزمون و صحه گذاری به عنوان توانمندی های توسعه ماژلهای اصلی و توانمندی یکپارچه سازی سازمانی، توانمندی یکپارچه سازی زنجیره تامین، و توانمندی یکپارچه سازی فنی به عنوان توانمندی های یکپارچه سازی شناسایی گردیدند. در نهایت برای افزایش اعتبار مقوله های شناسایی شده از تکنیک دلفی فازی استفاده گردید.

امروزه در تحقیقات حوزه مدیریت و خصوصا مدیریت فناوری، استفاده از واژه پلتفرم در قالب استعاره و مفهوم گسترش یافته است. این واژه، مجموعه ای از اجزای یک سیستم کلی را توصیف می کند که با سایر اجزای سیستم تعامل دارند و به صورت مشترک معماری سیستم را شکل می دهند و برای توصیف پدیده های مدیریتی در سطح محصولات مجزا، سیستم های محصول، زنجیره تامین صنعت، بازارها و صنایع بکار می رود. هدف این مطالعه مروری نظام مند، طبقه بندی و ارائه ی چارچوبی از انواع پلتفرم های فناورانه، جهت بهبود درک پویایی های این نوع پلتفرمها و ارائه ی یک نوع شناسی جامع از انواع مختلف پلتفرم تحت یک منطق نظری منسجم بود تا از این طریق به جای تمرکز بر معانی متنوع، بر زمینه ای که این واژه در آن مورد استفاده قرار می-گیرد، تمرکز گردد. نتایج حاکی از وجود پنج نوع پلتفرم فناورانه شامل پلتفرم سازمانی، محصول، زنجیره تامین، بازار، و صنعتی دارند که در سه دسته پلتفرمهای داخلی، زنجیره تامین و خارجی طبقه بندی شده اند. پس از ایجاد یک طبقه بندی جامع از انواع پلتفرمها، با ارائه ی یک پیوستار پویاییهای این پلتفرم ها را در قالب افزایش اختیارات عاملان درگیر در پلتفرم، و افزایش پتانسیل نوآوری مشارکتی و رقابت میان عاملان درگیر در پلتفرم برای نوآوری نمایش داده اند.

محققان حوزه نوآوری معتقدند که نوآوری دیگر تنها ساختار اقتصادی یا فرایند فنی نیست و آن را می توان در قواره پدیده ای اجتماعی دانست. جهاد سازندگی نیز یکی از نهادهای نوظهور انقلاب اسلامی است که توانست در روندی رو به رشد به توسعه خدمات اجتماعی بپردازد و بخشی از نیازهای روز جامعه را در دوره حیات خود به گونه های نوآورانه نسبت به ساز و کارهای موجود و بوسیله مردم و سازماندهی مردمی برآورده سازد. لذا از این منظر می توان جهاد سازندگی را به مثابه یک نهاد نوآور اجتماعی مورد مطالعه قرار داد. بنابراین محقق در این تحقیق به دنبال این است تا مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون و با استفاده از تحلیل بیش از ۳۰ مصاحبه های هدفمند و اسناد و تحقیقات مرتبط انجام شده با این نهاد، الگوی شکل گیری نوآوری اجتماعی در جهاد سازندگی را تشریح کند. هم چنین به علت عدم دسترستی به تمامی اعضای مدیران و متخصصان مرتبط در جهاد در این تحقیق از رویکرد نمونه گیری غیر احتمالی و با شیوه گلوله برفی استفاده شد. مبتنی بر نتایج، این الگو فرایندی است که با "ایجاد اضطرار محرک بر محوریت ولی" شروع شد و با "شکل گیری اولیه مبتنی بر نیت مندی جهادی و تربیت نوین اسلامی" ادامه یافت و بر بستر "ساختاری جهادی" و در محیط و فرهنگی با "کنش جهادی" توسعه و قوام پیدا کرد و در نهایت موجب "بسیج عمومی و احیای فرهنگ یاریگری" به منظور رفع نیازهای جامعه توسط آحاد مردم شد.

هر نظام نوآوری بخشی متشکل از پایه دانشی و فناوری ها، نهادها و سیاست ها و ساختار بازار خاص خود است. به علاوه، این مؤلفه ها با الگوی خاصی در طول زمان تکامل می یابند و به هم تکاملی با یکدیگر می پردازند. مطالعه نحوه تکامل و هم تکاملی نظام های نوآوری بخشی به ویژه در کشورهای در حال توسعه می تواند دلالت های ارزشمندی را برای سیاست گذاری و مدیریت به دنبال داشته باشد. این پژوهش با بهره گیری از رویکردی کیفی و راهبرد مطالعه موردی به واکاوی تکامل و هم تکاملی در نظام نوآوری بخشی صنعت توربین های گازی در ایران پرداخته است. یافته ها بیانگر آن است که وجود بازار و تقاضای چشمگیر داخلی در بخش های مختلف صنعتی کشورهای در حال توسعه نظیر ایران می تواند به عنوان یک فرصت مناسب برای حرکت بنگاه ها داخلی به سمت اکتساب قابلیت های فناورانه محسوب شود مشروط به آنکه سیاست گذاران از فرصت ایجادشده نهایت بهره را برده و از طریق طراحی و به اجرا درآوردن سیاست های هوشمندانه در زمینه خریدهای دولتی، سرمایه گذاری در حوزه های تحقیقاتی، توسعه زیرساخت ها و همچنین تسهیل همکاری با شرکت های خارجی برای هدایت جریان دانشی به داخل کشور، زمینه مناسب انباشت و تکامل قابلیت های فناورانه را فراهم آورند.

با وجود منافع زیاد پروژههای تحقیقوتوسعه مشترک گزارشهای زیادی از ناکامی و شکست آنها به ویژه در زمینه توسعه محصولات جدید وجود دارد با این حال تحقیقات اندکی به صورت جامع به چالشهای پیشروی این پروژهها توجه کردهاند و این تحقیقات همچنین کمتر به بررسی این موضوع از منظر یک شرکت فعال در یک کشور در حال توسعه که با مشکلات مختلفی همچون زیرساختها شبکهها و زنجیره تمین همکار ضعیفتری روبرو است پرداختهاند سال اصلی این مقاله در خصوص چالشهای کلیدی پروژههای تحقیقوتوسعه مشترکی است که با هدف توسعه یک محصول جدید شکل گرفتهاند برای پاسخگویی به سال از مطالعه موردی پروژه طراحی و تولید موتور ملی با مشارکت مرکز تحقیقات موتور ایرانخودرو و شرکت آلمان به روش کیفی استفاده شد چارچوب مفهومی مطالعه شامل چهار بخش توانمندیهای دانش و ظرفیت جذب رهبری و مدیریت پروژه تحقیقاتی مشترک ویژگیهای همکار و همچنین نقش نهادهای دولتی و میانجی بوده که بر اساس این چارچوب مورد مطالعه و چالشهای پیشآمده تحلیل و آموختههای مربوطه استخراج شد مهمترین یافتههای این پژوهش تکید بر لزوم تناسب میان سطح طراحی محصول و توانمندی دانشی سازمان بینش بالای علمی و عملی مدیر پروژه ضرورت همتکاملی در طراحی محصول و فرآیند و همچنین نقشآفرینی و تسهیلگری دولت در راستای موفقیت پروژههای تحقیقوتوسعه مشترک است

هدف این مقاله این است که با استفاده از تجارب کشورهای دیگر و در نظر گرفتن اقتضائات جمهوری اسلامی ایران، الگوی همپایی در صنعت هوایی ایران با تأکید بر هواپیمای مسافربری ترسیم و راهبردها و اقدامات مورد نیاز در این مسیر شناسایی گردد. این کار با مطالعه تطبیقی و اکتشافی صنعت هوایی کشورهای چین، ژاپن، کانادا و برزیل که بازه زمانی برنامه های توسعه صنعت هوایی آنها به ما نزدیک تر بوده انجام شده است. راهبرد این مطالعه، چندموردی و روش تحقیق آن کیفی بوده که به دنبال روش ها و شیوه های جذب و همپایی فناوری کشورهای متأخر در صنعت هواپیمای مسافربری می باشد. در ابتدای مقاله، وضعیت 24 سال اخیر صنعت هوایی کشورهای مدنظر مورد بررسی قرار گرفت. برای این بررسی، مقالات پربازدید مرتبط با چهار کشور کانادا، برزیل، چین و ژاپن که از متأخرین در این صنعت هستند انتخاب و از هر کدام آنها در همپایی انجام شده، یک شرکت یا برند خاصی از هواپیما - شرکت های بمباردیر از کانادا و امبرائر از برزیل و برندهای C919 و ARJ21 هواپیما از چین و MRJ از ژاپن - ارزیابی و نتایج آن ارائه گردیده است. با بررسی موارد فوق، اقدامات قابلیت ساز کشورهای منتخب شناسایی و از طریق مقایسه تطبیقی با وضعیت ایران، فاصله فناوری کشور در این حوزه شناسایی شد. یافته ها حاکی است که به منظور اکتساب فناوری در کشورهای مورد بررسی بر سه عامل تحقیق و توسعه بومی، تمرکز بر صادرات و نهایتاً قابلیت سازی و ایجاد ظرفیت تأکید شده است.

امروزه مدیران موفق با اعمال نوآوری در سازمان ها، به دنبال پایدارسازی کسب وکار جهت تأمین نیازها و خواسته های حال و آینده ذینفعان خود می باشند؛ در این راستا جو نوآوری یکی از مقوله های مهم سازمانی است؛ که شناخت و تقویت ابعاد آن منجر به کاهش زمان تحقق نوآوری و بهبود عملکرد سازمان می گردد. بر این اساس، تحقیق پیش رو که برای اولین بار در قلمرو سازمان صنایع هوافضا انجام شده است؛ با مدنظر قرار دادن مسئله «طولانی شدن و افزایش هزینه تحقق نوآوری در سازمان جهت تولید محصولات نوآورانه با قیمت مناسب و کیفیت مطلوب»، به دنبال پاسخ گویی به این که: وضعیت واقعی جو نوآوری سازمان مذکور چیست؟ و ابعاد جو نوآوری تسهیل کننده تولید محصولات نوآورانه سازمان مربوطه کدم اند؟ بوده است. در این راستا با مدنظر قراردادن: استراتژی پیمایشی، استفاده از روش تحقیق ارزیابی مبتنی بر پرسشنامه جونوآوری و رویکرد نمونه گیری هدفمند با تمرکز بر 44 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد خبره واحد طرح و برنامه و واحد پژوهش و نوآوری در سطح ستاد سازمان مذکور و ستاد گروه های تابعه، به سنجش جونوآوری پرداخته شد؛ که ماحصل آن منجر به شناسایی وضعیت موجود جونوآوری سازمان به میزان 59.9% و تبیین 24 زمینه بهبود گردیده است؛ که بیشترین آن ها مربوط به ابعاد «ریسک پذیری، تحمل اشتباهات و پذیرش شکست»، «پشتیبانی از نوآوری» و «اعتماد، شفافیت و صداقت» است.

در سال های اخیر در جامعه سیستم داینامیک توجه به رویکردهای سیستم داینامیک کیفی افزایش یافته است. یکی از روش های استخراج مدل های سیستم داینامیک که در رویکردهای کیفی نیز استفاده فراوانی از آن شده است روش مدلسازی گروهی است که در آن مشتریان و صاحب نظران در فرایند مدلسازی مشارکت داده شده و مبتنی بر مدل های ذهنی افراد مشارکت کننده به استخراج متغیرها و ساختارهای کلیدی و نهفته در سیستم می پردازند. در این میان بررسی و مقایسه مدل های حاصل از جلسات گروهی با مدل های مرجع حاصل از ادبیات موضوع می تواند روشی برای تست و ارزیابی مدل گروهی باشد و بینش های جدیدی را ایجاد کند. در این مقاله به ارزیابی و مقایسه مدل های استخراج شده از جلسات مدلسازی گروهی پروژه "طراحی پارک فناوری هوایی" با مدل مرجع حاصل از مطالعات ادبیات موضوع؛ با استفاده از رویکرد نسبت فاصله در سه سطح عناصر، سطح حلقه های علت و معلولی و سطح مدل کامل به منظور اعتبار سنجی مدل حاصل از مدلسازی گروهی می پردازیم. همانطور که از نتایج حاصل از رویکرد نسبت فاصله مشخص شد مقدار 84/6 MDR= بود که بیانگر این است که مدل حاصل از مدلسازی گروهی با مدل مرجع مطابق و همانند بودند. مقادیر EDR و LDR نیز بیانگر تشابه مدل در سطح عناصر و حلقه ها بودند. در نتیجه می توان گفت مدل حاصل از مدلسازی گروهی دارای اعتبار و با مطالعات ادبیات موضوع و مدل حاصل از آن تطابق دارد.

در سال های اخیر در جامعه پویایی شناسی سیستم ها توجه به رویکردهای کیفی افزایش یافته است. یکی از روش های استخراج مدل های پویایی شناسی سیستم ها که در رویکرد کیفی استفاده فراوانی از آن شده است روش مدل سازی گروهی است که در این روش مشتریان در فرایند مدل سازی مشارکت داده می شوند. تاکنون مطالعه سیستماتیک زیادی برای ارزیابی اثربخشی مدل سازی گروهی صورت نگرفته است. ارزیابی سیستماتیک این روش به دلایل درک اثرات این روش بر مشتری ها و سازمان های هدف و بهبود اثربخشی فرایند مدل سازی گروهی اهمیت دارد. در این مقاله به ارزیابی مدل سازی گروهی که در فرایند طراحی پارک فناوری هوایی مورد استفاده قرار گرفت توسط پرسش نامه ایی که توسط مشارکت کنندگان بعد از جلسات مدل سازی تکمیل شد پرداخته ایم. نتایج حاصل از این پرسش نامه بیانگر این بود که مشارکت کنندگان به کارایی، اهمیت و مفید بودن این جلسات اذعان کردند، همچنین در مورد نحوه برگزاری جلسات، وجود بحث های باز، تسهیل گر بیرونی و برگزاری جلسات به صورت گروهی، استفاده از نمودارهای علت و معلولی، استفاده از تصاویر و نمودارهای گرافیکی جهت تجسم سازی، برگزاری جلسات بیرون از محیط اداری، استفاده از کتاب کار و وجود دستورالعمل مشخص در جلسات به ترتیب دارای اهمیت است. مشارکت کنندگان ساختار غیررسمی را برای جلسات مفید دانسته اند.

دیدگاه نظام های نوآوری بخشی، چارچوب مناسبی را برای تحلیل شکل گیری و تکامل صنایع مختلف ارائه می دهد. با وجود تفاوت ها و تمایزهای متعدد میان صنایع تولیدکننده محصولات مصرفی با نظام تولید انبوه و صنایع تولیدکننده محصولات و سامانه های پیچیده، تاکنون عمده پژوهش های انجام شده در زمینه نظام های نوآوری بخشی بر مطالعه صنایع تولیدکننده محصولات مصرفی با نظام تولید انبوه تمرکز کرده اند و پژوهش های اندکی یافت می شود که به مطالعه صنایع تولیدکننده کالاهای سرمایه ای و محصولات و سامانه های پیچیده پرداخته باشند. این مقاله قصد دارد با بکارگیری رویکردی کیفی و مطالعه موردی به مطالعه نظام نوآوری بخشی صنعت توربین های گازی در ایران به عنوان یک صنعت تولیدکننده محصولات و سامانه های پیچیده و نیز به معرفی بازیگران و کنشگران اصلی، توصیف مسیر شکل گیری و انباشت دانش و فناوری، شناسایی سیاست ها و نهادهای تأثیرگذار و تشریح شرایط بازار و تقاضا در این صنعت بپردازد. یافته های این پژوهش دربرگیرنده این موارد است: 1) مسیر شکل گیری و انباشت دانش و فناوری ساخت توربین های گازی، مشتمل بر قابلیت های فناورانه و راهبردهای کسب فناوری در بنگاه های سازنده توربین های گازی؛ 2) تنوع و پویایی سیاست های تأثیرگذار دولت بر شکل گیری و تکامل این بخش، مشتمل بر سیاست های راهبری، سرمایه گذاری، خرید و تسهیل گری؛ 3) ساختار انحصاری و سیاسی بازار صنعت توربین های گازی در ایران، مشتمل بر عرضه کنندگان و مشتریان (دولت) محدود و تقاضای بالا و روزافزون داخلی برای توربین های گازی با کاربردهای مختلف؛ 4) بررسی اثر تحریم های بین المللی بر فعالیت ها و اقدامات شرکت های ایرانی سازنده توربین های گازی. کلیدواژه ها: نظام نوآوری بخشی، محصولات و سامانه های پیچیده، صنعت توربین های گازی برای استنادات بعدی به این مقاله، قالب زیر به نویسندگان محترم مقالات پیشنهاد می شود: Safdari Ranjbar, M., Rahmanseresht, H., Manteghi, M., & Ghazinoori, S. (2017). Sectoral Innovation System of a Complex Product System Industry: Gas Turbine. Journal of Science & Technology Policy, 9(4), 55-70. {In Persian}.  

الگوریتم جهش ترکیبی قورباغه (SFLA) یک الگوریتم مبتنی بر ممتیک متاهیوریستیکِ است. این الگوریتم در سال های اخیر توسط Eusuff و Lansey ایجاد شد. الگوریتم SFLA از نحوه ی جستجوی  غذای گروه های قورباغه سرچشمه می گیرد. این الگوریتم برای جستجوی محلی میان زیرگروه های قورباغه از روش نمو ممتیک استفاده می کند. SFLA از استراتژی ترکیب استفاده می کند و امکان مبادله پیام در جستجوی محلی را فراهم می سازد. الگوریتم جهش ترکیبی قورباغه مزایای الگوریتم نمو ممتیک و بهینه سازی گروه ذرات (PSO) را ترکیب می کند. یکی از مسائل مشهور در زمینه کنترل پروژه، زمانبندی پروژه با محدودیت منابع و سایر محدودیتها می باشد که زمان بندی پروژه با در نظر گرفتن محدودیت منابع از جمله مسائل دارای پیشینه تحقیقاتی غنی است. مساله زمان بندی پروژه با منابع محدود در واقع کلی ترین مساله زمان بندی است. مسائل زمان بندی کارگاهی، جریان کارگاهی ، زمان بندی و سایر مسائل زمان بندی همگی زیر مجموعه ای از این مسئله به حساب می آیند. زمان بندی پروژه یکی از وظایف اصلی و فعالیت های اصلی در مدیریت پروژه است. وجود محدودیت منابع و همچنین روابط پیش نیازی بین فعالیت ها مسئله زمان بندی پروژه را امری دشوار می سازد. زمان بندی پروژه با در نظر گرفتن محدودیت منابع از جمله مسائل با ادبیات غنی در حوزه مسائل تحقیق در عملیات است.این مسئله توجه محققان را در سالهای اخیر بشدت بخود جلب کرده است و تاکنون با الگوریتم های مختلف حل شده است. در این مقاله به بررسی و عملکرد الگوریتم جهش قورباغه (SFLA) در حل مسائل زمانبندی پروژه با محدودیت منابع  پایه پرداخته می شود که نتایج حاکی از عملکرد مناسب و قوی این الگوریتم فراابتکاری جدید می باشد.

اثربخشی انتقال فناوری، میزان یا سطح تحقق اهداف از قبل تعیین شده در سازمان تعریف شده است. فرهنگ سازمانی با تأثیر از فرهنگ ملی کشورها می تواند زمینه ساز موفقیت یا عدم موفقیت فرایند انتقال فناوری شود. به این منظور در پژوهش حاضر نقش فرهنگ ملی و فرهنگ سازمانی بر اثربخشی انتقال فناوری مورد بررسی قرار می گیرد. بر این اساس و به منظور بررسی مدل پژوهش، مدیران و صاحبنظران شرکت های فناوری محور که دارای تجربه مشارکت در انتقال فناوری به خصوص در سطح بین المللی هستند به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. تعداد 89 نفر از مدیران و کارشناسان در حوزه های مختلف انتقال فناوری به عنوان نمونه پژوهش بررسی شدند. یافته های به دست آمده از بررسی فرضیه های پژوهش نشان دهنده نقش ابعاد فرهنگ ملی و سازمانی بر انتقال فناوری (تعیین میزان موفقیت و عدم موفقیت) است. همچنین یافته ها نشان داد که فرهنگ سازمانی در رابطه بین فرهنگ ملی و اثربخشی انتقال فناوری نقش متغیر میانجی را دارد.