طاهره میرهاشمی

طاهره میرهاشمی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۷ مورد از کل ۱۷ مورد.
۱.

گزینش مخاطب درون متنی شعر مشروطه (برپایه ی تجربه های شخصی شاعران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شعر مشروطه مخاطب شاعران مشروطه تجربه های شخصی مخاطب درون متنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۲ تعداد دانلود : ۸۳۹
جستار حاضر چگونگی گزینش مخاطب درون متنی را براساس تجربه های شخصی چند شاعر برجسته ی عصر مشروطه بررسی می کند. پرسش هایی که این پژوهش می کوشد به آن ها پاسخ دهد عبارت است از اینکه: 1ـ هریک از شاعران مورد نظر، در گزینش مخاطب بیشتر تحت تأثیر چه جنبه هایی از تجربه های شخصی بوده اند؟ 2ـ آیا تجربه های شخصی متفاوت، باعث تمایز سبک ایشان در گزینش مخاطب شده است؟ روش کار در این پژوهش به شیوه ی استنتاجی بوده، ابتدا با مطالعه ی دقیق دیوان شاعران دوره ی مشروطه، انواع مخاطب با محوریت مخاطب درون متنی دسته بندی، تقسیم و تعریف شده است. سپس اطلاعات زندگینامه ای این شاعران، به عنوان داده هایی برای مبحث تجربیات شخصی در نظر گرفته شده که این اطلاعات در چهار محور: خانواده، تحصیلات و مطالعات، اعتقادات و باورها، نقش های اجتماعی ارائه شده، تأثیر این تجربه ها در گزینش مخاطب درون متنی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتیجه ی پژوهش بیانگر آن است که تجربه های شخصی شاعران، موجب تمایز سبکی ایشان در گزینش مخاطب میشود؛ با دقت در چگونگی این گزینش می توان به اندیشه و جهان بینی هنرمند نزدیکتر شد. همچنین توجّه به ساختار و بسامد انواع مخاطب درون متنی، هویت مخاطب بالقوه یا آرمانی شاعر را نشان می دهد.
۲.

هنجارگریزی معنایی در داستان های بیژن نجدی

کلیدواژه‌ها: داستان برجسته سازی بیژن نجدی هنجارگریزی معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۰ تعداد دانلود : ۱۱۵۵
هنجارگریزی معنایی، یکی از شیوه هایی است که شاعران و نویسندگان، با بهره گیری به جا و هنرمندانه از آن، سطح ادبی آثارشان را ارتقا می بخشند. بیژن نجدی از جمله نویسندگانی است که در ساخت و پرداخت داستان های خود، تمایل زیادی به استفاده از این شیوه داشته است. از آن جا که هنجارگریزی معنایی بیشتر خاص شعر است، بهره گیری از آن در آثار منثور، زبان این آثار را شعرگونه می نماید. فرضیة پژوهش حاضر آن است که یکی از مهم ترین عواملی که زبان داستان های نجدی را از منطق عادی گفتار خارج کرده و آن را به سوی زبان شاعرانه سوق داده، نمود انواع هنجارگریزی معنایی در این داستان هاست. به منظور اثبات فرضیة پژوهش، انواع هنجارگریزی معنایی در داستان های نجدی با استفاده از شیوة استقرایی مشخص و پربسامدترین و مؤثرترین آن ها از حیث شاعرانه ساختن زبان داستان های نجدی بررسی شده است. نتیجة پژوهش بیان گر آن است که از بین انواع ترفندهای ادبی که در چهارچوب هنجارگریزی معنایی قرار دارد تشبیه، تشخیص، مجاز، حس آمیزی، بزرگ نمایی و متناقض نما، بیش ترین نقش را در شاعرانه ساختن زبان داستان های نجدی داشته است.
۳.

بررسی نقش نشانه های سجاوندی در شعرهای نیمایی مهدی اخوان ثالث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شعر معاصر مهدی اخوان ثالث نشانه های سجاوندی شعرهای نیمایی اخوان ثالث

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی آیین نگارش و ویراستاری
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر شعر
تعداد بازدید : ۱۵۵۸ تعداد دانلود : ۹۹۵
نشانه های سجاوندی از ابزارهای نسبتاً جدید رسم الخط فارسی هستند که در گفتار مکتوب جایگزین لحن و دیگر اشاره های شبه کلامی در گفتار شفاهی می شوند. جستار حاضر نشانه های سجاوندی را در شعرهای نیمایی مهدی اخوان ثالث (م. امید) مورد بررسی قرار می دهد و در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که علائم سجاوندی چه نقش و کاربردی در شعر اخوان دارد. نگارنده به منظور پاسخ گویی به سؤال پژوهش با بهره گیری از شیوه ی استقراء تام، نشانه های سجاوندی را از شش دفتر شعر نیمایی اخوان استخراج کرده، سپس با استفاده از شیوه ی توصیفی تحلیلی به بررسی داده های پژوهش پرداخته است. نتیجه ی پژوهش بیانگر آن است که نشانه های سجاوندی در شعرهای نیمایی اخوان دو کاربرد عمده دارد: الف) کاربرد زبانی به منظور دلالت بر آواهای زبرزنجیری، تفکیک ساختار جمله و ایجاد انسجام در متن؛ ب) کاربرد هنری به منظور تصویرسازی، القاگری و برجسته سازی که اخوان از این کاربردها برای تقویت وحدت پیکره ی شعری خود استفاده کرده است.
۴.

گزینش مخاطب درون متنی شعر مشروطه (بر پایة نگرش های اجتماعی- سیاسی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۳ تعداد دانلود : ۶۷۸
یکی از ویژگی­های ادبیات مشروطه، تغییر حیطة مخاطب است. مقاله حاضر بر آن است تا به اثبات این نظریه بپردازد که تغییر حیطة مخاطب در ادبیات مشروطه، تنها محدود به مخاطب برون­متنی نبوده، مخاطب درون­متنی را نیز شامل می­شود. پرسشی که این پژوهش می­کوشد به آن پاسخ­ دهد این است: نگرش­های جدید اجتماعی- سیاسی در روزگار مشروطه چه نقشی در گزینش مخاطب درون متنی و شیوة خطاب داشته است؟ به منظور دستیابی به پاسخ، نگرش­های نوین اجتماعی- سیاسی عصر مشروطه در هفت بررسی شده و در هر بخش تأثیر محورهای یاد شده بر گزینش مخاطب درون­متنی در دیوان چند شاعر برجستة دورة مشروطه، تحلیل شده است. حاصل پژوهش بیانگر آن است که در بحبوحة انقلاب مشروطه، تحولات اجتماعی- سیاسی، منجر به ظهور مخاطبان جدیدی در عرصة شعر شد و شیوة رویارویی با بعضی مخاطبان را تغییر داد؛ اما ناکام ماندن این انقلاب و بازگشت دوباره به حکومت فردی (دیکتاتوری رضاخان) باعث گرایش شاعران به سوی مخاطبان شناخته شدة ادبیات کلاسیک گردید.
۵.

بررسی استعاره مفهومی «جهان هستی، درخت است» در متون عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: متون عرفانی استعاره مفهومی جهان هستی درخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۰ تعداد دانلود : ۵۰۰
در جستار حاضر، استعاره مفهومی «جهان هستی، درخت است» در سه متن عرفانی انسان کامل عزیزالدین نسفی، مرصادالعباد نجم الدین رازی و معارف بهاءولد بررسی می شود. پرسش های پژوهش عبارت اند از: 1. نویسندگان این آثار کدام یک از دریافت ها و تجربه های عرفانی انتزاعی خود را درباره عالم هستی با بهره گیری از قلمرو مبدأ درخت تبیین کرده اند؟ 2. از انطباق میان حوزه مبدأ و مقصد در استعاره مفهومی مورد بحث، چه جفت های متناظری شکل گرفته است؟نگارندگان برای پاسخگویی به این پرسش ها، ابتدا به شیوه استقرایی متن های مورد مطالعه را واکاوی و شواهد کاربرد استعاره مفهومی «جهان هستی به مثابه درخت» را استخراج کردند. سپس به شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی داده های پژوهش پرداختند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که نویسندگان یادشده از این استعاره مفهومی به منظور بیان مفاهیمی چون مبدأ آفرینش، توحید ذاتی، انسان کامل، بلوغ و حریت، مبدأ ارواح، مبدأ عالم، وحدت وجود، مرگ و معاد استفاده کرده اند. بعضی از جفت های متناظری که در این آثار، از نگاشت درخت و اجزا و عناصر مربوط به آن بر پدیده های انتزاعی عالم هستی حاصل می شود عبارت اند از: «درخت/ جهان، آفرینش و هستی، زمین و آسمان (مجازاً دنیا)، جسم انسان»، «میوه/ انسان، حضرت محمد (ص)، روح انسان»، «تخم/ عقل اول، روح محمدی، گوهر ذات الهی»، «رسیدن و پختن میوه/ رسیدن آدمی به کمال» و «جداشدن میوه از درخت/ مفارقت روح از جسم».
۷.

تحلیل کارکرد سبک شناختی فعل در رباعیات خیام نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رباعیّات عمر خیّام نیشابوری سبک شناسی دستور زبان فارسی فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۰ تعداد دانلود : ۵۰۸
فعل رکن اصلی و هسته بخش گزاره در دستور زبان فارسی و یکی از محورهای تحلیل سبکی در لایه نحوی زبان است. در این گفتار، نقش و کارکرد سبک شناختی افعال در رباعیات عمر خیام نیشابوری بررسی و تحلیل می شود. نگارندگان در این جستار درپی پاسخ گویی به این پرسش ها هستند: 1) ویژگی های کلیدی فعل در رباعیات خیام چیست؛ 2) بسامد ویژگی های افعال در رباعیات خیام چگونه است؛ 3) چگونه ویژگی های مهم فعل با سبک فکری و محتوای رباعیات خیام پیوند یافته است. برای پاسخ به این پرسش ها ابتدا افعال رباعیات خیام به روش استقرای تام استخراج و ویژگی های کلیدی فعل ازنظر دستور زبان توصیف می شود؛ سرانجام پیوند میان افعال و لایه اندیشگانی سبک در رباعیات خیام تحلیل خواهد شد. نتیجه پژوهش نشان می دهد افعال رباعیات خیام ازنظر زمانی متعلق به زمان حال و همسو با دم غنیمت شماری خیام است. ازنظر وجه فعل نیز به طورکلی در مرتبه نخست، از وجه خبری برای بیان قطعیت پیام در رباعی و در مرتبه دوم از وجه امری برای دعوت مخاطب به زیستن با خوشی استفاده شده است. ازنظر شخص نیز شاعر بیشتر، از سوم شخص برای جلب توجه مخاطب به دیدن واقعیت هستی و جهان پیرامون و ارجاع به جهان بیرونی بهره می برد. ازنظر گذر، بیشتر افعال از نوع گذراست. همچنین همنشینی اجزای ساختاری جمله در خدمت نمایش اشکار و مستقیم پیام جمله است.
۹.

تحلیل سبک شناختی قصیده انوری درباره حمله غزان به خراسان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انوری ابیوردی قصیده انوری سبک شناسی محورهای سبک شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۱۹۱۸
این گفتار به تحلیل سبک شناختی قصیده انوری درباره حمله ترکان غز به خراسان در سه محور زبانی، بلاغی و ایدئولوژیکی خواهد پرداخت. پرسشهای پژوهش پیش رو عبارت است از اینکه انوری در این قصیده سیاسی از چه رمزگانی بهره جسته است؛ شگردهای بلاغی انوری برای گزارش اوضاع خراسان و اقناع مخاطبش، قلج ارسلان، کدام است و ایدئولوژی مسلط بر متن این قصیده شکوایی و اعتراضی چیست. برای پاسخ دادن به پرسش های تحقیق، داده های زبانی، بلاغی و فکری از متن قصیده به صورت استقرایی استخراج و در چهارچوب سبک شناسی شعر در سه محور زبان، بلاغت و ایدئولوژی به روش توصیفی تحلیلی بررسی و نقد شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد انوری در لایه زبانی با تکرار و موازنه و انواع جناس موسیقی کلام خود را دو چندان کرده است و با استفاده از رمزگان دینی و حکومتی با مخاطب سخن گفته است. در محور بلاغی ضمن به کار بردن آرایه های بدیعی معنوی از شگرد امر مؤدبانه، پرسش بلاغی برای تنبیه و تذکر و اطناب بهره برده است و در محور ایدئولوژیکی شاعر با ارائه تصاویر آفاقی و ترسیم فضای مصیبت بار جامعه خراسان و نمایش ستم ترکان غز از طریق تمسک به اعتقادات و باورهای دینی سلجوقیان و رسوم درباری ایشان از مخاطب یاری خواسته است.
۱۰.

بررسی تطبیقی تلمیح در بلاغت فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مطالعات تطبیقی بلاغت فارسی بلاغت انگلیسی تلمیح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۳۷۴
مطالعات تطبیقی ادبی در صدد است با مقایسه و همسنجی ارتباط ها، شباهت ها و تفاوت های دستآوردهای ادبی در زبان ها و کشورهای مختلف، دانش ادبیات را در زمینه های مختلف گسترش و عمق دهد. از این رو، در پژوهش حاضر مبحث تلمیح که یکی از مباحث علم بلاغت است به شیوه توصیفی- تحلیلی در بلاغت فارسی و انگلیسی در سه مبحث اصلی تعریف، انواع و کارکرد بررسی و مقایسه شده است تا دریابد در این زمینه ها چه وجوه تشابه و افتراقی وجود دارد؟نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که پژوهش های بلاغی فارسی در تعریف تلمیح همچنان تعریف محدود سنتی از تلمیح را حفظ کرده اند، ولی در بلاغت غرب از تعریف محدود کلاسیک به تعریفی باز و بینارشته ای از تلمیح رسیده اند. در تقسیم بندی انواع تلمیح نیز بلاغت فارسی جزء نگر و محتوامحور است، در حالی که در بلاغت انگلیسی چون تقسیم بندی بر اساس دیدی کل نگر و فرم و محتوا محور بوده بسیار متنوع تر و چند جانبه تر است؛ همین امر سبب شده در بحث کارکرد تلمیح نیز بلاغت غرب گسترده تر و گاه بینارشته ای باشد.
۱۱.

بررسی و تحلیل تنازع یا نقش دوسویه در دستور زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دستور زبان فارسی نقش دستوری تنازع حذف گشتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۱۸۸
بحث دستوری تنازع به این معناست که یک واژه یا گروه، در جمله های زبان فارسی، دو نقش داشته باشد. در مقالات و کتاب های دستور زبان فارسی، درباره تنازع یا نقش دوسویه، ابهام و اختلاف نظر وجود دارد. در این گفتار، تنازع در دستور زبان فارسی بررسی و تحلیل می شود؛ نیز کوشش شده است به این پرسش ها پاسخ داده شود: 1) تنازع در منابع دستور زبان فارسی در انواع جمله ها چگونه تبیین شده است؟ 2) چه ارتباطی میان بحث تنازع و مقوله های ابهام، واحدهای زبَرزنجیری، حذف (کاهش) و ژرف ساخت جمله های زبان وجود دارد؟ 3) قائل شدن به تنازع در جمله های زبان فارسی به تناقض و تضاد با کدام مباحث و قواعد دستوری انجامیده است؟ نگارندگان برای پاسخ به پرسش ها ابتدا دیدگاه پژوهشگران دستور زبان فارسی را به روش توصیفی تبیین کرده اند؛ سپس به شیوه تحلیلی به بررسی و نقد آرای منابع دستوری پرداخته اند. نتیجه پژوهش نشان می دهد در نحو زبان فارسی، هر واژه یا گروه در محور هم نشینی در جمله تنها یک نقش می پذیرد و علت وقوع تنازع، آمیختن صورت با معنا و دو جمله مستقل انگاشتن جمله مرکب است؛ به همین سبب تنازع با مقوله های حذف، تأویل جمله مرکب، ابهام و وابسته پذیری تداخل یافته است.
۱۲.

فرم شناسی تلمیحات روایی- قرآنی در مجموعه اشعار شفیعی کدکنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بلاغت فرم شناسی ساختار تلمیح روایتهای قرآنی شفیعی کدکنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۵۳۳
تلمیح یکی از کهن ترین و پرکاربردترین فنون و صنایع ادبی بلاغی است که سبب غنای معنایی و زیبایی زبانی شعر می شود؛ اما در ادبیات و شعر معاصر، رشد دانش ادبی و گسترش مطالعات نقد ادبی سبب تنوع و پیچیدگی کاربرد این صنعت ادبی در شعر شده است که بررسی و تحلیل ظرافتهای ساختاری و نحوه سازوکار آنها نیازمند مطالعات دقیق تر با رویکردهای نوین است. از این رو، پژوهش حاضر در صدد است به شیوه توصیفی تحلیلی ساختار تلمیحات روایی قرآنی در مجموعه اشعار شفیعی کدکنی را با روشی نوین بررسی کند تا دریابد شفیعی کدکنی با چه شگردهای فرمی از روایتهای قرآن در تلمیحات شعری اش استفاده کرده و بر این اساس، چه اقسام تلمیحی در شعر او وجود دارد؟ بر اساس نتایج، شفیعی کدکنی شاعری است که در تلمیحات روایی قرآنی خود قسمتهای مختلفی از داستانهای معروف و شناخته شده قرآنی را با نوآوری ها و هنجارشکنی های ساختاری و هنری متنوع و پیچیده ای به کار برده است که سبب ایجاد اقسام مختلف تلمیحات تشبیهی، ساختاری، آیرونیک، چندوجهی، ترکیبی، پژواکی و نام دهی خاص در شعرش شده است.
۱۳.

بافت گردانی آیات قرآن در تاریخ جهانگشای جوینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معنی شناسی بافت بافت گردانی تاریخ جهانگشای جوینی آیات قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۱۹۴
معنای متن از منظر معنی شناسی کاربردی، در پیوند با بافت شکل می گیرد و مطالعه و درک معنی وابسته به بافت درون زبانی و بافت برون زبانی است. بر این اساس وقتی متنی از بافت اولیه خود جدا (بافت زدایی) و در بافتی دیگر به کار می رود (بازبافت سازی)، روابطی تازه بین متن و عناصر بافت جدید شکل می گیرد که درمجموع به آن بافت گردانی گفته می شود. در پژوهش حاضر بافت گردانی آیات قرآن در تاریخ جهانگشای جوینی بررسی شده است. دستاورد پژوهش نشان می دهد که جوینی در بافت زدایی آیات قرآن به لحاظ ساختار صوری بیشتر به بافت زدایی بخشی از یک آیه پرداخته و با این شیوه توانسته با حذف بافت موقعیتی آیات آنها را با هدف و منظور خود همسو کند. او در بازبافت سازی آیات ازنظر ساختار صوری آنها را غالباً در جایگاه یکی از اجزای جمله به کار برده و از حیث اغراض کاربرد به منظور توضیح و توصیف؛ توجیه شرعی؛ بیان مواضع فکری خود و... به بازبافت سازی آیات قرآن پرداخته است.
۱۴.

بررسی و تحلیل «نام دهی» در اشعار سیداشرف الدین گیلانی (بر اساس الگوی بازنمایی کارگزاران اجتماعی ون لیوون)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان انتقادی ساختارهای گفتمان مدار نام دهی شعر مشروطه سیداشرف الدین گیلانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۷۱
«نام دهی» ساختاری گفتمان مدار است که ریشه در ایدئولوژی سخنور داشته، جهت گیری وی را نسبت به کارگزاران اجتماعی مختلف نشان می دهد و گاه به القای افکار او کمک می کند. جستار حاضر بر آن است تا براساس الگوی بازنمایی کارگزاران اجتماعیِ ون لیوون (1996) به بررسی و تحلیل این ساختار در شعر سیداشرف الدین گیلانی بپردازد و به این پرسش ها پاسخ دهد: 1- کدام کارگزاران اجتماعی در سروده های او به کمک مؤلفه گفتمان مدار «نام دهی» بازنمایی شده اند؟؛ 2- او در اِعمال این ساختار گفتمان مدار بر کارگزاران اجتماعی تحت تأثیر چه عواملی بوده است؟؛ 3- «نام دهی» در سروده های وی منجر به القای چه عواطف و اندیشه هایی شده است؟ دستاورد پژوهش بیانگر آن است که او با استفاده از انواع نام دهیِ مستقیم و غیرمستقیم به بازنمایی کارگزاران اجتماعیِ معاصر و کارگزاران اجتماعیِ تاریخی (دینی و ملی) پرداخته است. بعضی از عواملی که در اِعمال این ساختار گفتمان مدار بر کارگزاران فوق، تأثیر داشته عبارت است از: مخاطبان اصلی سیداشرف، که عامه مردم بوده اند، جهان بینی دینی او و شرایط اجتماعی آن روزگار، که لزوم یادآوری گذشته با شکوه ایران را ایجاب می کرد.  انواع نام دهی در شعر نسیم شمال برای بیدار کردن عواطف دینی و ملی مردم، بیان نگرش و جهت گیری سخنور نسبت به کارگزاران موردبحث، آگاه کردن مردم از عظمت گذشته کشور،  تعظیم و بزرگداشت کارگزاران و موارد دیگر به کار رفته است.  
۱۵.

مقارنه آراء حسن وحید دستگردی و ید الله رؤیایی حول عناصر الشعر المعاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: العناصر الشعریه الشعر المعاصر وحید دستگردی ید الله رؤیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۱
کانت هناک مواجهه بین النظره التقلیدیه والحدیثه فی مجال الشعر بشکل أکثر وضوحاً من ذی قبل. سنتطرق فی هذا المقال إلی مقارنه آراء حسن وحید دستگردی (1879-1942م) کناقد للشعر التقلیدی و ید الله رؤیایی (1932م) بصفته مؤیداً للحداثه فی الشعر الفارسی، فی مجال الشعر. باستخدام المنهج الاستقرائی، یتطرق المقال الحالی لدراسه مقالات وحید دستگردی فی مجله أرمغان ومقابلات ورسائل ومقالات ید الله رؤیایی . تظهر نتائج البحث أن وحید دستگردی ، من خلال التمسک بالتقالید، یری بأن الشعر هو وسیله لنقل المفاهیم الأخلاقیه والعرفانیه الرفیعه، وهو شاعر مفکر ذو قریحه إلهیه یستخدم عناصر الشعر للتعبیر عن المفاهیم الأخلاقیه العالیه والعرفانیه. بینما یؤکد ید   الله رؤیایی علی الاستخدام الذکی للصوره واللغه والانسجام بین جمیع العناصر وانسجامها فی الشکل. الشکل فی وجهه نظره عباره عن تصمیم یوحد العناصر الأخری. بالنسبه لوحید دستگردی ، من المهم الاستمتاع بالوزن والقافیه، ولکن الأمر لیس کذلک بالنسبه لرؤیایی . وتعتبر کل منهما القصیده فناً لغویاً.
۱۶.

تحلیل کاربرد حسن تعبیر در خسرو و شیرین نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظامی گنجوی خسرو و شیرین بلاغت حُسن تعبیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۸
حکیم نظامی گنجوی سراینده ای صاحب سبک و شاعری جریان ساز در آفرینش منظومه های غنایی در تاریخ ادبیات فارسی است. خسرو و شیرین نخستین منظومه غنایی شاعر، داستان دلدادگی، عشق و هوس و نمونه درخشان تن کامه سرایی  در شعر فارسی است. این جستار به تحلیل کاربرد حسن تعبیر در خسرو و شیرین می پردازد و در صدد است تا به این پرسشها پاسخ دهد که: حسن تعبیر برای بیان و بازنمایی چه موضوع هایی در خسرو و شیرین به کار رفته است؛ حسن تعبیر از طریق چه شگردهای ادبی و بلاغی در خسرو و شیرین بازتاب یافته است و چه عواملی زمینه و بستر شکل گیری حسن تعبیر در خسرو و شیرین را فراهم ساخته است. نگارندگان داده های تحقیق را از متن داستان به روش استقرای تام استخراج کرده و به روش توصیفی تحلیلی به تبیین کاربرد حسن تعبیر در منظومه پرداخته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که موضوعاتی مانند واژگان و مفاهیم تابو، امور هراس انگیزی همچون مرگ، بیماری و پریشان حالی و توصیفات عشقبازی و هوسرانی در متن داستان با بهره گیری از حسن تعبیر بیان شده است و شاعر از شگردهای بلاغی استعاره، تشبیه و کنایه در بیان مفاهیم ممنوع و تنش زا استفاده کرده است و کوشیده است از این طریق وجهه خود و مخاطبان بالفعل و بالقوه داستان را حفظ کند.
۱۷.

نشانه شناسی اجتماعی نمایشنامه «جعفرخان از فرنگ آمده» بر اساس نظریه پی یر گیرو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سنت فردیت فاصله نشانه شناسی اجتماعی هویت آداب معاشرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۶
نمایشنامه «جعفرخان از فرنگ آمده» نوشته حسن مقدم یکی از نمایشنامه های مهم و تأثیرگذارِ روزگار خویش است که با اقبال مخاطب عام و خاص مواجه شد. جستار حاضر بر آن است تا در چارچوب نشانه شناسی اجتماعی به عنوان یکی از ابزارها و روش های کیفی تحلیل متن و بر اساس نظریه پی یر گیرو به بررسی فرایند معناپردازی متن نمایشنامه، متناسب با متغیرهای فرهنگی اجتماعی، بپردازد. پرسش های پژوهش عبارتست از: الف) در نمایشنامه «جعفرخان از فرنگ آمده» بارزترین نشانه های اجتماعی قابل کشف و تبیین کدام است؟ ب) نشانه های اجتماعی نمایشنامه «جعفرخان از فرنگ آمده» چه دلالت های معنایی ای دارد؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که بارزترین نشانه های هویت در این نمایشنامه نامها و القاب، لباس، اشیا و حیوانات هستند. متن با استفاده از این نشانه ها ضمن برجسته کردن فردیت جعفرخان، تقابل او را نیز با اعضای خانواده، که تحت تأثیر جمع گرایی جامعه سنتی ایران هستند، نشان داده است. بارزترین نشانه های آداب معاشرت نیز لحن کلام، فاصله بین افراد و توهین است. آنچه در این سه نشانه آداب معاشرت مشهود است، تلاش بی سرانجام اعضای خانواده برای نزدیک شدن به جعفرخان و مقاومت او برای حفظ فاصله از آنان است. این حفظ فاصله از سویی نشان دهنده خودخواهی و خودبرتربینی این شخصیت و از سوی دیگر نیز نوعی واکنش در برابر اعمال نظرها، دخالتها، اعتقادات خرافی و تعصب های غیرمنطقی خانواده است. در مجموع باید گفت نشانه های اجتماعی این نمایشنامه نقش مهمی در شکل دادن به چارچوب معنایی اثر (ترسیم نوع نگرش و زندگی انسان سنتی و مدرن) داشته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان