هم تکاملی

استفاده ناپایدار از منابع آب- همچون آبیاری ناکارآمد، برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، سدسازی و تبخیرسازی، پمپاژ رودخانه ها و زوال دریاچه ها و تالاب ها- به مشکلی جهانی تبدیل شده است. تا چند سال اخیر دانشمندان، علم هیدرولوژی را بدون در نظر گرفتن نقش و اثر تلفیقی دخالت انسان بر محیط زیست و برعکس، مورد مطالعه قرار می دادند. اما بعدها روشن شد که بدون آن، بررسی یک چرخه هیدرولوژی با خطا همراه خواهد بود. به همین دلیل مفهوم جدیدی به نام هیدرولوژی اجتماعی معرفی شد که به اثرات تلفیقی انسان-آب می پردازد. بر اساس نتایج مطالعات صورت گرفته و با توجه به اهمیت نقش انسان در تغییرات محیطی به ویژه بر پاسخ هیدرولوژیکی حوضه ها، مطالعه حوضه های آبریز در قالب هیدرولوژی اجتماعی ضروری به نظر می رسد. بنابراین به منظور حل چالش های آبی موجود در حوضه های آبریز، نیاز است که متخصصان هیدرولوژی، مدیریت منابع آب، جامعه شناسی و اقتصاد با مفاهیم جدید بین رشته ای از جمله هیدرولوژی اجتماعی آشنا شوند. در این مقاله، ضمن معرفی این مفهوم، تفاوت آن با مدیریت جامع منابع آب و جامعه شناسی آب شرح داده می شود. همچنین انواع مختلف بررسی سیستم تلفیقی انسان-آب در هیدرولوژی اجتماعی شامل هیدرولوژی اجتماعی تاریخی، هیدرولوژی اجتماعی مقایسه ای، و هیدرولوژی اجتماعی فرآیندی معرفی می شوند. در انتها، چالش های پیش روی هیدرولوژی اجتماعی بررسی می گردند.

هر نظام نوآوری بخشی متشکل از پایه دانشی و فناوری ها، نهادها و سیاست ها و ساختار بازار خاص خود است. به علاوه، این مؤلفه ها با الگوی خاصی در طول زمان تکامل می یابند و به هم تکاملی با یکدیگر می پردازند. مطالعه نحوه تکامل و هم تکاملی نظام های نوآوری بخشی به ویژه در کشورهای در حال توسعه می تواند دلالت های ارزشمندی را برای سیاست گذاری و مدیریت به دنبال داشته باشد. این پژوهش با بهره گیری از رویکردی کیفی و راهبرد مطالعه موردی به واکاوی تکامل و هم تکاملی در نظام نوآوری بخشی صنعت توربین های گازی در ایران پرداخته است. یافته ها بیانگر آن است که وجود بازار و تقاضای چشمگیر داخلی در بخش های مختلف صنعتی کشورهای در حال توسعه نظیر ایران می تواند به عنوان یک فرصت مناسب برای حرکت بنگاه ها داخلی به سمت اکتساب قابلیت های فناورانه محسوب شود مشروط به آنکه سیاست گذاران از فرصت ایجادشده نهایت بهره را برده و از طریق طراحی و به اجرا درآوردن سیاست های هوشمندانه در زمینه خریدهای دولتی، سرمایه گذاری در حوزه های تحقیقاتی، توسعه زیرساخت ها و همچنین تسهیل همکاری با شرکت های خارجی برای هدایت جریان دانشی به داخل کشور، زمینه مناسب انباشت و تکامل قابلیت های فناورانه را فراهم آورند.

با توجه به اهمیت روزافزون توسعه فناوری گیاهان شورزیست و اهلی سازی هالوفیت های غیربومی، این مقاله سعی دارد بر اساس رویکرد هم تکاملی توسعه فناوریها و نهادها، پاسخی برای این پرسش بیابد که چرا در ایران توسعه و پذیرش این فناوری به سطح آزمایشگاهی محدود شده است. برای یافتن پاسخ این پرسش، بر اساس تحقیق آمیخته اکتشافی، در ابتدا با مرور مبانی نظری، اجزا و سازه های الگوی هم تکاملی شناسایی شده و با استفاده از تحلیل نقشه شناختی فازی و نیز مرور تاریخی رویدادها، مسیرها و نحوه تاثیرگذاری متقابل میان نهادها با هم و نهادها با فناوری گیاهان شورزیست مشخص شده است. تبیین مسیرهای هم تکاملی، این امکان را برای سیاستگذاران علم و فناوری فراهم می کند تا در راستای بهبود کارکردهای نظام های نوآوری ، تصمیمات مناسبتری را برای رفع شکست های سیستمی توسعه فناوری اتخاذ نمایند. این تحقیق نشان می دهد که در الگوی هم تکاملی، پژوهشگران دانشگاهی، کارآفرینان نهادی و نهادهای واسطه ای در شکل گیری و تحولات مسیرهای هم تکاملی موثر واقع شده اند. سه مسیر مختلف قابل شناسایی می باشند که در مواردی ارتباط ضعیفی میان آنان برقرار شده است. ارتباط ضعیف و عدم هم افزایی میان مسیرهای طرف های عرضه و تقاضای فناوری، از دلایل عدم توفیق کامل توسعه فناوری گیاهان شورزیست می باشد که خود عمدتا ناشی از فقدان نهادحکمرانی مرتبط با فناوری در وزارت جهادکشاورزی و نیز ناآگاهی محققان و کارآفرینان نهادی از الگوهای هم تکاملی و در نتیجه عدم شکل گیری نهادهای مناسب پشتیبان می باشد.

بیان مسئله : در پاسخ به طیف گسترد ه ای از چالش ها و معضلات ناشی از تغییرات اجتماعی و اقتصادی، تاب آوری فضایی به عنوان نظریه متأخر تاب آوری شهری، هم در حوزه نظری و  هم حوزه عملی در حال توسعه و مفهوم سازی است. با این وجود، دلالت های مفهومی تاب آوری فضایی به ویژه در حوزه طراحی شهری هنوز به طور مشخص تبیین نشده است و مفاهیم آن در سایر حوزه ها به طور پراکند ه ای در حوزه طراحی شهری به کار رفته است. هدف پژوهش : تاب آوری فضایی از بسیاری ابعاد بیانگر یک رویکرد گفتمانی نوین و چند بعدی در نسبت با تاب آوری شهری با تمرکز بر مکان است، جایی که سیستم شهری در مواجهه با تغییرات، ویژگی های تطبیق پذیری و تغییرپذیری را تولید و بازتولید می کند. این مقاله بنا دارد فصل مشترک های مفهومی و متقنی را برای فضایی بودن تاب آوری فراهم کند. هدف این مقاله تعریف چارچوب مفهومی تاب آوری فضایی در حوزه طراحی شهری و بینش های تأثیرگذار و کلیدی آن است. روش پژوهش : این پژوهش بر اساس چارچوب مفهومی مکان تاب آور (RPA) مطالعات تاب آوری فضایی را بررسی کرده است. در این پژوهش بررسی نظام مند تاب آوری فضایی تحقق یافته و در چهار مرحله از طریق جستجوی واژه «تاب آوری فضایی» در پایگاه داده اسکوپوس از سال 1973 تا آوریل 2020 انجام شده است. نهایتاً 14 مقاله برای تحلیل محتوا انتخاب شدند. نتیجه گیری : فضایی بودن تاب آوری بر جنبه های مکانی و محلی سیستم شهری و یکپارچگی آن با مقیاس های فراتر تأکید دارد. تعاملات و تبادلات درون مقیاسی و بین مقیاس ها، تطبیق پذیری و تغییرپذیری، نوآوری و خلاقیت، هم تکامل بودن و هویت مکان از ویژگی ها و جنبه های پنج گانه تأثیرگذار تاب آوری فضایی است. تاب آوری فضایی ورای تاب آوری سنتی با رویکرد مهندسی، برای یکپارچه سازی و هم پیوندی سیاست های تاب آوری با دیگر سیاست ها و برنامه ها که بر ماهیت مکان ها و چگونگی عملکرد آن ها تأثیرگذارند اهمیت قائل است.

با وجود منافع زیاد پروژههای تحقیقوتوسعه مشترک گزارشهای زیادی از ناکامی و شکست آنها به ویژه در زمینه توسعه محصولات جدید وجود دارد با این حال تحقیقات اندکی به صورت جامع به چالشهای پیشروی این پروژهها توجه کردهاند و این تحقیقات همچنین کمتر به بررسی این موضوع از منظر یک شرکت فعال در یک کشور در حال توسعه که با مشکلات مختلفی همچون زیرساختها شبکهها و زنجیره تمین همکار ضعیفتری روبرو است پرداختهاند سال اصلی این مقاله در خصوص چالشهای کلیدی پروژههای تحقیقوتوسعه مشترکی است که با هدف توسعه یک محصول جدید شکل گرفتهاند برای پاسخگویی به سال از مطالعه موردی پروژه طراحی و تولید موتور ملی با مشارکت مرکز تحقیقات موتور ایرانخودرو و شرکت آلمان به روش کیفی استفاده شد چارچوب مفهومی مطالعه شامل چهار بخش توانمندیهای دانش و ظرفیت جذب رهبری و مدیریت پروژه تحقیقاتی مشترک ویژگیهای همکار و همچنین نقش نهادهای دولتی و میانجی بوده که بر اساس این چارچوب مورد مطالعه و چالشهای پیشآمده تحلیل و آموختههای مربوطه استخراج شد مهمترین یافتههای این پژوهش تکید بر لزوم تناسب میان سطح طراحی محصول و توانمندی دانشی سازمان بینش بالای علمی و عملی مدیر پروژه ضرورت همتکاملی در طراحی محصول و فرآیند و همچنین نقشآفرینی و تسهیلگری دولت در راستای موفقیت پروژههای تحقیقوتوسعه مشترک است

هم تکاملی یکی از مفاهیم و سازه های علمی جدید است که در حوزه سازمانی به اقتباس از زیست بوم های زیستی بکار گرفته شده است. این مفهوم، با گذر از مفاهیم همکاری و هم رقابتی در جمعیت های سازمانی در حال نفوذ به دانش موجود در این حوزه است. این مقاله به روش علم سنجی و با بررسی مقالات سال های 1983 تا 2020 از پایگاه داده Scopus در حوزه «کسب وکار، مدیریت و حسابداری»، انجام شد. در مجموع 453 مقاله منتشر شده بین سال های مذکور بازیابی شد که پس از بررسی موضوعی و چکیده مقالات، تعداد 391 مقاله در نرم افزار Vosviewr برای تحلیل وارد گردید. دستاوردهای این پژوهش با تحلیل محتوی پراستنادترین مقالات این حوزه، 5 بعد جدید مفهوم هم تکاملی شامل مکانیزم های هم تکاملی، الگوی تغییرات، ماهیت ، سطوح هم تکاملی و ویژگی موجودیت ها شناسایی شدند. بر این اساس «هم تکاملی، فرایندی غیرخطی، علی و متقابل و با مفهوم تغییر و توسعه پایدار و هم زمان در جمعیت های سازمانی تعریف می شود که نتیجه مشترکی از قصدمندی مدیریتی، تأثیرات نهادی و اثرات محیطی است».